ελληνική μουσική
    619 online   ·  210.846 μέλη
    αρχική > e-Περιοδικό > Aρθρα

    Πόσοι θα το έκαναν;

    Πόσοι από εμάς θα μπορούσαν άραγε να περιφρονήσουν τα χειροκροτήματα και τους επαίνους; Πόσοι από εμάς, αν ανεβαίναμε σε μια σκηνή, πιάναμε το μικρόφωνο και ακούγαμε τον κόσμο να σχολιάζει με θαυμασμό τη φωνή μας και να μας αποθεώνει με το χειροκρότημα, θα θέλαμε να σταματήσει αυτό που ζούμε; Δε μπορώ στ’ αλήθεια να φανταστώ κάποιον και ειδικά όταν έχει αποφασίσει να ασχοληθεί ενεργά με τη μουσική...

    Κι όμως, στην ιστορία υπάρχει ένα παράδειγμα που αποδεικνύει πως κάποια στιγμή έζησε ένας τέτοιος άνθρωπος στη γη...
    Γράφει το μέλος gate
    43 άρθρα στο MusicHeaven
    Πέμπτη 19 Οκτ 2006
    Είμαστε στην εποχή της Αυτοκρατορίας των Κομνηνών, στην Κωνσταντινούπολη. Εδώ και πολύ καιρό, σε μικρούς αλλά και μεγαλύτερους κύκλους της αυτοκρατορίας, έχει αρχίσει να συζητιέται το όνομα ενός νεαρού άντρα, που μαγεύει με τη φωνή του… Πριν λίγο μόλις καιρό, είχε καταφέρει να μπει στην Αυτοκρατορική Μουσική Σχολή. Το χρώμα όμως της φωνής του, η δεξιότητά του να ερμηνεύει άψογα τα βυζαντινά διαστήματα, η μεθοδικότητά του στην μελέτη και το σεμνό του ύφος γρήγορα έκαναν το νεαρό αγόρι από το Δυρράχιο της Ιλλυρίας να γίνει ο αγαπημένος ψάλτης του Αυτοκράτορα, ο οποίος τον διόρισε αρχιμουσικό των αυτοκρατορικών ψαλτών…

    Η ζωή του άρχισε να κυλά διαφορετικά… Το όνομά του ήταν πασίγνωστο μέσα και έξω από την Πόλη. Όλες οι πόρτες άνοιγαν γι’ αυτόν διάπλατα. Η αυτοκρατορική αυλή υποκλινόταν στο ταλέντο του. Πλήθος κόσμου συνέρεε από παντού για να τον ακούσει. Γινόταν το αδιαχώρητο. Οι έπαινοι και τα εγκώμια, οι κολακείες και οι θαυμασμοί ήταν συνώνυμο του ονόματός του… Ιωάννης ο «ηδύμελπος» μουσικός…


    Το τι συνέβαινε όμως στο μυαλό και στην καρδιά του Ιωάννη ήταν μια άλλη ιστορία… Μια ιστορία που όταν την εξετάζουμε σήμερα μπορούμε να καταλάβουμε γιατί ο Ιωάννης ο επονομαζόμενος Κουκουζέλης υπήρξε ένας από τους γνήσιους εκφραστές τις βυζαντινής μουσικής. Ένας άνθρωπος που ανέδειξε την ουσία της ψαλτικής τέχνης, η οποία δεν έχει σχέση με τα «τεχνικά μουσικά» κριτήρια που χρησιμοποιούμε, κατά κύριο λόγο, για την αξιολόγηση οποιασδήποτε άλλης μουσικής. Αυτό που εντυπωσίαζε τελικά στον Ιωάννη δεν νομίζω πως ήταν τόσο η φωνή του ή το ταλέντο να χειρίζεται άψογα τη βυζαντινή οκτάηχο… Όλα στη ζωή του δείχνουν πως αυτό που εντυπωσίαζε και συγκινούσε τον κόσμο, που τον άκουγε, ήταν αυτό που ένιωθε εν όσω ερμήνευε τα βυζαντινά μέλη… Κι αυτό που ένιωθε δεν ήταν παρά πρόσταγμα της ψυχής του, η οποία εδώ και καιρό …άλλα, από αυτά που μέχρι τώρα ζούσε, επιθυμούσε…

    Ο Ιωάννης ο Κουκουζέλης είχε αρχίσει εδώ και καιρό να σκέφτεται να εγκαταλείψει την Πόλη και τις τιμές της. Η ψυχή του επιθυμούσε την ησυχία και του ήταν πολύ πιο σημαντικό να ψάλλει στον Θεό του μόνος του σε ένα δωμάτιο παρά μπροστά σε πλήθος κόσμου που τον επευφημεί… Τι παράδοξο…!

    Η απόφαση ήταν στιγμιαία. Την αφορμή την έδωσε η ξαφνική επίσκεψη του Ηγουμένου της Ιεράς Μονής της Μεγίστης Λαύρας του Αγ. Όρους στην αυτοκρατορική αυλή. Η θέα αυτού του μοναχού και μόνο υπήρξε καθοριστική για την απόφαση του Ιωάννη… Καμιά φορά, τα πρόσωπα λένε πολλά περισσότερα από χίλια λόγια και κηρύγματα…
    Αποφασίζει να φύγει κρυφά, ώστε κανείς να μην μπορεί να τον αναζητήσει και να τον βρει.
    Προορισμός του η ίδια αυτή Μονή απ’ την οποία εμφανίστηκε ο Ηγούμενος.

