Άνοιξα ξανά με την ίδια (σαν την πρώτη) λαχτάρα το βιβλίο και βυθίστηκα στο διάβασμα: 

[Υπάρχουν Έλληνες που προβληματίζονται με τους εαυτούς των και Έλληνες που δεν προβληματίζονται. Οι σκέψεις αυτές αφορούν περισσότερο τους δεύτερους. Είναι όμως αφιερωμένες στους πρώτους.

Ø  Ορίζουμε σαν ευτυχία την (συνήθως προσωρινή) κατάσταση, όπου η πραγματικότητα συμπίπτει με τις επιθυμίες μας

Ø  Σε αναλογία, δυστυχία πρέπει να είναι η μη σύμπτωση ανάμεσα σε επιθυμία και πραγματικότητα.

Ø  Με άλλα λόγια, δυστυχία μπορούμε να ονομάσουμε την απόσταση ανάμεσα σε επιθυμία και πραγματικότητα.

Ø  Όσο μεγαλύτερη η απόσταση, τόσο πιο δυστυχισμένοι είμαστε.

Ø  Αξίωμα: Ένας Έλληνας κάνει ότι μπορεί για να μεγαλώσει το άνοιγμα ανάμεσα σε επιθυμία και πραγματικότητα.

Ø  Ο Έλληνας ζει κυκλοθυμικά σε μόνιμη έξαρση ή ύφεση. Μία συνέπεια: απόλυτη αδυναμία αυτοκριτικής και αυτογνωσίας.

Ø  Το Έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικό, ό,τι είναι αληθές». Εμείς χρόνια τώρα, προσπαθούμε να πεισθούμε για το ανάποδο.

Ø  Ο Έλληνας, όταν βλέπει τον εαυτό του στον καθρέπτη, αντικρίζει είτε τον Μεγαλέξανδρο είτε τον Κολοκοτρώνη, είτε τουλάχιστον τον Ωνάση. Ποτέ τον Καραγκιόζη.

Ø  Κι όμως στην πραγματικότητα είναι ο Καραγκιόζης, που ονειρεύεται τον εαυτό του σαν Μεγαλέξανδρο. Ο Καραγκιόζης με τα πολλά επαγγέλματα, τα πολλά πρόσωπα, την μόνιμη πείνα και την μία τέχνη: της ηθοποιίας.

Ø  Πόσοι είναι οι Έλληνες, εκτός από τον Εμμανουήλ Ροΐδη, που έχουν δει το πρόσωπό τους στον καθρέφτη;

Ø  Για τούτο ο Έλληνας δεν συγχώρησε ποτέ όσους «μισέλληνες» ζωγράφισαν το πορτραίτο του (Καημένε Αμπού!).

Ø  Ο Έλληνας προσπαθεί σε κάθε τομέα, να είναι εκτός πραγματικότητας. Και μετά είναι δυστυχής, διότι είναι εκτός πραγματικότητας (και μετά είναι ευτυχής... διότι είναι δυστυχής).

Ø  Βασικά ο Έλληνας αγνοεί την πραγματικότητα. Ζει δύο φορές πάνω από τα οικονομικά του μέσα. Υπόσχεται τα τριπλά από αυτά που μπορεί να κάνει. Γνωρίζει τα τετραπλάσια από αυτά που πραγματικά έμαθε. Αισθάνεται (και συναισθάνεται) τα πενταπλάσια από όσα πραγματικά νοιώθει.

Ø  Η υπερβολή δεν είναι μόνο εθνικό ελάττωμα. Είναι τρόπος ζωής των Ελλήνων. Είναι η συνισταμένη του εθνικού τους χαρακτήρα. Είναι η βασική αιτία της δυστυχίας τους αλλά και η μεγάλη τους δόξα. Γιατί στο αυτοσυναίσθημα, η υπερβολή λέγεται λεβεντιά. 

Ø  Ο Νεοέλληνας μοιάζει ευτυχισμένος όταν είναι δυστυχισμένος. Όταν όλα πάνε καλά, αισθάνεται ανήσυχος και απροσάρμοστος. Αν δεν έχει αίτια δυστυχίας, θα ψάξει να βρει.

Ø  Η ευτυχία της δυστυχίας του Νεοέλληνα εκφράζεται τέλεια στην «ελληνική γκρίνια»!]

Έκλεισα με προσοχή το βιβλίο!

 Άφησα το βλέμμα μου να πλανηθεί αργά στο δωμάτιο!

Μπορεί να ήταν η ιδέα μου, μα οι κάθε λογής παλιάτσοι που κρέμονται χρόνια τώρα από τους τοίχους με κοίταζαν και πάλι έντονα, σαν τότε …..

Κι εκείνη η αφίσα να μου θυμίζει ότι, όπου και να ταξίδεψα, τελικά δεν έφυγα ποτέ …..

