Ενίσχυση κλαρίνου, Μέρος Ζ'

Γράφει ο Σκιαθίτης Στέφανος (stefanos604)
127 άρθρα στο MusicHeaven

Δείτε και τη σειρά των άρθρων για το κλαρίνο:

εδώ:  Βασικές γνώσεις για το κλαρίνο

εδώ: Χρωματική Κλίμακα για το κλαρίνο

εδώ: Embouchure (Μάσκα), Articulation

εδώ: Αξεσουάρ και Συντήρηση

εδώ: Η ''Ιδιαιτερότητα'' του κλαρίνου

εδώ:  «Κούρδισμα» Κλαρίνου

Κοιτάζοντας ένα κλαρινέτο, αν δεν γνωρίζετε το όργανο, μπορείτε να συμπεράνετε ότι η καμπάνα είναι η «πηγή ήχου» στην οποία πρέπει να εστιάσετε για την ενίσχυση του ήχου του.

Ωστόσο, παρόλο που αυτό μπορεί να ισχύει για τα χάλκινα όργανα (τρομπέτα, τρομπόνι….) , σε αυτήν την περίπτωση είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ λάθος!

Όργανα όπως τα: Κλαρινέτο, όμποε, φλάουτο, σαξόφωνο, φλογέρα, ζουρνάς... διαχέουν τον ήχο σε όλο το μήκος του οργάνου.

Δηλαδή ο ήχος στο κλαρίνο, δεν βγαίνει μόνο από την καμπάνα αλλά και από τις όποιες οπές είναι ανοιχτές ανάλογα τη νότα που παίζουμε. Αυτός είναι ο λόγος που τοποθέτηση μικροφώνου μόνο στην καμπάνα ή και περισσοτέρων μικροφώνων πέριξ των οπών των στελεχών του κλαρίνου ή μικροφώνου δυναμικού ή πυκνωτικού σε βάση στήριξης ΔΕΝ εξασφαλίζει πλήρη και σωστή ενίσχυση.

Γι’ αυτό, κυρίως από επαγγελματίες, χρησιμοποιείται κάψα piezo στο βαρελάκι ή στο επιστόμιο. Η ιδέα τότε είναι απλή: Το piezo να συλλαμβάνει τον ήχο από το σώμα του οργάνου και όχι τον ήχο που παράγεται… στον αέρα!

Miκing (τοποθέτηση mic)

Ο ήχος ενός κλαρινέτου δεν βγαίνει μόνο από την καμπάνα αλλά ανάλογα την δακτυλοθεσία και από τις ανοιχτές οπές. Το όλο θέμα δηλαδή είναι η διαρροή ήχου, ανάλογα με τη νότα που παίζετε, οπότε δεν μπορείτε να τοποθετήσετε ένα μικρό mic στην καμπάνα ή οπουδήποτε αλλού και να λάβετε την πλήρη ηχητική απόκριση από πάνω προς τα κάτω.

Διαφημίσεις για απόδοση με μικρό μικρόφωνο στην καμπάνα είναι τουλάχιστον χιουμοριστικές για έναν έμπειρο τεχνικό ήχου!

Το κλαρινέτο έχει το μεγαλύτερο δυναμικό εύρος από οποιουδήποτε άλλο ορχηστρικό όργανο, οπότε θα έχετε προβλήματα αν το mic είναι στραμμένο στην καμπάνα αφού το μεγαλύτερο μέρος του ήχου προέρχεται από τις ανοιχτές τρύπες, οπότε αν εστιάσετε στην καμπάνα, θα χάσετε ίσως και το 70% της περιοχής αρμονικών του οργάνου. Γι’ αυτό πρέπει να τοποθετήσετε αν μεν πυκνωτικό μικρόφωνο έτσι που να «βλέπει» αμφότερα τα στελέχη του κλαρινέτου, αν δε δυναμικό mic σε stand, ΌΧΙ στην καμπάνα αλλά δίπλα λίγο πιο πάνω από αυτήν.

Βέβαια ο καλός ήχος που συλλαμβάνει το mic εξαρτάται και από το καλαμάκι, το επιστόμιο, το ίδιο το κλαρίνο (ξύλινο, πλαστικό, εβονίτη), το mic, τον προενισχυτή, το παίξιμο του κλαρινετίστα αλλά και πολλούς άλλους εξωγενείς παράγοντες (χώρος, στούντιο, ποιότητα κονσόλας, ενισχυτής).

