Συνέντευξη Γιώργου Καζαντζή στο MusicHeaven

Μέρος Α'

Ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος της μουσικής και του πολιτισμού ανοίγει το στούντιό του και την ψυχή του στο MusicHeaven και μοιράζεται μαζί μας τις αναμνήσεις του, τις αγωνίες του, τα όνειρα και τα σχέδιά του...

Γιώργος Καζαντζής. Ένας άνθρωπος που πεισματικά παλεύει εδώ και χρόνια στην πόλη του, τη Θεσσαλονίκη, την οποία και δεν απαρνείται ποτέ, ένας άνθρωπος που ευτύχησε να ακούσει τα τραγούδια του από σπουδαίες φωνές, αλλά κι αυτές οι φωνές είχαν συγχρόνως το προνόμιο να τραγουδήσουν τις μελωδίες του.

Γιώργο γεννήθηκες στην Καλαμαριά…Ποιες είναι οι μνήμες σου από την Καλαμαριά εκείνης της εποχής;

Όταν μετά από αρκετά χρόνια πας να προσεγγίσεις ένα χώρο με τις μνήμες σου, σίγουρα ωραιοποιούνται τα πράγματα… Oπότε οι μνήμες τώρα είναι πολύ όμορφες, δηλαδή οι αλάνες, τα λουλούδια, τα γιασεμιά, το πράσινο, το φυσικό πράσινο…Αλλά από την άλλη μεριά τα «τσαμούρια»(οι λάσπες που υπήρχαν στους δρόμους της Καλαμαριάς), οι δυσκολίες της εποχής, η φτώχεια, τα οποία μόνο γραφικά τώρα μπορείς να τα αντιμετωπίσεις…Όμως, ειδικά εδώ που έμενα εγώ, ήταν μια ομορφιά…Παίζαμε θυμάμαι πιτσιρίκια μες στα χορτάρια, μεγαλύτερα απ’το μπόι μας, ανέμελα, υπήρχε η γειτονιά, υπήρχε η επικοινωνία των ανθρώπων… Τώρα αυτά δεν υπάρχουν βέβαια, αλλά, δεν το λέμε με μιζέρια, είναι και κάτι που θα πρέπει να μας στενοχωρεί, δεν μπορέσαμε να διατηρήσουμε αυτές τις ομορφιές…

Τι είδους μουσική ακούγονταν τότε στις γειτονιές της Καλαμαριάς;

Ακούγονταν κυρίως λαικά τραγούδια της εποχής, τουλάχιστον αυτά που θυμάμαι εγώ…Το «Όσο αξίζεις εσύ» με τον Αγγελόπουλο αντιλαλούσε παντού, Καζαντζίδης, «Νυχτερίδες κι αράχνες γλυκειά μου», παράδοση, από ραδιόφωνο βέβαια και ότι ήτανε στα πανηγύρια και στις εκδηλώσεις της Καλαμαριάς, ποντιακά κυρίως….Τα υπόλοιπα τα ακούγαμε απ’το ραδιόφωνο…Εμείς «δόξα τω Θεώ» είχαμε ραδιόφωνο, είχαμε μουσική μπόλικη στο σπίτι…

Ποια είναι τα πρώτα δικά σου μουσικά ακούσματα και ερεθίσματα; Oι πρώτες σου μουσικές επιρροές;

Μέσα σ’όλα αυτά, τα οποία έπαιζαν το ρόλο τους, ήταν κυρίως ο Χατζιδάκις, ο οποίος με συγκίνησε στα παιδικά μου χρόνια. Ότι μπορούσα να αντιληφθώ μέσα από το ραδιόφωνο, που ήταν μια ευρεία γκάμα ακουσμάτων, από κλασσική μουσική, πολύ λαικό τραγούδι, μέχρι και παράδοση. Άλλη πηγή δεν είχαμε εμείς τότε, ήταν το ραδιόφωνο και πολύ λίγα πράγματα «ζωντανά». Αυτά που με είχαν συγκινήσει, ήταν αυτά που, ουσιαστικά, με συγκινούν και τώρα, τηρουμένων των χρονικών αναλογιών….

To 1986 πήρες το β’βραβείο στο Φεστιβάλ Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης με το «Ήταν μια στιγμή» που τραγούδησε ο Κώστας Πρατσινάκης .
Αυτή ήταν η είσοδός σου στο χώρο της μουσικής ή είχε γίνει νωρίτερα;

Η είσοδος μου στη δημιουργική μουσική ήταν από τα δεκαεπτά μου χρόνια, όταν άρχισα να πειραματίζομαι στα πρώτα μου τραγούδια. Από ‘κει και πέρα είχα συγκεντρώσει ένα υλικό και το 1983, έκανα την πρώτη μου συναυλία, εδώ στην Καλαμαριά, στη «Συνάντηση Θεσσαλονικέων συνθετών» .Το ’84 γνώρισα τον Πρατσινάκη και με εντυπωσίασε η ερμηνεία του σε κάποια πράγματα και απ’το υλικό αυτό, ξεχωρίσαμε ένα τραγούδι και το στείλαμε στο Φεστιβάλ. Την προηγούμενη χρονιά, το 1985, έστειλα τον «Ιδανικό κόσμο», πάλι απ’αυτό τον δίσκο («Ήταν μια στιγμή»), δεν είχε κυκλοφορήσει όμως, για δυο χρόνια ήταν στα συρτάρια.
Και το ’86 έστειλα το «Ήταν μια στιγμή» που πήρε και το δεύτερο βραβείο.