    Με ένα ραβδί και το ρούχο που φορούσε έφτασε στην πόρτα της Μονής. Ένας μοναχός του άνοιξε, ρωτώντας τον για τον λόγο της επίσκεψής του. Ο Ιωάννης, χωρίς να αποκαλύψει την ταυτότητά του, παρέστησε τον βοσκό και ζήτησε να τον δεχθούν στη Μονή με αυτήν την ιδιότητα. Ο Ηγούμενος, ο οποίος λόγω γήρατος δεν μπορούσε να δει καλά τα πρόσωπα των ανθρώπων γύρω του, δεν υποψιάστηκε πως ο βοσκός που μόλις είχε αποδεχθεί στη συνοδεία του, ήταν ο αρχιμουσικός της αυτοκρατορικής αυλής, για τον οποίο σε λίγες μέρες θα οργανωνόταν ολόκληρη επιχείρηση αναζήτησής του…

    Ήδη από την επόμενη ημέρα, ο Ιωάννης ξεκίνησε τα νέα του καθήκοντα και οι μέρες κυλούσαν όπως ακριβώς επιθυμούσε η ψυχή του…, μεταξύ ουρανού και γης… Κι εκεί, κατά τα διαλείμματα της περιπλάνησής του με το κοπάδι των τράγων, …εκεί που κανένα ανθρώπινο αυτί δεν μπορούσε να τον ακούσει, έβρισκε την ευκαιρία και άφηνε την φωνή του και την ψυχή του ελεύθερες να υμνήσουν ό,τι περισσότερο αγαπούσε, τον Θεό του.



    Μικρογραφία από μουσικό χειρόγραφο του 15ου αιώνα


    Μία τέτοια μέρα όμως του συνέβη κάτι που δεν μπορούσε να φανταστεί…
    Είχε ξεκινήσει από νωρίς για το γνωστό του δρομολόγιο με το κοπάδι. Έφτασε σε ένα ακρωτήρι, απ’ όπου θα μπορούσε, περιμένοντας να βοσκήσουν τα ζώα, να αγναντεύει ήρεμα τη θάλασσα. Αφού εξασφάλισε ότι κανένας άνθρωπος δεν βρισκόταν εκείνη την ώρα, στον τόπο αυτό, ξεκίνησε, κατά την προσφιλή του συνήθεια, το ψάλσιμο. Κι όμως…, δεν είχε καταλάβει ότι ένας γέροντας βρισκόταν εκεί κοντά, ακούγοντας μαγεμένος την υπέροχη φωνή του αλλά και παρατηρώντας έκθαμβος αυτό που συνέβαινε… Όλοι οι τράγοι από το κοπάδι του, με το που ξεκίνησε την ψαλμουδιά, είχαν σταθεί γύρω-γύρω του και τον άκουγαν ευλαβικά, λες και προσεύχονταν μαζί του… Αυτή είναι η «μαγεία» της βυζαντινής τέχνης…

    Ο Ιωάννης ξαφνικά κατάλαβε την παρουσία του Γέροντα και σταμάτησε το ψάλσιμό του. Ο Γέροντας ζήτησε να μάθει ποιος πράγματι ήταν, γιατί κάτι είχε υποψιαστεί… Εδώ και αρκετό καιρό ο Αυτοκράτορας και ο Πατριάρχης είχαν στείλει ανθρώπους για να ψάξουν μήπως βρίσκεται εκεί ο Ιωάννης ο Κουκουζέλης. Στο Άγ. Όρος επικρατούσε αναστάτωση με αυτήν την υποψία και σίγουρα θα βρισκόταν σε πολλή δύσκολη θέση ο ηγούμενος που πιθανώς να γνώριζε ότι ο Κουκουζέλης βρίσκεται στη συνοδεία του και δεν το αποκάλυπτε, ενόψει της βασιλικής εντολής. Ο Γέροντας περιέγραψε τα πάντα στον Ηγούμενο της Ιεράς Μονής της Μεγίστης Λαύρας…

    Η πρόσκληση του ηγουμένου ήταν άμεση. Έπρεπε να μάθει ποιος πράγματι ήταν ο άνθρωπος αυτός που, ψάλλοντας κρυφά, έκανε τα ζώα να σταματούν τη βοσκή τους και να στέκονται ευλαβικά μπροστά του, σα μαγεμένα. Παρότι προσπάθησε να αποφύγει την αποκάλυψη, ο Ιωάννης δεν τα κατάφερε. Ήταν η ώρα να πει ποιος πράγματι ήταν, ζητώντας μόνο σα χάρη απ’ τον ηγούμενό του να παρακαλέσει ο ίδιος τον Αυτοκράτορα να μην τον γυρέψει πάλι πίσω στον κόσμο. Το μόνο που ζητούσε η ψυχή του ήταν να μείνει εδώ στην ησυχία, μακριά από τα «συγχαρητήρια» και τα «μπράβο» που μπορούσαν να του φουσκώσουν τα μυαλά… Ο ηγούμενος τον άκουσε, ο Αυτοκράτορας λύγισε στο αίτημα του αγαπημένου του μουσικού και ο Ιωάννης, απ’ τις μέρες εκείνες, λάμπρυνε με τη φωνή του τα ψαλτήρια της Μεγίστης Λαύρας και ανέβαζε στους ουρανούς όλους όσους είχαν την τύχη να γίνουν δέκτες των «μυστικών κυμάτων» κατάνυξης, προσευχής και αληθινής αγάπής προς τον Θεό που έστελνε με τη φωνή και την ψαλμωδία του. Ούτε επιδείξεις, ούτε κορδώματα, ούτε υπερβολές και τερτίπια φωνητικά… Έψαλλε μόνο με την ψυχή του κι όλα τ’ άλλα –ταλέντα και χαρίσματα- έρχονταν σε δεύτερη μοίρα…


    Για την γνήσια αγάπη του για τον Θεό και για την βυζαντινή μουσική, ένα θαυμαστό γεγονός ήρθε να τον επιβραβεύσει.

