*Φωτογραφία από το blog της Αμεσοδημοκατικής Συνελευσης Λακωνίας,, "PlateiaMolaon".

Με το ν.4274/2014 τροποποιήθηκε ο σωφρονιστικός κώδικας με τον οποίο θεσπίστηκαν οι «Φυλακές τύπου Γ».

Σύμφωνα με το συγκεκριμένο νόμο αναπροσαρμόζεται η διάκριση και ο διαχωρισμός των κρατουμένων οι οποίοι ανάλογα με το είδος της ποινής θα εντάσσονται σε φυλακές τύπου Α, Β και Γ.

Φυλακές τύπου Α: Κρατούνται οι υπόδικοι, οι κρατούμενοι για χρέη, οι κρατούμενοι για εγκλήματα κατά των περιουσιακών δικαιωμάτων, πλην του εγκλήματος της εκβίασης, οι κρατούμενοι για το έγκλημα της υπεξαίρεσης, καθώς και οι κατάδικοι σε ποινή φυλάκισης.

Φυλακές τύπου Β: Κρατούνται οι υπόλοιποι κρατούμενοι.

Φυλακές τύπου Γ: Κρατούνται αποκλειστικά ενήλικοι κατάδικοι ή υπόδικοι, οι οποίοι:

• Έχουν καταδικαστεί για τα εγκλήματα των άρθρων 134, 135, 135Α, 138, 187Α Ποινικού Κώδικα σε συνολική ποινή κάθειρξης άνω των δώδεκα ετών.

 Στα συγκεκριμένα άρθρα περιλαμβάνονται - μεταξύ άλλων (επιβουλή της ακεραιότητας της χώρας, προσβολές κατά της ζωής φορέων πολιτειακών λειτουργημάτων), - και τα αδικήματα περί εσχάτης προδοσίας καθώς και των προπαρασκευαστικών πράξεων αυτής (σ.σ. της εσχάτης προδοσίας), στην ερμηνεία της οποίας αναφέρεται ή προσπάθεια κάποιου «να αλλοιώσει ή να καταστήσει ανενεργό διαρκώς ή προσκαίρως, το δημοκρατικό πολίτευμα που στηρίζεται στη λαϊκή κυριαρχία ή θεμελιώδεις αρχές ή θεσμούς του πολιτεύματος αυτού». Πρόκειται για μία ερμηνεία που χωρεί πολλή κουβέντα σε ότι αφορά τη λαϊκή κυριαρχία και τις θεμελιώδεις αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος και του πως αυτά εφαρμόζονται στις παρούσες συνθήκες των μνημονίων και εν γένει στο πλαίσιο του συγκεκριμένου κοινωνικοοικονομικού συστήματος.

• Έχουν καταδικαστεί για τα εγκλήματα των άρθρων 299, 380 παράγραφος 2 και 385 παράγραφος 1 περίπτωση α' Ποινικού Κώδικα (ανθρωποκτονία, ληστεία μετά φόνου, εκβιασμοί) σε συνολική ποινή κάθειρξης άνω των δεκαπέντε ετών, εφόσον αυτά τελούνται στο πλαίσιο του άρθρου 187 Ποινικού Κώδικα ή
• Κατηγορούνται για τα εγκλήματα των άρθρων της περίπτωσης α' και κρίνονται ιδιαίτερα επικίνδυνοι
• Ενήλικοι κρατούμενοι, για οποιοδήποτε άλλο κακούργημα, που κρίνονται ιδιαίτερα επικίνδυνοι, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 19, για την ασφάλεια της χώρας και τη δημόσια τάξη, καθώς και για την τάξη και την ασφάλεια στα καταστήματα κράτησης Α' ή Β' τύπου, και:

          α) έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα για τα οποία επιβλήθηκε ποινή ισόβιας ή πρόσκαιρης κάθειρξης τουλάχιστον δώδεκα ετών ή κατηγορούνται για εγκλήματα που επισύρουν ποινή ισόβιας ή πρόσκαιρης κάθειρξης τουλάχιστον δέκα ετών ή

          β) έχουν καταδικαστεί ή κατηγορούνται για το έγκλημα του άρθρου 174 Ποινικού Κώδικα ή

          γ) έχουν τελέσει τα εξής περιοριστικά αναφερόμενα πειθαρχικά παραπτώματα:

              γα) βίαιη απόδραση περισσότερων κρατουμένων με ενωμένες δυνάμεις,

              γβ) άσκηση βίας κατά μελών του προσωπικού του καταστήματος,

              γγ) εν γνώσει κατασκευή ή κατοχή αιχμηρών ή εν γένει επικίνδυνων αντικειμένων, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως όπλα και

              γδ) απόδραση κρατουμένου, κρατούνται ομοίως σε καταστήματα κράτησης Γ' τύπου ή σε αυτοτελή τμήματα Γ' τύπου.

