11 Ïêôùâñßïõ 2006, 16:12
COMPRESSION-LIMITING..
1. ΜπÜσο (Bass Guitar): Το μπÜσο να συμπιÝζεται πÜντα, σε üλες τις παραγωγÝς. Λüγω των χαμηλþν συχνοτÞτων που αποδßδει και της πλατιÜς δυναμικÞς που δßνει στην εγγραφÞ ο Compressor εßναι απαραßτητος Ýτσι þστε να συμπιÝσει üλη τη δυναμικÞ του σε Ýνα συγκεκριμÝνο μÝγεθος και να του δþσει μια ζεστασιÜ στον Þχο. ΜÜλιστα, λüγω του σημαντικοý ρüλου που παßζει το μπÜσο στις περισσüτερες παραγωγÝς πολλοß επιλÝγουν διπλÞ συμπßεση του μπÜσου, μßα κατÜ την ηχογρÜφηση και μßα κατÜ τη μßξη. Εδþ οι τεχνικÝς ηχογρÜφησης, ενßσχυσης και καθαρüτητας του Þχου του μπÜσου εßναι πÜρα πολλÝς και ξεφεýγουν απü το θÝμα.
Η ρýθμιση ratio ξεκινÜει απü τα 3:1 ratio Þ τα 4:1, Ýνα μεσαßο threshold που αποδßδει μεßωση της εντÜσεως των peaks απü 4 Ýως 8 dB , μεσαßος χρüνος attack ( Þ και σχετικÜ γρÞγορος εÜν το μπÜσο παßζεται με πÝνα Þ χρησιμοποιεßται κÜποιο synth bass με κρουστü Þχο) και αργü χρüνο release. Η επιλογÞ του hard knee δουλεýει καλýτερα σε αυτÞ την περßπτωση. ΒÝβαια ανÜλογα με το στυλ του μπασßστα και το πüσο σημαντικü εßναι το μπÜσο στο κομμÜτι, αλλÜζει η ρýθμιση του threshold κυρßως και του attack. Για παρÜδειγμα, εÜν ο μπασßστας κÜνει πολλÜ slap Ýνα μεσαßο attack εßναι προτιμüτερο γιατß δεν θα κüβει τον Þχο του slap. ΑντιθÝτως, εÜν ο μπασßστας Ýχει πρüβλημα δυναμικÞς (δηλαδÞ δεν μπορεß να ελÝγξει τη δýναμη που βÜζει στις χορδÝς και Ýτσι το αποτÝλεσμα Ýχει μια διακýμανση) και κÜτι τÝτοιο δεν θÝλουμε να ακοýγεται στο τελικü αποτÝλεσμα, μποροýμε να μειþσουμε το attack και να αυξÞσουμε το ratio. ¸τσι συμπιÝζεται ο Þχος περισσüτερο και πιο γρÞγορα, οπüτε αποφεýγουμε τις παρÜξενες μεταβολÝς του μπασßστα. Εδþ η χρÞση κÜποιου multiband compressor μπορεß να βοηθÞσει πολý καθþς μποροýμε να συμπιÝσουμε τις χαμηλÝς συχνüτητες χρησιμοποιþντας γρÞγορο attack και αργü release και να αφÞσουμε ανεπιρρÝαστες üλες τις υπüλοιπες συχνüτητες.
2. ΚιθÜρα (Acoustic-Electric-Sustained Guitar): Η κιθÜρα, ανÜλογα με το εßδος της μουσικÞς και τον τρüπο ηχογρÜφησης (direct injected Þ μικρüφωνο/α και συνδυασμοß των δýο), εßναι Ýνα üργανο το οποßο μπορεß να Ýχει πολλÝς ρυθμßσεις στον Compressor.
Στην περßπτωση που θÝλουμε να ηχογραφÞσουμε την κιθÜρα με μικρüφωνο (απü τον ενισχυτÞ αν εßναι ηλεκτρικÞ-ηλεκτροακουστικÞ Þ απευθεßας απü το ηχεßο της κιθÜρας για ακουστικÞ/κλασσικÞ), ανÜλογα με την κιθÜρα, τη θÝση του μικροφþνου, την ευαισθησßα του, τον κιθαρßστα και τον Þχο (και την παραμüρφωση) Ýχουμε και τελεßως διαφορετικÝς ρυθμßσεις. Η λογικÞ εßναι να μην δημιουργοýνται τρýπες απü τη χρÞση του Compressor, πρÜγμα το οποßο το αποφεýγουμε συνÞθως εÜν δεν Ýχουμε ακραßες επιλογÝς στο Compressor, αλλÜ και πÜλι, οι εφαρμογÝς εßναι πολλÝς και αυτü δεν αποτελεß γενικü κανüνα.Για κÜθε περßπτωση, σε γενικÜ πλαßσια:Για heavy rock κιθÜρα με Ýνα full range compressor/limiter ρυθμßζουμε το ratio σε τιμÝς απü 10:1 Ýως και 20:1 με το threshold στα -6 με – 10dB και το attack τüσο αργü üσο χρειÜζεται για να μην χÜνονται οι κορυφþσεις των ακκüρντων. Για καθαρÞ funk κιθÜρα με multiband compressor και το ratio σε 6:1 στη μεσαßα περιοχÞ και μικρüτερο (3:1Þ 4:1) στην ψηλüτερη περιοχÞ με αργÜ attacks. Για steel string ακουστικÞ κιθÜρα με Ýνα full range compressor/limiter, το ratio σε τιμÝς απü 1,5:1 Ýως και 2:1 με το threshold στα -2 με – 3dB και το attack αργü. ΕÜν η κιθÜρα δεν εßναι καλÞς ποιüτητας τüτε η χρÞση του multiband compressor εßναι επιθυμητÞ, με τις ανÜλογες ρυθμßσεις.
ΚÜτι που θÝλει προσοχÞ στην περßπτωση που χρησιμοποιεßται πεταλιÝρα εßναι üτι εÜν η πεταλιÝρα του κιθαρßστα Ýχει ενσωματωμÝνη ρýθμιση Compressor τüτε βÜζουμε Ýναν ελαφρý Classic Compressor στην δικÞ μας εßσοδο. ΔηλαδÞ Ýνα ratio 2:1 - 3:1, μÝση τιμÞ Threshold και απενεργοποιημÝνες τις ρυθμßσεις attack και release για να αποφýγουμε επιπλÝον κüψιμο στον Þχο απü αυτüν που μας δßνει ο κιθαρßστας. ¼λα τα παραπÜνω ισχýουν στην περßπτωση που παßρνουμε σÞμα κατευθεßαν απü την πεταλιÝρα και üχι απü ενισχυτÞ κιθÜρας Þ μικρüφωνο μπροστÜ στον ενισχυτÞ.3. ΦωνητικÜ (Vocals): Η χρÞση του compressor εßναι απαραßτητη λüγο της μεγÜλης δυναμικÞς περιοχÞς της φωνÞς. ΠολλÝς φορÝς η χρÞση του multiband compressor εßναι πιο επιθυμητÞ καθþς μας επιτρÝπει τον Ýλεγχο των μεσαßων συχνοτÞτων χωρις να επιρρεασοýνε οι πιο πρßμες συχνüτητες. Στα live χρησιμοποιοýνται full range compressors με ratio σε τιμÝς απü 8:1 και μεγαλýτερες, το threshold στα -10 Þ και παρπÜνω και με το attack στα 5-25ms και release γýρω στα 100ms για να αποφεýγεται το pumping. Τα backing vocals ακολουθοýν αντßσοιχες ρυθμßσεις και συνÞθως συμπιÝζονται üλα μαζß σε Ýνα submix.
Στα σοýντιο κατÜ την ηχογρÜφηση οι ρυθμßσεις εßναι πιο απαλÝς, ειδικÜ εÜν ο/η τραγουδιστÞς/τρια εßναι Ýμπειρος και Ýχει καλÞ τεχνικÞ μικροφþνου.Μεταξý του τραγουδιστÞ και του recording track παρεμβÜλλεται Ýνα μικρüφωνο, Ýνας προενισχυτÞς μικροφþνου, (συνÞθως) Ýνα Equalizer και τÝλος ο Compressor. Πολλοß χρησιμοποιοýν και Ýνα reverb, χωρßς üμως να το γρÜφουνε, κυρßως για να ακοýγονται οι καταλÞξεις και ο üγκος καλüς. Ο Compressor, εÜν οι ρυθμßσεις σας του ΕQ εßναι ισορροπημÝνες σωστÜ, λαμβÜνει Ýνα +4db gain απü αυτü που βγÜζει ο/η τραγουδιστÞς/τρια. ΔηλαδÞ εÜν κινεßται στα 30db, τüτε (λüγω προενισχυτÞ και EQ) o Compressor θα λαμβÜνει περßπου σÞμα 34db.