    Ήταν Σάββατο του Ακαθίστου Ύμνου. Στο μοναστήρι είχαν αγρυπνία και, όπως ίσως θα ξέρετε, στο Άγ. Όρος, μέχρι και σήμερα, οι αγρυπνίες είναι πολύωρες και κουραστικές για τον επισκέπτη που δεν είναι …μυημένος…. Μετά το τέλος της αγρυπνίας, κάθισε στο στασίδι του ο Ιωάννης, ακριβώς απέναντι από την εικόνα της Παναγίας, στην οποία έψαλλε προ ολίγου τους ύμνους της. Φαίνεται πως αποκοιμήθηκε. Σαν μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, ένιωσε την παρουσία της Παναγίας δίπλα του να του λέει: «Χαίρε Ιωάννη! Ψάλλε μου εσύ και εγώ δεν θα σε εγκαταλείψω» …και του δίνει ένα χρυσό νόμισμα. Ο Ιωάννης ξαφνιασμένος ξυπνά και βλέπει το χρυσό νόμισμα στο χέρι του…

    Το νόμισμα αυτό βρίσκεται μέχρι και σήμερα, το μισό, στη Μονή της Μεγίστης Λαύρας στο Άγ. Όρος, όπως και η εικόνα της Παναγίας που είναι γνωστή ως «Παναγία Κουκουζέλισσα». Το άλλο μισό νόμισμα δόθηκε στους πρέσβεις της Ρωσίας, τον 17ο αι.



    Παναγία η επονομαζόμενη Κουκουζέλισσα, Ι. Μ. Μεγίστης Λαύρας


    Το «παρατσούκλι»: Κουκουζέλης, λένε κάποιοι πως του δόθηκε απ’ όταν ήταν ακόμα στην Αυτοκρατορική Μουσική Σχολή, επειδή, όταν τον ρωτούσαν τι τρώει, απαντούσε: «κουκκία και ζέλια» (δηλαδή μπιζέλια).

    Για την άκρα ταπείνωση, την ησυχαστική ζωή του και την υποδειγματική γνήσια αγάπη του στον Θεό, η εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο και η μνήμη του τιμάται την 1η Οκτωβρίου.


    Στον χώρο ειδικά της βυζαντινή μουσικής, ο Αγ. Ιωάννης ο Κουκουζέλης θεωρείται ως ο κορυφαίος, μετά τον Άγ. Ιωάννη τον Δαμασκηνό, μελωδός και δάσκαλος της βυζαντινής μουσικής. Έχει μείνει στην ιστορία ως ο «Μαΐστωρ» της μουσικής [«Μαΐστορες», στην ύστερη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο, ονομάζονταν οι μουσικοί εκείνοι που είτε καλλώπιζαν προηγούμενες απλούστερες μελωδίες είτε τις διατηρούσαν μεν, διακοσμώντας όμως περισσότερο το ύφος τους].


    Κάποια από τα έργα του που έχουν μείνει στην ιστορία είναι:
    - Το θεωρητικό του περί μουσικής τέχνης
    - η παρασημαντική του (δηλαδή η δημιουργία βυζαντινής γραφής) με την οποία ερμήνευε τη συμβολική γραφή που είχε καθιερώσει ο Αγ. Ιω. Δαμασκηνός (βλ. Το άρθρο σ' αυτή τη στήλη του musicheaven: Βυζαντινή Μουσική: Τα μυστικά της γραφής). Το σύστημα αυτό γραφής του Κουκουζέλη χρησιμοποιήθηκε μέχρι τα μέσα του ΙΗ αι.
    - η παράσταση της οκτοήχου μέσω του σχήματος του «Μέγιστου Τροχού»
    - και πλήθος συνθέσεων όπως: Χερουβικά αργά και σύντομα, από τα οποία σώζεται σήμερα μόνο ένα σε ήχο πλ. β (το λεγόμενο παλατιανό), «Αινείτε» (κοινωνικό) σε πλ. α, «Γεύσασθε» σε πλ. α΄, τα περίφημα «Ανοιξαντάριά» του, το αργό «Μακάριος ανήρ», το «Άνωθεν οι Προφήται», η φήμη: «Τον δεσπότην και αρχιερέα», το «Χαίρε κεχαριτωμένη» στην αρτοκλασία, πολλούς δύσκολους καλοφωνικούς ειρμούς και πολλά ακόμη έργα.



