Η τέχνη να φωνάζεις μιλώντας σιωπηλά
             να χαμογελάς χωρίς να πληγώνεις
                         να αποχωρείς με θάρρος και όχι δειλά
να αναστενάζεις χωρίς να θυμώνεις

να αγκαλιάζεις ανοίγοντας τα φτερά σου
            να πετάς μαζί με την αύρα του αέρα
                      να αγαπάς τα λάθη σαν να 'ναι παιδιά σου
να γράφεις τον πόνο σου νύχτα ή μέρα

Η τέχνη του να είσαι χωρίς να υπάρχεις
           να βρίσκεις χωρίς να ψάχνεις
                     να προσφέρεις αγάπη χωρίς να ζητάς
να χύνεις το δάκρυ χωρίς να πονάς

Eίναι η πένα του ποιητή,
          η τέχνη του επιζώ μέσα από ιδρωμένα βιβλία,
                     το άγγιγμα ψυχής σαν ανεξίτηλη γραφή,
οι αναμνήσεις όταν περνούν στην ιστορία

Τέχνη είναι,
         η πείνα του θέλω και όχι του πρέπει
                    η δίψα του πράττω και όχι του αντέχει

T.X.K. -3/09

Είναι μία ιστορία που λίγοι την γνωρίζουν…

Η ιστορία αναφέρεται στους δύο από τους τρεις μεγάλους τενόρους (ο τρίτος είναι ο πασίγνωστος Luciano Pavarotti), που τραγουδώντας μαζί μάγεψαν τον κόσμο!
Έστω και αν δεν έχεις πάει στην Ισπανία,  θα πρέπει να έχεις ακούσει, για την αντιπαλότητα που υπάρχει μεταξύ Καταλανών και Μαδριλένων. Κι’ αυτό γιατί οι Καταλανοί παλεύουν για την αυτονομία τους, σε μία Ισπανία ελεγχόμενη από τη Μαδρίτη!

Λοιπόν…                          
ο PLÁCIDO  DOMINGO είναι Μαδριλένιος και ο JOSÉ CARRERAS είναι Καταλανός. Για πολιτικές διαφορές το 1984, ο CARRERA  και ο DOMINGO έγιναν εχθροί! Πάντα στις συναυλίες που τους καλούσαν να τραγουδήσουν, σε οποιοδήποτε μέρος της γης, έβαζαν και οι δύο στα συμβόλαιά τους σαν όρο απαράβατο, ότι δεν θα τραγουδήσουν, αν ο αντίπαλός ήταν καλεσμένος!

Το 1987 παρουσιάστηκε στον CARRERA ένας εχθρός πολύ πιο ισχυρός από τον PLACIDO DOMINGO. Σε κάποιες εξετάσεις που έκανε, διαπιστώθηκε ότι είχε.. ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ! Η πάλη ενάντια στον καρκίνο ήταν πολύ δύσκολη. Οι γιατροί του είχαν δώσει πιθανότητες επιβίωσης μία στις δέκα!
Οι μακροχρόνιες θεραπείες, η μεταμόσχευση νωτιαίου μυελού και οι συνεχείς αλλαγές του αίματός του, τον υποχρέωναν να ταξιδεύει κάθε μήνα στην Αμερική. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, του ήταν αδύνατον να δουλέψει. Και παρ’ όλο που είχε μια μεγάλη περιουσία, όλα αυτά τα τεράστια έξοδα, τον έφεραν σε πολύ δύσκολη οικονομική θέση!

Όταν πια δεν είχε άλλα χρήματα, κάποιος φίλος του τον πληροφόρησε, ότι πρόσφατα στη Μαδρίτη δημιουργήθηκε ένα ίδρυμα, που θεράπευε δωρεάν αρρώστους με λευχαιμία. Χάρη στην φροντίδα του ιδρύματος “FORMOZA”, ο Carreras νίκησε την ασθένειά του και άρχισε να ξανατραγουδάει!! To 1990 μάλιστα σε μία συναυλία στην Ρώμη (The Three Tenors Concerto) μαζεύτηκαν και οι τρεις τενόροι για να μαζέψουν χρήματα για αυτό το ίδρυμα. Αποφάσισε να γίνει δωρητής του ιδρύματος!
Όταν διάβασε το καταστατικό, είδε με έκπληξη, ότι ιδρυτής και πρόεδρος του ιδρύματος ήταν ο  PLACIDO  DOMINGO!!! Γρήγορα ανακάλυψε, ότι ο DOMINGO είχε δημιουργήσει αυτό το ίδρυμα για να τον βοηθήσει και είχε ζητήσει να μη το μάθει Ο KARRERA και νιώσει ταπεινωμένος που θα αναγκαζόταν να δεχθεί την βοήθεια του εχθρού του!

Το πιο συγκινητικό όμως, ήταν η συνάντηση αυτών των δύο μεγάλων καλλιτεχνών! Κατά την διάρκεια μιας συναυλίας του PLACIDO  DOMINGO στην Μαδρίτη, o JOSÉ CARRERAS ξάφνιασε τους πάντες.
Διακόπτοντας την συναυλία ανέβηκε στη σκηνή, γονάτισε ταπεινά μπροστά στα πόδια του “εχθρού” του, του ζήτησε συγνώμη και τον ευχαρίστησε δημόσια για το καλό που του έκανε! Ο PLACIDO DOMINGO, τον βοήθησε να σηκωθεί και με μία ζεστή αγκαλιά, ξεκίνησαν μια δυνατή και τρυφερή φιλία!!!
Μετά από καιρό, ένας δημοσιογράφος ρώτησε τον DOMINGO:
«Γιατί δημιουργήσατε το ίδρυμα “FORMOZA”, αφού το ξέρατε καλά, ότι εκτός που θα βοηθούσατε έναν εχθρό σας, θα δίνατε τη δυνατότητα σε έναν αντίπαλο, να σας ανταγωνίζεται;»
Η απάντηση του ήταν σύντομη και καθοριστική! 

“Γιατί ήταν άδικο να χαθεί μια
φωνή σαν τη δική του!!!!”

Αυτό είναι ένα δείγμα ανθρώπινης ευαισθησίας, που θα πρέπει να γίνει σε όλους μας ένα φωτεινό παράδειγμα!!!

   Βρέθηκε νεκρή στις 18 Μαρτίου 2009, δεμένη πισθάγκωνα με χειροπέδες και χτυπημένη (σύμφωνα με συγκρατούμενους), κάτω από «αδιευκρίνιστες συνθήκες», μέσα σε πλοίο κατά τη μεταγωγή της από τις φυλακές της Θήβας στην Κρήτη. 

