Sonatal – Ολοκλήρωση συζήτησης στρογγυλής τράπεζας

Ολοκληρώθηκε η συζήτηση στρογγυλής τράπεζας στo πρώτο μετεκπαιδευτικό σεμινάριο Sonatal που έγινε στο ξενοδοχείο King George στην Αθήνα, 2-4 Δεκεμβρίου του 2011.

Οι συμμετέχοντες στο σεμινάριο, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν το διάλογο μεταξύ του καθηγητή Μιχαήλ Λαζάρεφ, καθηγητή παιδιατρικής και ψυχολογίας, με την κα Ειρήνη Ασλανίδου παιδοψυχολόγο, κ. Ιωάννη Καλογήρου, γυναικολόγο και την κα Γλυκερία Μοστρού, συνταξιούχο παιδίατρο, πρώην διευθύντρια της Παιδιατρικής Kλινικής Αγλαία Κυριακού.

Οι καλεσμένοι  αναφέρθηκαν στις έρευνες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα για την πρόληψη ασθενειών σε εγκύους και σε παιδιά.

Η κα Ασλανίδου ανέφερε στον κ. Λαζάρεφ τα αποτελέσματα ερευνών δύο καταξιωμένων γνωστών παιδοψυχολόγων, που όμως έρχονται σε σύγκρουση οι απόψεις τους, αφού ο μεν υποστηρίζει ότι τα παιδιά αναπτύσσονται και μαθαίνουν μέσα από το παιχνίδι και όχι μέσα από το κοινωνικό περιβάλλον, ενώ ο άλλος ότι η ανάπτυξη των παιδιών συμβαίνει κυρίως μέσα από τα κοινωνικά ερεθίσματα. Και οι δύο ψυχολόγοι συμφωνούσαν ότι η ανάπτυξη του παιδιού ξεκινάει μετά τη γέννηση, ενώ μόλις τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ευρέως αποδεκτό ότι η ανάπτυξη του παιδιού ξεκινάει στην εμβρυϊκή ηλικία.

Οι μελέτες αποδεικνύουν ότι ανάλογα με τα ερεθίσματα που παίρνει το παιδί από τον κοινωνικό περίγυρο αναπτύσσεται, ενώ παράλληλα, εάν δεν είναι σωστός ο δεσμός με την μητέρα κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, το παιδί μπορεί να αποκτήσει διαταραχές στην προσωπικότητα.

Σημαντικό ρόλο παίζουν γεννετικοί παράγοντες, όπως η κληρονομικότητα. Όμως, ρυθμίζοντας το περιβάλλον, έχει αποδειχτεί ότι περιορίζονται σημαντικά οι κληρονομικές διαταραχές.

Συνηθισμένες διαταραχές που οφείλονται σε εσφαλμένο περιβάλλον και κακή επαφή του παιδιού με τη μάνα είναι: άγχος αποχωρισμού, επιλειψία, ταχυκαρδία, αστάθεια, δυσκολία συγκέντρωσης, διάσπαση προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα, ψυχολογική ανωριμότητα, γνωστική βραδύτητα, φτωχή μάθηση, προβλήματα στη συμπεριφορά.

Από την πλευρά των ψυχολόγων, προκειμένου να μειωθούν αυτά τα συμπτώματα χρησιμοποιούν τη συμβουλευτική μέθοδο, με παροχή υπηρεσιών προς τους γονείς ώστε να ενδυναμώσουν τις σχέσεις τους, συμβουλευτική ως προς την ανατροφή και την ψυχολογική ωρίμανση.

Η κα Ασλανίδου ολοκληρώνοντας ρώτησε τον κ. Λαζάρεφ εάν η μέθοδος Sonatal προσφέρει κάποια θεραπεία επάνω στις προαναφερθέντες ασθένειες.

