ΑΡΘΡΟ

 ΤΗΣ Δρος ΑΣΠΑΣΙΑΣ ΘΕΟΧΑΡΑΤΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΟΥ .    

Η μουσική διδάσκεται ως φωνητική και ενόργανη. Στην ενόργανη μουσική υπάγεται η διδασκαλία διαφόρων μουσικών οργάνων. Αυτά εξυπηρετούν τις ανάγκες και επιθυμίες των παιδιών να εκφράζονται πιο αποτελεσματικά  από το τραγούδι. ΕΝΑ ΜΟΥΣΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΝΑ ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ ΑΠΌ ΠΟΛΥ ΝΩΡΙΣ. ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΙΑΝΟ (η κάποιο άλλο πληκτροφόρο όργανο), για τους παρακάτω λόγους.

α) Το παιδί βρίσκεται σε καθιστή θέση και δεν είναι υποχρεωμένο να στέκεται όρθιο κατά την διάρκεια της ώρας, που ασχολείται με το παίξιμο στο πιάνο, όπως συμβαίνει π. χ με το βιολί.

β) Δεν σηκώνει, ούτε κινεί η μετακινεί το μουσικό όργανο, απέναντι στο οποίο είναι καθισμένο, όπως συμβαίνει με άλλα μουσικά όργανα (κιθάρα, ακορντεόν, βιολί κ. λ. π.)

γ) Δεν κουράζει τα πνευμόνια του φυσώντας, όπως με τα διάφορα πνευστά όργανα.

δ) Οι φθόγγοι της μουσικής παράγονται από τα χτυπήματα των πλήκτρων, που είναι σαφώς διατεταγμένα κατά σειρά ύψους(του ήχου) και δεν είναι αναγκασμένο το παιδί να ανακαλύψει μόνο του τη θέση που πρέπει με ακρίβεια να τοποθετήσει τα δάκτυλά του, για να παραχθούν οι επιθυμητοί φθόγγοι, όπως γίνεται π.χ. με το βιολί και τα λοιπά έγχορδα όργανα με δοξάρι.

ε) Δεν χρειάζεται να χτυπήσει τα πλήκτρα του πιάνου με καμιά ιδιαίτερη δύναμη για να παράγουν ήχο, όπως θα χρειαζόταν π. χ στην κιθάρα, που από το πάτημα των χορδών της σχηματίζονται τύλοι (κοινώς κάλοι) στις άκρες των δακτύλων. Ένα πολύ μικρό παιδί θα ήταν αδύνατο να ασκήσει πάνω στις χορδές της κιθάρας τη δύναμη που χρειάζεται για να παραχθεί ο σωστός ήχος των φθόγγων.  

στ) Οι διαδοχικοί φθόγγοι της μουσικής παράγονται από πλήκτρα, που είναι διατεταγμένα πάνω στο κλαβιέ του πιάνου έτσι, ώστε να μη χρειάζεται μεγάλο άνοιγμα μεταξύ των δακτύλων του μικρού χεριού του νηπίου, όπως θα χρειαζόταν σε άλλα όργανα, π.χ. έγχορδα.

Όλοι αυτοί οι λόγοι που αναφέρθηκαν παραπάνω, κάνουν το πιάνο ένα προσιτό όργανο στο μικρό παιδί. Παρά το μεγάλο του όγκο. Η μεγάλη ψυχοπαιδαγωγός Maria Montessori, που υπήρξε και η πρώτη Ιταλίδα γυναίκα γιατρός, έλεγε ότι αυτός που παίζει πιάνο, βελτιώνοντας μαζί με την μουσική αίσθηση και την κινητική ικανότητα του χεριού, θέλει όλο και περισσότερο να παίζει καινούριες αρμονίες.

Έτσι η άσκηση εκλεπταίνει όλο και περισσότερο την μουσική αίσθηση του ατόμου και αναπτύσσει την κινητική ικανότητα του χεριού του και το οδηγεί σε ένα δρόμο τελειοποίησης, που δεν έχει άλλα όρια, περά μόνο εκείνα της προσωπικότητας. 

Ο Χάρι Τσουγκάνι, νευροεπιστήμονας, στο νοσοκομείο Παίδων του πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν, λέει: «εγγράφοντας το παιδί σας σε μαθήματα πιάνου, μεταβάλλετε αυτομάτως την ευαίσθητη ανατομία του εγκεφάλου του».

