Μνήμη και λήθη. Αναπολώ και λησμονώ. Από προνομιούχο μέχρι ψυχοφθόρο το πρώτο, από θλιβερό ως λυτρωτικό το δεύτερο, ανάλογα πάντα με την ποιότητα του παρελθόντος υπό συζήτηση. Όπως όμως τα συναισθήματα ποικίλλουν από ανάμνηση σε ανάμνηση (ή από λήθη σε λήθη) και τοποθετούνται σε διάφορα σημεία ενός πολύχρωμου αλλά κυρίως χαοτικού φάσματος, έτσι και η ίδια η μνήμη και η λησμονιά αποτελούν απλά τις δύο διαμετρικά αντίθετες άκρες ενός συνεχούς πάνω στο οποίο τοποθετούνται μισές, "σχεδόν", απωθημένες αναμνήσεις και ανολοκλήρωτες, οδυνηρές, ατελείς λησμονιές.

Αυτός ο χώρος, και όχι τα δύο άκρα, είναι ίσως ο πιο πυκνοκατοικημένος. Δεν υπάρχει καθαρή μνήμη. Από τη στιγμή που μας έχει συμβεί, που έχουμε ζήσει κάτι, αυτό περνά από την ύπαρξη στην ανυπαρξία, με την έννοια ότι δεν υπάρχει πια. Υπήρξε. Το μυαλό μας παίζει ακριβώς αυτό το ρόλο προσπαθώντας να ανακαλέσει μπρος μας μια ανάμνηση: να ξανακάνει ον το μη ον, υπαρκτό το ανύπαρκτο. ’ρα η μνήμη είναι η αφετηρία μιας κατάστασης διαρκούς εκφυλισμού, ξεφτίσματος, αφού είναι μια απεγνωσμένη νοητική απεικόνιση της απουσίας, μια απέλπιδα προσπάθεια να επιμηκύνουμε την ζωή ευχάριστων για μας πραγμάτων που χάθηκαν ή ένα επίμονο κακέκτυπο δυσάρεστων εμπειριών.

Δεν υπάρχει όμως ούτε απόλυτη λήθη. Ακόμα κι αν ξεχάσουμε κάτι τελείως, επειδή το απωθήσαμε, επειδή μεσολάβησε πολύς καιρός από τότε που συνέβη, επειδή έχουμε ασθενή ή αφηρημένη μνήμη, αυτό δε σημαίνει πως έχει χαθεί πλήρως. Ό,τι υπήρξε μια φορά δε γίνεται να πάψει να έχει υπάρξει. Ακόμα και το πιο μικρό ή ασήμαντο φαινομενικά γεγονός στη ζωή μας μας έχει επηρεάσει, μας έχει αλλάξει, μας έχει συνδιαμορφώσει, αφήνοντας έτσι ένα σημάδι ή σημαδάκι επάνω μας, μια χαρακιά. Εξάλλου, πόσα πράγματα τα μισοθυμόμαστε ή τα θυμόμαστε περιστασιακά ή εκεί που νομίζουμε ότι τα έχουμε ξεχάσει συμβαίνει κάτι και όλα ξανάρχονται μπρος μας...

Μα απ' όλα περισσότερο αυτό που με πειράζει δεν είναι ούτε οι επώδυνες μνήμες ούτε η λησμονιά ωραίων στιγμών. Το πιο φαρμακερό είναι το σημείο εκείνο που θυμάσαι μόνο τι ήταν αυτό που έχεις ξεχάσει. Ξέρεις τι υπήρξε, αλλά αυτό δε σου λέει πια (σχεδόν;) τίποτε. Οι περιπτώσεις που θυμάσαι χωρίς να νιώθεις. Το ενδιάμεσο λοιπόν. Το σημείο μηδέν που ταυτόχρονα είναι και το σημείο χωρίς επιστροφή, αφού το μόνο που μένει έπειτα είναι ο δρόμος προς την α-μνησία.

Πολλοί παρομοιάζουν μια ανάμνηση με μια φωτογραφία. Κάνουν λάθος. Μια ανάμνηση είναι περισσότερο ένα αποτύπωμα, μια μελανιά από ένα τυχαίο χτύπημα, το τριαντάφυλλο που μας μένει στα χέρια μετά από μια πολλά υποσχόμενη συνάντηση. Την ανάμνηση μπορείς ακόμα να την ψηλαφήσεις, να την γευτείς με τη γλώσσα σου, να την μυρίσεις, να περιπλανηθείς με όλες σου τις αισθήσεις επάνω της. Το σημείο που περιγράφω είναι η φωτογραφία του αποτυπώματος, της μελανιάς, του τριαντάφυλλου. Έχεις μπρος σου το παρελθόν, το κοιτάς, αλλά κακιωμένο, μουγγό, δεν σου μιλά. Μια νεκρή φωτογραφία που σου θυμίζει αυτό που ήταν, αλλά όχι αυτό που ένιωθες. Οι στιγμές που αντί να μυρίζεις λέξεις ή να γεύεσαι δάχτυλα, βλέπεις γύρω μόνο ακατάληπτα γράμματα μιας άγνωστης γλώσσας. Οι ώρες που πίσω σου κλείνουν τοίχοι χωρίς να ανοίγονται μπροστά σου δρόμοι. Το κενό.