Οι ρυθμßσεις που προτεßνονται για τα φωνητικÜ εßναι οι εξÞς: Το ratio στα 4:1 Þ και λιγüτερο (Ýως και 1,5:1), Threshold στα -3 με -6dΒ και σχετικÜ αργÝς τιμÝς attack και release για να αποφεýγεται πÜλι το pumping. BÝβαια, μποροýμε να Ýχουμε και γρÞγορα attack-release για να επιτýχουμε πιο ζωντανü Þχο, το λεγüμενο breathy Þ in-your-face εφφÝ. Το output του Compressor καλü εßναι να δßνει Üλλα 5-6dΒ ενßσχυση στο σÞμα Ýτσι þστε να ενισχýεται το ηχητικü αποτÝλεσμα της φωνÞς. Στο mixdown η χρÞση multiband compressor εßναι πιο επιθυμητÞ καθþς η φωνÞ καλεßται να κÜτσει πÜνω σε Ýνα σýνολο οργÜνων πρÝπει να αποφευχθοýν οι συκγροýσεις συχνοτÞτων. Η χρÞση διαφορετικþν ρυθμßσεων σε σημεßα που εßναι πιο χαμηλÞς εντÜσεως (μεγαλýτερη συμπßεση) Þ πιο υψηλÞς (üπως σε Ýνα chorus-μικρüτερη συμπßεση) εßναι ευρÝως διαδεδομÝνη. ΕπιπλÝον, μια τεχνικÞ που ρησιμοποιεßται ευρÝως εßναι η ηχογρÜφηση φωνητικþν σε περισσüτερα απü Ýνα κανÜλια και η μßξη τους þστε να διατηρεßται το δυναμικü εýρος της φωνÞς και παρÜλληλα να ενισχýονται με τη συμπßεση κÜποια σημεßα χαμηλÞς εντÜσεως. Οι τεχνικÝς και εδþ εßναι πολλÝς και ξεφεýγουν απü το θÝμα μας.Η χρÞση του multiband compressor ως De-Esser, δηλαδÞ του ελÝγχου εντÜσεως των υπερτονισμÝνων σ, φ και τ συνÞθως στα 7-10kHz, Þ ακüμη και στα 3-6kHz εßναι πολý καλÞ καθþς μπορεß να απομονþσει τις συχνüτητες αυτÝς και να τις συμπιÝσει χωρßς να επιρρεÜζει τις υπüλοιπες. Μßα Üλλη τεχνικη για De-Essing με τη χρÞση του Sidechain input θα παρουσιαστεß μαζß με τα υπüλοιπα περι sidechaining.ΤÝλος, πολλÝς φορÝς μπορεß να ακουστεß το φýσημα που παρÜγουν τα μÝτριας ποιüτητας μηχανÞματα (μια λýση εßναι η χρÞση noise gate*). Αυτü βÝβαια εßναι κακü και δεν υπÜρχει τρüπος οριστικÞς λýσης εκτüς αν χρησιμοποιηθοýνε καλýτερα περιφερειακÜ (καλþδια, μικρüφωνα και μηχανÞματα επεξεργασßας). *Το noise gate που αναφÝρθηκε παραπÜνω Ýχει την εξÞς λειτουργßα: επιτρÝπει Þ εμποδßζει τη ροÞ του σÞματος που περνÜει απü αυτü. ΜετρÜει συνÝχεια το σÞμα εισüδου και üταν αυτü εßναι κÜτω απü το επßπεδο threshold που του Ýχουμε ορßσει για να ανοßγει τüτε το εμποδßζει, δηλαδÞ δεν ακοýγεται τßποτα. ¼ταν εßναι πÜνω απü το threshold τüτε το αφÞνει να περÜσει στην Ýξοδü του. Το ßδιο μπορεß να κÜνει και με συγκεκριμÝνες συχνüτητες που ορßζει ο χρÞστης..
4. ΠλÞκτρα (Synths - Piano): Τα περισσüτερα Synths βγÜζουν ισορροπημÝνο Þχο, οπüτε με Ýναν Classic Full Range Compressor και ελαφριÝς ρυθμßσεις καλýπτονται οι ανÜγκες μας. ΔηλαδÞ, Ratio 10:1, χαμηλü threshold και μεσαßες τιμÝς attack και release. ΒÝβαια, üταν ο Þχος μας δεν εßναι οσορροπημÝνος, ιδßως εÜν δεν αποτελεß preset και τον Ýχουμε φτιÜξει εμεßς πειραματιζüμενοι και θÝλωντας κÜποιο συγκεκριμÝνο εφφÝ, τüτε ρυθμßζουμε το Ratio Ýως και 12:1 Þ μεγαλýτερο , threshold στα -8 με – 12 db και μικρÝς τιμÝς attack με αργü release για την αποφυγÞ του pumping. Εδþ η χρÞση ενüς multiband compressor ßσως να Ýχει καλýτερα αποτελÝσματα εÜν θÝλουμε να συμπιÝσουμε μüνο συκεκριμÝνες συχνüτητες.
Απü την Üλλη, το πιÜνο, θÝλει περισσüτερη προσοχÞ, γιατß εßναι ακουστικü üργανο (δηλαδÞ ηχογραφεßται με μικρüφωνα) και ο εκτελεστÞς μπορεß να Ýχει μεγÜλες αλλαγÝς δυναμικÞς.
Μßα ρýθμιση για πιÜνο που ηχογραφεßται με 2 πυκνωτικÜ μικρüφωνα, εßναι Ýνα 1,5-2 Þ ακομη και 4:1 ratio(για rock), -2 με -4 dB threshold και ρυθμßσεις attack üχι περισσüτερο απü 50 ms και αργü release για την αποφυγÞ του pumping. ¸τσι πιÜνουμε την δυναμικÞ του Þχου του πιÜνου, περιορßζουμε τις μεγÜλες εναλλαγÝς και αποφεýγουμε τα Clips (υπερτονισμοýς) στον Þχο μας.
5. ΚρουστÜ (Drums – Percussion):
Οι ρυθμßσεις που απαιτεß κÜθε μÝρος ενüς drum set, με full range compressors:
1. Kick drum (Μπüτα): ΑνÜλογα με την παραγωγÞ και το στυλ της μουσικÞς η μπüτα μπορεß να Ýχει διαφορετικÝς ρυθμßσεις, κυρßως στο attack και στο release. Το ratio πρÝπει να κυμαßνεται σε επßπεδα 4-5:1 (ßσως ακüμη και 7:1), threshold -6 με -10 dB. Εκεß που χρειÜζεται προσοχÞ εßναι το attack και το release. ΥπερβολικÜ χαμηλü attack θα δημιουργοýσε τρýπες στην ηχογρÜφηση μιας μπüτας. Γι’ αυτü προτιμüτερο εßναι Ýνα μικρü attack, αλλÜ μεγαλýτερο απü 40ms σε περßπτωση rock/jazz και 50ms σε περßπτωση metal Þ γενικÜ πιο Üγριων διαθÝσεων. Το ßδιο ισχýει με το release. Καλü εßναι μεσαßο release, Ýτσι þστε να Ýχει χρüνο ο compressor να αναπνεýσει και να αποσυμπιÝσει τον Þχο πιο ομαλÜ. ΕÜν Þχος κÜνει ακüμα τρýπες, αλλÜζουμε το threshold (κατÜ προτßμηση το ανεβÜζουμε) και σαν τελευταßα λýση πειρÜζουμε το ratio. ΕπιλÝγουμε soft knee.
Εδþ αυτü που παßζει ρüλο για τον Þχο που ακοýμε πολλÝς φορÝς και εßναι πραγματικÜ τερÜστιος εßναι το equalization και η χρÞση περισσüτερων απü Ýνα Þχο μπüτας Þ διαφüρων τεχνικþν ηχογρÜφησÞς της και üχι το compression.