    Ο μουσικός τροχός του Κουκουζέλη


    …Και μια σημείωση για το τέλος για τον σκοπό αυτού του κειμένου.
    Δεν έχω σκοπό με άρθρα σαν κι αυτό ή σαν ένα προηγούμενο (Η ιστορία ενός χριστουγεννιάτικου ύμνου, με αναφορά στον Άγ. Ρωμανό τον Μελωδό) να παραθέτω, στη στήλη αυτή ένα αγιολόγιο. Όποιος ενδιαφέρεται εξάλλου για κάτι τέτοιο μπορεί να το βρει στην πηγή, στον Συναξαριστή της εκκλησίας. Σκοπός μου είναι να αναδείξω προσωπικότητες μελωδών και υμνωδών της βυζαντινής μουσικής που καθένας μέσα από τη ζωή του έχει να μας πει και κάτι σημαντικό γι’ αυτήν. Η επιλογή λοιπόν του Αγ. Ιωάννη του Κουκουζέλη στο άρθρο αυτό έγινε, γιατί το σημαντικό που μας λέει για την τέχνη αυτή είναι…

    «μην την αντιμετωπίζετε σαν τέχνη όπως όλες τις άλλες… Η ψυχή εδώ παίζει όχι απλώς τον πρώτο αλλά τον μοναδικό ρόλο. Μην την ξεπουλάτε σαν είδος εμπορικό. Μην αποζητάτε από αυτήν το χειροκρότημα. Νιώστε βαθιά στην ψυχή σας το νόημά της και ψάλλετε για τον Θεό και για κανέναν άλλον…»

    …Για να το θυμόμαστε όλοι μας…





    Βασικές Πηγές - Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
    1. Σίμωνος Καρά, "Ο Ιωάννης Μαΐστωρ Κουκουζέλης και η εποχή του", Αθήνα 1982
    2. Γεωργίου Παπαδόπουλου, "Ιστορική επισκόπησις της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής από των αποστολικών χρόνων μέχρι των καθ' ημάς (1-1900 μ.Χ), εκδ. Τέρτιος, Κατερίνη
    3. Ιωάννου Π. Παναγιώτου, "Η Πλατυτέρα των ουρανών", Αθήνα 1971
    4. Μιχαήλ Ι. Γαλανού, "Οι βίοι των Αγιών", τ. 4, έκδ. Αποστολικής Διακονίας




    Γίνε ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

    Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.

    Στείλε το άρθρο σου

    σχολιάστε το άρθρο


    Για να στείλετε σχόλιο πρέπει να είστε μέλος του MusicHeaven. Παρακαλούμε εγγραφείτε ή συνδεθείτε

    #5901   /   19.10.2006, 00:23   /   Αναφορά
    «μην την αντιμετωπίζετε σαν τέχνη όπως όλες τις άλλες… Η ψυχή εδώ παίζει όχι απλώς τον πρώτο αλλά τον μοναδικό ρόλο. Μην την ξεπουλάτε σαν είδος εμπορικό. Μην αποζητάτε από αυτήν το χειροκρότημα. Νιώστε βαθιά στην ψυχή σας το νόημά της και ψάλλετε για τον Θεό και για κανέναν άλλον…»



    Πολύ σωστή διαπίστωση φίλε μου Gate! Πραγματικά αυτή είναι η τέχνη! Δυστυχώς σήμερα ισχύει το απολύτως αντίθετο! Όλα είναι εμπορευματοποιημένα, κι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει πλέον ποτέ! Το μοναδικό καταφύγιό μας είναι το να είμαστε ερασιτέχνες, ή αλλιώς, εραστές της τέχνης! Μόνο τότε πραγματικά η ψυχή μας παίζει τον βασικό και πρωταρχικό ρόλο...

    #5918   /   19.10.2006, 19:01
    "ερασιτέχνες --- εραστές της τέχνης" ...

    Πολύ όμορφο Γιώργο! Σ' ευχαριστώ για τα σχόλιά σου.

    #5908   /   19.10.2006, 10:04   /   Αναφορά
    πολυ ωραια η ιστορια-παραμυθι που μας εγραψες Νεκταρια.

    Μακαρι και οι διαφοροι ψαλταδες μας να παραδειγματιζοντουσαν απο τετοιες ιστοριες και να γινοντουσαν λιγακι πιο σεμνοι και ταπεινοι οπως αρμοζει αλλωστε στο ρολο τους....

    Δεν θα ξεχασω το περασμενο Πασχα σε μεγαλη εκλησια, παπαδες και ψαλτες με τα ασυρματα μικροφωνα πανω στο παταρι ,να καλουν τους πιστους να ψαλουν μαζι το Χριστος ανεστη με επιφωνηματα τυπου Χατζηγιαννη οπως: -"Παμε μαζι..." και "Δικο σας τωρα".........

    Η καταντια της σημερινης εκλησιας......
    #5919   /   19.10.2006, 19:03
    :))) έτσι ακριβώς... Δυστυχώς πολλοί ψάλτες λειτουργούν μ' αυτόν τον τρόπο... Έχουν περάσει το αναλόγιο για "σκηνή". Αυτή η νοοτροπία είναι η αιτία για όλα τα "στραβά" σ' αυτόν τον χώρο.