Ο κ. Λαζάρεφ πήρε με τη σειρά του το λόγο και ξεκίνησε λέγοντας ότι ήταν πολύ δύσκολο στη χώρα του να αναδείξει το σύστημα Sonatal, αφού επικρατούσε η άποψη ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα βελτίωσης τόσο της υγείας όσο και της εγκεφαλικής λειτουργίας του παιδιού από την εμβρυϊκή κιόλας ηλικία.

Η μέθοδος Sonatal  & Intoning επισήμανε, δεν είναι θεραπεία, αλλά μια μέθοδος για καλύτερη ανάπτυξη του εμβρύου πριν τη γέννηση αλλά και των παιδιών, μετά από αυτήν.

Οι ψυχολόγοι έρχονται αντιμέτωποι κάθε χρόνο με όλο και περισσότερες περιπτώσεις ανθρώπων με ψυχοσωματικά προβλήματα. Η αιτία των προβλημάτων αυτών που ολοένα και αυξάνονται, οφείλεται στον εσφαλμένο τρόπο εκπαίδευσης που υπάρχει στα σχολεία. Η εκπαίδευση είναι στατική. Ο δάσκαλος μιλάει ενώ οι μαθητές απλά ακούν χωρίς να αντιδρούν. Δίνει δηλαδή ερεθίσματα στους μαθητές, ενώ ταυτόχρονα τους επιβάλλει να συμμετέχουν αυστηρά ως ακροατές.

Ως αποτέλεσμα έχουμε την αποδυνάμωση της σύνδεσης των νευρώνων με το σώμα. Αυτό δημιουργεί το μεγαλύτερο πρόβλημα, τόσο σωματικά (ασθένειες) όσο και ψυχολογικά. Η επιμορφωτική διαδικασία θεωρεί ο κ. Λαζάρεφ ότι δημιούργησε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ψυχολόγοι.

Το πρόγραμμα Sonatal & Intoning  βασίζεται στη σύνδεση νευρώνων και σώματος (ερέθισμα – ανταπόκριση). Το πιο συχνό φαινόμενο όταν έχουμε ερεθίσματα χωρίς ανταπόκριση, είναι η κακή μνήμη.

Στις μελέτες που έχουν γίνει σε ότι αφορά τη μνήμη, έχουν παρατηρηθεί τα εξής αποτελέσματα: στις ηλικίες 3-6 ετών, η μνήμη αυξάνεται θεαματικά. Αυτό συμβαίνει γιατί στα νηπιαγωγεία η γνώση συνδιάζεται με δράση από πλευράς των μαθητών (ερέθισμα – ανταπόκριση).

Αντίθετα, στις ηλικίες 6-12 ετών, η μνήμη ελαττώνεται (ερέθισμα χωρίς ανταπόκριση κατά τη διάρκεια του μαθήματος)

Βασική αρχή λοιπόν της μεθόδου Sonatal & Intoning είναι: δράση – αντίδραση, ερέθισμα-ανταπόκριση. Αυτή η απλή αρχή ελαττώνει σε μεγάλο βαθμό τις ψυχοσωματικές ασθένειες που αναφέρθηκαν παραπάνω από την κα Ασλανίδου.

Η κα Μοστρού συνέχισε τη συζήτηση αναφέροντας τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τομέας της παιδατρικής. Τα περισσότερα προβλήματα παρατηρούνται στο αναπνευστικό σύστημα όπου εκεί το 90% των περιπτώσεων είναι ασθένειες που προκαλούνται από ιούς (λαρυγγίτιδα, φαρυγγίτιδα, ωτίττιδα, αμυγδαλίτιδα, υψηλός πυρετός, επαναλαμβανόμενες βρογχίτιδες που τελικά προκαλούν βρογχικό άσθμα)

Οι κύριοι παράγοντες που προκαλούν τις παραπάνω παθήσεις οφείλονται συνήθως στο παθητικό κάπνισμα και σε αλλεργίες.

Ο τρόπος αντιμετώπισης που υπάρχουν μέχρι σήμερα είναι η φαρμακευτική αγωγή και οι αντιβιώσεις.