Όλα τριγύρω αλλάζουν κύριε Δήμου μου, μα όλα τα ίδια μένουν!!

Εσύ κύριε Νίκο με ένδεκα ή δώδεκα ή δεκατρείς εκδόσεις (δεν ξέρω) έβαλες μπροστά μας τον καθρέφτη, μα εμείς κλείναμε πάντα πεισματικά τα μάτια! Κι όταν κάποιες φορές τα ανοίγουμε, δεν βλέπουμε ποτέ το είδωλο μας, μα το είδωλο των άλλων!

Κι έτσι πορευόμαστε ευτυχισμένοι που είμαστε δυστυχείς ….. αιώνες τώρα!

Ίσως πάλι η αιτία της όποιας δημιουργικότητας μας, τελικά, να είναι η δυστυχία μας, που μας κάνει ευτυχείς!

Ένας παλιάτσος δάκρυσε …….

ή το φαντάστηκα πάλι σαν τότε …..;;

**(ακουστε το τραγουδακι διπλα, αξιζει)

Ποτέ δεν το ξανάδα,

μα έρωτας ήταν θαρρώ! 

Ποτέ δεν τις ξαναξόδεψα,

μα έρωτας ήταν θαρρώ!

Ποτέ δεν το ξανάνιωσα,

μα έρωτας ήταν θαρρώ! 

Ποτέ δεν το ξανάκουσα,

μα έρωτας ήταν θαρρώ! 

Ποτέ δεν ξαναγέλασα,

μα έρωτας ήταν θαρρώ! 

Μια θάλασσα που δεν γιατρεύτηκε,

μα κάπως έτσι είναι ο έρωτας θαρρώ …..

Με μια πιρόγα φεύγεις και γυρίζεις

τις ώρες που αγριεύει η βροχή

στη γη των Βησιγότθων αρμενίζεις

και σε κερδίζουν κήποι κρεμαστοί

μα τα φτερά σου σιγοπριονίζεις

Σκέπασ’ αλμύρα το γυμνό κορμί σου

σου 'φερα απ' τους Δελφούς γλυκό νερό

στα δύο είπες πως θα κοπεί η ζωή σου

και πριν προλάβω τρις να σ' αρνηθώ

σκούριασε το κλειδί του παραδείσου

Το καραβάνι τρέχει μες στη σκόνη

και την τρελή σου κυνηγάει σκιά

πώς να ημερέψει ο νους μ' ένα σεντόνι

πώς να δεθεί η Μεσόγειος με σχοινιά

αγάπη που σε λέγαμ' Αντιγόνη

Ποια νυχτωδία το φως σου έχει πάρει

και σε ποιο γαλαξία να σε βρω

εδώ είναι Αττική φαιό νταμάρι

κι εγώ ένα πεδίο βολής φτηνό

που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι … 

Καλό Σαββατοκύριακο!

Την ώρα που γεννιότανε μια μοίρα μόνο τ’ άγγιξε: «η ευτυχία σου θα είναι να κερδίζεις με κόπο ότι πόθησες, μόνο έτσι θα φχαριστιέσαι»! 

Ποτέ δεν τον έβρισκαν ….. κανέναν δεν έψαχνε! Περηφάνια μα και εσωτερικότητα! 

Κοινωνικός! Γνωστούς πολλούς, μα στο τέλος κανένας φίλος! 

Κανένας δεν τον βρήκε ακόμα και στ’ όνειρο του!  

Σκοπός ζωής να δίνει … ακόμα και τα φτερά του! Κι όταν δεν μπορούσε να πετάξει, δεν ζήτησε … έγλυφε τις πληγές και περίμενε! Περίμενε να φυτρώσουν ξανά για την συνέχεια του ταξιδιού! 

Όλα για το ταξίδι! 

Χώρες πήγε, είδε, δούλεψε, τις έκανε δίκες του! Δική του κάθε γωνιά των ξένων, δική του και η γνώση των στιγμών! 

Για άλλου ξεκίναγε, μα πάντα αλλού κατέληγε! Έλειπε τις σωστές στιγμές, από την ζωή του, από την ζωή τους! Μια νύκτα δική του, ολόκληρη η ζωή των άλλων! Τι να πει και σε ποιον να εξηγήσει; Προτίμαγε την σιωπή ….. 

Αγάπες πέρασαν! Πολλές, καμιά φορά του φαίνονται αμέτρητες! Αμέτρητες και οι νυκτερινές! Αυτές που δεν θυμάσαι την αίσθηση το πρωί! Άλλες τον τσάκισαν, άλλες τις τσάκισε! Θυμάται ακόμα τον γέρο ψαρά, κάπου ανάμεσα σε Πόρο και Αίγινα: «Για να πληγώσεις πρέπει να πληγωθείς»! Έτσι παιζόταν πάντα το παιχνίδι! 