    Administrator
    #5909   /   19.10.2006, 11:19   /   Αναφορά
    Ωραία ιστορία Νεταρία. Αλήθεια, αυτός ο Τροχός του Κουκουζέλη τι ακριβώς είναι, πέρα από ένας δίσκος με τις 8 νότες στη περιφέρειά του; Που και πως ακριβώς βοηθάει;
    #5917   /   19.10.2006, 18:58
    Σ' ευχαριστώ Γιώργο μου! Όσο για το ερώτημά σου πρέπει να σου πω ότι, για την ακρίβεια, η παραπάνω απεικόνιση με τη λεζάντα "μουσικός τροχός του Κουκουζέλη" δεν είναι η αυθεντική. Αυτή η απεικόνιση είναι ας πούμε ένα αντίγραφο αλλά όχι ακριβές του μουσικού τροχού. Η αυθεντική έχει έναν κεντρικό κύκλο στη μέση και τέσσερις μικρότερους γύρω από αυτόν, δύο επάνω και δύο κάτω. Σε όλους αυτούς καταγράφει ο Κουκουζέλης, χρησιμοποιώντας τα λεγόμενα "μαρτυρικά σημεία", όλη την οκτάηχο τη βυζαντινή, διαιρούμενη σε κύριους και πλαγίους ήχους (δηλαδή ήχοι: πρώτος, δεύτερος, τρίτος, τέταρτος, πλάγιος του πρώτου, πλάγιος του δευτέρου, βαρύς, πλάγιος του τετάρτου) και την παραβάλλει με την αρχαία οκταηχία (δηλαδή: Δώριος, Λύδιος, Φρύγιος, Μιξολύδιος, Υποδώριος, Υπολύδιος, Υποφρύγιος, Υπομιξολύδιος), αποδεικνύοντας την άμεση σχέση της αρχαιοελληνικής μουσικής με την βυζαντινή, την οποία είχε συστηματοποιήσει προγενέστερα ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμάσκηνος, ο πιο σπουδαίος ίσως μελωδός και υμνογράφος μας. Βασικός στόχος λοιπόν του τροχού, στον οποίο έγκειται και η αξία του, είναι η σχηματική πράγματι αναπαράσταση των βυζαντινών ήχων και κυρίως η σχέση τους -όπως σχηματικά επίσης αναπαρίσταται μέσω των κύκλων- με τους αρχαίους, προς επιβεβαίωση της άμεσης συγγένειάς τους μέσα από την ίδια την πένα ενός μεγάλου μελωδού της βυζαντινής μας μουσικής.

    #5910   /   19.10.2006, 12:26   /   Αναφορά
    Αγαπητή μας Νεκταρία κατάφερες να μεταβάλλεις μια ιστορία, έναν "βίο αγίου" που εγώ τουλάχιστον με καμία δύναμη δε θα καθόμουν να διαβάσω, έχοντας ήδη υποστεί αρκετά στεγνά και αυστηρά βασανιστικά κηρύγματα που χρησιμοποιούσαν κατά κόρον ως βασικό θέμα "αγιολόγια" όπως τα λες, ...την μετέτρεψες όμως σε ένα μήνυμα, σε ένα γλαφυρό και ηχηρό μήνυμα για την αξία της τέχνης. Τη διάβασα μονορούφι, όπως και οτιδήποτε άλλο έχεις γράψει, την απόλαυσα γιατί δεν έχει καμία από εκείνες τις ευσεβίστικες υπερβολές που συναντάμε σε παρόμοια κείμενα και με τα τελευταία σου λόγια κατανόησα ακριβώς γιατί επέλεξες αυτήν την ιστορία να μας διηγηθείς. Μακάρι όσοι ασχολούνται με τη μουσική αυτή να την προσέγγιζαν με την ίδια σοβαρότητα, ευθύνη, σεβασμό και ουσιαστική γνώση με την οποία την προσεγγίζεις εσύ. Σε ευχαριστώ προσωπικά.
    #5911   /   19.10.2006, 14:27
    Πολύ γλυκό ταξίδι μας κέρασες gate ...

    Σαν ποτήρι κόκκινο κρασάκι ,αγνό, φτιαγμένο με φροντίδα και αγάπη.

    Σε ευχαριστώ

    #5912   /   19.10.2006, 14:30   /   Αναφορά
    Δεν πρόκειται μόνο για την τέχνη.



    Αυτό που μας παρουσιάζεις είναι τρόπος ζωής.



    Κάποιος που γεννιέται σεμνός, σπάνια αλλοτριώνεται από στοιχεία που δεν ταιριάζουν με το χαρακτήρα του και ευτυχώς τέτοιοι άνθρωποι υπάρχουν πολλοί αναμεσά μας.



    Από την άλλη πλευρά όμως η αποδοχή των εκδηλώσεων του "κοινού" ή "ακροατηρίου" δεν σημαίνει ότι ο καλλιτέχνης δεν παράγει πραγματικό έργο ή ότι δεν προσφέρει στην τέχνη.



    Οι εξαιρέσεις είναι γνωστό σε όλους μας πως δεν φτάνουν πολύ μακρυά και δεν κρατούν πολύ.

    #5920   /   19.10.2006, 19:16
    Σίγουρα Βασίλη αυτό που παρουσιάζεται απ' αυτήν την ιστορία είναι και θέμα τρόπου ζωής, θέμα ανθρώπου, οπως λες.