   Μία ακόμη περίπτωση γυναίκας που δεν αποδέχτηκε να χωρέσει στις ταμπέλες ενός καταπιεστικού, εκμεταλλευτικού, τιμωρητικού, ρατσιστικού, πατριαρχικού συστήματος, αγωνιζόμενη για την αξιοπρέπεια και την αλληλεγγύη.

       Καταγγελία προς τον συνήγορο του πολίτη  της Κατερίνας Γκουλιώνη 
                                                                                     Φυλακές  Ελεώνα  Θηβών (20/02/09)
   Είμαι 41 ετών σήμερα, εξαρτημένη από την ηρωίνη από τα 17 μου. Τόσα χρόνια αρρώστια και εξάρτηση από μία ουσία που αν δεν την είχα δε θα μπορούσα να είμαι όρθια για να δύναμαι να εργαστώ, για να μπορέσω να ζήσω. Τον χειρότερο εφιάλτη, όμως, που οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν αυτονόητο συνεπακόλουθο της εξάρτησης, δεν είχα ποτέ φανταστεί ότι θα τον ζήσω έτσι όπως τον ζω και όπως καθημερινώς απειλούμαι ότι μπορεί ανά πάσα στιγμή να υποστώ.
     Αυτό το «αυτονόητο συνεπακόλουθο της εξάρτησης», λοιπόν, είναι η φυλάκιση η οποία, ουσιαστικά σημαίνει την αιχμαλωσία και την ομηρία μου από τους δεσμοφύλακες που ελέγχουν κι επεμβαίνουν ακόμη και στα γεννητικά μου όργανα και στα απόκρυφα σημεία του σώματός μου. Όποτε μπαίνω στην φυλακή είτε γιατί εισάγομαι πρώτη φορά είτε γιατί επιστρέφω από δικαστήριο είτε γιατί πήγα νοσοκομείο δέχομαι την εξής επίθεση, η οποία ονομάζεται... «έρευνα»:
     Η δεσμοφύλακας με υποχρεώνει να βγάλω όλα μου τα ρούχα, με βάζει να σκύψω, να ανοίξω τους γλουτούς, να βήξω και παρατηρεί τον πρωκτό μου. Πολλές φορές βρίσκει ευκαιρία να παρατηρήσει γυμνό σώμα και με κοιτάει καλά καλά, μου φέρεται προσβλητικά, ειρωνικά, θρασύτατα, σα να είμαι το τελευταίο σκουπίδι.
       Μετά μου δίνουν άλλα ρούχα, από την αποθήκη τους, παράτερα και εξευτελιστικά, μου παίρνουν το σουτιέν γιατί, λέει, «απαγορεύεται» να το φοράω στην απομόνωση γιατί λέει, δήθεν μπορεί να.αυτοκτονήσω με αυτό, μου δίνουν παπούτσια μεγαλύτερο μέγεθος από  το δικό μου και περπατάω σαν παλιάτσος και με οδηγούν στο φαρμακείο. Εκεί, με βάζουν να καθίσω σε γυναικολογική καρέκλα και η δεσμοφύλακας βάζει το δάχτυλό της στο αιδοίο μου μέσα στον κόλπο. Στην συνέχεια υποχρεούμαι να ουρήσω μπροστά στην δεσμοφύλακα για να κάνουν το ναρκωτέστ.
     Μια φορά, στο χαρτί που ήταν τοποθετημένο στην γυναικολογική καρέκλα όπου με έβαλαν να κάτσω είδα μία τρίχα από προηγούμενη ερευνηθείσα. Η αποστείρωση στα εργαλεία τους είναι κάτι που ενίοτε θυμούνται. Σε άλλες βάζουν διαστολείς και σκουριασμένους, πολλές φορές, τους βάζουν το δάχτυλό τους και συγχρόνως πιέζουν προς τον ορθό ή και από επάνω στη βουβωνική χώρα σε σημείο που η κρατούμενη να πονάει. Τα ειρωνικά σχόλια και τα σόκιν «αστειάκια» των δεσμοφυλάκων δεν λείπουν από το «ρεπερτόριό» τους.
      Προσφάτως  αρνήθηκα την κολπική έρευνα και από τον γυναικολόγο, διότι ανεξαρτήτου μορφώσεως, ειδικεύσεως και μορφωτικού επιπέδου το να σου χώνει ο καθείς τα δάχτυλά του είναι τουλάχιστον «απρεπές», θα έλεγα, και ζητούσα υπερηχογράφημα.  Με απείλησαν ότι θα με δέσουν όλη νύχτα με τη χειροπέδα στο κάγκελο. Αυτή την απειλή συγκεκριμένα την ξεστόμισε η δεσμοφύλακας που τελεί χρέη.νοσοκόμας στο Κατάστημα Κράτησης Γυναικών Ελεώνα Θηβών (Κ.Κ.Γ.Ε.Θ.) Γ. Σ. παρουσία της υπαρχιφύλακα Σ. Σ., μου είπε πως αφού είμαι κρατούμενη πρέπει να δεχτώ την κολπική κι αυτή που δεν είναι, είναι «άλλο πράμα». Εν ολίγοις αυτό που μου είπαν και λένε είναι ότι αφού είμαι κρατούμενη πρέπει  να μου κάνουν ότι θέλουν και να μην αντιδράω.
      Με οδήγησαν στην υποδιευθύντρια Κ. Α., η οποία μου είπε πως αφού αρνούμαι την κολπική έρευνα ότι βρεθεί από ναρκωτικά στην φυλακή θα το χρεώσει σ'  εμένα και πως θα με κρατήσει πολλές ημέρες στην απομόνωση. Όταν της ζήτησα να μου κάνει υπερηχογράφημα διότι δεν αντέχω άλλο αυτόν τον βιασμό της κολπικής μου είπε πως δεν έχει αυτή τη δυνατότητα. Της απάντησα ότι δεν είμαι υποχρεωμένη να πληρώνω εγώ τη δική τους ανεπάρκεια και με οδήγησαν στην απομόνωση όπου ούτως ή άλλως θα με οδηγούσαν, κάνοντας κολπική ή μη.   Στην απομόνωση με έκλεισαν σ' ένα  κελί όπου έπρεπε να χτυπάω το κουδούνι για να έρθει η δεσμοφύλακας να μου ανοίξει να πάω στην μία τουαλέτα που είναι κοινή για όλες τις κρατούμενες στον χώρο αυτόν και παρακολουθούμενη από κάμερα.