Ως μοναδικό τρόπο πρόληψης έχουμε τα εμβόλια, τα οποία δημιουργούν αντισώματα. Ο εμβολιασμός ξεκινάει από το 2ο μήνα ζωής του παιδιού.

Από το 1993 έχουμε εμβόλια και για μικρόβια, όπως ο τέτανος, ο κοκκύτης και η μηνυγγίτιδα.

Ο κ. Λαζάρεφ ανέφερε ότι σαν παιδίατρος πρωτοξεκίνησε με το βρογχικό άσθμα. Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο Sonatal σε μια συγκεκριμένη περιοχή της Ρωσίας όπου υπήρχαν πολλά κρούσματα της ασθένειας αυτής,  κατέληξαν να έχουν ελάχιστα κρούσματα.

Ενώ ο ρυθμός της καρδιάς της μητέρας είναι διαφορετικός από αυτόν του εμβρύου, με τη μέθοδο Sonatal κατά τη διάρκεια των ασκήσεων της μεθόδου, οι παλμοί συμβαδίζουν και έτσι αρχίζει η η επικοινωνία μάνας- παιδιού. Μ’ αυτό τον τρόπο ξεκινάει η καλύτερη ανάπτυξη του εμβρύου και η πρόληψη ακόμα και η εξάλειψη ασθενειών όπως το βρογχικό άσθμα.

Η μέθοδος Sonatal στηρίζεται σε μουσικά και ρυθμικά ερεθίσματα, όπως επίσης και σε κινησιολογικά ερεθίσματα. Όμως δεν είναι η μουσική που ακούγεται έξω από τη μήτρα το σημαντικό ερέθισμα που παίρνει το έμβρυο. Είναι η τραγουδιστή φωνή της μητέρας, που περνάει από τη μάνα στο παιδί. Η φωνή της μητέρας έχει πολύ περισσότερη δύναμη από οποιαδήποτε μουσική, ως εξωτερικό ερέθισμα.

Η επικοινωνία της μητέρας με το έμβρυο μέσω της τραγουδιστής φωνής λοιπόν, είναι που βοηθά στην καλύτερη ανάπτυξη του εμβρύου και στην αποφυγή ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος.

Ο κ. Καλογήρου, αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίζει στον τομέα του, όπως ο πρόωρος  τοκετός, το στρες της εγκύου, η υψηλή πίεση και η ταχυκαρδία. Επίσης η πιθανή  έλλειψη κινητικότητας του εμβρύου κατά το 3ο τρίμηνο εγκυμοσύνης, όπως επίσης η επιλόχεια κατάθλιψη.

Ο κ. Λαζάρεφ ανέφερε ότι ο θηλασμός συνδέεται με την κατάθλιψη. Όπως εξήγησε στη συνέχεια, η γυναίκα αντιμετωπίζει ασυνείδητα ή συνειδητά στρες, που προέρχεται από το φόβο ότι οι σωματικές αλλαγές που έχουν προκληθεί στο σώμα της από την εγκυμοσύνη, την κάνουν λιγότερο ποθητή στον σύζυγο. Έτσι η γυναίκα νιώθει θλίψη, απελπίζεται και νιώθει αποκομμένη από τον σύζυγο.

Με το σύστημα Sonatal, η μητέρα «δεν έχει χρόνο να νιώσει μόνη», επισήμανε με χαμόγελο ο κ. Λαζάρεφ. Καθότι η μέθοδος συνεχίζεται και μετά τη γέννα, η μητέρα ενθαρρύνεται να ασχολείται δημιουργικά με το βρέφος, με τραγούδι, κίνηση και ερεθίσματα αφής, που προκαλούν ευεξία στη μητέρα, με αποτέλεσμα να μειώνονται τα συμπτώματα κατάθλιψης.

