Γιατί ένας και όχι όλοι.
Είμαι απλήρωτος εδώ και ενάμιση μήνα. Μισθολογικά κοντεύω τρεις μήνες πίσω. Είμαι τυχερός όμως γιατί έχω δουλειά. Υπάρχουν άλλοι που δεν έχουν, άλλοι που μόλις την έχασαν, άλλοι που έχουν προλάβει την κρίση και ψάχνουν εδώ και τρία χρόνια δουλειά.

Γιατί κάποιοι και όχι όλοι.
Το ψυγείο έχει σχεδόν αδειάσει και ζητάω άλλη μία φορά δανεικά για να μπορέσω να πάρω τα βασικά είδη για ζήσω. Είμαι από τους τυχερούς, γιατί έχω κάποιον να ζητήσω δανεικά. Ο συνάδελφος στην δουλειά δεν έχει και χρωστάει τρεις δόσεις στεγαστικού. Έχει ζητήσει όταν και Αν πληρωθεί, να λάβει τα χρήματα μετρητοίς, γιατί αν μπουν στον προσωπικό του λογαριασμό, θα απορροφηθούν αυτόματα, από τις "υποχρεώσεις" του.
Γιατί κάποιοι και όχι όλοι.

Βαρέθηκα τους πολιτικούς και χαίρομαι όταν πλέον φοβούνται να κυκλοφορήσουν. Δεν είμαι υπέρ της βίας, αλλά όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος. Αν είσαι έντιμος δεν είσαι πολιτικός. Αν είσαι έντιμος παραιτήσου από την ασυλία σου και την βολή σου. Κόρακος κοράκι μάτι δεν βγάζει και ζητάμε δικαιοσύνη, από αυτούς που προσθέσαν καινούριες λέξεις στο λεξιλογιό μας: λαμόγια.
Όχι λοιπόν λεφτά δεν υπάρχουν. Δεν υπήρχαν και όταν υπήρχαν να είσαι σίγουρος ότι δεν τα φάγαμε μαζί.

Γιατί ένας και όχι όλοι. Κάθομαι στο σπίτι ή πάω κάπου με τα πόδια. Η βενζίνη κοστίζει και είναι πλέον είδος πολυτελείας. Η τιμή της έχει εκτοξευθεί όπως τα spread. Όλα έχουν πάρει τα πάνω τους, εκτός από την συμπόνοια. Πρώτη φορά μετά από χρόνια, ακούω καλημέρα από τη γειτονιά, βλέπω πρόσωπα και εκφράσεις στον δρόμο, που όλοι με κάποιον τρόπο συμπάσχουν μαζί μου. Δεν με ξέρουν και όμως μοιάζουμε τόσο. Άλλα προβλήματα, άλλες σκέψεις και όμως τόσο συναδελφικές.

Τέρμα τα λεφτά στα φανάρια. Σκεφτείτε πόσο δύσκολα τελευταία είχατε λεφτά, σκεφτείτε πολύ καλά πριν δώσετε 10 λεπτά μόλις στον άτυχο, αλλοδαπό, ανάπηρο που ζητάει ελεημοσύνη. Και στατιστικά να το δούμε, είναι πλέον από τις πιο σταθερές και καλά αμοιβόμενες εργασίες. Πόσα φανάρια κρατούν περίπου ένα λεπτό. Είναι αρκετά πιστέψτε με. Αν μόνο ένας οδηγός, δώσει μόλις 10 λεπτά, σε ένα φανάρι, τότε σε μία ώρα έχουν μαζευτεί 6 ευρώ. Σε ένα οχτάωρο 48 και αν δουλέψει κάποιος και υπερωρίες, χτυπάει άνετα ένα 60αρι. Τώρα αν αυτά σας φαίνονται υπερβολή, σκεφτείτε πριν δώσετε το 10λεπτό σε κάποιον που εκλιπαρεί με το βλέμμα του να του το δώσεις και αν του το αρνηθείς δέχεσαι άθελα σου την ειρωνεία του, και δώστε το στον γείτονα, στον φίλο ή βάλτε το σε έναν κουμπαρά.

Θα έλεγα κι άλλα, but I'm too old, I'm too tired, I'm too fuckin' blind.
Καιρός λοιπόν να ανοίξω τα μάτια μου και να διεκδικήσω τουλάχιστον αυτά που αξίζω. Αυτά που αξίζουμε.

Ν' αντέχουμε μόνο μας μένει
Η ζωή ότι κι αν φέρει

Το «δίλημμα του φυλακισμένου» είναι ένα απλό, αλλά χαρακτηριστικό παράδειγμα της θεωρίας παιγνίων, του κλάδου των μαθηματικών που εξετάζει τις στρατηγικές επιλογές λογικά σκεπτόμενων παικτών που εμπλέκονται σε ανταγωνιστικές καταστάσεις.