    Την ώρα της αφόδευσης σε παρακολουθεί η δεσμοφύλακας από την κάμερα κι όταν δει τα περιττώματά σου τότε της ζητάς την άδεια να τραβήξεις καζανάκι. Εκτός του ότι είμαι αναγκασμένη να κάνω την ανάγκη μου μπροστά σε δεσμοφύλακα είμαι υποχρεωμένη να κάνω 8 αφοδεύσεις για να με βγάλουν από την απομόνωση αλλά κι αυτό, πάλι, εξαρτάται από τις διαθέσεις τους.
        Οι περισσότερες κρατούμενες αναγκάζονται να παίρνουν καθαρτικό για να επιτύχουν αυτές τις κενώσεις και αρκετές φορές είτε δεν έρχεται η δεσμοφύλακας να τους ανοίξει την πόρτα είτε είναι άλλη κρατούμενη στην τουαλέτα και στην κυριολεξία ενεργούνται επάνω τους. Δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιες δεσμοφύλακες τις εξευτελίζουν γιατί ενεργήθηκαν επάνω τους ή τους λένε απειλητικά ότι «εδώ είναι Θήβα και το κουδούνι για να πας τουαλέτα θα το χτυπάς όταν έχεις μεγάλη ανάγκη», την οποία  «μεγάλη ανάγκη» την κρίνει η δεσμοφύλακας ή της λένε με δυσφορία «πάλι  τουαλέτα  θέλεις;» και άλλα  τέτοια με ανείπωτη απανθρωπιά και σαδισμό.
      Μου έχει συμβεί να μη μου ανοίγει η δεσμοφύλακας την πόρτα του κελιού για να πάω στην τουαλέτα και αναγκαζόμουν να ουρώ σε πλαστικό μπουκάλι νερού και αργότερα να έχω πρόβλημα με το έντερό μου από την συγκράτηση των κοπράνων. Στο τέλος, έφτασα στο σημείο να κλωτσάω την πόρτα του κελιού για να μου ανοίξει, να μου φέρεται προκλητικά και υποτιμητικά και επειδή την αποκάλεσα «κότα» έγραψε μία ψευδή αναφορά (η κα Δ. Χ. είναι η εν λόγω δεσμοφύλακας) σε συνεργασία με τον αρχιφύλακα Γ. Ι. που ήταν υπηρεσία εκείνη την ημέρα και σε αυτόν αναφερόταν η κα Δανιηλίδου, με πέρασαν πειθαρχικό κι ο υποτελής σε αυτούς, εισαγγελέας Π. Γ. με τιμώρησε με πειθαρχική ποινή εγκλεισμού σε κελί της απομόνωσης για πέντε μέρες με επιπροσθέτως παράνομη, στέρηση καφέ, τσιγάρου και τηλεφώνου.  Πειθαρχικό το οποίο παραγράφεται σε δυο χρόνια πράγμα που σημαίνει πως εκτός του μαρτυρίου που υπέστην δεν θα αποφυλακισθώ με υφ' όρων απόλυση, δεν θα πάρω άδεια και οι άρρωστοι γονείς μου και η 21χρονη κόρη μου θα περιμένουν πολύ για να με δουν και να τους στηρίξω.
         Όλα αυτά συνέβησαν στη γυναικεία φυλακή Κορυδαλλού, αλλά αυτοί οι κύριοι υπηρετούν σήμερα στη Θήβα όπως και ο αρχιφυλακεύων Κ. Π., ο οποίος στην εδώ απομόνωση της Θήβας μου είπε πως παρ'  όλες τις 8 κενώσεις κλπ δικαιούται «βάσει του εσωτερικού κανονισμού» να με κρατήσει έξι ημέρες στην απομόνωση. Ο εσωτερικός κανονισμός δεν γράφει κάτι τέτοιο, αντίθετα λέει πως η τριήμερη κράτηση στην απομόνωση γίνεται με εντολή εισαγγελέα και παρατείνεται εφόσον έχουν βρεθεί απαγορευμένες ουσίες στο σώμα του κρατούμενου και δεν μπορούν να αφαιρεθούν.
         Μπάνιο δεν μπορείς να κάνεις στην απομόνωση («ειδικό χώρο κράτησης»  τον ονομάζουν λες και αλλάζοντας όνομα  παύει  η φρίκη ) Οταν τύχει να έχει ζεστό νερό , τότε δεν είναι εκεί η δεσμοφύλακας . Οταν είναι εκεί  , τότε μπορεί να σε βγάλει από το κελί για να κάνεις μπάνιο, αλλά το νερό μπορεί να είναι κρύο. Η δεσμοφύλακας όμως  επιμένει πως είναι ζεστό, βγάζοντάς σε τρελή. Όταν και αν κάνεις μπάνιο η δεσμοφύλακας σε παρατηρεί. Έτσι, μένουμε χωρίς μπάνιο για 7 μέρες και άνω.

Καφέ και νερό υποχρεούσαι να παραγγείλεις μόνο από το καφενείο της φυλακής το οποίο λειτουργεί για τους δεσμοφύλακες και δουλεύουν σε αυτό κρατούμενες. Την τελευταία φορά που κρατήθηκα στην απομόνωση πλήρωσα 20 ευρώ στο καφενείο. Με αυτά τα χρήματα μπορούσα να περάσω περίπου είκοσι μέρες αγοράζοντας καφέ, ζάχαρη κλπ ενώ τα πλήρωσα μέσα σε πέντε μέρες. Αλλά εδώ η διαχείριση των χρημάτων μας εξαρτάται από τις ορέξεις της υπηρεσίας του Κ.Κ.Γ.Ε.Θ.
       Όταν λοιπόν, αποφασίσουν οι ασύδοτοι βασανιστές μας να μας βγάλουν από την απομόνωση πρέπει να περάσουμε το ίδιο μαρτύριο της σωματικής έρευνας και της κολπικής εισβολής. Αυτό το ίδιο μαρτύριο της έρευνας μπορεί ανά πάσα στιγμή να μου το κάνουν και στο θάλαμο, όπου μένω, όταν υπάρχει υπόνοια για ύπαρξη απαγορευμένων ουσιών. Μπαίνουν μέσα στο θάλαμο, μας ξυπνάνε, μας κάνουν σωματική και κολπική έρευνα, μας βγάζουν έξω από τον θάλαμο και ανακατεύουν όλα μας τα πράγματα πετώντας τα κάτω. Μετά χάνουμε πράγματα μας γιατί τα πετάνε ή τα παίρνουν και πρέπει να τακτοποιήσουμε ολόκληρο το θάλαμο για να μπορέσουμε να κοιμηθούμε.Κάποτε ήμουν άνθρωπος με όνειρα, με όρεξη για μάθηση, με κερδοφόρα επιχείρηση, με όρεξη για δημιουργία.  Σήμερα, όλος αυτός ο πόνος, η κακοποίηση, ο βιασμό του σώματος και της ψυχής που έχω υποστεί με κάνουν να ονειρεύομαι πως τους σκοτώνω όλους αυτούς που πληρώνονται για να βασανίζουν αδύναμους ανθρώπους.  Σφίγγοντας τα δόντια σιγοψιθυρίζω «και για το πείσμα σας, γουρούνια, θα αντέχω» ελπίζοντας να έρθει κάποια μέρα που θα σταματήσουν να απλώνουν τα βρώμικα, διεστραμμένα χέρια τους  επάνω σε αδύναμους ανθρώπους. Το ξέρω πως ο κόσμος δεν αλλάζει. ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΖΕΤΑΙ, όμως, φτάνει να μην αδιαφορούμε.
     Ποτέ δεν πρόκειται να ξεπεράσω τα όσα υπέστην και υπόκειμαι μέσα στη φυλακή.