Ο Compressor το μüνο που κÜνει εßναι να συμπιÝζει τον Þχο και βοηθÜει Ýτσι þστε η μπüτα να Ýχει σταθερÞ δυναμικÞ. 2. Snare drum (Ταμποýρο): Το ταμποýρο εßναι εξßσου Ýνα δυναμικü μÝρος του drum set που θÝλει προσοχÞ στη χρÞση του Compressor. ΙδανικÝς ρυθμßσεις δεν υπÜρχουν, αλλÜ σßγουρα Ýνα μικρü attack θα μποροýσε να καταστρÝψει το ηχητικü αποτÝλεσμα με τρýπες στον Þχο. ¸τσι ο πρþτος κανüνας εßναι η ρýθμιση του attack σε μια μεσαßα τιμÞ, Ýτσι þστε να μην κοπεß το σÞμα απüτομα. ΒÝβαια σε πιο μπουσταριμÝνες παραγωγÝς επιλÝγεται πολý γρÞγορο attack και release για να επιτυγχÜνεται το λεγüμενο squashing του snare. Στν πρþτη περßπτωση οι ρυθμßσεις εßναι αντßσοιχες της μπüτας ενþ στη δεýτερη ρυθμßζουμε το ratio 3:1 και το threshold στα -4 με -8dB. ΕπιλÝγουμε soft knee.3. Hihat – Πιατßνια: Οι ρυθμßσεις του Hihat εßναι περßπου ßδιες με τις ρυθμßσεις των Πιατινιþν λüγω του Þχου τους. Προτεßνεται τα πιατßνια να Ýχουν χαμηλü gain εξüδου για να μην καλýπτουν τα μπÜσα μÝρη του drum set με το πριμÜτο Þχο που βγÜζουν. ¸τσι μια μÝση ρýθμιση Ratio, μια χαμηλÞ ρýθμιση στο Threshold, μεσαßο attack και release, και Ýχετε σχετικÜ καλÝς ρυθμßσεις για Ýναν δυναμικü drummer.4. Toms – Βαθý: Για το βαθý, οι ρυθμßσεις εßναι συνÞθως ßδιες με της μπüτας.
ΑντιθÝτως, τα tom καλü εßναι να ξεχωρßζουν σαν ρýθμιση γιατß Ýχουν Üλλο ρüλο σε σχÝση με την μπüτα και το βαθý. ¸τσι Ýνα ratio 4:1 και πιο ψηλü threshold σε σχÝση με το threshold της μπüτας (με attack και release να Ýχουν μεσαßες ρυθμßσεις) θα κÜνει τη διαφορÜ στον Þχο των toms και θα αποφευγθοýν τα Clips στον Þχο.
¼ταν γßνεται χρÞση μικροφþνων στο χþρο της ηχογρÜφησης που βρßσκονται σε θÝσεις που πιÜνουνε το συνολικü αποτÝλεσμα του drum kit για την μßξη με τα υπüλοιπα closed-miked κανÜλια þστε να δημιουργεßται μεγαλýτερος üγκος, τüτε οι ρυθμßσεις αυτþν, των λεγüμενων room ambience mics, εßναι τελεßως διαφορετικÝς. Με limiting ratio στα 10:1 Ýως και 20:1, threshold -8 με –12dB, πολý αργü attack και πολý γρÞγορο release για το pumping πετυχαßνουμε τα επιθυμητÜ αποτελÝσματα, ειδικÜ εÜν τα μικρüφωνα αυτÜ περνÜνε απü δυνατü gate.
Ο compressor/limiter σαν effect
ΜερικÜ παραδεßγματα: ΠολλÝς φορÝς οι μπασßστες θÝλουν Ýναν πιο συνεχüμενο και μπουκþμενο Þχο. Αυτü επιτυγχÜνεται χρησιμοποιþντας Ýναν Peak Limiter Compressor με μεγÜλη ρýθμιση ratio. ¸τσι το μπÜσο ακοýγεται σαν μπÜσες νüτες αρμονßου (pad) και Ýχει μια ελαφρÜ παραμüρφωση. Κλασσικüς χρÞστης αυτοý του Þχου εßναι ο Mike Oldfield οποý το μπÜσο παßζει ολüκληρες μελωδßες χωρßς να σβÞνει ο Þχος απü τη χορδÞ.
Το ßδιο κüλπο εφαρμüζεται και σε μια ηλεκτρικÞ κιθÜρα, κυρßως για την παραμüρφωση που δημιουργεß ο limiter. Μπορεß να μην εßναι üπως η παραμüρφωση της κιθÜρας, αλλÜ Ýχει μια ξεχωριστÞ μπουκωμÝνη χροιÜ που δεν μπορεß να την πετýχει κÜποιος εýκολα απü πεταλιÝρα Þ ενισχυτÞ.
Στην χορευτικÞ ηλεκτρονικÞ μουσικÞ χρησιμοποιοýνται compressors με μικρÝς ρυθμßσεις attack και release, με αποτÝλεσμα η μπüτα των ηλεκτρονικþν drums να κÜνει μια μικρÞ τρýπα.
Τα παραδεßγματα üμως εßναι πολλÜ και ξεφεýγουν απü την ανÜλυσÞ μας.
Οι παραπÜνω περιπτþσεις απαιτοýν ακραßες ρυθμßσεις που δεν προτεßνονται για την διÜρκεια μιας εγγραφÞς, αλλÜ κατÜ στη διÜρκεια mixing Þ/και του mastering.
Σε ποιο σημεßο μπαßνει ο compressor/limiter
Στις ηχογραφÞσεις η ενδεδειγμÝνη θÝση εßναι compressor/limiter να παρεμβÜλλεται μεταξý της πηγÞς Þχου και του καναλιοý input της κονσüλας (Þ της εισüδου του μηχανÞματος εγγραφÞς-κÜρτας Þχου του κομπιοýτερ). Ο λüγος εßναι η αποφυγÞ εγγραφÞς σÞματος με peaks που δημιουργεß clipping (υπερτονισμοýς). Σε οριμÝνες εφαρμογÝς πολλοß προτιμοýν τον εκ των προτÝρων προσεκτικü Ýλεγχο των στÜθμεων (για αποφυγÞ clipping) Ýτσι þστε να ηχογραφοýνε χωρßς compressor/limiter. Ο λüγος εßναι να υπÜρχει το σÞμα τελεßως ανεπεξÝργαστο για να γßνουν üλες οι εργασßες στη διÜρκεια του mixing.ΒÝβαια, υπÜρχουν Üπειρες περιπτþσεις που γßνεται χρÞση compressor και στη διÜρκεια της ηχογρÜφησης και του mixing (συμπληρωματικÜ), σε κÜθε κανÜλι Þ σε ομÜδες ξεχωριστÜ και φυσικÜ στο mastering. Επßσης η χρÞση του compressor σαν effect γßνεται αφοý Ýχουμε εγγρÜψει το κανÜλι που θÝλουμε και üχι πριν. Στις computerized παραγωγÝς που χρησιμοποιοýνται VSTis με ισορροπημÝνα presets και Þδη συμπιεσμÝνα samples η χρÞση compressor/limiter εßναι σßγουρα λιγüτερο αναγκαßα απ’üτι στις ηχογραφÞσεις αλλÜ απαραßτητη και εδþ.
