("Κλεμμένο" από την ομάδα της Σχολής Καλών Τεχνών Φλώρινας στο Facebook)

........................

Φλώρινα: Η αρχόντισσα του ΣακουλέβαΕίναι η πόλη των καλλιτεχνών, με τον βαλκανικό ήχο και τα έντονα χρώματα, με την καλλιτεχνική έμπνευση και το αρχοντικό παρουσιαστικό.                            

Η Φλώρινα σε προσκαλεί σε ένα σαγηνευτικό σεργιάνι μέσα από μουσικές και αρώματα, στις όχθες του ποταμού Σακουλέβα.

Η Φλώρινα σε εκπλήσσει από τις πρώτες στιγμές. Είναι μια πόλη που λίγο μοιάζει με άλλες επαρχιακές πόλεις της Μακεδονίας, που διατηρεί ένα ασυνήθιστο χρώμα, που καταφέρνει γρήγορα να σου μεταδώσει μια οικεία αίσθηση, που σε κάνει να τη συμπαθήσεις χωρίς πολλά πολλά.

Ο καλύτερος τρόπος για να... σπάσει ο (όποιος) πάγος ανάμεσα στην πόλη και σε σένα, είναι μια βόλτα στις όχθες του ποταμού Σακουλέβα. Το ποτάμι με το σλάβικο (ή, κατά άλλους, «μαγγιώρικο») όνομα ήταν κάποτε ο κύριος οικιστικός πυρήνας της πόλης, όμως και σήμερα ακόμα είναι το σημείο αφετηρίας της γνωριμίας με την σύγχρονη Φλώρινα.

Κατά μήκος του Σακουλέβα απλώνεται η λιθόστρωτη λεωφόρος Ελευθερίας, σίγουρα ο πιο όμορφος και χαρακτηριστικός δρόμος της πόλης. Τα σπίτια που θα δεις δεξιά κι αριστερά του ποταμού δεν έχουν το ταίρι τους· κυριολεκτικά! Μια ατέλειωτη σειρά από παλιά αρχοντικά με έντονα χρώματα, νεοκλασικής, εκλεκτικιστικής και ντόπιας μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής, χτισμένα τα περισσότερα κατά την ταραγμένη περίοδο του Μεσοπολέμου, στολίζουν τις όχθες του ποταμού.

Δεν είναι όλα στην ίδια κατάσταση, κάποια από αυτά κατοικούνται, κάποια στέγαζαν (ή στεγάζουν ακόμα) εργαστήρια ντόπιων καλλιτεχνών, κάποια αναστηλώθηκαν κάποια στιγμή για να αποτελέσουν σκηνικό για ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου, και κάποια άλλα πάλι έχουν μάλλον αφεθεί στη φθορά του χρόνου. Ανάμεσά τους θα βρεις κάποια από τα καλύτερα καφέ στη Φλώρινα, με τραπεζάκια έξω που τα πρωινά γεμίζουν από νέους -και όχι μόνο- απολαμβάνοντας τον ήλιο παρέα με τον κελαρυστό ήχο του ποταμού.

Τα πιο πολλά απ' αυτά τα αρχοντικά, και άλλα ακόμα που θα συναντήσεις προχωρώντας προς το κέντρο της πόλης, τα έχτισαν Δροσοπηγιώτες μάστορες και τεχνίτες που γύρω στα 1912 ήρθαν στη Φλώρινα από την Πόλη, το Μοναστήρι και τη Μικρασία. Αν κοιτάξεις πιο προσεκτικά, θα δεις περίτεχνες λεπτομέρειες στις πόρτες και τα φουρούσια των παλιών σπιτιών, σε κάποια μάλιστα από αυτά θα προσέξεις πως έχουν εντοιχιστεί ολόκληρα κομμάτια από σιδηροδρομικές ράγες!

Αν κινείσαι με αυτοκίνητο θα διαπιστώσεις πως πολλοί δρόμοι μέσα στη Φλώρινα είναι διπλής κατεύθυνσης, αντίθετα με ό,τι μπορεί να προδιαθέτει το φάρδος του οδοστρώματος. Εύκολα λοιπόν θα έρθεις στη Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον εμπορικό δρόμο της πόλης, με το κτίριο της Εθνικής (που πολλοί νομίζουν πως είναι εκκλησία), το Δημαρχείο και το ιστορικό καφενείο «Διεθνές», άλλο σκηνικό κι αυτό του Αγγελόπουλου.