Η Αρχή του κενού  του JOSEPH NEWTON

Έχεις τη συνήθεια να φυλάς άχρηστα πράγματα, πιστεύοντας πως μια μέρα... (άγνωστο πότε) ...θα τα χρειαστείς;
Έχεις τη συνήθεια να κρατάς χρήματα, μόνο για να μην τα ξοδέψεις, γιατί μπορεί να σου λείψουν στο μέλλον;
Έχεις τη συνήθεια να φυλάς ρούχα, παπούτσια, έπιπλα, οικιακές συσκευές και άλλα πράγματα του νοικοκυριού που δεν χρησιμοποιείς εδώ και πολύ καιρό;

Και μέσα σου...;
Έχεις τη συνήθεια να κρατάς κακίες, στεναχώριες, φόβους και άλλα; 

Αυτό να μην το κάνεις ποτέ!  Είναι αντίθετο με την ευημερία σου!
Είναι σημαντικό να αφήσεις χώρο, ένα κενό, για να έρθουν καινούρια πράγματα στη ζωή σου.
Όσο εσύ γεμίζεις, υλικά ή συναισθηματικά, με παλιά και άχρηστα, δεν αφήνεις κενό για νέες ευκαιρίες. Τα αγαθά πρέπει να ανακυκλώνονται... Καθάρισε τα συρτάρια, τις ντουλάπες, την αποθήκη, το γκαράζ...
Δώρισε όλα εκείνα που πια δεν χρησιμοποιείς...

Το να φυλάς ένα σωρό από άχρηστα πράγματα το μόνο που καταφέρνεις είναι να δένεις την ίδια σου τη ζωή. Το πρόβλημα δεν είναι τα αντικείμενα που στιβάζονται στη ζωή σου...
Αλλά το νόημα του να κρατάς...
Όταν κρατάς, όταν φυλάς πράγματα, υπάρχει πρόβλημα έλλειψης, απουσίας...
Πιστεύεις ότι αύριο μπορεί να τα χρειαστείς, και ίσως τότε να μην υπάρχει τρόπος να καλύψεις αυτή σου την ανάγκη...
Με αυτό το σκεπτικό, το μήνυμα που στέλνεις τόσο στο μυαλό σου όσο και στη ζωή σου...                                                        είναι ότι δεν εμπιστεύεσαι το αύριο...
καθώς επίσης και ότι το καινούριο και το καλύτερο ΔΕΝ είναι για σένα,
Γι’ αυτό βρίσκεις ικανοποίηση στο να φυλάς όλα αυτά τα παλιά και άχρηστα πράγματα...

Ξεφορτώσου όλα αυτά που έχασαν το χρώμα και τη λάμψη τους...
Επέτρεψε να μπει το καινούριο στο σπίτι σου... Και μέσα σου...

Προσωπικά Σχόλια
1. Δεν ξέρω αν είναι θέμα του μυαλού μας ή μια υπέρτατη ανάγκη να μας δένει με μικροαντικείμενα, άψυχα, που οι περιστάσεις τα κάνουν κομμάτια της ζωής μας, όμως αυτή η συνήθεια πολλές φορές μας κρατάει πίσω, ενώ άλλες φορές μας δίνει κουράγιο. Είναι η φύση μας νομίζω. Και η συνήθεια είναι η δευτερή μας φύση όπως έλεγε και ο  Αριστοτέλης.
2. Ο συγγραφέας αποσκοπεί σε κάτι θετικό. Προς μεγάλη μου έκπληξη πριν περίπου ένα χρόνο όταν μετακόμισα για δεύτερη φορά, έβγαλα στα σκουπίδια πληθώρα αντικειμένων καλόδιατηρημένων και ρούχα σε καλή κατάσταση και τοποθετημένα σε σακούλες όχι σκουπιδιών. Την ίδια μέρα ανά μισάωρο κατέβαζα πράγματα. Σας πληροφορώ ότι δεν έμεινε τίποτα. Οπότε αν δεν έχουμε τόσο δυνατές αναμνήσεις με κάποια αντικείμενα ή συναισθηματικό δέσιμο με κάποια ρούχα καλό είναι να τα δώσουμε απλόχερα σε όποιον τα έχει ανάγκη. Ο άνθρωπος είναι περήφανο ον. Δίπλα στα σκουπίδια, για να τα πάρει από μόνος του, να μην σου έχει υποχρέωση είναι μία καλή λύση. Έξω από την πόρτα του ανώνυμα. Κατ' ιδίαν αν υπάρχει άνεση. Και τέλος στην εκκλησία ή στον δήμο.
3. Το τρίτο μου σχόλιο έχει να κάνει με τις ιδιαίτερες στιγμές. Πρέπει η ζωή μας να είναι γεμάτη από ιδιαίτερες στιγμές. Όταν πίνετε ένα ποτό ή κρασί χρησιμοποιείστε το καλύτερο ποτήρι, κρυστάλλινο αν έχετε, και ας σπάσει. Μην περιμένετε τον εκλεκτό καλεσμένο. Τα πιο όμορφα ρούχα, που σας κάνουν εσάς να αισθάνεστε όμορφα να τα φοράτε κάθε μέρα. Όχι μόνο σε περιστάσεις ξεχωριστές. Να λέτε σε ανθρώπους που νοιάζεστε ότι νιώθετε, να λέτε συγγνώμη, ευχαριστώ, τις πιο δύσκολες λέξεις δηλαδή, σε αυτόν που βλάψατε, σε αυτόν που σας έδωσε αγάπη. Να αγαπάτε με την καρδιά σας. Όλοι είμαστε μοναδικοί και ξεχωριστοί. Στο χέρι μας είναι να είναι και η ζωή μας έτσι.

