Συμπληρώνονται αύριο 53 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου συγγραφέα και στοχαστή Ν. Καζαντζάκη.  Το ωραιότερο αφιέρωμα που διάβασα φέτος αφιερωμένο στην μνήμη του Ν. Καζαντζάκη το έχει δημοσιεύσει η σημερινή εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ του Ηρακλείου Κρήτης και ο δημοσιογράφος Αλέκος Ανδρικάκης. Τα κείμενα του Καζαντζάκη πολλά.

Το πρώτο φιλοσοφικό δοκίμιο του όμως, δημοσιευμένο τον Μάρτιο του 1906, είναι η αποθέωση στον αρχαίο κόσμο και τον αναμάρτητο Έρωτα. Είναι δημοσιευμένο το 1906 αλλά γραμμένο πολύ νωρίτερα. Το νόημα των λόγων του είναι τόσο επίκαιρο και σήμερα που αν η γλώσσα  και η γραφή δεν ήταν τέτοια, σίγουρα θα μπορούσαμε να πιστεψουμε πως έχει γραφτεί για να περιγράψει την σημερινή πραγματικότητα.

«Η αρρώστεια του αιώνος»,
«Ο άνθρωπος σήμερον αναπτύσσεται τεραστίως. Εις ηλικίαν ολίγων ετών γνωρίζει όσα δεν εγνώριζαν οι γέροι των περασμένων γενεών», γράφει χαρακτηριστικά. Κι αυτή η πρόωρη και καθολική γνώση, τον ενοχλεί. «Νέος ακόμη –προσθέτει- έχει χλωμιάσει απάνω σε ογκώδη βιβλία κι έχει δηλητηριασθή με τους μεγάλους πόθους και με τη δίψα τη μεγάλη των νεωτέρων ψυχών… Πώς μπορεί να νοιώση κανείς σήμερα την αφελή χαράν των προγόνων;
«Η αρρώστεια του αιώνος»,
Εκουραστήκαμεν από τη σοφία των βιβλίων, έρχονται και παρέρχονται οι ποιηταί και μας αφίνουν τα δάκρυά των και τις αμφιβολίες των κι εκουραστήκαμε πλειά να διαβάζομε και να ρωτούμε και να περιμένομεν απαντήσεις.

Ποιος μπορεί ν’ αγαπήση σήμερα τη μεγάλη αγάπη των πατέρων του, τη φαιδράν αγάπη των προγόνων του, αφού μέσα στα βιβλία και στις ψυχολογικές αναλύσεις των νεωτέρων συγγραφέων είδε διακεκορευμένα όλα τα μυστικά της αγάπης;

Όταν τα χείλη της πλησιάζουν τα χείλη μου ξέρω – μου είπαν- τι σκέπτεται, τι όργια πλάσσονται κάτω από το δέρμα της. Όταν πηγαίνω στην Εκκλησιά ξέρω – μου είπαν- τι κρύβεται μέσα στο άγιο Δισκοπότηρο, τι σκέπτονται τα μάτια των ιερέων και γιατί πηγαίνουν οι γυναίκες.

Όλα τα ξέρει ο σημερινός άνθρωπος. Τίποτε δεν αφήκαν παρθένο στη ψυχή μας. Η εξουσία, η Επιστήμη, η δόξα δεν μας αρκούνε πλειά. Κάτι άλλο ζητούμε. «Πέραν του καλού και του κακού» κάποιο μυστήριο μας σέρνει»

«Σ’ όλο το μάρμαρο και σ’ όλες τις σκέψεις των –γράφει για τον αρχαίο κόσμο- κάποιο φως χαμογελά, κάποια ειλικρίνεια που δεν γνωρίζομεν εμείς οι σεμνότυφοι και οι υποκριταί. Ιδέτε τον Παρθενώνα, Είνε φως και ειλικρίνεια. Διαβάσετε τη Μαχαραβάτα των Ινδών. Ο εραστής «πίνει» όλη νύχτα τα χείλη της ερωμένης και τα’ αγκάλιασμα, λέγει κάπου, είνε τόσο άγριο ώστε «οι μαστοί της γυναικός βυθίζονται στο στήθος του ανδρός και κάθε κενόν του σώματός της γεμίζει και τα ψέλλια και τα περιδέραια σπουν». Αυτή είνε η αγάπη των πρώτων ανθρώπων. Διαβάσετε το Άσμα των Ασμάτων στην ώμορφη Σουναμίτιδα. Ο έρως δεν ήτον αμάρτημα τότε και είχε το δικαίωμα να είνε ειλικρινής».