Τι θυμάσαι από εκείνα το Φεστιβάλ;

Eιδικά εκείνες τις χρονιές το Φεστιβάλ είχε μια άνθηση με την έννοια του ότι είχαν μαζευτεί πάρα πολλοί σημαντικοί άνθρωποι γύρω του, εξέλεγε η επιτροπή και μόνον η επιτροπή, εμένα βέβαια αυτό το πράγμα μου στοίχισε βραβείο, γιατί ο μετέτειτα φίλος μου και συνεργάτης μου, ο Σταύρος Κουγιουμτζής ο αείμνηστος, μου αφαίρεσε, ως μέλος της επιτροπής το πρώτο βραβείο, το οποίο βέβαια μετά δεν το θυμόταν κι όταν του το έλεγα γελούσε… Όχι με βέτο αλλά επειδή, εν πάσει περιπτώσει, η ψηφοφορία ήτανε τέτοια που εγώ πήρα πρώτο βαθμό απ’όλους τους υπόλοιπους και δεν πήρα καθόλου βαθμό απ’ το Σταύρο, δεν του είχε αρέσει δηλαδή το «Ήταν μια στιγμή», ενώ το πρώτο πήρε δεύτερο βαθμό απ’όλους και είχε περισσότερη βαθμολογία.
Όμως δεν έχει καμιά σημασία το πρώτο ή το δεύτερο βραβείο. Σημασία έχει ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι αγκάλιασαν το Φεστιβάλ, το στήριξαν με την παρουσία τους και του έδωσαν μια αίγλη και είχε πολύ ωραία τραγούδια τότε… Eίχε και παράλληλες εκδηλώσεις με το Ross Daily, με το Νίκο Τάτση, με πολύ σημαντικούς καλλιτέχνες, της εποχής.

Θυμάσαι ποιοι άλλοι ήταν στην επιτροπή;

Ναι, ήταν η Λιλάντα η Λυκιαρδοπούλου, η αείμνηστη, ο Γιάννης Κακουλίδης, η Δήμητρα η Γαλάνη, ο Νότης ο Μαυρουδής, τώρα βέβαια δεν θυμάμαι αν όλοι αυτοί ήταν την ίδια χρονιά αλλά ήταν εκείνη την περίοδο.

Πως βλέπεις την εξέλιξή του σήμερα, 3 χρόνια μετά την αναβίωσή του;

Σήμερα, επειδή έτυχε να είμαι και μέλος της επιτροπής βράβευσης την προηγούμενη χρονιά και τα είδα κι από κοντά τα πράγματα, για τη χρονιά τουλάχιστον που ήμουνα εγώ, όχι επειδή ήμουνα εγώ, ήταν τυχαίο αυτό, υπήρχαν αρκετά πολύ ωραία τραγούδια και γενικά ήταν ανεβασμένος ο πήχυς.
Η πρώτη χρονιά ήταν χρονιά γνωριμίας… Φέτος δε με ικανοποίησε το Φεστιβάλ, δεν με ικανοποίησε το επίπεδο των τραγουδιών. Δεν ξέρω αυτό γιατί έγινε.Ίσως είναι θέμα επιτροπής πρόκρισης, ίσως είναι απογοητευμένα τα παιδιά και δεν στείλανε…Εγώ θεωρώ ότι αναγκαιότητα ύπαρξης ενός βήματος υπάρχει. Εκείνο που μ’ενοχλεί είναι αυτή η «σαλαμοποίηση» που γίνεται στην επιλογή, δηλαδή «ας πάρουμε απ’ όλα κι από λίγο»….Εγώ πιστεύω ότι το Φεστιβάλ πρέπει να ’χει μια άποψη και να άγει, να προωθεί. Αν δεν έχεις άποψη δεν προωθείς, παίρνεις απ’όλα κι από λίγο και δεν προτείνεις εσύ. Κάποτε ο Κούρτης είχε πει, για το τότε Φεστιβάλ, να γίνει «βήμα νέων προτάσεων» και ο Χατζιδάκις έλεγε ότι «αυτό που με συγκινεί εμένα στο Φεστιβάλ είναι η δροσιά του πρώτου ακούσματος…». Αυτά τα πράγματα δεν τα βλέπεις εδώ…Ποια «δροσιά» ; Δεν υπάρχει πρώτο άκουσμα. Αυτό που προωθείται, πλην εξαιρέσεων, τουλάχιστον απ’την τελευταία εμπειρία του Φεστιβάλ, είναι «για να μη δυσαρεστήσουμε καμιά μερίδα, ας πάρουμε απ’όλα τα είδη». Το θέμα είναι, όπως είπε και ο Χατζιδάκις, να πάρεις τη «δροσιά», αυτό που βλέπεις το πρωί, ας πούμε, στα λουλουδάκια επάνω είναι η δροσιά, αυτή τη δροσιά πρέπει να γευθείς σαν ακροατής και σαν αποδέκτης…