Mαρκήσιος  de Vauvenargues,    1715-1747,   Γάλλος γνωμικογράφος        

"Τι θαύμα έγινε και μπόρεσες σε ηλικία μόλις 25 χρονών να είσαι αληθινός φιλόσοφος και ρήτορας χωρίς βοήθεια άλλη έξω από μερικά βιβλία; Πώς μπόρεσες κι ανέβηκες τόσο ψηλά στον αιώνα των τόσων μικροτήτων; Και πώς πίσω από την απλότητα ενός δειλού παιδιού κρυβόταν αυτό το βάθος κι αυτή η δύναμη της ευφυΐας; Θα νιώθω πικρά για πάντα πάνω μου την τιμή της φιλίας σου." Ο Βολταίρος για τον Βωβενάργκ

Ο Βωβενάργκ ήταν ασθενικός, φτωχός, άσχημος, σχεδόν τυφλός. Έζησε και πέθανε άσημος. Αν και ευγενής έζησε φτωχικά. Γεννήθηκε στο Aix, όπου και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο αποκτώντας ελάχιστη γνώση Ελληνικών και Λατινικών, αλλά μεγάλο θαυμασμό για τον Πλούταρχο. Το έργο του "Introduction a la connaissance de l'esprit humaine" με μεταγενέστερο συμπλήρωμα από Maximes και Reflexions δημοσιεύτηκε ένα χρόνο πριν από το θάνατό του, στα 32 του. Σήμερα θεωρείται από τους επιφανέστερους γνωμικογράφους. Μερικές από τις ρήσεις του είναι αρκετά επικαιρες, παρακάτω σας μεταφέρω μερικές από αυτές:

• Η μοναξιά είναι για το πνεύμα ό,τι η νηστεία για το σώμα: θανάσιμη όταν κρατήσει πολύ, αλλά αναγκαία.
• Κανένας δεν κάνει τόσα πολλά λάθη, όσο εκείνος που ενεργεί με βάση μόνο τη λογική.
• Η κατανόηση των δυνάμεών σου, τις μεγεθύνει.
• Δεν είναι γεννημένος για να δοξαστεί όποιος δεν ξέρει την αξία του χρόνου.
• Όποιος ξέρει να υπομένει τα πάντα, μπορεί και να τολμά τα πάντα.
• Η τέχνη του να αρέσεις είναι η τέχνη του να ξεγελάς.
• Αν το γνωμικό θέλει εξηγήσεις, τότε δεν είναι γνωμικό. 
• Το πιο άσχημο παιχνίδι που μπορεί να παίξει σε κάποιον η μοίρα, είναι να του δώσει λίγες ικανότητες και μεγάλη φιλοδοξία. 
• Περισσότερες λάθος αποφάσεις πάρθηκαν μετά από ώριμη σκέψη παρά από ένα καπρίτσιο. 
• Τα πράγματα που ξέρουμε καλύτερα δεν μας τα έχουν διδάξει. 
• Η ανάγκη επιδεινώνει τα κακά που δεν μπορεί να θεραπεύσει. 
• Δεν πρέπει να κρίνουμε τους ανθρώπους από αυτά που δεν ξέρουν, αλλά από αυτά που ξέρουν και κυρίως από το πώς τα ξέρουν. 
• Η πιο μαύρη αχαριστία, αλλά και η πιο συνηθισμένη, είναι η αχαριστία των παιδιών απέναντι στους γονείς. 
• Το όφελος από την αρετή είναι τόσο προφανές, ώστε η κακοί την ασκούν από συμφέρον.
• Περισσότερα είναι τα άχρηστα πράγματα που ξέρουμε από τα αναγκαία που αγνοούμε. 
• Οι αδύναμοι άνθρωποι θέλουν να εξαρτώνται για να έχουν προστασία. Όσοι φοβούνται τους ανθρώπους αγαπούν τους νόμους.
• Υπερβολικά μεγάλη ή -αντίθετα- ανύπαρκτη μυστικότητα στις υποθέσεις μας μαρτυρούν εξίσου αδύναμο χαρακτήρα.
• Οι κακοί ξαφνιάζονται πάντα όταν συναντούν ανθρώπους ικανούς και ταυτόχρονα καλούς. 
• Πρέπει να επιτρέπουμε στους ανθρώπους να διαπράττουν εις βάρος τους μεγάλα λάθη, για να αποφεύγουν ένα μεγαλύτερο κακό: την υποδούλωσή τους. 
• Δείχνει μετριότητα το να θέλεις να πιάνεις τους άλλους κορόιδα. 
• Η πραγματικά καλή ζωγραφική μας κάνει να την θαυμάζουμε μέχρι τη στιγμή που αρχίζουν να την θαυμάζουν και οι άλλοι. 
• Λίγους φίλους δημιουργεί η ευτυχία. 
• Η καθαρότητα κοσμεί τις βαθιές σκέψεις. 
• Όσο πιο αναμφισβήτητα σωστό είναι το γνωμικό, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος να γίνει σε λίγο μια κοινοτοπία. 
• Περιφρονούμε τα μεγάλα σχέδια όταν δεν νιώθουμε ικανοί για μεγάλες επιτυχίες.
• Όσοι πιστεύουν πως δεν έχουν πια την ανάγκη των άλλων γίνονται αδιάλλακτοι.
• Οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν, όσο δεν έχουν την δυνατότητα να το κάνουν.
• Όταν κανείς αισθάνεται ότι του λείπουν αυτά για τα οποία οι άλλοι θα τον εκτιμούσαν, είναι έτοιμος να τους μισήσει.   
• Στα γηρατειά, δυο πράγματα -και μετά δυσκολίας- μπορούν να αντικαταστήσουν τις ικανότητες και τις χαρές της ζωής: η φήμη και τα πλούτη.
• Δεν κάνουμε πια φίλους στα γεράματα. Έτσι κάθε απώλεια είναι ανεπανόρθωτη.
• Η λογική απορρίπτει τη θρησκεία ενώ η εμπειρία αποδεικνύει τη χρησιμότητά της. 
• Ίσως οφείλουμε στα πάθη τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του πνεύματος. 
• Είναι ψέμα πως η ισότητα είναι φυσικός νόμος. Η φύση δεν έκανε τίποτε ίσο. Αντίθετα, ο κυρίαρχος νόμος της είναι η ιεράρχηση και η εξάρτηση.
• Συμβαίνει να είναι ευκολότερο να ιδρύσεις μια καινούργια πολιτική ομάδα παρά να γίνεις σταδιακά ο αρχηγός μια υπάρχουσας ομάδας. 
• Μακρές περίοδοι ευτυχίας χάνονται κάποτε μέσα σε μια στιγμή, όπως σαρώνονται οι ζέστες του καλοκαιριού στην πρώτη καταιγίδα. 
• Εάν μια σκέψη ή ένα έργο ενδιαφέρουν μόνο λίγους, λίγοι θα είναι και όσοι θα μιλήσουνε γι' αυτό. 