Τον  χειμώνα που μας πέρασε, προσπάθησα να βελτιώσω λίγο τα αγγλικά μου. Μια από τις αγαπημένες μου ασκήσεις ήταν, να προσπαθώ να μεταφράσω κείμενα αγαπημένων μου συγγραφέων όπως ο Paul Coehlio. Το παρακάτω κείμενο είναι ένα από αυτά κι αποφάσησα να το βάλω εδώ για να το μοιραστώ και μαζί σας. Έχω κι άλλα που μου αρέσουν πολύ, αλλά τουτο δω επιβεβαιώνει αυτό που χρόνια τώρα υποψιάζομαι… Πως σε κανέναν μας η ζωή, ή ο Θεός,  δεν δίνει προβλήματα που δεν μπορεί να τα αντέξει! Απλά δυσκολευόμαστε πολύ μέχρι να δεχτούμε κάτι… Αφού το δεχτούμε όμως, και αφουγκραστούμε προσεχτικά τα μηνύματα, μπορούμε να μάθουμε πολλά. Να γίνουμε σοφότεροι και πλουσιότεροι σε εμπειρίες. Και τότε σταματάμε να γκρινιάζουμε γι αυτό που μας έτυχε, και νιώθουμε ευγνωμοσύνη για το μάθημα που πήραμε…

Κάποτε ήταν ένας γνωστός μελετητής, ο οποίος ζούσε σε ένα βουνό στα Ιμαλάια.  Κουρασμένος από την ζωή του με τους άλλους ανθρώπους, επέλέξε να ζήσει μια απλή ζωή και να περνά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του κάνοντας διαλογισμό. Η φήμη του, όμως, ήταν τόσο μεγάλη, που οι άνθρωποι ήταν πρόθυμοι να περπατήσουν στενά δρομάκια, να ανέβουν απότομους λόφους, να κολυμπήσουν σε  ποτάμια – προκειμένου να βρεθούν κοντά σ αυτόν τον άγιο άνθρωπο όπως πίστευαν. Και το έκαναν. Πέρασαν από ένα σωρό δύσβατα μονοπάτια. Τον θεωρούσαν σοφό και ήταν πεπεισμένοι ότι ήταν σε θέση να  λύσει οποιοδήποτε πρόβλημα  αφορούσε την  ανθρώπινη καρδιά.

Έφτασαν δεκάδες μαζί μια μέρα στο ησυχαστήριο του, ζητώντας επίμονα να τον δουν.

Ο σοφός άνθρωπος δεν είπε τίποτα, αλλά τους ζήτησε να καθίσουν και να περιμένουν.  Τρεις μέρες πέρασαν, και όλο και  περισσότερα άτομα έφταναν.  Όταν δεν υπήρχε χώρος ποια για κανέναν άλλον, βγήκε στο κατώφλι του και είπε στους ανθρώπους που κυριολεκτικά κρεμόταν από τα χείλη του:

«Σήμερα θα  δώσω την απάντηση που περιμένετε στον καθένα από σας ξεχωριστά.

 Αλλά θα πρέπει να υποσχεθείτε  ότι, αν όντως  λυθούν τα προβλήματά σας, δεν θα το πείτε  και σε άλλους προσκυνητές, αφήνοντας με να ζήσω την ζωή που επέλεξα μακριά από άλλους ανθρώπους.  Εντάξει! Ας αρχίσουμε. Πείτε μου τα προβλήματά σας.»

Κάποιος άρχισε να μιλά, αλλά σύντομα διακόπηκε από άλλους, αφού όλοι γνώριζαν ότι αυτή ήταν η τελευταία δημόσια ακρόαση που ο άγιος άνθρωπος θα έδινε.