Τεχνικές miking

• Απομονώστε τον ήχο του κλαρίνου όσο το δυνατόν περισσότερο: Με piezo επί του επιστομίου ή του βαρελακιού. Δείτε ένα ενδιαφέρον piezo για επαγγελματίες εδώ:

• Τα clip-on mics είναι μια άλλη στρατηγική για το miking. Απλώς κλιπάρετε ένα μικρό κατευθυντικό μικρόφωνο (όπως πχ το DPA 4011C) στην καμπάνα του κλαρινέτου και στρέψτε το κατά μήκος του οργάνου στα κλειδιά. Και πάλι, πειραματιστείτε με τη θέση του μικροφώνου για να βρείτε το πιο «γλυκό σημείο».

• Τοποθετήστε ένα κατευθυντικό μικρόφωνο από 15 cm έως 90 cm μακριά από το κλαρινέτο και στρέψτε το μικρόφωνο στα κλειδιά του στο κέντρο του οργάνου (όχι στην καμπάνα). Πειραματιστείτε με την απόσταση και τη θέση για να έχετε τον καλύτερο ήχο.

• Για miking σόλο κλαρινέτου σε περιβάλλον στούντιο πειραματιστείτε με μεγαλύτερη απόσταση από το όργανο, διότι η απόσταση επιτρέπει τον πλήρη ήχο του κλαρινέτου να ξεδιπλωθεί πριν συλληφθεί από το μικρόφωνο.

Mics και piezo για αγορά θα βρείτε πχ εδώ:

Μια σωστή ενίσχυση κλαρινέτου θα πρέπει να έχει το μικρόφωνο ή και περισσότερα του ενός, σε βραχίονα πάνω από το όργανο γύρω από το κέντρο και περίπου 20-30 cm πάνω από το κλαρινέτο. Αυτή η τοποθέτηση δίνει πιο ομαλή απόκριση και φυσικά αυτό το μικρόφωνο θα συλλαμβάνει και τους υπόλοιπους ήχους, γι’ αυτό το κλαρινέτο πρέπει να είναι όσο πιο μακριά από τα άλλα θορυβώδη όργανα της ορχήστρας (drums).

Βέβαια ηχογραφώντας ένα κλαρινέτο στο στούντιο, είναι καλύτερα να γίνεται με ένα μικρό πυκνωτικό μικρόφωνο ή καλύτερα με μικρόφωνο ribbon για πιο ‘’γλυκό’’ (φυσικό) ήχο.

Piezo στο κλαρίνο

Εάν θέλετε να χρησιμοποιήσετε piezo στο βαρελάκι, αυτό απαιτεί μια τρύπα στο βαρελάκι από ειδικευμένο τεχνικό ή από εσάς αν έχετε τα κατάλληλα εργαλεία και ‘’πιάνουν’’ τα χέρια σας, για να τοποθετήσετε το piezo σ' αυτό.

Το piezo απλά είναι ένα καλύτερα θωρακισμένο μικρόφωνο με πολύ μικρό διάφραγμα, και στην πραγματικότητα  δεν είναι μικρόφωνο επαφής, αλλά συμπεριφέρεται παρόμοια με ένα εξωτερικό μικρόφωνο και τελικά παρέχει υψηλότερο επίπεδο έντασης.

Βέβαια ο ήχος, αν το συνδέσετε σ’ ένα φτηνιάρικο ενισχυτή θα είναι κάπως ‘’στεγνός’’  γι’ αυτό απαιτείται ποιοτικός ενισχυτής που να έχει EQ (εξισωτή).

Το πλεονέκτημα με piezo είναι προφανές:

Iσοσταθμισμένος ήχος σε οποιαδήποτε κατάσταση και κυρίως ΧΩΡΙΣ ακουστική ανατροφοδότηση (το λεγόμενο feedback… τσιρίγματα).