Με αυτόν τον τίτλο δίνω μία ανάλαφρη νότα σε δηλώσεις γνωστών και μη προσώπων που έμειναν στην ιστορία.. ακριβώς γιατί διαψεύστηκαν.

Το άλογο θα μείνει για πάντα, ενώ το αυτοκίνητο είναι μόνο ένας νεωτερισμός, μια φούσκα.
Ένας τραπεζίτης στις αρχές του 20ου αιώνα.

Ό,τι μπορούσε να εφευρεθεί, έχει εφευρεθεί.
Ο επικεφαλής του Αμερικανικού γραφείου ευρεσιτεχνιών (1899)

Δεν έχει σημασία τι θα κάνει. Δεν θα καταφέρει ποτέ του τίποτα.
Ένας από τους καθ. του Einstein και συγκεκριμένα  ο καθ. των αρχαίων Ελληνικών.

Νομίζω ότι υπάρχει μια παγκόσμια αγορά για, ενδεχομένως, πέντε ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
Thomas Watson, 1874-1956 (Το είπε το 1953…)

Ο φωνογράφος δεν έχει καμιά απολύτως εμπορική αξία.
Τόμας Έντισον, 1847-1934 (εφευρέτης του φωνογράφου)

Δηλαδή, θα κάνετε ένα πλοίο να πλεύσει αντίθετα στον άνεμο και στα ρεύματα, ανάβοντας μια φωτιά κάτω από το κατάστρωμα; Σας παρακαλώ, δεν θέλω να χάνω το χρόνο μου ακούγοντας τέτοιες ανοησίες.
Ναπολέων Βοναπάρτης, 1769-1821 (Αναφερόμενος στην εφεύρεση του ατμόπλοιου)

640 ΚΒ μνήμη νομίζω ότι είναι αρκετά για όλους.
Bill Gates (Ποιος όμως είχε αντίθετη άποψη εκείνη την εποχή;)

Η πτήση μηχανών βαρύτερων από τον αέρα είναι αδύνατη.
Lord Kelvin, 1824-1907

Το ταξίδι με τρένο δεν είναι δυνατό, επειδή με τέτοιες ταχύτητες, ελλείψει αέρα, οι επιβάτες θα πέθαιναν από ασφυξία.
Κάποιος Βρετανός πανεπιστημιακός στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα.

Η τηλεόραση δεν έχει τη δυνατότητα να επιβιώσει σε καμιά αγορά πάνω από έξι μήνες. Οι άνθρωποι σύντομα θα βαρεθούν να κοιτούν ένα ξύλινο κουτί κάθε βράδυ.
Darryl Zanuck,1902-1979 (πρόβλεψη του 1946…)

Θα περάσουν πολλά χρόνια-όχι στον καιρό μου πάντως- πριν δούμε γυναίκα πρωθυπουργό της Βρετανίας.
Μάργκαρετ Θάτσερ, γ. 1925 (το είπε 10 χρόνια πριν γίνει πρωθυπουργός)

Εμείς στην Αμερική σήμερα είμαστε πιο κοντά στο θρίαμβο επί της φτώχειας από οποιαδήποτε άλλη χρονική στιγμή στην ιστορία.
Herbert Hoover, 1874-1964 (ειπώθηκε το1928, λίγο πριν το μεγάλο κραχ)

Θα έρθει κάποια στιγμή που η τέχνη θα εξοριστεί για τα καλά από τη ζωή μας, που η επιρροή της πάνω στη ζωή θα είναι μηδαμινή.
Friedrich Hegel, 1770-1831

Και με τι ακριβώς ασχολείστε;
Βασίλισσα Ελισάβετ Β'(απευθυνόμενη στους Μπήτλς, την εποχή που μεσουρανούσαν!)

Ο κ. Φρεντ Ασταίρ δεν μπορεί να παίξει, δεν μπορεί να τραγουδήσει, κάνει φαλάκρα. Μπορεί να χορέψει λιγάκι.
Εκτίμηση της MGM για τον, τότε, υπό δοκιμή Φρεντ Ασταίρ

Ποιος στην ευχή θα 'θελε να ακούσει ηθοποιούς να μιλούν;
Harry Warner, 1881-1958 (το είπε το 1927, σχετικά με την προοπτική του ομιλούντος κινηματογράφου)

Δεν θα καταφέρεις τίποτε παιδί μου. Πρέπει να γυρίσεις πίσω στο φορτηγό.
Ο πρώτος παραγωγός του Έλβις Πρίσλεϋ, απολύοντάς τον.

Δεν μας αρέσει ο ήχος τους. Τα γκρουπ με κιθάρες είναι ξεπερασμένα.
Το σκεπτικό της απόρριψης των Beatles από δισκογραφική εταιρεία το 1962.

Πιστέψτε με, η Γερμανία δεν είναι σε θέση να αρχίσει πόλεμο.
David Lloyd George, 1863-1945 (το είπε το 1934…)

Τα αεροπλάνα είναι ενδιαφέροντα παιχνίδια, αλλά χωρίς καμιά στρατιωτική αξία.
Ferdinand Foch,1851-1929 (το είπε το 1911, λίγο πριν τον Α' Παγκόσμιο, όπου ήταν αρχιστράτηγος)
 
"Η αξία του Σαίξπηρ έχει υπερτιμηθεί γελοιωδώς, και να είστε σίγουροι πως θα πέσει ξανά στη θέση που του αξίζει..."
ΛΟΡΔΟΣ ΒΥΡΩΝ, 1814

"Η στιχοποιία του στερείται εντελώς αρμονίας και πολλές από τις σκέψεις του τόσο βεβιασμένες... που πάντα πίστευα πως τα ποιήματά του σύντομα θα ξεχαστούν..."
ΤΖΩΝ ΚΟΥΗΝΣΥ ΑΝΤΑΜΣ για τον ΛΟΡΔΟ ΒΥΡΩΝΑ, 1830

"Σ' εκατό χρόνια θα αναφέρεται στην ιστορία της γαλλικής λογοτεχνίας μόνο σαν μια περίεργη αντίκα..."
ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΖΟΛΑ για τα ΑΝΘΗ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ του ΜΠΩΝΤΛΑΙΡ, 1857.