Το βράδυ η καρδιά της Φλώρινας χτυπάει στον πεζόδρομο της Παύλου Μελά, με τα μοντέρνα καφέ που σφύζουν από φοιτητόκοσμο. Συνεχίζοντας προς το κέντρο θα βρεθείς στη δημοτική Αγορά, το παλιό παζάρι της Φλώρινας.

Τα ντόπια προϊόντα που γεμίζουν τους πάγκους των πωλητών είναι καθημερινό highlight της πόλης, ιδίως όμως την Τετάρτη και το Σάββατο, όταν έρχονται στην αγορά και παραγωγοί από τα γύρω χωριά. Πίσω ακριβώς από την αγορά αξίζει να καθίσεις για ένα τσιπουράκι στο μικρό καφενείο του Νάσου, με τις ασυνήθιστες τοιχογραφίες και τα δεκάδες πορτρέτα από μορφές του ρεμπέτικου.

Στον Σταυρό 

Η καλύτερη πανοραμική θέα της Φλώρινας είναι από ένα και μόνο μέρος: από την κορυφή του λόφου του Αγίου Παντελεήμονα. Για να φτάσεις μέχρι τον τεράστιο τσιμεντένιο σταυρό (ύψος 32 μ.) της κορυφής θα πρέπει να ανέβεις με το αυτοκίνητο μέχρι το εστιατόριο του Φ.Ο.Ο.Φ. στην πλαγιά και από εκεί να ακολουθήσεις το μονοπάτι και την καλή σήμανση μέσα στη δασωμένη πλαγιά. Η ανάβαση διαρκεί περίπου 45', είναι ομολογουμένως κάπως κουραστική, όμως η θέα από ψηλά αξίζει και με το παραπάνω την κούραση. Ο Σταυρός τοποθετήθηκε στην κορυφή του λόφου, με πρωτοβουλία του ντόπιου Μητροπολίτη Αυγουστίνου.

Πώς να πάτε

Η Φλώρινα απέχει από την Αθήνα περίπου 554 χλμ. μέσω Λάρισας και Κοζάνης. Εναλλακτικά μπορείς να επιλέξεις τη διαδρομή μέσω Τεμπών και Κατερίνης, που θα σε φέρει στην Εγνατία Οδό και από εκεί θα συνεχίσεις μέσω Βέροιας. Στη δεύτερη περίπτωση η απόσταση είναι 629 χλμ.

Κυψέλη πολιτισμού

Ανέκαθεν ανακάτευε μπογιές και πινέλα, έφτιαχνε πίνακες, γλυπτά, δημιουργούσε έργα τέχνης, πήγαινε τον πολιτισμό ένα βήμα παραπέρα. Η Φλώρινα είχε πάντα μια φιλόξενη αγκαλιά για τους καλλιτέχνες, και εξακολουθεί ακόμη να δίνει το παράδειγμα.

Η παράδοση της Φλώρινας στις τέχνες, και ιδιαίτερα στα εικαστικά, συγκρίνεται μόνο με εκείνη της πρωτεύουσας και της συμπρωτεύουσας. Πλάι στο ποτάμι πάντα λειτουργούσαν χώροι τέχνης, μικρά εργαστήρια καλλιτεχνών, μια αληθινή κυψέλη δημιουργικότητας που έκανε τη Φλώρινα γνωστή πολύ πέρα από τα όρια της Μακεδονίας. Μην απορείς λοιπόν που η Σχολή Καλών Τεχνών διατηρεί εδώ ένα ιδιαίτερα δραστήριο παράρτημα!

Εξοχα δείγματα της τοπικής καλλιτεχνικής δημιουργίας θα δεις πολλά στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ένα μουσείο με μεγάλη ιστορία και εκθέματα εξίσου μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας. Για τη δημιουργία του πρωτοστάτησαν, μεταξύ άλλων, ο γλύπτης Δημήτρης Καλαμάρας και ο ζωγράφος Κούλης Στερίκας, δύο σπουδαίες μορφές της πνευματικής ζωής στη Φλώρινα. Οι δυο τους συγκέντρωσαν πριν από 35 χρόνια έργα των Γκίκα, Μόραλη και άλλων, και έκτοτε, αν και βρισκόταν σε μόνιμη αναζήτηση σταθερής στέγασης, άρχισε να εμπλουτίζεται συνεχώς.

Σήμερα η συλλογή του Μουσείου αριθμεί πάνω από 600 έργα τέχνης. Στην Πινακοθήκη Φλωρινιωτών Καλλιτεχνών θα δεις έργα μόνο Φλωρινιωτών καλλιτεχνών, όπως των Κούλη Στερίκα, Ιωάννη Ταμουτσέλη, Δημήτρη Καλαμάρα, Νικόλα Δογούλη, Θέμη Μηλώση και πολλών άλλων ακόμη.

