42 χρόνια απουσίας

Γράφει ο Γιώργος Μπιλικάς (Orfeus)
223 άρθρα στο MusicHeaven

Ο Jimi που γεννήθηκε στο Seattle στις 27/11/1942 με το όνομα Johnny Allen Hendrix, ήταν ένα μίγμα Αφρο-Αμερικάνου, Ευρωπαίου από τον παππού του (Bertran Philander Ross Hendrix) που ήταν ένας ευκατάστατος Αγγλο-Γερμανο-Ιρλανδός έμπορος δημητριακών και Τσερόκι από τη γιαγιά του (Zenora “Nora” Hendrix) που ήταν σκλάβα στους μύλους του Bertran. Ο ευκατάστατος λοιπόν Mr. Bertran έκανε με τη Nora ένα εξώγαμο (James Allen “Al” Hendrix) που έμελλε να είναι ο πατέρας του Jimi.

O Al, γνώρισε την Lucille Jeter σε έναν χορό στα 1941 όταν εκείνη ήταν 16 ετών, την άφησε έγκυο, την παντρεύτηκε τον Μάρτιο του 1942 και ο Jimi ήταν το πρώτο από τα πέντε τους παιδιά.

Τα παιδικά χρόνια του  Jimi, ήταν φτωχικά και δύσκολα. Ο πατέρας του έφυγε πολύ σύντομα για τα νησιά Fiji του Ειρηνικού Ωκεανού λόγω του δεύτερου πολέμου και η μητέρα του τον εγκατέλειψε στη φροντίδα των αδελφών της και της γιαγιάς του Nora, που -όπως είπα πιο πριν- ήταν η μητέρα του Al. Η Nora, ήταν βασικό “κλειδί” στη διαμόρφωση της κουλτούρας του Jimi αφού του μοίραζε απλόχερα την αγάπη που είχε για τους χορούς και τις θεατρικές παραστάσεις, αλλά και για τις ιστορίες και τη μουσική από τις Τσερόκι παραδόσεις που είχε μάθει από την Τσερόκι (προ-γιαγιά του Jimi) μητέρα της. 

Ο Al στο μεταξύ, απολύθηκε στα 1945 και έτσι ο Jimi είδε για πρώτη φορά τον πατέρα του σε ηλικία 3 ετών. Εκείνη την εποχή όλοι είχαν κολλήσει στον Jimi το ψευδώνυμο Buster λόγω του Buster Crabbe που έπαιζε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία Flash Gordon και ο Jimi την είχε δει μαζί με τον αδελφό του τον Leon Marshal Hendrix. Κάπου εδώ, πέθανε ο αδελφός του Al, ο James Marshall Hendrix και ο Al, μετονόμασε τον Jimi από Johnny Allen σε James Marshall, στη μνήμη φυσικά του εκλιπόντος.

Η περίοδος της ζωής του Jimi από την επιστροφή του πατέρα του και μέχρι τα 9 του χρόνια ήταν ακόμα πιο δύσκολη από πριν. Οι γονείς του ήταν βουτηγμένοι στο αλκοόλ,  ήταν άνεργοι και αναγκάζονταν να μετακομίζουν συχνά αλλά πάντα στο Seattle και πάντα κάπου τριγύρω από το σχολείο του Jimi ο οποίος έπαιρνε όλα τα σκουπόξυλα που έβρισκε και τα “μετέτρεπε” σε …κιθάρες. Αυτή ακριβώς την περίοδο, ο δάσκαλός του, συμβούλεψε τον πατέρα του να του αγοράσει μία κιθάρα, γιατί αν δεν το κάνει, θα δημιουργήσει -είπε- στον γιο του ψυχολογικά προβλήματα. Οι προσπάθειες όμως του δάσκαλου έπεσαν στο κενό. Ο Al δεν πείστηκε να ασχοληθεί με τον γιο του και τελικά όταν ο Jimi ήταν 9 ετών οι γονείς του χώρισαν. Έξη χρόνια αργότερα, η Lucille πέθανε από κίρρωση του ήπατος και ο Al, αντί να επιτρέψει στους γιους του να παρακολουθήσουν την κηδεία της μητέρας τους, τους προέτρεψε να φανούν γενναίοι δίνοντάς τους ένα μπουκάλι ουίσκι.

Σημ: Πολύ αργότερα, στα 1967, ο Jimi αποκάλυψε στο New Musical Express (και το αφήνω όπως το είπε): "Personal ambition: Have my own style of music. See my mother again".