Πιο αναλυτικά: κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η έγκυος με τη βοήθεια της μουσικής, χρησιμοποιεί αναπνευστικές ασκήσεις συνδυασμένες με κίνηση, που φέρνουν τους παλμούς της καρδιάς της στο ίδιο επίπεδο με τους παλμούς της καρδιάς του εμβρύου, αλλά επίσης γυμνάζουν την έγκυο, ενώ οι αναπνοές  χρησιμεύουν για την ώρα της γέννας. Παρακολουθεί και καταγράφει τον τρόπο που κινείται το παιδί και τις ώρες που υπάρχει δραστηριότητα. Έτσι μπορεί να έχει το πορτραίτο των βιορυθμών του μωρού. «Διδάσκει»  στο έμβρυο να κοιμάται τις ίδιες ώρες που κοιμάται η ίδια η μητέρα, έτσι ώστε όταν γεννηθεί, να μην δημιουργείται το πρόβλημα των ακατάστατων ωρών ύπνου του εμβρύου που υποχρεώνει τη μάνα σε αϋπνίες, οι οποίες είναι κατά πολύ μεγάλο ποσοστό υπεύθυνες για την κατάθλιψη. Προετοιμάζει χρωματιστές καρτέλες για το παιδί, οι οποίες περιλαμβάνουν εκτός των άλλων και ερεθίσματα αφής, τις οποίες θα χρησιμοποιήσει μετά τη γέννα στην επιμόρφωση του βρέφους.

Το σύστημα Sonatal βοηθάει τους γονείς να γίνουν πιο συνειδητοί στην ανατροφή του παιδιού τους, να έχουν  καλύτερη επικοινωνία και να διατηρούν το έμβρυο και αργότερα το βρέφος, σε τέτοια δραστηριότητα, ώστε να μειώνονται οι πιθανότητες ασθενειών, να αυξάνονται οι νευρωνικές συνάψεις του εγκεφάλου και να έχουμε σωματικά και πνευματικά υγιέστερα παιδιά και κατά συνέπεια υγιέστερους ενήλικες.

Το σεμινάριο παρακολούθησαν αρκετοί μουσικοί, βρεφονηπιοκόμοι, έγκυες γυναίκες, μαίες, γυναικολόγοι, εκπαιδευτικοί με πολύ ενθουσιασμό.

Η επανάληψη του σεμιναρίου πρόκειται να γίνει στα τέλη του Μαρτίου. Κατόπιν έκκλησης του συλλόγου μαιών, της διευθύντριας βρεφονηπιοκόμων και πολλών μουσικών, αποφασίστηκε το επόμενο σεμινάριο να γίνει σε χώρο τέτοιο που να επιτρέπει το σεμινάριο να είναι πιο οικονομικό, ώστε να μπορέσουν να το παρακολουθήσουν περισσότεροι φοιτητές που ενδιαφέρονται για το αντικείμενο.

Πολλοί από τους συμμετέχοντες ζητήσανε το βιβλίο με τη μέθοδο, που όμως κυκλοφορεί προς το παρόν στη ρώσικη και αγγλική γλώσσα (amazon.com). Το βιβλίο του Μιχαήλ Λαζάρεφ πρόκειται να μεταφραστεί και να εκδοθεί από τις εκδόσεις Cambia (www.cambiabooks.gr) μέσα στο επόμενο έτος. Πρόκειται για ένα βιβλίο πολλών σελίδων (800 σελ.) με ενσωματομένο cd που περιέχει 180 τραγούδια μαζί με τις παρτιτούρες, που χρησιμεύουν ως βοήθημα στους επαγγελματίες για τη χρήση της μεθόδου Sonatal.

Το καλοκαίρι οργανώνεται εκπαιδευτικό δεκαήμερο διεθνές σχολείο, όπου μπορεί κάποιος να εκπαιδευτεί επάνω στο σύστημα Sonatal , ενώ δίνεται βεβαίωση σπουδών από το Ινστιτούτο Έρευνας της υγείας του παιδιού που ανήκει στη Ρωσική Ακαδημία Ιατρικής Επιστήμης της Μόσχας, μετά από εποπτεία ενός χρόνου με τον Καθηγητή Λαζάρεφ.