Όσοι έχουν αρχίσει μαθήματα πιάνου πριν τα εννέα τους χρόνια, παίζουν με μεγαλύτερη ευκολία πιάνο στην ενήλικη ζωή  από όσους ξεκίνησαν  μετά.   Και άλλοι επιστήμονες ερευνητές υποστηρίζουν:

«Όταν το τρίχρονο παιδί σας βάλει τα μικρά άμαθα χέρια του στο πιάνο, σίγουρα δεν θα παίξει Μπετόβεν. Όμως, παίζοντας με τα πλήκτρα η απλώς τραγουδώντας, μπορεί αργότερα να έχει καλύτερη απόδοση στο σχολείο.»  

Υπάρχουν και τα ηλεκτρικά αρμόνια, τα οποία έχουν πληκτρολόγιο όπως του πιάνου. Τα πλήκτρα τους παράγουν τον ήχο, μόνο με μια μικρή πίεση του δακτύλου και όχι με κρούση του δακτύλου.

Γι’ αυτό είναι πιο ευκολομεταχείριστα, από ότι το πιάνο, από τα αδύναμα δακτυλάκια των νηπίων. Επίσης έχουν ρετζίστα(δηλαδή ειδικά πλήκτρα) που επιτρέπουν την αλλαγή της χροιάς του ήχου που παράγουν.

Τα αρμόνια αυτά, υπάρχουν σε διάφορα μεγέθη, μέχρι και δύο οκτάβες μικρά, επιτραπέζια και μη, που λειτουργούν με ηλεκτρικό ρεύμα η μπαταρίες και τα οποία είναι πολύ πρακτικά ώστε να μπορούν να μεταφέρονται εύκολα από τους μικρούς μαθητές στο σχολείο τους. Για την περιγραφή του πιάνου και την προέλευσή του παραθέτουμε τα πιο κάτω:

Το πιάνο είναι πολύ γνωστό και χρησιμοποιείται πολύ πλατειά αν και είναι ένα από όργανα, που εφευρέθηκαν πιο πρόσφατα.

Είναι όργανο  πληκτροφόρο, με  κλαβιέ δηλαδή, όπως ονομάζεται η σειρά με τα πλήκτρα, δηλαδή τα άσπρα και μαύρα «κόκαλα». Το πιάνο πήρε την ονομασία του επειδή μπορούσε να παίζει και σιγά (πιάνο σημαίνει στα Ιταλικά, σιγά). Τα πρώτα πιάνα, που λέγονταν φόρτε πιάνο, δηλαδή «δυνατά-σιγά», (φόρτε σημαίνει στα Ιταλικά, «δυνατά»), εφευρέθηκαν γύρω στο 1700..

Είναι γενικά αποδεκτό, ότι επινοητής του οργάνου ήταν ο Μπαρτολομέο Κριστοφόρι, στην Φλωρεντία, ο οποίος έφτιαξε ένα όργανο που ονόμασε «gravicembalo  con piano e forte» δηλαδή τσέμπαλο με δυνατό και απαλό ήχο. Αντί για το τσίμπημα (νυγμό» των χορδών του τσέμπαλου, χρησιμοποίησε τα χτυπήματα μιας σειράς σφυριών και αυτό ήταν που έδωσε στους εκτελεστές του οργάνου του, νέα δυνατότητα ελέγχου του βαθμού δύναμης με την οποία πατούσαν τα πλήκτρα...

Το σύγχρονο πιάνο έχει σιδερένιο σκελετό και είναι είτε όρθιο, (upright, με τις χορδές κάθετες) η με ουρά (grand, με τις χορδές οριζόντιες). Έχει κανονικά 88 πλήκτρα με σταθερή έκταση 7 και 1/3 οκτάβες.    

 Η Ασπασία Θεοχαράτου-Ανδρεοπούλου, είναι διπλωματούχος πιάνου, ακορντεόν, φυγής (φούγκας), ελαφρού τραγουδιού, συγχρόνου χορού, καθηγήτρια και καλλιτεχνική δ/ντρια Ωδείων, διδάκτωρ του παιδαγωγικού τμήματος δημοτικής εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι εφευρέτης και συγγραφέας του συστήματος-βιβλίου "ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΙΑΝΟΥ-ΑΡΜΟΝΙΟΥ και λοιπών οργάνων με πλήκτρα, για παιδια από 3 ετών"

Επίσης πτυχιούχος πολιτικής επιστήμης του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών.