Όλοι μας έχουμε έναν εσωτερικό χάρτη που μας καθοδηγεί στις δύσκολες, απρόβλεπτες και χαοτικές καταστάσεις που θα τύχει να αντιμετωπίσουμε. Μια προσωπική στάση ζωής που βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις προσωπικές μας εμπειρίες από ανάλογες καταστάσεις από την πρώτη μέρα της ζωής μας.

 Όλοι μας γνωρίζουμε και έχουμε βιώσει λίγο-πολύ την τεράστια σημασία που έχει η παρουσία δίπλα μας, σε στιγμές πολύ δύσκολες έως οριακές, κάποιου ατόμου, που δεν κατακλύζεται στον ίδιο βαθμό με εμάς από τα δυσβάσταχτα συναισθήματα που βιώνουμε και που για το λόγο αυτό έχει το κουράγιο να μας συμπαρασταθεί και να μας παρηγορήσει ουσιαστικά και αποτελεσματικά.

 Πώς, όμως, μπορούμε να παρηγορήσουμε κάποιον αποτελεσματικά; Είναι κάτι τέτοιο εφικτό; Μια θεμελιακή αρχή που θα πρέπει να έχουμε υπόψη είναι πως ΔΕΝ υπάρχει παρηγοριά για ΚΑΘΕ είδους πόνο και θλίψη. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε μια αδυσώπητα σκληρή πραγματικότητα με την παρηγοριά. Μπορούμε, όμως, να την κάνουμε, με διάφορους τρόπους, μια ιδέα πιο ανεκτή, τουλάχιστον στιγμιαία.

 Όταν υπάρχει δίπλα μας κάποιος που αντέχει αυτό που εμείς δεν αντέχουμε και μας φροντίζει με διάφορους πολύ απλούς και ανθρώπινους τρόπους, όπως ένα φλιτζάνι ζεστό τσάϊ, ένας καφές ή ένα ποτήρι νερό, αυτό μας δίνει την αίσθηση πως δεν είμαστε μόνοι με αυτά που ζούμε. Η παρουσία μας δίπλα σε κάποιον που θρηνεί, καθώς και η «αντοχή» και η υπομονή μας απέναντι στο χρόνο που χρειάζεται κάποιος για να ολοκληρώσει τη διεργασία του πένθους-του δίνουν στον τελευταίο σταδιακά την απαραίτητη δύναμη και το κουράγιο να συνεχίσει το δύσκολο αγώνα του.

Ως παρηγορητές, αντιπροσωπεύουμε μία αναπληρωματική αίσθηση ελπίδας πως η ζωή συνεχίζεται ή πως μπορεί να συνεχιστεί κάποια στιγμή. Για να εμφυσήσουμε, όμως, μια τέτοια αίσθηση σε κάποιον που πενθεί ποικιλοτρόπως, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να χειριζόμαστε και να αντέχουμε την προσωπική μας αίσθηση ανημπόριας, να μη λυγίζουμε εμπρός στις αδικίες της ζωής και στην αδυσώπητη σκληρότητα του θανάτου. Για αυτά, κανείς μας δεν μπορεί να κάνει κάτι. «Γιατί εγώ;» αναρωτιέται κάποιος που πλήττεται από μια βαριά ασθένεια. Στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει απάντηση. Ο θάνατος αποτελεί ένα φυσικό κομμάτι της ζωής που, όσο μπορεί ο καθένας μας, θα πρέπει να αποδεχθεί.

Ως παρηγορητές, είναι απαραίτητο να μπορέσουμε να αποφύγουμε την παγίδα των συναισθηματικών μας απαιτήσεων πως πρέπει οπωσδήποτε να καταφέρουμε να βοηθήσουμε τον άλλον και να λύσουμε τα προβλήματά του. Αρκεί με το παραπάνω να είμαστε ΕΚΕΙ, δίπλα του και να μοιραζόμαστε συναισθήματα με αυθεντικότητα, χωρίς όμως να κατακλυζόμαστε  από αυτά.

Υπάρχουν άτομα που αποδιώχνουν κάθε είδους επώδυνο συναίσθημα, που έχουν μεγάλη δυσκολία να εμπιστευτούν άλλους, που απαξιώνουν παντελώς κάθε είδους εκδήλωση «αδυναμίας», και για το λόγο αυτό να γυρνούν την πλάτη τους σε κάθε έναν που προσπαθεί να εκφράσει με λόγια τη θλίψη και την επώδυνη απώλεια που βιώνουν. Τέτοια άτομα μετατρέπουν, επίσης, πολύ εύκολα τη θλίψη σε θυμό. Όταν κάποιος που πενθεί με τους τρόπους αυτούς είναι πολύ πιο δύσκολο να τον βοηθήσεις. Πώς μπορείς να βοηθήσεις κάποιον που μετατρέπεται σε σκαντζόχοιρο που από πουθενά δεν πιάνεται. Το να κάνουμε κάποια πρακτικά πράγματα μαζί τους, όπως να βγούμε έξω μαζί τους για έναν περίπατο ή για έναν καφέ, ίσως να είναι ο καλύτερος τρόπος για αρχή.

Η ικανότητά μας να μπορούμε να στηρίζουμε αποτελεσματικά τόσο τον ίδιο μας τον εαυτό όσο και κάποιον που πενθεί ή που βρίσκεται σε κατάσταση μεγάλης ανάγκης έχει άμεση σχέση με τον τρόπο που εμείς οι ίδιοι αντιμετωπιστήκαμε ως παιδιά. Αν οι εμπειρίες μας από ανάλογες καταστάσεις είναι θετικές, τότε δημιουργείται εντός μας μια εσωτερική φωνή που μπορεί να παρηγορεί και να καθησυχάζει τόσο εμάς τους ίδιους όσο και όποιον άλλον το έχει ανάγκη. Είναι σαν να κουβαλάμε εντός μας μια εσωτερική φιγούρα, έναν εσωτερικό μέντορα που, κάθε φορά που κάτι άσχημο θα συμβαίνει στη ζωή μας, θα μας κοιτά με κατανόηση στα μάτια, θα μας παρηγορεί και θα μας δείχνει με τον τρόπο του πως όλα θα πάνε καλά ή πως υπάρχει ακόμα ελπίδα…

 Αν, για παράδειγμα, αυτό που βιώνει ένα μικρό παιδί, που σκοντάφτει, πέφτει κάτω, χτυπά και ματώνει τα γόνατά του και σκίζει το καινούργιο ή καθαρό του παντελονάκι, είναι μια ζεστή αγκαλιά, φροντίδα της πληγής και λόγια παρηγοριάς να μην ανησυχεί γιατί όλα θα πάνε καλά, τότε το παιδί αυτό κτίζει μέσα του ένα μοντέλο ανάλογης στάσης απέναντι σε παρόμοιες καταστάσεις αργότερα στη ζωή…

Όσοι δεν αντιμετωπίζονται με έναν τέτοιον παρηγορητικό τρόπο αλλά, αντίθετα, με θυμό, εκνευρισμό, απόρριψη, κριτική και ξύλο -όπως συχνά συμβαίνει- τότε, αργότερα στη ζωή, όχι άλλους αλλά ούτε τον ίδιο τους τον εαυτό δεν θα μπορούν να παρηγορήσουν και να στηρίξουν, όταν χρειαστεί, ακόμα και σε φαινομενικά ήπιες καταστάσεις…

Μπορούμε σχετικά εύκολα να μάθουμε το χειρισμό ενός υπολογιστή, όχι όμως και το χειρισμό ή τη διαχείριση της ζωής μας. Η αυτογνωσία, και άρα η δυνατότητα αλλαγής και ωρίμανσης, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μέρος της αναζήτησής μας για το μονοπάτι που οδηγεί σε αυτό που αποκαλούμε «σοφία της ζωής» και που δεν έχει πάντα σχέση με τη βιολογική μας ηλικία…

ΥΓ. Αφορμή για το ποστ αυτό στάθηκε το ποστ "Σαν να σε έλεγαν Ζωή..."