    Όσο όμως για το δεύτερο που λες περί "αποδοχής εκδηλώσεων του κοινού", ειδικά στον χώρο της βυζαντινής μουσικής, είναι ένα πολύ λεπτό ζήτημα. Είναι πολύ σημαντικό να έχει επίγνωση ο ψάλτης ότι ο βασικός του στόχος δεν είναι να είναι "καλλιτέχνης" με την έννοια που συνηθίζουμε, δηλαδή να παρέχει διασκέδαση ή έστω ευχαρίστηση στα αυτιά του ακροατή ή να "στήνεται" ως αστέρας επιδεικνύοντας φωνητικές ικανότητες κ.ο.κ., πράγματα που είναι όχι μόνο επιτρεπτά αλλά απαραίτητα για έναν οποιονδήποτε καλλιτέχνη που ασχολείται με άλλο είδος μουσικής. Εδώ τον βασικό ρόλο, θέλω να πω, δεν τον παίζει η ΤΕΧΝΗ της βυζαντινής μουσικής αλλά η ΟΥΣΙΑ της. Η μουσική αυτή είναι φτιαγμένη για συγκεκριμένο στόχο, την προσευχή και μόνο αυτήν. Ακόμα κι όταν ο ψάλτης βρίσκεται στην εκκλησία, ένα επίπεδο παραπάνω από τον κόσμο που έρχεται να συμμετέχει στην λειτουργία, ο στόχος του δεν είναι να τους αποδείξει πόσο ωραία τα λέει ή να ΕΠΙΘΥΜΕΙ το χειροκρότημα, αλλά ως μοναδικό στόχο πρέπει να έχει μαζί με την δική του προσευχή να συμπαρασύρει και αυτούς που τον ακούν σε προσευχή. Άλλο είναι το κεντρικό πρόσωπο σ' αυτήν την ιστορία και όχι ο "ερμηνευτής"...

    Είναι άλλο βέβαια το θέμα ότι αυτό είναι πολύ δύσκολο. Την ξέρω πολύ καλά τη δυσκολία του- πίστεψέ με. Και φαίνεται ιδιαίτερα αυτή η δυσκολία στις περιπτώσεις "συναυλιών βυζαντινής μουσικής". Εκεί πράγματι δεν είσαι μέσα σε χώρο λατρείας αλλά σε έναν χώρο όπου κατά κόρον παραχωρούνται συναυλίες με οποιοδήποτε είδος μουσικής. Εκεί κατά κάποιον τρόπο, ως στόχο -φαίνεται τουλάχιστον ότι- έχεις την ανάδειξη της αξίας της ΤΕΧΝΗΣ και λιγότερο της ουσίας της βυζαντινής... Όμως και πάλι, για να μην καταντήσει γραφική και ανούσια μια τέτοια συναυλία, κι όσο κι αν ξέρεις, ως ψάλτης, ότι στο τέλος του κομματιού το κοινό οπωσδήποτε θα σε χειροκροτήσει, είναι αναγκαίο η εσωτερική σου διάθεση και ο στόχος σου να παραμένει αυτός που θα έπρεπε να είχες κι αν ήσουν στο αναλόγιο της εκκλησίας σου, δηλαδή η προσευχή, η ανάδειξη του περιεχομένου των λόγων που ψάλλεις...

    Γι' αυτό και πιστεύω πως σίγουρα η "αποδοχή των χειροκροτημάτων του κοινού" δεν σημαίνει, όπως λες, ότι "ο καλλιτέχνης δεν παράγει πραγματικό έργο ή ότι δεν προσφέρει στην τέχνη" (εξάλλου καθόλου δεν ήθελα να πω αυτό με το κείμενό μου), αλλά πιστεύω ότι η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ του χειροκροτήματος εκ μέρους του ψάλτη, σημαίνει ότι αυτός έχει "χάσει", για να το πω απλά, "όλο το παιχνίδι"... Έχει χάσει την ουσία της βυζαντινής μουσικής, χωρίς βέβαια απαραίτητα να έχει απεκδύσει την ΤΕΧΝΗ από την αξία της...

    #5934   /   20.10.2006, 18:56
    Έχεις δίκιο.

    Δεν έμεινα στα όρια του κειμένου και γι' αυτό το σχόλιό μου παρουσίασε μια μικρή εκτροπή που αφορά γενικότερα τον οποιοδήποτε καλλιτέχνη.

    #5913   /   19.10.2006, 14:36   /   Αναφορά
    Πολύ όμορφη ιστορία...ότι και να πω περισεύει.
    #5916   /   19.10.2006, 18:04   /   Αναφορά
    Υπέροχο Νεκταρία και πολύ παραδειγματικό το κειμενό σου

    Nα σαι καλά:)
    #5921   /   19.10.2006, 19:18   /   Αναφορά
    Κατερίνα, Κωνσταντίνε, Κώστα και Αντρέα..., σας ευχαριστώ πολύ όλους σας για τα μηνύματά σας ! :)
    #5922   /   19.10.2006, 22:29
    Πάντα ό,τι επιλέγεις να γράψεις είναι ένα διαμάντι. Σε ευχαριστώ γι αυτό

    #5923   /   19.10.2006, 22:32
    ...κι εγώ Κατερίνα μου :)

    #5925   /   19.10.2006, 23:36   /   Αναφορά
    Να είσαι καλά, Νεκταρία. (Αν και σήμερα είχα πολύ δουλειά, κατάφερα να διαβάσω την ιστορία σου, κομμάτι-κομμάτι.)



    Είναι σαν παραμύθι.



    Ευχαριστούμε...