Τίποτα δεν κράταγε! Ούτε μια ανάμνηση! Έτσι ένιωθε ελεύθερος! Ειλικρινής όμως! Ποτέ δεν κορόιδεψε, ίσως μονάχα κάποιες φορές τον εαυτό του!   

Κάθε μέρα από την ίδια μεριά ξημέρωνε ο ήλιος! Όσο άντεχε να του χαμογελά προχώραγε! Άλλη μια μέρα!  

Έκλεινε κύκλους! Άρχιζε καινούργιους …. ή έτσι νόμιζε! Δεν ήξερε! «Δεν βγαίνεις ποτέ από τους κύκλους, απλά κάποια μέρα γίνονται όλοι μαζί ένα πελώριο ζωνάρι που σε σφίγγουν και τότε …. ή το σπας και βρίσκεσαι στο κενό ή αφήνεσαι να πεθάνεις»!  

Κάποιες φορές ξένο σώμα! Σερνότανε στις γειτονιές του κόσμου! Ίδια νεκρός! Μα η αύρα τον κράταγε! Το χάδι τον ζωντάνευε, κι ας ήταν ξένο και λίγο! Έτσι το θελε για να αφήνεται να ταξιδεύει στο άγνωστο κάθε ηλιοβασίλεμα! 

Δοκίμασε πολλά! Σ’ όλα πετύχαινε! Μα τα’ άφηνε πριν κλείσει ο κύκλος!  «Ότι κάνεις και ότι μάθεις σ’ αυτή την ζωή είναι χρήσιμο»! Μα η ζωή στερεύει μέρα με την μέρα και δεν προλαβαίνεις να χρησιμοποιήσεις τίποτα! «Τίποτα δεν παίρνεις τελικά μαζί σου, ούτε εμπειρίες, ούτε λεφτά»! Μόνο την μοναξιά σου! 

Μια μέρα το χαμόγελο χάθηκε! Ο ήλιος βγήκε όπως συνήθιζε μα δεν το βρήκε απέναντι του! Όλα έγιναν ένα! 

Τίποτα πια δεν άξιζε να πάει …. 

Η γνώση τώρα δεν ήταν όπλο, μα βάσανο! Μαρτύριο τρομερό!  

Τελικά δεν βρήκε ποτέ τίποτα πίσω από τον μύθο! 

Κι όλα έγιναν ένα, με μιας! 

Έπεσε χάμω με ορμή!

 Άφησε την βροχή να κτυπάει με λύσσα το πρόσωπο … να ξεπλένει το προτεταμένο στήθος! Ένα adagio του Albinoni έφθανε από μακριά …… σαν λύτρωση και σαν συνοδεία! 

«Τώρα πάρε με ….. καθάρισα πια»! 

Ένα ζεστό χέρι του καθάρισε τα μαλλιά από την λάσπη ….. γύρισε το βλέμμα ….. 

...... Το χαμόγελο!

ΓΥΝΑΙΚΑ

Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία.

Από παιδί βιαζόμουνα, μα τώρα πάω καλιά μου.

Μια τσιμινιέρα με όρισε στον κόσμο και σφυρίζει.

Το χέρι σου, που χάιδεψε τα λιγοστά μαλλιά μου,

για μια στιγμή αν με λύγισε, σήμερα δε με ορίζει. 

Το μετζαρόλι ράγισε και το τεσσαροχάλι.

Βαμμένη. Να σε φέγγει κόκκινο φανάρι.

Γιομάτη φύκια και ροδάνθη, αμφίβια Μοίρα.

Καβάλαγες ασέλωτο με δίχως χαλινάρι,

πρώτη φορά, σε μια σπηλιά, στην Αλταμίρα. 

Σαλτάρει ο γλάρος το δελφίνι να στραβώσει.

Το τείχος περπατήσαμε μαζί το Σινικό.

Κοντά σου ναύτες απ' την Ουρ πρωτόσκαρο εβιδώναν.

Ανάμεσα σε ολόγυμνα σπαθιά στο Γρανικό

έχυνες λάδι στις βαθιές πληγές του Μακεδόνα.

Πράσινο. Αφρός, θαλασσινό βαθύ και βυσσινί.

μες στου Giorgione το αργαστήρι. 

Πέτρα θα του 'ριξα και δε με θέλει το ποτάμι.

Τι σου 'φταιξα και με ξυπνάς προτού να φέξει.

Στερνή νυχτιά του λιμανιού δεν πάει χαράμι.

Αμαρτωλός που δε χαρεί και που δε φταίξει.

Βαμμένη. Να σε φέγγει φως αρρωστημένο.

ως να μου γίνεις Μοίρα, Θάνατος και Πέτρα.

Ινδικός Ωκεανός 1951

«Τραβερσο», 1975

Μελίνα Μερκούρη 

1920 - 1994  

Καλό Σαββατοκύριακο σε όλους!