Σημαντικü επßσης εßναι να δοýμε με ποια σειρÜ θα βÜλουμε τα insert effects. Το Equalizer συνÞθως μπαßνει πριν τον compressor, Ýτσι þστε να Ýχουμε φτιαγμÝνες τις δυναμικÝς περιοχÝς του Þχου που θÝλουμε να γρÜψουμε αλλÜ πολλÝς φορÝς εξυπηρετεß και το αντßθετο. ¼λα τα υπüλοιπα μπαßνουν πιο πριν απü τον compressor εκτþς και αν κÜποιος πειραματßζεται και θÝλει κÜτι συγκεκριμÝνο. Stereo και Dual mono μßξεις ¼ταν συμπιÝζουμε Ýνα stereo σÞμα εßναι προτιμüτερο να ενεργοποιοýμε το stereo link του compressor Ýτσι þστε οι κορυφþσεις του ενüς καναλιοý να μην πυροδοτοýν την μεßωση Ýντασης και στο Üλλο κανÜλι. Ο λüγος και εδþ εßναι να αποφεýγεται το pumping και το breathing. Στα dual mono αφÞνοντας το stereo link απενεργοποιημÝνο μπορεß να Ýχει κÜποια πολý δημιουργικÜ αποτελÝσματα. ¸να κüλπο εßναι να βÜλουμε Ýνα mono backing track στο Ýνα κανÜλι ενüς stereo compressor και μετÜ να διπλασιÜσουμε τα lead vocals þστε να χρησιμοποιÞσουμε το Ýνα για σýνδεση στο Üλλο κανÜλι του compressor χωρßς üμως να παßρνουμε την Ýξοδο απü αυτü, και το Üλλο για να το μιξÜρουμε με το backing track απü την Ýξοδο του compressor. Mε πολý ελαφριÝς ρυθμßσεις στον compressor το αποτÝλεσμα που Ýχουμε εßναι να μειþνεται η Ýνταση του κομματιοý ελαφρÜ üταν μπαßνουν τα lead vocals και Ýτσι να κÜθονται αυτÜ καλýτερα μÝσα στο κομμÜτι. Μια αντßσοιχη τεχνικÞ γßνεται και με το sidechaining και μÜλιστα στη χορευτικÞ μουσικÞ υπÜρχουνε παραδεßγματα sidechaining ολüκληρου του track με τη μπüτα….στα περι sidechaining και αυτÜ. ¸να Üλλο κüλπο που αφορÜ το μπÜσο, στο ßδιο στυλ, εßναι να βÜζουμε στις εισüδους του stereo compressor στη μßα το μπÜσο direct injected (απü το DI) και στην Üλλη το σÞμα απü το μικρüφωνο μπροστÜ απü τον ενισχυτÞ του μπÜσου. Το αποτÝλεσμα με το stereo link ‘on’ εßναι να ισοσταθμßζονται αυτüματα οι δýο εντÜσεις, Με το stereo link ‘on’ και ρυθμßσεις ratio 8:1 Þ μεγαλýτερο και αργÜ attack και release μποροýμε να συμπιÝσουμε τα returns Þ/και τα send ενüς stereo reverb με αποτÝλεσμα να δοιγκþνεται το reverb üταν το σÞμα εισüδου εξασθενεß και να δημιουργεßται Ýτσι Ýνα εξωπραγματικü in-your-face εφφÝ. Overall Bus compression Στην διαδικασßα της μßξης καλü εßναι να μην χρησιμοποιεßται compression σε ολüκληρο το track για να αποφευγθεß το overcompression, πρÜγμα πολý δýσκολο εÜν üχι ακατüρθωτο να αφαιρεθεß κατÜ τη διαδικασßα του mastering σε περßπτωση που Ýχει γßνει απü τη μßξη. ΠληροφοριακÜ, αν κÜποιος θÝλει να αφαιρÝσει το overcompression χρησιμοποιεß Ýναν expander που εßναι το ακριβþς αντßστροφο του compressor/limiter, δηλαδÞ , τονßζει το δυναμικü εýρος του σÞματος. Τα αποτελÝματα βÝβαια δεν εßναι üτι καλýτερο üταν μιλÜμε για overcompression. ΒÝβαια, υπÜρχουνε και Üλλες τεχνικÝς σχετικÜ με το θÝμα αφαßρεσης της συμπßεσης αλλÜ ξεφεýγουνε απü την ανÜλυσÞ μας. Στο mastering οι τυπικÝς ρυθμßσεις εßναι threshold -1 με -2 dB maximum (μüνο σε περßπτωση δυνατþν peaks), ratio 1,5:1 Ýως 2:1, attack 50ms Þ μεγαλýτερο και release 250ms Þ μεγαλýτερο για αποφυγÞ του pumping. ΠολλÜ προσφατα αλλÜ και παλαιüτερα δημοσιεýματα ευνοοýν πολý τη χρÞση multiband compressor στο overall bus. Οι ρυθμßσεις του compressor/limiter στο overall bus εßναι πολý σημαντικÝς και πρÝπει να γßνονται με ιδιαßτερη προσοχÞ γιατß παßζουν καθοριστικü ρüλο στο τελικü αποτÝλεσμα. Σε εφαρμογÝς surround τα πρÜγματα εßναι πιο πολýπλοκα και ξεφεýγουνε απü το σκοπü αυτοý του θÝματος, που αφορÜ βασικÝς χρÞσεις και λειτουργßες. Compressing Headphone que mix Εßναι σημαντικü να Ýχουμε μια καλÞ και δυνατÞ μßξη στα ακουστικÜ Ýτσι þστε να εμπνÝεται αυτüς που ηχογραφεß. Η τεχνικÞ εßναι να στÝλνουμε Ýνα απü τα aux send στην ενßσχυση των ακουστικþν μÝσω compressor με χαμηλü threshold και γρÞγορο attack και release για να αποδßδεται pumping (üπως σε ραδιοφωνικü Þχο). ¢λλοι χρησιμοποιοýνε μßα αντßστοιχη τεχνικÞ με αυτÞ που περιγρÜψαμε στις Dual mono μßξεις Ýτσι þστε να επιτυγχÜνουν Ýνα ελαφρý ducking του rack üτεν μπαßνει αυτüς που ηχογραφεß. Brickwall limiting με In-Ear monitors Στα live επειδÞ μßα κορýφωση μπορεß να προκαλÝσει σοβαρÞ ζημιÜ στα αυτιÜ και στο εξοπλισμü εφαρμüζουμε Ýντονο limiting. Αυτü αναφÝρεται και σαν Brickwall limiting και Ýχει ως στüχο την Üμεση μεßωση σημÜτων που υπερβαßνουν το προκαθοριμÝνο threshold. Σε αυτÞ την περßπτωση οι ρυθμßσεις εßναι üσο μεγαλýτερο ratio προσφÝρεται (10:1, 20:1 ακüμα και Üπειρο:1) με το threshold προσεκτικÜ ρυθμισμÝνο σε επßπεδο αρκετÜ κÜτω απü αυτü που μπορεß να προκαλÝσει ζημιÜ. Το attack πρÝπει να εßναι πολý γρÞγορο και το release ανÜλογο του μουσικοý υλικοý.
Επßλογος
Ãéá íá óôåßëåôå ó÷üëéï ðñÝðåé íá Ý÷åôå óõíäåèåß ùò ìÝëïò. ÐáôÞóôå åäþ ãéá íá óõíäåèåßôå Þ åäþ ãéá íá åããñáöåßôå.
ÅðéóôñïöÞ óôï blog
COMPRESSION-LIMITING..
ΕνδεικτικÝς ρυθμßσεις compressor/limiter για τις πιο διαδεδομÝνες εφαρμογÝς.
Ο χρÞστης πρÝπει να καταλÜβει τις λειτουργßες και να τις προσαρμüσει στις διαφορες εφαρμογÝς ανÜλογα με τις ανÜγκες, το επιθυμητü αποτÝλεσμα και το προσωπικü του στυλ.1. ΜπÜσο (Bass Guitar): Το μπÜσο να συμπιÝζεται πÜντα, σε üλες τις παραγωγÝς. Λüγω των χαμηλþν συχνοτÞτων που αποδßδει και της πλατιÜς δυναμικÞς που δßνει στην εγγραφÞ ο Compressor εßναι απαραßτητος Ýτσι þστε να συμπιÝσει üλη τη δυναμικÞ του σε Ýνα συγκεκριμÝνο μÝγεθος και να του δþσει μια ζεστασιÜ στον Þχο. ΜÜλιστα, λüγω του σημαντικοý ρüλου που παßζει το μπÜσο στις περισσüτερες παραγωγÝς πολλοß επιλÝγουν διπλÞ συμπßεση του μπÜσου, μßα κατÜ την ηχογρÜφηση και μßα κατÜ τη μßξη. Εδþ οι τεχνικÝς ηχογρÜφησης, ενßσχυσης και καθαρüτητας του Þχου του μπÜσου εßναι πÜρα πολλÝς και ξεφεýγουν απü το θÝμα.