Σ’ αυτή την περίοδο (στα 15 του), αγόρασε και την πρώτη του ακουστική κιθάρα για 5 δολάρια που τα πήρε από τον πατέρα του βοηθώντας τον στο καθάρισμα μια αποθήκης και από εδώ ξεκινάει το ταξίδι. Έμαθε “με το αυτί” ξοδεύοντας ατέλειωτες ώρες κάθε μέρα, παρακολουθώντας τους άλλους και ακούγοντας τους δίσκους των Muddy Waters, B.B. King, Howlin’ Wolf & Robert Johnson. Η πρώτη του ηλεκτρική κιθάρα ήταν μία άσπρη Supro Ozark που του την έκανε δώρο ο πατέρας του στα 1959, αλλά χωρίς …ενισχυτή! Όταν κάποια στιγμή του την έκλεψαν, τότε ο πατέρας του, του πήρε μια (πάλι άσπρη) Silvertone Danelectro που την έβαψε κόκκινη και έγραψε επάνω "Betty Jean" που ήταν το όνομα της φίλης του.

Στη διάρκεια της σύντομης ζωής του, συνεργάστηκε με αρκετούς καλλιτέχνες, όπως οι Little Richard, Arthur Lee, Ike & Tina Turner, υπήρξε μέλος των Isley Brothers και των Curtis Knight & The Squires και στα 1966 με το ψευδώνυμο Jimmy James, έφτιαξε τη δική του μπάντα, τους Blue Flames. Ακριβώς εδώ, τον ανακάλυψε στη Νέα Υόρκη ο Chas Chandler (μπασίστας των Animals) που τον πήρε μαζί του στο Λονδίνο, τον σύστησε στον Eric Clapton, του έδωσε την ευκαιρία να παίξει σε live μαζί με τους Cream και έγινε ο μάνατζέρ του.

Ε, τη συνέχεια την ξέρεις φαντάζομαι. Να συμπληρώσω όμως (τελειώνοντας με αυτό το σύντομο βιογραφικό), πως ο Jimi είχε δηλώσει, ότι ήθελε να κάνει με την κιθάρα του, ότι έκανε ο Little Richard με τη φωνή του. Ήταν επίσης μέγιστος θαυμαστής του Elvis Presley που τον είχε δει live στα 1957.

Η γνώμη μου για τον Jimi Hendrix

Δεν χρειάζεται να πω ότι ήταν ο καλύτερος κιθαρίστας της εποχής του, ούτε και θα ήταν υπερβολή αν έλεγα ότι ήταν ο καλύτερος κιθαρίστας στον πλανήτη μας. Ο Jimi δεν έπαιζε “ακριβώς” την κιθάρα του, αλλά έπαιζε με έναν τρόπο που δεν έπαιζε κανένας ούτε πριν, αλλά ούτε και μετά απ’ αυτόν. Ήταν μοναδικός και ξεχωριστός. Ήταν φαινόμενο. Η κιθάρα του, ήταν μέρος του σώματός του, προέκταση των χεριών του και είναι ο άνθρωπος που έκανε δημοφιλές το πετάλι Wah-Wah. Έχεις κάθε δικαίωμα φυσικά στο γούστο και μπορείς να πεις ότι σου αρέσει ή δεν σου αρέσει, αλλά δεν μπορείς να τον αρνηθείς. Το γούστο δεν έχει καμία σχέση με την αξία και αυτό είναι έτσι όπως σου το λέω. Και σε μένα δεν αρέσει το ρεπερτόριο π.χ. της Κάλας ή του Παβαρότι (οι άριες δηλαδή) και τις αποφεύγω όπως ο διάολος το λιβάνι, αλλά δεν μπορώ και δεν γίνεται να αρνηθώ την αξία τους σαν καλλιτέχνες. Άλλο το ένα, άλλο το άλλο.  

Έτσι, όταν οι μουσικόφιλοι διαλέγουν κιθαρίστες, το συνηθέστερο όνομα που ακούγεται είναι του Eric Clapton, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο Jimi αδικείται. Σημαίνει πάρα πολύ απλά, ότι ο Jimi δεν συγκρίνεται με κανέναν για να μπει σε λίστες, γιατί είναι από μόνος του μια ολόκληρη κατηγορία και μόνο ξεχωριστά από όλους τους άλλους μπορεί να τοποθετηθεί. Σούπερ ταλαντούχος παίχτης. Μοναδικός και αξεπέραστος. Το να μην έχεις όμως κανέναν άλλο που να μπορεί να συγκριθεί μαζί σου, αυτό μπορεί να είναι έως και …τραγικό, αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία!