Τα αυξημένα μέτρα ασφαλείας των καταστημάτων κράτησης αυτής της κατηγορίας τελούν υπό τον έλεγχο του αρμόδιου δικαστικού λειτουργού και δεν αποκλείεται να επηρεάζουν επί το αυστηρότερο τον τρόπο διαβίωσης μέσα σε αυτά.

Το άρθρο 187Ατου Ποινικού Κώδικα αναφέρει τα αδικήματα που σχετίζονται με την τρομοκρατία. Ένα άρθρο το οποίο έχει την ελαστική δυνατότητα να χρησιμοποιείται για περαιτέρω ποινικοποίηση λαϊκών αγώνων και κινητοποιήσεων.

Επιπλέον, η τελευταία περίπτωση του νόμου επί της ουσίας ποινικοποιεί το δικαίωμα διαμαρτυρίας των κρατουμένων για τη διεκδίκηση καλύτερου και πιο ανθρώπινου πλαισίου επιβίωσης και σωφρονισμού εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων.

Από την εφημερίδα Ριζοσπάστης διαβάζουμε στο φύλλο της 20/6/2014:

«Οι φυλακές τύπου Γ «ορίζονται με απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης και κρατούνται αποκλειστικά κατάδικοι ή υπόδικοι κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 6 του άρθρου 11 του νόμου 2776/99 που είναι ο Σωφρονιστικός Κώδικας». Για την ακρίβεια, στις φυλακές αυτές θα κρατούνται υπόδικοι ή κατάδικοι για τα λεγόμενα «πολιτειακά εγκλήματα», «ναζιστική εγκληματική βία», όσοι έχουν τελέσει τα εγκλήματα «άσκηση βίας κατά μελών του προσωπικού» των φυλακών των δύο άλλων τύπων, όπως και «εγκλήματα τρομοκρατίας», όρος που αφήνει περιθώρια, κάτω από προϋποθέσεις, να ποινικοποιηθούν οι εργατικοί - λαϊκοί αγώνες.

Όσον αφορά τους όρους κράτησης στις φυλακές τύπου Γ, προβλέπεται ότι οι κρατούμενοι δεν δικαιούνται άδειες και ημιελεύθερη διαβίωση, ενώ οι επισκέψεις, οι τηλεφωνικές, τηλεγραφικές, επιστολικές επικοινωνίες «είναι δυνατόν - όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση - να περιορίζονται ακόμη περισσότερο από τον εσωτερικό κανονισμό του καταστήματος», που ήδη είναι αυστηρός, αφού, όπως αναφέρεται στην έκθεση, πρόκειται για «ειδικό καθεστώς μεταχείρισης». Υπ' αυτό το απάνθρωπο καθεστώς οι υπόδικοι ή κατάδικοι των φυλακών τύπου Γ θα πρέπει να βρίσκονται από 4 έως 10 χρόνια.»

Από την ηλεκτρονική έκδοση της Εφημερίδας των Συντακτών σε ανάρτηση της 13ης Νοεμβρίου 2014, διαβάζουμε για την κίνηση 41 πανεπιστημιακών να δηλώσουν την αντίθετη γνώμη τους για τη μετατροπή των φυλακών Δομοκού σε φυλακές τύπου Γ’. Η αντίθεσή τους εκδηλώθηκε με σχετικό έγγραφο προς το Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών (ΔΣΑ), όπου συνοπτικά όπως αναφέρεται στο σχετικό άρθρο της εφημερίδας:

«Συγκεκριμένα εξηγούν ότι παραβιάζονται οι αρχές της ισότητας και αναλογικότητας, όπως και το τεκμήριο της αθωότητας. Επιπλέον, δημιουργείται ανασφάλεια δικαίου και ο νόμος 4274/2014 είναι αντίθετος με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ).

Εξηγούν ότι με το νέο νομοθετικό πλαίσιο ανατρέπονται αδικαιολόγητα, είτε επιλεκτικά με βάση το είδος του εγκλήματος που τελέστηκε είτε με βάση αόριστα και απολύτως υποκειμενικά αξιολογικά στοιχεία -επί το δυσμενέστερο- το καθεστώς κράτησης και οι συνθήκες διαβίωσης της συντριπτικής πλειονότητας των κρατουμένων.