Η ρýθμιση ratio ξεκινÜει απü τα 3:1 ratio Þ τα 4:1, Ýνα μεσαßο threshold που αποδßδει μεßωση της εντÜσεως των peaks απü 4 Ýως 8 dB , μεσαßος χρüνος attack ( Þ και σχετικÜ γρÞγορος εÜν το μπÜσο παßζεται με πÝνα Þ χρησιμοποιεßται κÜποιο synth bass με κρουστü Þχο) και αργü χρüνο release. Η επιλογÞ του hard knee δουλεýει καλýτερα σε αυτÞ την περßπτωση. ΒÝβαια ανÜλογα με το στυλ του μπασßστα και το πüσο σημαντικü εßναι το μπÜσο στο κομμÜτι, αλλÜζει η ρýθμιση του threshold κυρßως και του attack. Για παρÜδειγμα, εÜν ο μπασßστας κÜνει πολλÜ slap Ýνα μεσαßο attack εßναι προτιμüτερο γιατß δεν θα κüβει τον Þχο του slap. ΑντιθÝτως, εÜν ο μπασßστας Ýχει πρüβλημα δυναμικÞς (δηλαδÞ δεν μπορεß να ελÝγξει τη δýναμη που βÜζει στις χορδÝς και Ýτσι το αποτÝλεσμα Ýχει μια διακýμανση) και κÜτι τÝτοιο δεν θÝλουμε να ακοýγεται στο τελικü αποτÝλεσμα, μποροýμε να μειþσουμε το attack και να αυξÞσουμε το ratio. ¸τσι συμπιÝζεται ο Þχος περισσüτερο και πιο γρÞγορα, οπüτε αποφεýγουμε τις παρÜξενες μεταβολÝς του μπασßστα. Εδþ η χρÞση κÜποιου multiband compressor μπορεß να βοηθÞσει πολý καθþς μποροýμε να συμπιÝσουμε τις χαμηλÝς συχνüτητες χρησιμοποιþντας γρÞγορο attack και αργü release και να αφÞσουμε ανεπιρρÝαστες üλες τις υπüλοιπες συχνüτητες.
2. ΚιθÜρα (Acoustic-Electric-Sustained Guitar): Η κιθÜρα, ανÜλογα με το εßδος της μουσικÞς και τον τρüπο ηχογρÜφησης (direct injected Þ μικρüφωνο/α και συνδυασμοß των δýο), εßναι Ýνα üργανο το οποßο μπορεß να Ýχει πολλÝς ρυθμßσεις στον Compressor.
Στην περßπτωση που θÝλουμε να ηχογραφÞσουμε την κιθÜρα με μικρüφωνο (απü τον ενισχυτÞ αν εßναι ηλεκτρικÞ-ηλεκτροακουστικÞ Þ απευθεßας απü το ηχεßο της κιθÜρας για ακουστικÞ/κλασσικÞ), ανÜλογα με την κιθÜρα, τη θÝση του μικροφþνου, την ευαισθησßα του, τον κιθαρßστα και τον Þχο (και την παραμüρφωση) Ýχουμε και τελεßως διαφορετικÝς ρυθμßσεις. Η λογικÞ εßναι να μην δημιουργοýνται τρýπες απü τη χρÞση του Compressor, πρÜγμα το οποßο το αποφεýγουμε συνÞθως εÜν δεν Ýχουμε ακραßες επιλογÝς στο Compressor, αλλÜ και πÜλι, οι εφαρμογÝς εßναι πολλÝς και αυτü δεν αποτελεß γενικü κανüνα.Για κÜθε περßπτωση, σε γενικÜ πλαßσια:Για heavy rock κιθÜρα με Ýνα full range compressor/limiter ρυθμßζουμε το ratio σε τιμÝς απü 10:1 Ýως και 20:1 με το threshold στα -6 με – 10dB και το attack τüσο αργü üσο χρειÜζεται για να μην χÜνονται οι κορυφþσεις των ακκüρντων. Για καθαρÞ funk κιθÜρα με multiband compressor και το ratio σε 6:1 στη μεσαßα περιοχÞ και μικρüτερο (3:1Þ 4:1) στην ψηλüτερη περιοχÞ με αργÜ attacks. Για steel string ακουστικÞ κιθÜρα με Ýνα full range compressor/limiter, το ratio σε τιμÝς απü 1,5:1 Ýως και 2:1 με το threshold στα -2 με – 3dB και το attack αργü. ΕÜν η κιθÜρα δεν εßναι καλÞς ποιüτητας τüτε η χρÞση του multiband compressor εßναι επιθυμητÞ, με τις ανÜλογες ρυθμßσεις.
ΚÜτι που θÝλει προσοχÞ στην περßπτωση που χρησιμοποιεßται πεταλιÝρα εßναι üτι εÜν η πεταλιÝρα του κιθαρßστα Ýχει ενσωματωμÝνη ρýθμιση Compressor τüτε βÜζουμε Ýναν ελαφρý Classic Compressor στην δικÞ μας εßσοδο. ΔηλαδÞ Ýνα ratio 2:1 - 3:1, μÝση τιμÞ Threshold και απενεργοποιημÝνες τις ρυθμßσεις attack και release για να αποφýγουμε επιπλÝον κüψιμο στον Þχο απü αυτüν που μας δßνει ο κιθαρßστας. ¼λα τα παραπÜνω ισχýουν στην περßπτωση που παßρνουμε σÞμα κατευθεßαν απü την πεταλιÝρα και üχι απü ενισχυτÞ κιθÜρας Þ μικρüφωνο μπροστÜ στον ενισχυτÞ.3. ΦωνητικÜ (Vocals): Η χρÞση του compressor εßναι απαραßτητη λüγο της μεγÜλης δυναμικÞς περιοχÞς της φωνÞς. ΠολλÝς φορÝς η χρÞση του multiband compressor εßναι πιο επιθυμητÞ καθþς μας επιτρÝπει τον Ýλεγχο των μεσαßων συχνοτÞτων χωρις να επιρρεασοýνε οι πιο πρßμες συχνüτητες. Στα live χρησιμοποιοýνται full range compressors με ratio σε τιμÝς απü 8:1 και μεγαλýτερες, το threshold στα -10 Þ και παρπÜνω και με το attack στα 5-25ms και release γýρω στα 100ms για να αποφεýγεται το pumping. Τα backing vocals ακολουθοýν αντßσοιχες ρυθμßσεις και συνÞθως συμπιÝζονται üλα μαζß σε Ýνα submix.
Στα σοýντιο κατÜ την ηχογρÜφηση οι ρυθμßσεις εßναι πιο απαλÝς, ειδικÜ εÜν ο/η τραγουδιστÞς/τρια εßναι Ýμπειρος και Ýχει καλÞ τεχνικÞ μικροφþνου.Μεταξý του τραγουδιστÞ και του recording track παρεμβÜλλεται Ýνα μικρüφωνο, Ýνας προενισχυτÞς μικροφþνου, (συνÞθως) Ýνα Equalizer και τÝλος ο Compressor. Πολλοß χρησιμοποιοýν και Ýνα reverb, χωρßς üμως να το γρÜφουνε, κυρßως για να ακοýγονται οι καταλÞξεις και ο üγκος καλüς. Ο Compressor, εÜν οι ρυθμßσεις σας του ΕQ εßναι ισορροπημÝνες σωστÜ, λαμβÜνει Ýνα +4db gain απü αυτü που βγÜζει ο/η τραγουδιστÞς/τρια. ΔηλαδÞ εÜν κινεßται στα 30db, τüτε (λüγω προενισχυτÞ και EQ) o Compressor θα λαμβÜνει περßπου σÞμα 34db.