Το 1991 συμμετείχες στους «Πρώτους αγώνες ελληνικού τραγουδιού» της Καλαμάτας με το τραγούδι «Σαν καταιγίδα» με την Ελένη Μιχαλοπούλου και το Μανώλη Χατζημανώλη. (Το τραγούδι δισκογραφήθηκε αργότερα και με τη Λιζέτα Καλημέρη στο δίσκο «Πνοή του ανέμου»). Οι αγώνες αυτοί αποτυπώθηκαν αργότερα και στο βινύλιο από το «Σείριο» του Μάνου Χατζιδάκι.
Στην κριτική επιτροπή συμμετείχαν μεταξύ άλλων ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Μιχάλης Γκανάς, ο Παντελής Βούλγαρης ο Νίκος Κυπουργός, ως καλλιτεχνικός υπεύθυνος και πολλοί άλλοι.
Τι θυμάσαι απ’αυτή τη βραδιά και απ’αυτούς τους ανθρώπους που σημάδεψαν τον Ελληνικό πολιτισμό;

Λοιπόν, είναι αλήθεια ότι ήταν από τις πιο σημαντικές μου εμπειρίες, αυτό το πενθήμερο που ήμουνα στην Καλαμάτα, μέσα σ’όλα βέβαια γιατί είχα και τη χαρά να είμαι δίπλα στο Μάνο Χατζιδάκι, όταν λέω «δίπλα», στην κυριολεξία… Συζητήσαμε, επικοινωνήσαμε, φάγαμε, γελάσαμε, όλοι μαζί, σαν μια παρέα, χωρίς βέβαια κι εκεί να παύουν να υπάρχουν τα περίεργα που υπάρχουν σε τέτοιους θεσμούς αλλά δεν σταματάς σ’αυτά, είναι και οι μικρότητες που μας κυνηγάνε, όμως αυτά υπάρχουνε παντού…δεν θέλω να μείνω σ’αυτά.
Υπήρχε μια διαύγεια σ’αυτό το πράγμα, μια καθαρότητα. Κατ’ αρχήν υπήρχε ένα ορχηστρικό σύνολο που χαιρόσουν να ακούς τη μουσική σου παιγμένη απ’αυτό, η «Ορχήστρα των Χρωμάτων». Εκεί είχα τη χαρά να γνωρίσω για πρώτη φορά το Μίλτο το Λογιάδη να διευθύνει την «Ορχήστρα των Χρωμάτων». Πριν από λίγους μήνες τον είχε γνωρίσει ο Μάνος Χατζιδάκις. Πήγε τον βρήκε ο Λογιάδης και του είπε «Τελείωσα μαέστρος στο εξωτερικό» και ο Χατζιδάκις του λέει «Εντάξει, έλα να διευθύνεις την «Ορχήστρα των Χρωμάτων» εκεί…». Και ήρθε ο Μίλτος, ο οποίος ήταν πολύ φίλος με την Ελένη τη Μιχαλοπούλου .Όταν κατεβαίναμε στο αεροδρόμιο βρεθήκανε εκεί, οπότε μέσω της Ελένης τον γνώρισα κι εγώ στο αεροπλάνο και μου είχε κάνει κι ένα κομπλιμέντο μάλιστα τότε, πιτσιρικάς αυτός, με τις παρτιτούρες μου λέει: «Επιτέλους ρε παιδί μου, τώρα τις διαβάζω στο αεροπλάνο και είναι κάτι που μπορώ να καταλάβω…». Πολύ μεγάλη χαρά. Και με το Νίκο τον Κυπουργό ήμασταν εκεί, τα λέγαμε και με παράγοντες της δισκογραφίας όπως ήτανε η Βίκυ η Γαλάτου από το «Σείριο». Με πολλούς μουσικούς ξεκίνησα εκεί γνωριμίες, με το Βαγγέλη το Σκούρα που έπαιζε κόρνο, τον Άνθη, το Ροδουσάκη που έπαιζε κοντραμπάσο, τον Ταχιάτη με το βιολοντσέλο, δηλαδή ήτανε ονόματα που τα άκουγες δίπλα στο Χατζιδάκι κι έλεγες «Πω, πω, τι εμπειρία να ακούγεται η μουσική μου απ’αυτούς τους κολοσσούς» .Μάλιστα ήταν και δική μου η ενορχήστρωση και ήταν ακόμη πιο μεγάλη η χαρά μου…Πολύ ωραία εμπειρία…Και ο Μιχάλης ο Γκανάς που θυμάμαι, αν και δεν πήρε κανένα βραβείο το τραγούδι μου, ήρθε ο ίδιος και μου λέει «Θέλω να σου σφίξω το χέρι, είναι πάρα πολύ ωραίο το τραγούδι σου, μη στενοχωριέσαι, δε σημαίνει τίποτα…». Αλλά αυτά είναι της στιγμής ξέρεις…Αυτό που μένει είναι κάτι πιο ουσιαστικό…