Το piezo, γενικά μιλώντας, καταλήγει σε σπείρωμα που βιδώνει σε μια βάση από ορείχαλκο στο επιστόμιο ή το βαρελάκι του κλαρινέτου ή και σκέτης οπής που προσεκτικά ανοίγουμε σ’ αυτά με το κατάλληλο κολαούζο. Στο μέρος αυτό  η υγρασία από τα σάλια δεν θα ρέει στο piezo. Ακόμα όμως και το πιο φτηνό piezo (διαφημίζονται ότι δεν επηρεάζονται από υγρασία) καλό είναι, αν δεν παίζουμε με ενισχυτή να το ξεβιδώνουμε. Γι΄ αυτό, στη συσκευασία συνοδεύεται με μια βίδα από ανοξείδωτο ατσάλι ή ορείχαλκο για να μπλοκάρει τότε την οπή στο επιστόμιο ή στο βαρελάκι κλαρινέτου μετά την αφαίρεση του.

Τα piezo αυτά συνοδεύονται με ένα θωρακισμένο καλώδιο που έχει ένα βύσμα mono 3,5 mm (1/8 ίντσες) στο ένα άκρο και 6,35 mm (1/4 ίντσες) / ‘’Καρφί’’. (Υπάρχουν όμως και piezo φθηνότερα, που καταλήγουν σε κυψέλη RCA άρα το καλώδιο που απαιτείται είναι αρσενικό RCA από τη μια πλευρά).

Το βύσμα 3,5 mm (ή RCA αρσενικό) συνδέεται στην κυψέλη 3,5 mm (ή RCA θηλυκό). Το βύσμα 6,35 mm (1/4 inch) συνδέεται σε υποδοχή ηχητικού εξοπλισμού, όπως ενισχυτής κιθάρας, κονσόλα (line in, instrument in ή unbalanced in), εισόδου πεντάλ εφέ κιθάρας ή effects πεντάλ φωνητικών είτε σε unbalanced ή σε line level.

Η έξοδος Piezo Barrel είναι line level και θα πρέπει το ποτενσιόμετρο της (αν διαθέτει) να το γυρίσετε αριστερόστροφα πριν συνδεθείτε σε είσοδο μικροφώνου ενισχυτή, για να αποφύγετε την υπερφόρτωση κυκλωμάτων του προενισχυτή. Το ίδιο και η ένταση (Volume) του ενισχυτή όπου σιγά - σιγά θα πρέπει να επιλέξετε που σας ικανοποιεί. Γενικά όμως οι Barrel Piezo δεν απαιτούν preamplifier.

Τι θα χρειαστείτε για να τοποθετήσετε μόνοι σας, αν πιάνουν τα χέρια σας, το piezo στο βαρελάκι ή επιστόμιο:

Δείτε πρώτα τα συνημμένα 3 βίντεο και αποφασίστε αν θα κάνετε σπείρωμα ή αν θα τοποθετήσετε ορειχάλκινη βάση:

https://www.youtube.com/watch?v=PJe5IzMsl9w

https://www.youtube.com/watch?v=kuU_0j8puXU&feature=emb_logo

https://www.youtube.com/watch?v=tue-5T87J9U&feature=emb_logo

• piezo(τιμές από 65 – 350 ευρώ)
• Αν το κλαρίνο είναι ξύλινο αρκούν 2 τρυπάνια (απλό και κολαούζο) όπως του 1ου βίντεο.
• Αν το κλαρίνο είναι από εβονίτη τότε καλύτερα να αγοράσουμε μια μεταλλική βάση στην οποία θα βιδωθεί το piezo, να ανοίξουμε στο βαρελάκι την κατάλληλη οπή με μια πατούρα για να τοποθετήσουμε και να κολλήσουμε με κόλλα τη μεταλλική βάση και μετά μικρότερη οπή για να διέρχεται ο ήχος. Δείτε τα επόμενα 2 βίντεο.
• Ένα καλώδιο διασύνδεσης του piezo με την είσοδο mic του ενισχυτή μας (ή να το φτιάξουμε, όσο μήκος θέλουμε, μόνοι μας).
• Μια τάπα ή ανοξείδωτη ή ορειχάλκινη βίδα που θα κλείνει την οπή όταν θέλουμε να παίξουμε χωρίς piezo. Μπορείτε και να αγοράσετε ακριβότερη τάπα απ’ αυτήν της συσκευασίας.
• Να έχουμε ενισχυτή με equalization

Ασύρματο mic

Καλή Επιτυχία στο miking!