Οι ρυθμßσεις που προτεßνονται για τα φωνητικÜ εßναι οι εξÞς: Το ratio στα 4:1 Þ και λιγüτερο (Ýως και 1,5:1), Threshold στα -3 με -6dΒ και σχετικÜ αργÝς τιμÝς attack και release για να αποφεýγεται πÜλι το pumping. BÝβαια, μποροýμε να Ýχουμε και γρÞγορα attack-release για να επιτýχουμε πιο ζωντανü Þχο, το λεγüμενο breathy Þ in-your-face εφφÝ. Το output του Compressor καλü εßναι να δßνει Üλλα 5-6dΒ ενßσχυση στο σÞμα Ýτσι þστε να ενισχýεται το ηχητικü αποτÝλεσμα της φωνÞς. Στο mixdown η χρÞση multiband compressor εßναι πιο επιθυμητÞ καθþς η φωνÞ καλεßται να κÜτσει πÜνω σε Ýνα σýνολο οργÜνων πρÝπει να αποφευχθοýν οι συκγροýσεις συχνοτÞτων. Η χρÞση διαφορετικþν ρυθμßσεων σε σημεßα που εßναι πιο χαμηλÞς εντÜσεως (μεγαλýτερη συμπßεση) Þ πιο υψηλÞς (üπως σε Ýνα chorus-μικρüτερη συμπßεση) εßναι ευρÝως διαδεδομÝνη. ΕπιπλÝον, μια τεχνικÞ που ρησιμοποιεßται ευρÝως εßναι η ηχογρÜφηση φωνητικþν σε περισσüτερα απü Ýνα κανÜλια και η μßξη τους þστε να διατηρεßται το δυναμικü εýρος της φωνÞς και παρÜλληλα να ενισχýονται με τη συμπßεση κÜποια σημεßα χαμηλÞς εντÜσεως. Οι τεχνικÝς και εδþ εßναι πολλÝς και ξεφεýγουν απü το θÝμα μας.Η χρÞση του multiband compressor ως De-Esser, δηλαδÞ του ελÝγχου εντÜσεως των υπερτονισμÝνων σ, φ και τ συνÞθως στα 7-10kHz, Þ ακüμη και στα 3-6kHz εßναι πολý καλÞ καθþς μπορεß να απομονþσει τις συχνüτητες αυτÝς και να τις συμπιÝσει χωρßς να επιρρεÜζει τις υπüλοιπες. Μßα Üλλη τεχνικη για De-Essing με τη χρÞση του Sidechain input θα παρουσιαστεß μαζß με τα υπüλοιπα περι sidechaining.ΤÝλος, πολλÝς φορÝς μπορεß να ακουστεß το φýσημα που παρÜγουν τα μÝτριας ποιüτητας μηχανÞματα (μια λýση εßναι η χρÞση noise gate*). Αυτü βÝβαια εßναι κακü και δεν υπÜρχει τρüπος οριστικÞς λýσης εκτüς αν χρησιμοποιηθοýνε καλýτερα περιφερειακÜ (καλþδια, μικρüφωνα και μηχανÞματα επεξεργασßας). *Το noise gate που αναφÝρθηκε παραπÜνω Ýχει την εξÞς λειτουργßα: επιτρÝπει Þ εμποδßζει τη ροÞ του σÞματος που περνÜει απü αυτü. ΜετρÜει συνÝχεια το σÞμα εισüδου και üταν αυτü εßναι κÜτω απü το επßπεδο threshold που του Ýχουμε ορßσει για να ανοßγει τüτε το εμποδßζει, δηλαδÞ δεν ακοýγεται τßποτα. ¼ταν εßναι πÜνω απü το threshold τüτε το αφÞνει να περÜσει στην Ýξοδü του. Το ßδιο μπορεß να κÜνει και με συγκεκριμÝνες συχνüτητες που ορßζει ο χρÞστης..
4. ΠλÞκτρα (Synths - Piano): Τα περισσüτερα Synths βγÜζουν ισορροπημÝνο Þχο, οπüτε με Ýναν Classic Full Range Compressor και ελαφριÝς ρυθμßσεις καλýπτονται οι ανÜγκες μας. ΔηλαδÞ, Ratio 10:1, χαμηλü threshold και μεσαßες τιμÝς attack και release. ΒÝβαια, üταν ο Þχος μας δεν εßναι οσορροπημÝνος, ιδßως εÜν δεν αποτελεß preset και τον Ýχουμε φτιÜξει εμεßς πειραματιζüμενοι και θÝλωντας κÜποιο συγκεκριμÝνο εφφÝ, τüτε ρυθμßζουμε το Ratio Ýως και 12:1 Þ μεγαλýτερο , threshold στα -8 με – 12 db και μικρÝς τιμÝς attack με αργü release για την αποφυγÞ του pumping. Εδþ η χρÞση ενüς multiband compressor ßσως να Ýχει καλýτερα αποτελÝσματα εÜν θÝλουμε να συμπιÝσουμε μüνο συκεκριμÝνες συχνüτητες.
Απü την Üλλη, το πιÜνο, θÝλει περισσüτερη προσοχÞ, γιατß εßναι ακουστικü üργανο (δηλαδÞ ηχογραφεßται με μικρüφωνα) και ο εκτελεστÞς μπορεß να Ýχει μεγÜλες αλλαγÝς δυναμικÞς.
Μßα ρýθμιση για πιÜνο που ηχογραφεßται με 2 πυκνωτικÜ μικρüφωνα, εßναι Ýνα 1,5-2 Þ ακομη και 4:1 ratio(για rock), -2 με -4 dB threshold και ρυθμßσεις attack üχι περισσüτερο απü 50 ms και αργü release για την αποφυγÞ του pumping. ¸τσι πιÜνουμε την δυναμικÞ του Þχου του πιÜνου, περιορßζουμε τις μεγÜλες εναλλαγÝς και αποφεýγουμε τα Clips (υπερτονισμοýς) στον Þχο μας.
5. ΚρουστÜ (Drums – Percussion):
Οι ρυθμßσεις που απαιτεß κÜθε μÝρος ενüς drum set, με full range compressors:
1. Kick drum (Μπüτα): ΑνÜλογα με την παραγωγÞ και το στυλ της μουσικÞς η μπüτα μπορεß να Ýχει διαφορετικÝς ρυθμßσεις, κυρßως στο attack και στο release. Το ratio πρÝπει να κυμαßνεται σε επßπεδα 4-5:1 (ßσως ακüμη και 7:1), threshold -6 με -10 dB. Εκεß που χρειÜζεται προσοχÞ εßναι το attack και το release. ΥπερβολικÜ χαμηλü attack θα δημιουργοýσε τρýπες στην ηχογρÜφηση μιας μπüτας. Γι’ αυτü προτιμüτερο εßναι Ýνα μικρü attack, αλλÜ μεγαλýτερο απü 40ms σε περßπτωση rock/jazz και 50ms σε περßπτωση metal Þ γενικÜ πιο Üγριων διαθÝσεων. Το ßδιο ισχýει με το release. Καλü εßναι μεσαßο release, Ýτσι þστε να Ýχει χρüνο ο compressor να αναπνεýσει και να αποσυμπιÝσει τον Þχο πιο ομαλÜ. ΕÜν Þχος κÜνει ακüμα τρýπες, αλλÜζουμε το threshold (κατÜ προτßμηση το ανεβÜζουμε) και σαν τελευταßα λýση πειρÜζουμε το ratio. ΕπιλÝγουμε soft knee.
Εδþ αυτü που παßζει ρüλο για τον Þχο που ακοýμε πολλÝς φορÝς και εßναι πραγματικÜ τερÜστιος εßναι το equalization και η χρÞση περισσüτερων απü Ýνα Þχο μπüτας Þ διαφüρων τεχνικþν ηχογρÜφησÞς της και üχι το compression.