Ο σοφός άνθρωπος άφησε την κατάσταση να παραταθεί για λίγο, έως ότου φώναξε! «Σιωπή! Γράψτε τα προβλήματά σας σε ένα χαρτί. Μετά μπορείτε όλοι να μου δώσετε τα χαρτιά σας».

Όταν όλοι τελείωσαν ο  σοφός άνθρωπος ανακάτεψε όλα τα χαρτιά σε ένα καλάθι, και  είπε:

Κάθε ένας από εσάς να πάρει ένα χαρτί, και να το διαβάσει.

Στη συνέχεια, θα επιλέξετε αν θα κρατήσετε τα προβλήματά σας, ή θα πάρετε εκείνα που διαβάζετε στο χαρτί που κρατάτε στα χέρια σας.

Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό που είχαν γράψει, όσο άσχημο κι αν ήταν, δεν ήταν τόσο σοβαρό όσο αυτό που έγραψε ο γείτονας τους.

Δύο ώρες αργότερα, αντάλλαξαν τα χαρτιά μεταξύ τους, και κάθε ένας είχε  βάλει τα προσωπικά του προβλήματα πίσω στην τσέπη του, ανακουφισμένος που ότι τον απασχολούσε ως εκείνη την στιγμή δεν ήταν τόσο σοβαρό όσο νόμιζε πριν την επίσκεψη του στο σοφό άνθρωπο.

Ευγνώμονες για το μάθημα, κατέβαιναν από το βουνό με τη βεβαιότητα ότι θα ήταν πιο ευτυχισμένοι τώρα, εκπληρώνοντας παράλληλα και την υπόσχεσή που είχαν δώσει, πότε να μην διαταράξουν την ηρεμία του σοφού άντρα.

Ένας άντρας βρήκε το κουκούλι μιας πεταλούδας.Μια μέρα ένα μικρό άνοιγμα εμφανίστηκεΚάθισε και παρακολούθησε την πεταλούδα γι αρκετές ώρες.Έπρεπε να παλέψει για να αναγκάσει το σώμα της να γλιστρήσει  μέσα από τη μικρή τρύπα Στη συνέχεια, φάνηκε να σταματά να σημειώνει οποιαδήποτε πρόοδο.Φάνηκε σαν να είχε φτάσει στο βαθμό που θα μπορούσε να φτάσει και δεν πήγαινε μακρύτερα.Έτσι ο άνθρωπος αποφάσισε να βοηθήσει την πεταλούδα. Πήρε ένα ψαλίδι και έκοψε το υπόλοιπο κομμάτι από το κουκούλι.Η πεταλούδα εμφανίστηκε εύκολα  αλλά είχε ένα πρησμένο σώμα και ζαρωμένα φτερά Συνέχισε να παρακολουθεί την πεταλούδα και νόμιζε πως όλα θα γινόταν όπως ήταν αναμενόμενο. Πως το σώμα της θα γινόταν φυσιολογικό ...;.Αλλά τίποτα από αυτά δεν συνέβη. Στην πραγματικότητα η πεταλούδα πέρασε την υπόλοιπη ζωή της να σέρνεται γύρω από ένα πρησμένο σώμα και δυο ζαρωμένα φτερά. Δεν θα ήταν ποτέ σε θέση να πετά. Ο άνθρωπος αυτός ενήργησε με καλές προθέσεις, με καλοσύνη. Κάτι που κάνουμε συχνά όλοι μας ...;. Αλλά οι πιο πολλοί από μας δεν κατανοούμε τις συνέπειες. Η πεταλούδα είχε ως περιορισμό το κουκούλι. Έπρεπε να κάνει τον αγώνα της για να καταφέρει να γεννηθεί σωστά. Ο τρόπος που η φύση επέλεξε να ελευθερωθεί η πεταλούδα ήταν μέσα από ένα στενό άνοιγμα στο κουκούλι. Μερικές φορές οι αγώνες είναι ακριβώς αυτό που χρειαζόμαστε στην ζωή μας.  Αν η φύση μας επίτρεπε να περάσουμε από τη ζωή χωρίς εμπόδια αυτό θα μας σακάτευε. Δεν θα γινόμασταν ποτέ τόσο δυνατοί όσο θα μπορούσαμε και δεν θα καταφέρναμε ποτέ να πετάξουμε.