"Η μόνη παρηγοριά είναι πως δεν πρόκειται να διαβαστεί από πολλούς..."
ΤΖΕΗΜΣ ΛΟΡΙΜΕΡ κριτικός για τα ΑΝΕΜΟΔΑΡΜΕΝΑ ΥΨΗ της ΕΜΙΛΥ ΜΠΡΟΝΤΕ, 1847.

"Αν είχε δείξει τη μουσική του σ' έναν καθηγητή, ελπίζουμε πως θα του έσκιζε τις παρτιτούρες και θα τις πετούσε στα πόδια του..."
Λ. ΡΕΛΛΣΤΑΜΠ, κριτική για της ΜΑΖΟΥΡΚΕΣ του ΣΟΠΕΝ, 1833.

"Είναι ένα βιβλίο που δεν πρόκειται να σταθεί και στην επόμενη σαιζόν..."
ΝΙΟΥ ΓΙΟΡΚ ΧΕΡΑΛΝΤ ΤΡΙΜΠΙΟΥΝ για τον ΜΕΓΑΛΟ ΓΚΑΤΣΜΠΥ του Σκοτ Φιτζέραλντ.

"Λυπάμαι, κύριε Κίπλινγκ, αλλά δεν ξέρετε να χρησιμοποιείτε την αγγλική γλώσσα..."
Απορριπτική επιστολή του ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΤΙΣΚΟ ΕΞΑΜΙΝΕΡ στον Ράντγιαρντ Κίπλινγκ το 1889.

"Αγαπητέ μου φίλε, ίσως να μην μπορώ πια να σκεφτώ, αλλά όσο κι αν βασανίζω το μυαλό μου, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί θα χρειαζόταν κανείς τριάντα σελίδες, να περιγράψει πώς στριφογυρίζει στο κρεβάτι του πριν κοιμηθεί"
MARK HUMBOLT, Γαλλος εκδότης, απορρίπτοντας το ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ
ΧΑΜΕΝΟ ΧΡΟΝΟ του ΜΑΡΣΕΛ ΠΡΟΥΣΤ, 1912.

"Ο Λιστ είναι ένας κοινός, ασήμαντος άνθρωπος, με σηκωμένες τις τρίχες στο κεφάλι του. Γράφει την πιο άσχημη μουσική που υπάρχει..."
DRAMATIC AND MUSICAL REVIEW, Λονδίνο 1843  

Μία ιστορία που είχα ακούσει καιρό πριν είναι η παρακάτω. Αναφέρει ιστορικά πρόσωπα και για αυτό έχει μία ιδιαίτερη σημασία, γιατί το καλό που κάνουμε πάντα μας επιστρέφει.

Ένας φτωχός αγρότης ονόματι Φλέμιγκ, ζούσε στο Ayrshire (Σκωτία). Μια μέρα κι ενώ δούλευε για να ζήσει την φαμίλια του, άκουσε να καλούν σε βοήθεια από τον γειτονικό βάλτο. Άφησε τα εργαλεία του κάτω κι έτρεξε να βρεί τον φοβισμένο νεαρό που ‘χε χωθεί όλος μεσ’ το βάλτο και φώναζε προσπαθώντας να ελευθερωθεί.
Ο αγρότης έσωσε τον νεαρό που αλλιώς θ’ αργοπέθαινε σκληρά.

Την επόμενη μέρα μια πολυτελής άμαξα έφτασε στο σπίτι του.
Ένας ευγενής  κομψά ντυμένος άντρας κατέβηκε και συστήθηκε ως ο πατέρας του αγοριού που είχε σώσει ο αγρότης.
-Θέλω να σας ανταμείψω. Σώσατε τη ζωή του γιου μου, είπε  στον αγρότη.
-Δεν μπορώ να δεχτώ πληρωμή γι' αυτό που έκανα, του απάντησε εκείνος.

Την ίδια στιγμή ο μικρός γιος του αγρότη βγήκε στην πόρτα του φτωχικού τους.
-Είναι γιός σας, ρώτησε ο ευγενής.
-Μάλιστα, απάντησε με υπερηφάνεια ο αγρότης.
-Τότε σας προτείνω να μου επιτρέψετε να προσφέρω στο γιο σας την ίδια εκπαίδευση με το δικό μου Αν ο γιος μοιάσει του πατέρα, είμαι βέβαιος ότι θα γίνει κάποιος που και οι δυο θα είναι περήφανοι.
Ο αγρότης δέχτηκε

Ο γιος του αγρότη Φλέμιγκ, φοίτησε στα καλύτερα σχολεία και στο τέλος πήρε το δίπλωμά του από την Ιατρική Σχολή του Νοσοκομείου St. Marie του Λονδίνου.
Έγινε  ένας μεγαλόπνοος (γιατρός)  από τους πιο ξακουστούς του κόσμου. Το 1928 ο διάσημος γιατρός Αλέξανδρος Φλέμιγκ ανακάλυψε την πενικιλίνη. Πολύ αργότερα ο γιος του αριστοκράτη άντρα που είχε σωθεί μικρός στο βάλτο, προσβλήθηκε από πνευμονία.
Ποιος του έσωσε την ζωή αυτή τη φορά ;  …σώθηκε χάρη στην πενικιλίνη

Το όνομα του αριστοκράτη Άγγλου;
Σερ Ράντολφ Χένρι Σπένσερ Τσόρτσιλ  και ο γιος του Σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ. . .

Ότι φεύγει, ξανάρχεται

Ο Σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ κι ο Σερ Αλέξανδρος Φλέμιγκ παρέμειναν φίλοι όλη τους τη ζωή. Ο Σερ Αλέξανδρος Φλέμιγκ πέθανε το 1955, σε ηλικία 74 ετών στο Λονδίνο, Ο Σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ πέθανε το 1965, σε ηλικία 91 ετών στο Λονδίνο. Τους έθαψαν στο ίδιο κοιμητήριο.

Ο «Φθινοπωρινός πόνος» («Guz Sancisi»), η ταινία της Τομρίς Γκιριτλίογλου, που μετέφερε στον κινηματογράφο την ιστορία αγάπης ενός Τούρκου μεγαλοαστού και μιας Ρωμιάς ιερόδουλης, με φόντο τα Σεπτεμβριανά το 1955 στην Κωνσταντινούπολη, «σπάει ταμεία» στην Τουρκία και σοκάρει το τουρκικό κοινό με την αλήθεια της.