Ο Compressor το μüνο που κÜνει εßναι να συμπιÝζει τον Þχο και βοηθÜει Ýτσι þστε η μπüτα να Ýχει σταθερÞ δυναμικÞ. 2. Snare drum (Ταμποýρο): Το ταμποýρο εßναι εξßσου Ýνα δυναμικü μÝρος του drum set που θÝλει προσοχÞ στη χρÞση του Compressor. ΙδανικÝς ρυθμßσεις δεν υπÜρχουν, αλλÜ σßγουρα Ýνα μικρü attack θα μποροýσε να καταστρÝψει το ηχητικü αποτÝλεσμα με τρýπες στον Þχο. ¸τσι ο πρþτος κανüνας εßναι η ρýθμιση του attack σε μια μεσαßα τιμÞ, Ýτσι þστε να μην κοπεß το σÞμα απüτομα. ΒÝβαια σε πιο μπουσταριμÝνες παραγωγÝς επιλÝγεται πολý γρÞγορο attack και release για να επιτυγχÜνεται το λεγüμενο squashing του snare. Στν πρþτη περßπτωση οι ρυθμßσεις εßναι αντßσοιχες της μπüτας ενþ στη δεýτερη ρυθμßζουμε το ratio 3:1 και το threshold στα -4 με -8dB. ΕπιλÝγουμε soft knee.3. Hihat – Πιατßνια: Οι ρυθμßσεις του Hihat εßναι περßπου ßδιες με τις ρυθμßσεις των Πιατινιþν λüγω του Þχου τους. Προτεßνεται τα πιατßνια να Ýχουν χαμηλü gain εξüδου για να μην καλýπτουν τα μπÜσα μÝρη του drum set με το πριμÜτο Þχο που βγÜζουν. ¸τσι μια μÝση ρýθμιση Ratio, μια χαμηλÞ ρýθμιση στο Threshold, μεσαßο attack και release, και Ýχετε σχετικÜ καλÝς ρυθμßσεις για Ýναν δυναμικü drummer.4. Toms – Βαθý: Για το βαθý, οι ρυθμßσεις εßναι συνÞθως ßδιες με της μπüτας.
ΑντιθÝτως, τα tom καλü εßναι να ξεχωρßζουν σαν ρýθμιση γιατß Ýχουν Üλλο ρüλο σε σχÝση με την μπüτα και το βαθý. ¸τσι Ýνα ratio 4:1 και πιο ψηλü threshold σε σχÝση με το threshold της μπüτας (με attack και release να Ýχουν μεσαßες ρυθμßσεις) θα κÜνει τη διαφορÜ στον Þχο των toms και θα αποφευγθοýν τα Clips στον Þχο.
¼ταν γßνεται χρÞση μικροφþνων στο χþρο της ηχογρÜφησης που βρßσκονται σε θÝσεις που πιÜνουνε το συνολικü αποτÝλεσμα του drum kit για την μßξη με τα υπüλοιπα closed-miked κανÜλια þστε να δημιουργεßται μεγαλýτερος üγκος, τüτε οι ρυθμßσεις αυτþν, των λεγüμενων room ambience mics, εßναι τελεßως διαφορετικÝς. Με limiting ratio στα 10:1 Ýως και 20:1, threshold -8 με –12dB, πολý αργü attack και πολý γρÞγορο release για το pumping πετυχαßνουμε τα επιθυμητÜ αποτελÝσματα, ειδικÜ εÜν τα μικρüφωνα αυτÜ περνÜνε απü δυνατü gate.
Ο compressor/limiter σαν effect
ΜερικÜ παραδεßγματα: ΠολλÝς φορÝς οι μπασßστες θÝλουν Ýναν πιο συνεχüμενο και μπουκþμενο Þχο. Αυτü επιτυγχÜνεται χρησιμοποιþντας Ýναν Peak Limiter Compressor με μεγÜλη ρýθμιση ratio. ¸τσι το μπÜσο ακοýγεται σαν μπÜσες νüτες αρμονßου (pad) και Ýχει μια ελαφρÜ παραμüρφωση. Κλασσικüς χρÞστης αυτοý του Þχου εßναι ο Mike Oldfield οποý το μπÜσο παßζει ολüκληρες μελωδßες χωρßς να σβÞνει ο Þχος απü τη χορδÞ.
Το ßδιο κüλπο εφαρμüζεται και σε μια ηλεκτρικÞ κιθÜρα, κυρßως για την παραμüρφωση που δημιουργεß ο limiter. Μπορεß να μην εßναι üπως η παραμüρφωση της κιθÜρας, αλλÜ Ýχει μια ξεχωριστÞ μπουκωμÝνη χροιÜ που δεν μπορεß να την πετýχει κÜποιος εýκολα απü πεταλιÝρα Þ ενισχυτÞ.
Στην χορευτικÞ ηλεκτρονικÞ μουσικÞ χρησιμοποιοýνται compressors με μικρÝς ρυθμßσεις attack και release, με αποτÝλεσμα η μπüτα των ηλεκτρονικþν drums να κÜνει μια μικρÞ τρýπα.
Τα παραδεßγματα üμως εßναι πολλÜ και ξεφεýγουν απü την ανÜλυσÞ μας.
Οι παραπÜνω περιπτþσεις απαιτοýν ακραßες ρυθμßσεις που δεν προτεßνονται για την διÜρκεια μιας εγγραφÞς, αλλÜ κατÜ στη διÜρκεια mixing Þ/και του mastering.
Σε ποιο σημεßο μπαßνει ο compressor/limiter
Στις ηχογραφÞσεις η ενδεδειγμÝνη θÝση εßναι compressor/limiter να παρεμβÜλλεται μεταξý της πηγÞς Þχου και του καναλιοý input της κονσüλας (Þ της εισüδου του μηχανÞματος εγγραφÞς-κÜρτας Þχου του κομπιοýτερ). Ο λüγος εßναι η αποφυγÞ εγγραφÞς σÞματος με peaks που δημιουργεß clipping (υπερτονισμοýς). Σε οριμÝνες εφαρμογÝς πολλοß προτιμοýν τον εκ των προτÝρων προσεκτικü Ýλεγχο των στÜθμεων (για αποφυγÞ clipping) Ýτσι þστε να ηχογραφοýνε χωρßς compressor/limiter. Ο λüγος εßναι να υπÜρχει το σÞμα τελεßως ανεπεξÝργαστο για να γßνουν üλες οι εργασßες στη διÜρκεια του mixing.ΒÝβαια, υπÜρχουν Üπειρες περιπτþσεις που γßνεται χρÞση compressor και στη διÜρκεια της ηχογρÜφησης και του mixing (συμπληρωματικÜ), σε κÜθε κανÜλι Þ σε ομÜδες ξεχωριστÜ και φυσικÜ στο mastering. Επßσης η χρÞση του compressor σαν effect γßνεται αφοý Ýχουμε εγγρÜψει το κανÜλι που θÝλουμε και üχι πριν. Στις computerized παραγωγÝς που χρησιμοποιοýνται VSTis με ισορροπημÝνα presets και Þδη συμπιεσμÝνα samples η χρÞση compressor/limiter εßναι σßγουρα λιγüτερο αναγκαßα απ’üτι στις ηχογραφÞσεις αλλÜ απαραßτητη και εδþ.