    :-)





    #5926   /   19.10.2006, 23:50
    Αν μου επιτρέπεις vouliakis... ευτυχώς που τέτοιες ιστορίες, δεν είναι παραμύθια... Ευτυχώς, επίσης που υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που τις θυμούνται και τις διηγούνται... Ετσι αυτές, μένουν ζωντανές και δεν γίνονται παραμύθια:-))))

    #5928   /   20.10.2006, 00:07
    E, να διορθώσω τότε:

    "Σαν ζωντανό παραμύθι..."



    :-)




    #5927   /   20.10.2006, 00:00   /   Αναφορά
    Πάρα πολύ καλή η δημοσίευση gate.Δεν έχω τίποτα να σχολιάσω,με κάλυψαν τα παιδιά παραπάνω.

    Να ΄σαι καλά!!
    #5929   /   20.10.2006, 00:28
    με τον τρόπο που γράφτηκε το κείμενο δεν είναι παραμύθι αλλά παραμυθία(=παρηγοριά)



    παρηγοριά που μέσα στην ασχήμια ,την γύρω μας κι εντός, κάποιες φωνές σαν της Νεκταρίας μας ταρακουνούν μήπως και ξυπνησουμε από την εκούσια νάρκωση.





    Ρωμανός,Κουκουζέλης,Σίμων Καρράς ,Δόμνα Σαμίου,Χρόνης Αηδονίδης..τ αηδόνια της Ανατολής ...που για να τ ακούσεις όπως τους αξίζει, χρειάζεται να κατεβασεις πολυ τα ντεσιμπελ των θορύβων του μυαλού και να γινεις πότε πότε και λίγο αναχωρητής...


    #5930   /   20.10.2006, 01:09
    "...τ αηδόνια της Ανατολής ...που για να τ ακούσεις όπως τους αξίζει, χρειάζεται να κατεβασεις πολυ τα ντεσιμπελ των θορύβων του μυαλού και να γινεις πότε πότε και λίγο αναχωρητής..."



    Ε ξ α ι ρ ε τ ι κ ό ! Το φυλάω...





    Παναγιώτη, Σωτήρη μου, Δαυίδ και όλοι... σας ευχαριστώ πολύ! Δεν ξέρετε πόσο χαίρομαι που άρθρα σαν κι αυτό βρίσκουν ανταπόκριση...

    #8771   /   01.07.2007, 23:31
    σιμων καρρας???

    #5932   /   20.10.2006, 10:42   /   Αναφορά
    Πολύ ωραίο κείμενο με καθήλωσε , μπράβο να είσαι καλά!
    #5941   /   20.10.2006, 21:58
    Σ' ευχαριστώ Γιώργο ! :)

    #5935   /   20.10.2006, 19:36   /   Αναφορά
    Νεκταρία μου, ακόμα δεν μπορώ να σταματήσω τα δάκρυα.



    όσο για το τέλος του κειμένου σου, πιστεύω ήταν αχρείαστο. Και αγιολόγιο να φτιάχνεις σιγά σιγά, με τόση ομορφιά και απλότητα, είναι πάντα καλοδεχούμενο.



    Εύγε!



    Φιλιά!!!!
    #5940   /   20.10.2006, 21:57
    Σ' ευχαριστώ...! Σίγουρα για κάποιους ανθρώπους το ξέρω καλά πως και το αγιολόγιο πολύ καλοδεχούμενο θα ήταν :) Αλλά εδώ θα περιοριστώ να αναδεικνύω μόνο την πλευρά εκείνη της ιστορίας των αγίων ανθρώπων που σχετίζεται με τη μουσική... Μιλάμε δηλαδή για έναν αληθινό "μουσικό ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ"... ;)

    #5937   /   20.10.2006, 20:54   /   Αναφορά
    Den sxoliazw tipota.....nomizw pws o bios tou agiou ta leei ola. Kai pali s'euxaristoume Nektaria mas.

    Me ektimhsh....K.
    #5938   /   20.10.2006, 21:16   /   Αναφορά
    Mou άρεσε παρά πολύ..Παρά πολύ.Με άγγιξε.Ξέρεις,τέτοιες ιστορίες είναι απαραίτητες τελικά μεστο χάος που ζούμε σήμερα.Μας θυμίζει ότι ο απώτερος σκοπός του ανθρώπου είναι να βιώνει και να εκφράζει αυτό που του ψιθυρίζει η ψυχή μας...Αλλά με αυτή τη πίεση που αντιμετωπίζει καθημερινά το είναι μας που να την ακούσουμε...Τυχεροί αυτοί που φτάνουν λοιπόν στο σημείο να έχουν επίγνωση αλλά και επιλογή του δρόμου που τους εκφράζει...
    #5942   /   20.10.2006, 22:00
    Κωσταντία και Emilia μου, σας ευχαριστώ για τα σχόλια... Κι εγώ το πιστεύω πως τέτοιες ιστορίες μας είναι απαραίτητες... Να μας κρατάνε λίγο στην ουσία των πραγμάτων που συνηθίζουμε να χάνουμε...

    #5949   /   21.10.2006, 00:54
    Πραγματικά πολύ καλό κείμενο. Δυνατό. Λειτουργεί σαν άγγιγμα ψυχής.

    #5950   /   21.10.2006, 01:11   /   Αναφορά
    Δεν σκόπευα να σου κάνω σχόλιο, γιατί τα εξηγείς όλα, τόσο στο κείμενο, όσο και στις προηγούμενες απαντήσεις σου. Ειναι μία ιστορία που ναι, λέει πολλά για την ιδιατερότητα και τις στάσεις που απαιτεί η Βυζαντινή Μουσική και που βέβαια ακόμα και εκεί ύπαροχυν οι αλλαζόνες και οι σεμνοί, οι επιδιώκοντες την δημόσια αναγνώριση - και όχι μόνο - σε βάρος της εσωτερικότητάς τους.