Μόνο στην πρώτη εβδομάδα της προβολής του, σε 92 κινηματογραφικές αίθουσες της γείτονος, ο «Φθινοπωρινός πόνος» έκοψε περισσότερα από 300.000 εισιτήρια, φέροντας στο φως ένα σκοτεινό κομμάτι της τουρικής ιστορίας, που με μαεστρία αφαιρέθηκε από τις σελίδες των τουρκικών σχολικών βιβλίων.

Οι Τούρκοι θεατές διαπιστώνουν μια πραγματικότητα που αγνοούσαν, ενώ εκείνοι που εξέφραζαν φόβους ότι με την πρεμιέρα της ταινίας θα ξεσπούσε εθνικιστική έκρηξη, διαψεύστηκαν.

Το θέμα της ταινίας αντλήθηκε από το ομώνυμο βιβλίο του Γιλμάζ Καρακογιουνλού, συγγραφέα και βουλευτή του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας και από τους ειδικούς αξιολογήθηκε ως «ειλικρινής συγγνώμη» για όσα συνέβησαν τότε.

Τρεις μέρες μετά την πρεμιέρα του «Φθινοπωρινού Πόνου», ο διευθυντής της «Χουριέτ», Ερτουγρούλ Οζκιόκ, αρθρογραφεί: «Η ταινία αρχίζει με μια άκρως εντυπωσιακή σκηνή: Μια ομάδα αλητών, κρατώντας έναν κουβά με κόκκινη μπογιά, σημαδεύει με σταυρό πόρτες κάποιων σπιτιών, τα μεσάνυχτα. Το σημάδεμα των σπιτιών σε όλα τα μέρη του κόσμου είναι οιωνός κάποιας δικτατορίας ή γενοκτονίας που πλησιάζει. Έτσι έγινε και στη ναζιστική Γερμανία, έτσι έκανε και η Κου Κλουξ Κλαν στις ΗΠΑ. Έτσι σημαδεύτηκαν τα σπίτια στη Βοσνία και το Κόσοβο. Απ΄ ό,τι φάνηκε όμως, τα δικά μας αρχεία δεν είναι και τόσο καθαρά. Υπήρξε αυτό και σ΄ εμάς. Πριν από τα Σεπτεμβριανά, ορισμένοι αλήτες σημάδεψαν τα σπίτια στα οποία ζούσαν Ρωμιοί. Όταν έβγαινα από την ειδική προβολή της ταινίας, ένας φίλος ζήτησε τη γνώμη μου κι εγώ του είπα: Είθε μετά από 20-30 χρόνια, να μην αναγκαστούμε να κάνουμε μια παρόμοια ταινία. Ο θεός να φυλάει την Τουρκία απ΄ αυτό το ρεζιλίκι».

Το σοκ που προκάλεσε η συγκεκριμένη ταινία στην Τουρκία, πυροδότησε σειρά δημοσιευμάτων και σε ευρωπαϊκές εφημερίδες. Μόλις το περασμένο Σαββατοκύριακο, η ολλανδική «Trown» δημοσίευσε ανταπόκριση του Ερντάλ Μπαλτσί από την Κωνσταντινούπολη, με τίτλο «Η Κωνσταντινούπολη ντρέπεται για το 1955» και υπέρτιτλο «Ταινία για το διωγμό των Ελλήνων προβάλει ξεχασμένη ιστορία».

Στο ρεπορτάζ τονίζεται ότι «πρόκειται για ταινία, που αναφέρεται στα φρικτά γεγονότα του 1955, τη χρονιά που η ελληνική μειονότητα δέχθηκε επίθεση και εκδιώχθηκε από το τουρκικό κράτος». «Οι Τούρκοι -συνεχίζει ο Μπαλτσί- έχουν εκπλαγεί με την ταινία. Φαίνεται πως πολλοί δεν γνωρίζουν το πογκρόμ».

Στο ίδιο δημοσίευμα φιλοξενείται, μεταξύ άλλων, δήλωση μίας Τουρκάλας: «Είμαι 63 χρονών και μέχρι σήμερα δεν γνώριζα τι είχε συμβεί τότε. Ντρέπομαι γι αυτό. Όμως, οι Τούρκοι ηγέτες ήξεραν καλά πώς να κρατήσουν αυτές τις πληροφορίες μυστικές». «Μαθαίνω ότι ποσοστό 10% του πληθυσμού στην Κωνσταντινούπολη ήταν Έλληνες. Απίστευτο. Αν δεν είχαν εκδιωχθεί, τώρα θα ζούσαν εδώ, το λιγότερο, ένα εκατομμύριο Έλληνες», δηλώνει από την πλευρά της η 19χρονη Γιεσίμ.

Στο ίδιο δημοσίευμα φιλοξενούνται και οι δηλώσεις ενός Έλληνα, του 69χρονου Μιχάλη Βασιλειάδη, ο οποίος διατηρεί ένα μικρό γραφείο στις στοές της Πόλης, εκδίδοντας καθημερινά μια εφημερίδα για τους 2.000 εναπομείναντες Έλληνες. Ήταν 15 χρόνων στα Σεπτεμβριανά και παρότι είδε την ταινία και διατυπώνει το θαυμασμό του για τη σκηνοθέτιδα, που άγγιξε ένα «τόσο ευαίσθητο θέμα», εκτιμά ότι και πάλι, δεν κατάφερε να αποδώσει τη φρίκη των δύο ημερών εκείνου του Σεπτέμβρη. Στέλνει, όμως, ένα μήνυμα: «Οι ηγέτες πρέπει να πουν ένα "συγγνώμη" στον τουρκικό λαό, τον οποίο χρησιμοποίησαν ως μαριονέττα».

Το βιβλίο του Καρακογιουνλού κυκλοφόρησε στην Ελλάδα πριν έντεκα χρόνια, από τις εκδόσεις «Τσουκάτου». Το μετέφρασε η Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας, ειδική μελετήτρια των ελληνοτουρκικών σχέσεων, Λιάνα Μυστακίδου, αποσπώντας μάλιστα, το 2000, τιμητική διάκριση από την Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας, για την αριστοτεχνική απόδοση στα ελληνικά.

Όπως δηλώνει η μεταφράστρια: «Ο Φθινοπωρινός Πόνος γράφτηκε από πολιτικό κι ως εκ τούτου, το πράγμα αποκτά άλλη βαρύτητα. Εκτιμώ ότι πρόκειται για συγγραφέα αληθινό και έντιμο, ο οποίος εξακολουθεί να εργάζεται πάνω στο θέμα των δύο χωρών. Για δε το συγκεκριμένο βιβλίο δεν έλαβε δραχμή από πνευματικά δικαιώματα».