Επισημαίνουν ότι δεν εξασφαλίζονται οι εγγυήσεις που πηγάζουν από την αρχή της νομιμότητας της πειθαρχικής διαδικασίας. Εξηγούν ότι η μακρά διάρκεια κράτησης και η παραμονή σε «ειδικό» φυλακτικό καθεστώς αρχικά για τουλάχιστον δύο ή τέσσερα έτη, και ο ανά διετία επανέλεγχος των (αόριστων) προϋποθέσεων, αντιστρατεύονται πάγιες θέσεις του ΕΔΔΑ, με αποτέλεσμα η κράτηση σε καταστήματα «τύπου Γ'» να μπορεί να αποβεί ουσιαστικά (πολλές φορές προληπτικό) πειθαρχικό μέτρο ή ποινή».

* Όλο το κείμενο των πανεπιστημιακών καθηγητών μπορείτε να διαβάσετε πατώντας εδώ.

Από την ανάληψη των νέων καθηκόντων τους, οι αρμόδιοι υπουργοί έχουν τοποθετηθεί σχετικά. Σε δηλώσεις του, ο νέος Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Γιάννης Πανούσης είπε πως «οι φυλακές Γ' Τύπου θα πρέπει να καταργηθούν γιατί δεν προσφέρουν τίποτα», αλλά και ο Υπουργός δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος και συνυπογράφων το ανωτέρω κείμενο, δήλωσε πως «Ο θεσμός αυτός (σ.σ. των φυλακών τύπου Γ’) αλλάζει ποιοτικά την ποινή χωρίς να υπολογίζει τη δικαστική κρίση. Οι όροι είναι τόσο ευρείς που απειλούν τα δικαιώματα της πλειονότητας των κρατουμένων».

Οι δηλώσεις αυτές – τουλάχιστον στο πλαίσιο των εξαγγελιών - δείχνουν την πρόθεση της νέας κυβέρνησης να καταργήσει το καθεστώς των φυλακών τύπου Γ’. Εντούτοις, μέχρι να υλοποιηθούν οι παραπάνω δεσμεύσεις (αν και εφόσον), υπάρχει μακρύς δρόμος.

Ωστόσο, οι κρατούμενοι της πτέρυγας Γ τύπου στις φυλακές Δομοκού, κατάφεραν να αποσπάσουν ορισμένες δεσμεύσεις ύστερα από τη διαμαρτυρία τους (άρνηση λήψης συσσιτίου). Σε έγγραφη απάντησή του στο υπόμνημα των κρατουμένων (βλ. κατωτέρω), ο Υπουργός Δικαιοσύνης Ν. Παρασκευόπουλος:

• Ενημερώνει ότι διέταξε κατεπείγουσα προκαταρκτική εξέταση για τη διακρίβωση των αιτίων του θανάτου του κρατούμενου Αλκιβιάδη Μέξα και τον καταλογισμό ενδεχόμενων ευθυνών.
• Δεσμεύεται για την πρόσληψη δύο γιατρών στη φυλακή.

Υπόμνημα κρατουμένων πτέρυγα Ε1 φυλακών Δομοκού (πηγή: www.alterthess.gr)

«Εμείς οι κρατούμενοι, που ζούμε και πεθαίνουμε σαν ζώα σε αυτές τις φυλακές – αποθήκες ανθρώπων, καταγγέλλουμε αυτούς που δημιούργησαν αυτές τις φυλακές, με πρώτο υπεύθυνο τον πρώην υπουργό Αθανασίου. Αυτοί οι κύριοι ξόδεψαν τεράστια ποσά, ιδιαίτερα για την ηλεκτρονική επιτήρηση και την εξωτερική φρούρηση από ειδικές υπερεξοπλισμένες αστυνομικές δυνάμεις, όμως αδιαφόρησαν εγκληματικά για τη ζωή και την υγεία μας. Έγραψαν στα παλιά τους τα παπούτσια τους ίδιους τους νόμους τους, τους σωφρονιστικούς κώδικες και τους εσωτερικούς κανονισμούς, που προβλέπουν ότι εξασφαλίζεται στους κρατουμένους ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη.

Έτσι, στις φυλακές του Δομοκού δεν υπάρχει γιατρός, δεν υπάρχουν νοσηλευτές, δεν υπάρχει καν κοινωνική υπηρεσία. Μπορεί, λοιπόν, στην ελληνική νομοθεσία να μην υπάρχει η ποινή του θανάτου, αλλά στις ελληνικές φυλακές αυτή η ποινή επιβάλλεται στην πράξη.