Σημαντικü επßσης εßναι να δοýμε με ποια σειρÜ θα βÜλουμε τα insert effects. Το Equalizer συνÞθως μπαßνει πριν τον compressor, Ýτσι þστε να Ýχουμε φτιαγμÝνες τις δυναμικÝς περιοχÝς του Þχου που θÝλουμε να γρÜψουμε αλλÜ πολλÝς φορÝς εξυπηρετεß και το αντßθετο. ¼λα τα υπüλοιπα μπαßνουν πιο πριν απü τον compressor εκτþς και αν κÜποιος πειραματßζεται και θÝλει κÜτι συγκεκριμÝνο. Stereo και Dual mono μßξεις ¼ταν συμπιÝζουμε Ýνα stereo σÞμα εßναι προτιμüτερο να ενεργοποιοýμε το stereo link του compressor Ýτσι þστε οι κορυφþσεις του ενüς καναλιοý να μην πυροδοτοýν την μεßωση Ýντασης και στο Üλλο κανÜλι. Ο λüγος και εδþ εßναι να αποφεýγεται το pumping και το breathing. Στα dual mono αφÞνοντας το stereo link απενεργοποιημÝνο μπορεß να Ýχει κÜποια πολý δημιουργικÜ αποτελÝσματα. ¸να κüλπο εßναι να βÜλουμε Ýνα mono backing track στο Ýνα κανÜλι ενüς stereo compressor και μετÜ να διπλασιÜσουμε τα lead vocals þστε να χρησιμοποιÞσουμε το Ýνα για σýνδεση στο Üλλο κανÜλι του compressor χωρßς üμως να παßρνουμε την Ýξοδο απü αυτü, και το Üλλο για να το μιξÜρουμε με το backing track απü την Ýξοδο του compressor. Mε πολý ελαφριÝς ρυθμßσεις στον compressor το αποτÝλεσμα που Ýχουμε εßναι να μειþνεται η Ýνταση του κομματιοý ελαφρÜ üταν μπαßνουν τα lead vocals και Ýτσι να κÜθονται αυτÜ καλýτερα μÝσα στο κομμÜτι. Μια αντßσοιχη τεχνικÞ γßνεται και με το sidechaining και μÜλιστα στη χορευτικÞ μουσικÞ υπÜρχουνε παραδεßγματα sidechaining ολüκληρου του track με τη μπüτα….στα περι sidechaining και αυτÜ. ¸να Üλλο κüλπο που αφορÜ το μπÜσο, στο ßδιο στυλ, εßναι να βÜζουμε στις εισüδους του stereo compressor στη μßα το μπÜσο direct injected (απü το DI) και στην Üλλη το σÞμα απü το μικρüφωνο μπροστÜ απü τον ενισχυτÞ του μπÜσου. Το αποτÝλεσμα με το stereo link ‘on’ εßναι να ισοσταθμßζονται αυτüματα οι δýο εντÜσεις, Με το stereo link ‘on’ και ρυθμßσεις ratio 8:1 Þ μεγαλýτερο και αργÜ attack και release μποροýμε να συμπιÝσουμε τα returns Þ/και τα send ενüς stereo reverb με αποτÝλεσμα να δοιγκþνεται το reverb üταν το σÞμα εισüδου εξασθενεß και να δημιουργεßται Ýτσι Ýνα εξωπραγματικü in-your-face εφφÝ. Overall Bus compression Στην διαδικασßα της μßξης καλü εßναι να μην χρησιμοποιεßται compression σε ολüκληρο το track για να αποφευγθεß το overcompression, πρÜγμα πολý δýσκολο εÜν üχι ακατüρθωτο να αφαιρεθεß κατÜ τη διαδικασßα του mastering σε περßπτωση που Ýχει γßνει απü τη μßξη. ΠληροφοριακÜ, αν κÜποιος θÝλει να αφαιρÝσει το overcompression χρησιμοποιεß Ýναν expander που εßναι το ακριβþς αντßστροφο του compressor/limiter, δηλαδÞ , τονßζει το δυναμικü εýρος του σÞματος. Τα αποτελÝματα βÝβαια δεν εßναι üτι καλýτερο üταν μιλÜμε για overcompression. ΒÝβαια, υπÜρχουνε και Üλλες τεχνικÝς σχετικÜ με το θÝμα αφαßρεσης της συμπßεσης αλλÜ ξεφεýγουνε απü την ανÜλυσÞ μας. Στο mastering οι τυπικÝς ρυθμßσεις εßναι threshold -1 με -2 dB maximum (μüνο σε περßπτωση δυνατþν peaks), ratio 1,5:1 Ýως 2:1, attack 50ms Þ μεγαλýτερο και release 250ms Þ μεγαλýτερο για αποφυγÞ του pumping. ΠολλÜ προσφατα αλλÜ και παλαιüτερα δημοσιεýματα ευνοοýν πολý τη χρÞση multiband compressor στο overall bus. Οι ρυθμßσεις του compressor/limiter στο overall bus εßναι πολý σημαντικÝς και πρÝπει να γßνονται με ιδιαßτερη προσοχÞ γιατß παßζουν καθοριστικü ρüλο στο τελικü αποτÝλεσμα. Σε εφαρμογÝς surround τα πρÜγματα εßναι πιο πολýπλοκα και ξεφεýγουνε απü το σκοπü αυτοý του θÝματος, που αφορÜ βασικÝς χρÞσεις και λειτουργßες. Compressing Headphone que mix Εßναι σημαντικü να Ýχουμε μια καλÞ και δυνατÞ μßξη στα ακουστικÜ Ýτσι þστε να εμπνÝεται αυτüς που ηχογραφεß. Η τεχνικÞ εßναι να στÝλνουμε Ýνα απü τα aux send στην ενßσχυση των ακουστικþν μÝσω compressor με χαμηλü threshold και γρÞγορο attack και release για να αποδßδεται pumping (üπως σε ραδιοφωνικü Þχο). ¢λλοι χρησιμοποιοýνε μßα αντßστοιχη τεχνικÞ με αυτÞ που περιγρÜψαμε στις Dual mono μßξεις Ýτσι þστε να επιτυγχÜνουν Ýνα ελαφρý ducking του rack üτεν μπαßνει αυτüς που ηχογραφεß. Brickwall limiting με In-Ear monitors Στα live επειδÞ μßα κορýφωση μπορεß να προκαλÝσει σοβαρÞ ζημιÜ στα αυτιÜ και στο εξοπλισμü εφαρμüζουμε Ýντονο limiting. Αυτü αναφÝρεται και σαν Brickwall limiting και Ýχει ως στüχο την Üμεση μεßωση σημÜτων που υπερβαßνουν το προκαθοριμÝνο threshold. Σε αυτÞ την περßπτωση οι ρυθμßσεις εßναι üσο μεγαλýτερο ratio προσφÝρεται (10:1, 20:1 ακüμα και Üπειρο:1) με το threshold προσεκτικÜ ρυθμισμÝνο σε επßπεδο αρκετÜ κÜτω απü αυτü που μπορεß να προκαλÝσει ζημιÜ. Το attack πρÝπει να εßναι πολý γρÞγορο και το release ανÜλογο του μουσικοý υλικοý.
Επßλογος
Το compression/limiting εßναι Ýνα ανεξÜντλητο ζÞτημα με Üπειρες εφαρμογÝς και τεχνικÝς. Περισσüτερες λεπτιμÝριες θα δωθοýνε σε επüμενα Üρθρα. ¼μως, üταν γßνει κατανοητÞ η λειτουργßα των βασικþν παρμÝτρων που περιγρÜφηκαν παραπÜνω τüτε τα πρÜγματα γßνονται πολý πιο κατανοητÜ και τα κομμÜτια μας ακοýγονται πολý καλýτερα με συνετÞ χρÞση του compression/limiting.
KΑΛΟΥΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΥΣ!!
- Óôåßëå Ó÷üëéïÃéá íá óôåßëåôå ó÷üëéï ðñÝðåé íá Ý÷åôå óõíäåèåß ùò ìÝëïò. ÐáôÞóôå åäþ ãéá íá óõíäåèåßôå Þ åäþ ãéá íá åããñáöåßôå.
ÅðéóôñïöÞ óôï blog
ÓõããñáöÝáò
vanhalen
ÃÉÙÑÃÏÓ
HXOËÇÐÔÇÓ-ÌÏÕÓÉÊÏÓ-Ì.ÐÁÑÁÃÙÃÏÓ
áðü ÃËÕÖÁÄÁ
Ðåñß Blog
blogs.musicheaven.gr/vanhalen
¼ôé áöïñÜ ôçí ôå÷íïëïãßá ðÜíù óôïí Þ÷ï..
Åðßóçìïé áíáãíþóôåò (6)
Ôá ðáñáêÜôù ìÝëç åíçìåñþíïíôáé êÜèå öïñÜ ðïõ áíáíåþíåôáé ôï blogÃßíå åðßóçìïò áíáãíþóôçò!
Ðñüóöáôá...
ÄçìïöéëÝóôåñá...
Áñ÷åßï...
Links
vanhalen
ÃÉÙÑÃÏÓ
HXOËÇÐÔÇÓ-ÌÏÕÓÉÊÏÓ-Ì.ÐÁÑÁÃÙÃÏÓ
áðü ÃËÕÖÁÄÁ
Ðåñß Blog
blogs.musicheaven.gr/vanhalen
¼ôé áöïñÜ ôçí ôå÷íïëïãßá ðÜíù óôïí Þ÷ï..
Åðßóçìïé áíáãíþóôåò (6)
Ôá ðáñáêÜôù ìÝëç åíçìåñþíïíôáé êÜèå öïñÜ ðïõ áíáíåþíåôáé ôï blogÃßíå åðßóçìïò áíáãíþóôçò!
Ðñüóöáôá...
- Áèüñõâï PC..
- ÅÉÄÇ COMPRESSOR-LIMITER KAI H ËÅÉÔÏÕÑÃÉÁ ÔÏÕÓ
- COMPRESSION-LIMITING..
- HOME STUDIO-Ìðïñåßôå ê åóåßò!
ÄçìïöéëÝóôåñá...
Áñ÷åßï...
Links