Αγαπήσαμε τραγούδια όπως τα 'Purple Haze', 'Little Wing', 'The Wind Cries Mary', 'Voodoo Chile' (για να μη γράφω ολόκληρη λίστα), όχι επειδή ήταν μοναδικά, γιατί δεν ήταν, και ναι, πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο Jimi δεν ήταν ο σούπερ τραγουδοποιός. Ε ναι δεν ήταν. Για άλλο πράγμα αγαπήσαμε και αυτόν και τα τραγούδια του. Τον αγαπήσαμε για το απίστευτο κιθαριστικό του παίξιμο και τα τραγούδια του, τα αγαπήσαμε κυρίως για την ατμόσφαιρά τους.

Θα τολμήσω λοιπόν να πω, ότι εάν αυτά τα τραγούδια τα παρουσίαζε με μία μπάντα (και δεν εννοώ με τους Experience που ήταν backing band, αλλά εννοώ με μία πραγματική μπάντα), θα έβγαιναν πολύ, μα πολύ ανώτερα. Μπορείς να το φανταστείς; Δεν μπορείς; Ε λοιπόν, θέλω να σε πληροφορήσω ότι στα 1970, υπήρχε σε εξέλιξη ένα project των Hendrix Experience με τους ELP που δυστυχώς ο θάνατός του Jimi, δεν επέτρεψε να ολοκληρωθεί. Εάν όμως προλάβαινε να συμβεί, αυτό το αποτέλεσμα μπορείς να το φανταστείς;

Δεν έχω πρόθεση φυσικά να υποτιμήσω (ούτε κατά διάνοια) το ταλέντο του με όλα αυτά που γράφω περί τραγουδοποιίας, γιατί ακόμα και με τις μικρές του ικανότητες στον τομέα αυτό, οι δίσκοι του ήταν μόνο φανταστικοί και ο ίδιος ήταν ένα σύμβολο.

Πέρα όμως απ’ αυτό, υπάρχει εδώ μία πολύ μεγάλη αλήθεια: Δεν έχει υπάρξει (και προφανώς δεν θα υπάρξει) άλλος Hendrix.

Οι Μπάντες του Jimi Hendrix

- Blue Flame (1966):
Jimi -Jimmy James- Hendrix: (1942–1970, Κιθάρα, Φωνή)  
Randy "California" Craig Wolfe (1951–1997, Κιθάρα)
Randy "Texas" Palmer (Μπάσο)
Danny Casey (Τύμπανα)

- Experience (1966–1969):
Jimi Hendrix: (1942–1970, Κιθάρα, Φωνή)  
Noel Redding (1945–2003, Μπάσο, Φωνή) 
John Ronald "Mitch" Mitchell (1947–2008, Τύμπανα)

1969: - Redding, (Disbanded)

- Gypsy Sun & Rainbows (1969):
Jimi Hendrix: (1942–1970, Κιθάρα, Φωνή)  
William “Billy” Cox (1941, Μπάσο, Φωνή)
Ed Shaughnessy (Τύμπανα)

- Band of Gypsys (1969-1970):
Jimi Hendrix: (1942–1970, Κιθάρα, Φωνή) 
William “Billy” Cox (1941, Μπάσο, Φωνή)
George Allen “Buddy” Miles, Jr. (1947–2008, Τύμπανα)

1970: - Hendrix (Disbanded)

Δισκογραφία

Η δισκογραφία του Jimi Hendrix δεν είναι μεγάλη –πώς να είναι άλλωστε;-  αλλά βλέπεις, οι δισκογραφικές ξέρουν πολύ καλά τη δουλειά τους. Μετά τον θάνατό του, κυκλοφόρησαν ένα σωρό albums με συλλογές και tributes και μάλιστα αρκετά απ’ αυτά, κυκλοφόρησαν δύο και τρεις φορές με διαφορετικό τίτλο. Δεν θα αναφερθώ όμως σ’ αυτά, γιατί θα …μπλέξουμε. Ας μείνουμε καλύτερα στα albums που έκανε εν ζωή. Από όλα τα υπόλοιπα, θα αναφέρω μόνο τα τρία που κυκλοφόρησαν πρώτα στη σειρά, επειδή το υλικό τους το είχε ήδη ηχογραφήσει στο στούντιο.

1967: Are You Experience
1967: Axis: Bold As Love
1968: Electric Ladyland
1968: Smash Hits (Συλλογή)
1970: Band of Gypsys (Live)
1970: Αt the Monterey International Pop Festival (Live)

1971: The Cry Of Love
1971: Rainbow Bridge
1972: War Heroes

Ευχαριστώ για την ανάγνωση.

Βιβλιογραφία:
1: Encyclopedia of Rock & Roll (Rolling Stone)
2: Illustrated Encyclopedia of Rock (Salamander)
3: Classic Rock And Pop Album Rev and Updat (G. Starostin)
4: Encyclopedia of Pop, Rock and Soul (Irwin Stambler)
5: The Untold Story (Roby & Schreiber, Steven & Brad, 2010).