Δύο άτομα συλλαμβάνονται από την αστυνομία σαν ύποπτοι διάπραξης κάποιων εγκλημάτων. H αστυνομία δεν έχει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία για να τους κατηγορήσει, οπότε τους βάζει σε χωριστά δωμάτια, εμποδίζοντάς τους να έχουν οποιαδήποτε επικοινωνία. O εισαγγελέας επισκέπτεται και τους δύο, τον καθένα χωριστά, και κάνει στον καθένα την εξής πρόταση:

• αν καταθέσει εναντίον του άλλου (και ο άλλος δεν μιλήσει) τότε η συνεργασία αμοίβεται με άμεση απελευθέρωση, ενώ ο «άλλος» θα φάει 12 χρόνια
• αν δε μιλήσει ούτε αυτός ούτε ο άλλος θα φάνε και οι δύο από 1 χρόνο φυλακή για ήσσονος σημασίας αδικήματα για τα οποία η αστυνομία έχει αποδείξεις
• αν καρφώσουν και οι δύο ο ένας τον άλλον τότε θα φάνε 4 χρόνια ο καθένας.

Ποιά είναι η αναμενόμενη ορθολογικά καλύτερη στάση του καθενός απ’ τους κρατούμενους;

Κάθε κρατούμενους, ας πούμε ο Α και ο Β, έχει τις πιο κάτω επιλογές:

Eπειδή ο Α δεν μπορεί να εμπιστευτεί «λογικά σκεπτόμενος» τον Β ότι θα κρατήσει το στόμα του κλειστό (οπότε, κρατώντας κι αυτός το δικό του, «κερδίζει» την μικρότερη ποινή), καρφώνει. Eπειδή και ο Β απ’ την μεριά του κάνει τις ίδιες σκέψεις και τους ίδιους υπολογισμούς, καρφώνει επίσης. Kατά την θεωρία παιγνίων η ευτυχής (και πλήρως ορθολογική κατάληξη) του διλήμματος είναι οτι γίνονται ο ένας ρουφιάνος του άλλου και τρώνε από 4 χρόνια φυλακή.

Πρέπει να πούμε ότι σε αυτό το παράδειγμα, όπως και σε κάθε κατάσταση (παίγνιο) της θεωρίας παιγνίων (Game Theory), υποθέτουμε ότι οι εμπλεκόμενοι (οι παίκτες) είναι απόλυτα λογικοί και έχουν ως αποκλειστικό γνώμονα τη μεγιστοποίηση του κέρδους ή την ελαχιστοποίηση του κόστους. Θα περίμενε ίσως κάποιος ότι δύο λογικοί άνθρωποι θα επέλεγαν το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα που θα συνέφερε και τους δύο περισσότερο από αυτό που τελικά κατάφεραν, δηλαδή, να κρατήσουν και οι δύο τη σιωπή τους και να πάνε στη φυλακή με μια ποινή μόνο ενός έτους. Πώς κατέληξαν λοιπόν εδώ τα πράγματα; Η απάντηση βρίσκεται στην εμπιστοσύνη που δείχνει ο ένας στην απόφαση του άλλου. Με άλλα λόγια, με δεδομένη κάθε επιλογή του αντίπαλου παίκτη, το αποτέλεσμα του ανταγωνισμού επικρατεί έναντι του αποτελέσματος της συνεργασίας.

Το παραπάνω παράδειγμα καταδεικνύει ότι το «κοινό συμφέρον» δεν είναι πάντα η επιλογή απόλυτα λογικά σκεπτόμενων ατόμων και πολλές φορές απόλυτα λογικά επιλογές μπορούν να οδηγήσουν σε ζημία για όλους τους εμπλεκόμενους. Η κατάσταση αλλάζει αν το παιχνίδι επαναλαμβάνεται, οπότε κάθε παίκτης έχει τη δυνατότητα να «τιμωρήσει» μέσω της επιλογής του τον άλλο παίκτη για την προηγούμενη παρασπονδία του. Σε αυτή την περίπτωση, όταν οι επαναλήψεις του παιγνίου τείνουν στο άπειρο, η επιλογή της συνεργασίας (να κρατήσουν και οι δύο τη σιωπή τους) τείνει στο να επικρατήσει.

Μεταφέροντας το παράδειγμα στην καθημερινή ζωή μπορούμε να βγάλουμε πολύ χρήσιμα συμπεράσματα για πράγματα που φαίνονται λογικό να γίνουν αλλά τελικά επιλέγεται κάτι διαφορετικό που οδηγεί σε χειρότερα αποτελέσματα.