Σήμερα τα ξημερώματα, στις 4 η ώρα, χάθηκε άλλος ένας συγκρατούμενος, ο Μέξας Αλκιβιάδης, 52 χρόνων, στη Δ2 πτέρυγα. Από τις 12 το μεσημέρι ζητούσε γιατρό, το γιατρό που ποτέ δεν είχαμε σ’ αυτή τη φυλακή.

Γι’ αυτόν τον θάνατο, που μπορούσε ν’ αποφευχθεί, υπεύθυνους θεωρούμε, πέρα από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, τον διευθυντή Κωσταρά Θ. και τον εισαγγελέα Θεολογίτη, για τη μη έγκαιρη μεταφορά του στο νοσοκομείο. Ο θάνατος αυτός έρχεται να προστεθεί σ’ ένα μακρύ κατάλογο νεκρών κρατουμένων, με πρόσφατο πριν από δύο μήνες τον Γαλάνη Μανώλη, πάλι από την πτέρυγα Δ2.

Καλούμε τον υπουργό Δικαιοσύνης Νίκο Παρασκευόπουλο να δεσμευτεί δημόσια ότι θα υπάρξει 24ωρη ιατρική κάλυψη της φυλακής. Τον καλούμε, ακόμη, να επισκεφτεί ο ίδιος τις φυλακές για να διαπιστώσει τις τραγικές και εγκληματικές ελλείψεις τους.

Μέχρι τότε, δηλώνουμε ότι αρνούμαστε να μπούμε στα κελιά και να πάρουμε το συσσίτιο της φυλακής.»

=============================================================

Σήμερα, 20 Φεβρουαρίου, πραγματοποιείται συναυλία διαμαρτυρίας ενάντια στις φυλακές τύπου Γ' στο Κλειστό Γήπεδο Σπόρτιγκ (Ηλία Ζερβού 80 και Σαρανταπόρου, ΗΣΑΠ: Άγιος Ελευθέριος). Τη συναυλία διοργανώνει η αναρχική οργάνωση Ρουβίκωνας. Μέρος των εσόδων θα διατεθεί για την κάλυψη των ιατρικών εξόδων του συντρόφου Γαβριήλ Α. Οι πύλες ανοίγουν στις 5.30 μ.μ. Στη σκηνή ανεβαίνουν:

1. ALEGROS & TOCA MADERA (support), 19.30 – 20.00
2. Χαΐνηδες, 20.00 – 21.00
3. Θ. Παπακωνσταντίνου, Μ. Ζαμάνη, φιλική συμμετοχή: Γ. Αγγελάκας, 20.00 – 21.00
4. «Γεια σου Τάκη» (σύμπραξη των «Σπυριδούλα», «Κάτω από το Δέντρο» και Μήτς.ο.ς Πουλικάκος), 22.00 – 23.00

«Η οργάνωση επισημαίνει πως, εκτός από την προγραμματική εξαγγελία του αν. υπουργού Δικαιοσύνης Ν. Παρασκευόπουλου ότι θα καταργηθούν οι φυλακές Γ, «η κατάργηση του τρομο-νόμου είναι και αυτό ένα βασικό ζητούμενο, το οποίο το υπουργείο Δικαιοσύνης δεν έχει αγγίξει καθόλου». Και στρέφει την προσοχή στην επόμενη κυβέρνηση, «που θα είναι ο απόλυτος εκφραστής του ελληνικού "βαθέος κράτους"» που θα επαναφέρει τις φυλακές τύπου Γ. «Τα κεκτημένα των αγώνων των κρατουμένων που συνθλίβονται από την εξουσία και τα νομοθετήματά της, δεν δύναται να επανέλθουν από τις κυβερνήσεις βραχείας παρουσίας με μερικό προοδευτικό πρόσημο. Θα επανέλθουν από τους σκληρούς αγώνες των φυλακισμένων που με πρωτοστατούντες τους πολιτικούς κρατουμένους θα ορίσουν τις αιχμές του αγώνα εντός των κολαστηρίων του ελληνικού κράτους όπως το κάνουν από την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά έως σήμερα. Υποχρέωση των αλληλέγγυων είναι να μοιραστούν τον σκληρό αγώνα» αναφέρει.» Δημήτρης Αγγελίδης, Εφημερίδα των συντακτών, 19.2.2015