Στην καλλιτεχνική δραστηριότητα προσθέτεις και τον πολυπράγμονα Φιλεκπαιδευτικό Σύλλογο Φλωρίνης «Ο Αριστοτέλης», και αρχίζεις να έχεις μια πιο σαφή εικόνα για την πνευματική ένταση της πόλης.

Οι κυψέλες, ωστόσο, της καλλιτεχνικής δημιουργίας ήταν και είναι τα μικρά εργαστήρια. Πλάι στον ποταμό Σακουλέβα, κυρίως, αλλά και σε διάσπαρτα σημεία μέσα στην πόλη, θα βρεις μικρά ατελιέ, χώρους γλυπτικής και ζωγραφικής, που συντηρούν άσβεστη την πνευματική φλόγα. Οπως το εργαστήριο του Νίκου Ταμουτσέλη, που βαδίζοντας στα χνάρια του πατέρα του Ιωάννη, δίνει το δικό του στίγμα στα εικαστικά δρώμενα της πόλης.　

Στα χρόνια του Αλέξανδρου　

Απέναντι από τον σιδηροδρομικό σταθμό λειτουργεί το Αρχαιολογικό Μουσείο της Φλώρινας, με σπουδαία ευρήματα από ολόκληρο τον νομό, το σπάνιο ρωμαϊκό ψηφιδωτό από το χωριό των Κάτω Κλεινών και, κυρίως, τις εντυπωσιακές τοιχογραφίες που έχουν μεταφερθεί εδώ από τη βασιλική του Αγίου Αχιλλείου Πρεσπών. Βγαίνοντας από την πόλη, με κατεύθυνση προς τον λόφο του Αγίου Παντελεήμονα και τον Φ.Ο.Ο.Φ. συναντάς τα ερείπια της ελληνιστικής πόλης. Ο αρχαιολογικός χώρος δεν είναι τώρα επισκέψιμος (περικοπές γαρ), μπορείτε ωστόσο από έξω να δείτε τα οικοδομικά τετράγωνα της αρχαίας πόλης, τα οποία αλληλοστηρίζονταν λόγω της κλίσης του εδάφους.

Εδώ χτυπάει η καρδιά της Φλώρινας!　

Εχει ήδη γίνει σημείο αναφοράς στην πολιτιστική κίνηση της Φλώρινας. Ο πολυχώρος της Οδού Ονείρων είναι ένας χώρος προσεγμένος, μελετημένος μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, που πλέον θεωρείται συνώνυμο των πετυχημένων events και το κατάλληλο μέρος για βραδιές γεμάτες μουσική αλλά και δραστηριότητες, όπως παρουσιάσεις βιβλίων και πολλές ακόμη σπουδαίες πολιτιστικές πρωτοβουλίες.

Ενα από τα τοπικά συγκροτήματα με ιδιαίτερο χρώμα που χαρίζουν ανεπανάληπτες βραδιές στον πολυχώρο της Οδού Ονείρων είναι οaι CICADAS. Οι CICADAS είναι το συγκρότημα που γεννήθηκε το καλοκαίρι του 2012 κάπως...τυχαία. Με μόνα σύνεργα τις περίτεχνες μελωδίες της blues κιθάρας του δεξιοτέχνη Πέτρου, την ιδιαίτερη φωνή της Eρης και τα εξαιρετικά σόλο του Κυριάκου στο βιολί αποπειρώνται να σας ξεναγήσουν σε απρόβλεπτες διασκευές ποικίλου ύφους του ελληνικού και του ξένου μουσικού στερεώματος, ενώ πολύ σύντομα αναμένουμε δείγμα της προσωπικής τους δουλειάς.

Το έθιμο της φωτιάς

Στις 23 Δεκεμβρίου, όταν η Φλώρινα είναι «παραδομένη» στο οξύ χειμωνιάτικο κρύο, ανάβουν πελώριες φωτιές στις γειτονιές και ξεκινάει το πανηγύρι με τα χάλκινα να παίζουν χωρίς σταματημό και το τσίπουρο να ρέει άφθονο. Πρόκειται για ένα πανάρχαιο παγανιστικό έθιμο που συμβολίζει τη γονιμότητα και την αναγέννηση, την καρποφορία και το ξύπνημα της γης. Η μεγαλύτερη φωτιά ανάβει στην πλατεία Ηρώων και οι Φλωρινιώτες περιμένουν πώς και πώς να έρθει η στιγμή που θα υψωθούν οι φλόγες στον ουρανό και να αρχίσει το γλέντι!

.....................

http://news.youropia.gr/post.php?id=61140