Στο άρθρο αυτό θα προσπαθήσω να απλοποιήσω την προσέγγιση του ζεϊμπέκικου και του απτάλικου, ώστε να μπορεί ακόμα και ο ερασιτέχνης μουσικός να μελετήσει πιο εύκολα.
Το ζεϊμπέκικο και το απτάλικο, έχουν μια ιδιαίτερη δυσκολία εκτέλεσης από τους μουσικούς που δεν έχουν ασχοληθεί με τους ρυθμούς αυτούς. Γραμμένα στα 9/8 και με μελωδικές γραμμές όπου συναντάμε αξίες 32ωνκαι 64ων, με παλμό μεγαλύτερο των 4ων αποτελούν πονοκέφαλο για όποιον προσπαθεί να ακολουθήσει τις σημειώσεις της παρτιτούρας.
Τα τελευταία χρόνια, αρκετοί από αυτούς που κάνουν μεταγραφές, γράφουν τα ζεϊμπέκικα και τα απτάλικα σε 9/4 προκειμένου να είναι πιο εύκολη η ανάγνωση της παρτιτούρας.
Το ζεϊμπέκικο είναι «βαρύς» χορός όπου για πολλά χρόνια υπήρχε η αντίληψη ότι πρόκειται για καθαρά αντρικό χορό. Ακόμα και τώρα, λίγες γυναίκες είναι αυτές που μπορούν να χορέψουν ένα ζεϊμπέκικο αποπνέοντας το χαρακτήρα του.
Είναι σημαντικό να τονίζουμε τα βασικά βήματα, όπως βλέπετε στο παράδειγμα.
Αν και φαινομενικά οι χρονικές αξίες είναι πολύ γρήγορες, το ζεϊμπέκικο είναι αργός χορός, με αποτέλεσμα τα 16ανα παίζονται στην πραγματικότητα στον χρόνο του όγδοου.
Για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε καλύτερα τον παλμό, μπορούμε να χωρίσουμε το μέτρο σε δύο μέρη:
Όπου μετράμε σύμφωνα με τον παρακάτω τρόπο:
Στον ρυθμό του ζεϊμπέκικου έχουν γραφτεί άπειρα κομμάτια, ρεμπέτικα, λαϊκά, ακόμα και σύγχρονα! Βασική θεματολογία έχουν την προδοσία, τον έρωτα χωρίς ανταπόκριση, την εγκατάλειψη, ακόμα και την εκδίκηση, την φτώχεια. Γι’αυτό το ζεϊμπέκικο μιλάει απ’ ευθείας στην καρδιά των ελλήνων καθώς είναι συνδιασμένο με τις πιο δύσκολες κοινωνικά εποχές της πατρίδας μας.
Προτεινόμενες παρτιτούρες για πιάνο, φωνή και κιθάρα:
Αυτός ο άνθρωπος αυτός (Ρίτα Σακελαρίου)
Δεν θέλω τέτοιους φίλους (Νατάσσα Θεοδωρίδου)
Δεν ξέρω πόσο σ’αγαπώ (Βίκυ Μοσχολιού)
Μ’ αεροπλάνα και βαπόρια (Σωτηρία Μπέλλου)
Το απτάλικο είναι παλαιότερο από το ζεϊμπέκικο, πιο συνηθισμένο στα ρεμπέτικα τραγούδια. Διαφοροποιείται στα βασικά βήματα, τις τονισμένες δηλαδή νότες:
Με τον ίδιο τρόπο που μοιράσαμε το ζεϊμπέκικο σε δύο μέρη:
Μετράμε σύμφωνα με το παρακάτω παράδειγμα:
Έχοντας κατανοήσει τον παλμό των ρυθμών αυτών, μπορούμε μετά πιο εύκολα βασιζόμενοι στο τέμπο να «μοιράσουμε» σωστά τις αξίες της μελωδικής φωνής και των σόλο που παίζει συνήθως το μπουζούκι.
Προτεινόμενες παρτιτούρες για πιάνο, φωνή και κιθάρα:
Γεννήθηκα για να πονώ (Μαρίκα Νίνου)
Αν σου αρέσει να γράφεις, έλα στην ομάδα συντακτών του ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού του MusicHeaven και μοιράσου τις σκέψεις σου με τους πάνω από 4.000 καθημερινούς αναγνώστες του.
Στείλε μια δημοσίευση ή επικοινώνησε μαζί μας για απορίες!