    Η ιστορία σου αφορά έναν συγκεκριμένο χώρο λατρείας και δημιουργίας, - νομίζω πως εκεί ήθελες να εστιάσεις και να αναδείξεις τους ξεχωριστούς, ίσως λίγους, ίσως αφανείς, δεν ξέρω αν ειναι έτσι - Ομως εγώ, ίσως εξαιτίας της περιορισμένης επαφής που έχω, ίσως από τη μανία μου να "επεκτείνω", ίσως επειδή αυτή ειναι η αλήθεια, δεν μπορώ να μην γενικευσω τέτοιες ΄προσεγγίσεις και στο σήμερα και στη μουσική και στη ζωή μας γενικότερα.



    Ειναι όμορφο και λιγο λυπητερό όμως (οκ .. το "ομως" ειναι πλεονασμός). Ιστορία, καμπανάκι για πολλούς και για πολλά .. δεν ξέρω. :):):)
    #5958   /   21.10.2006, 17:09
    ...ωφέλιμη η "επέκταση"..., όπως άλλωστε η οπτική σου γενικά... πάντα... :)

    #5955   /   21.10.2006, 14:16   /   Αναφορά
    Μπράβο Νεκταρία για την ωραία και αληθινή ιστορία που μας ξαναθύμισες,

    συμφωνώ με όσα έγραψαν τα παιδία παραπάνω.

    Όσον αφορά το ερώτημα πόσοι θα το έκαναν όπως ξέρεις Νεκταρία όταν στην καρδιά του ανθρώπου μπει η θεία χάρη δεν υπολογίζει ούτε χειροκροτήματα ούτε δόξα γιατί αν κάποιος έχει δει η έχει ζήσει ότι ποιο ανώτερο υπάρχει προσπερνάει όλα τα άλλα, όπως έχουμε και πολλά παραδείγματα και μάλιστα από ανθρώπους που έζησαν πριν λίγα χρόνια.

    #5959   /   21.10.2006, 17:11
    Έχεις πολύ δίκιο Νεκτάριε... Υπάρχουν άνθρωποι που επιλέγουν αυτόν τον δρόμο. Και πράγματι δεν είναι λίγοι. Είναι όμως πάντα στην αφάνεια και λίγοι γνωρίζουν τις ιστορίες τους... Ο τίτλος μου λοιπόν απευθύνεται στους πολλούς ;)

    #5963   /   21.10.2006, 22:03   /   Αναφορά
    Γλυκειά, όπως πάντα, περιεκτικότατη και χρήσημη, θα έλεγα, ή Αγιο_Λόγια ιστορία που μας παρέθεσες σήμερα Νεκταρία. Σημανικής αξίας και τα σχόλια, όλων, που ακολούθησαν, αν εξαιρέσω -εντελώς προσωπική μου άποψη- την ευσεβίστικου τύπου αντιμετώπιση, από τον κατά τα άλλα εξαίρετο beatlus, του λιτού και εύστοχου σχολίου του vouiakis.

    Επί της ουσίας τώρα, όχι απλά πολλά, αλλά πληθώρα παρόμοιων περιπτώσεων υπάρχουν πάντα μας Νεκταρία, αρκεί να κοιτάξουμε γύρω μας. Έτσι πρόχειρα, μου ήρθε στο νου η περίπτωση του Γέροντα π. Ιωακείμ, της Σκήτης του Προφήτου Ηλία Αγίου Όρους, που άφησε τη δόξα, την εξέλιξη, την καριέρα του στραιωτικού Ιερωμένου και αφοσιώθηκε στη στρατιά των επίγειων Αγγέλων του Περιβολιού της Αθωνίτισσας Παναγιάς.
    #5965   /   21.10.2006, 22:47
    Ναι Χρυσόστομε... Πληθώρα... :) Το "γιατί" το ερώτημα του τίτλου, το απάντησε πριν στο σχόλιο του okanenas... Όσο για το σχόλιο του beatlus, μην τον αδικείς, σε παρακαλώ Χρυσόστομέ μου... Δεν έχει καμία σχέση με "ευσεβίστικα" ο ίδιος -γιατί τον ξέρω πολύ πολύ καλά- και σίγουρα δεν είχε τέτοια πρόθεση το σχόλιό του... Ήθελε μόνο να τονίσει αυτό που ήθελα κι εγώ εξ αρχής... Η ιστόρια ανήκει σε άνθρωπο με σάρκα και οστά και όχι σε κάποια ..."δοξασία", ας το πούμε... Είμαι βέβαιη ότι αυτό ήθελε να πει... :)

    Σ' ευχαριστώ για τα όμορφα λόγια σου!! :)

    #8772   /   01.07.2007, 23:39   /   Αναφορά
    οντως πολύ ωραία μας παρουσιάσατε το γεγονός (με αρκετή σάλτσα θα έλεγα). χαίρομαι που γίνονται γνωστά τέτοια περιστατικά κ γεγονότα από τις ζωές των αγίων ψαλτών μας.

    θα ήθελα όμως να κάνω μια προσωπική ερώτηση, χωρίς παρεξήγηση:

    έχω ακούσει ότι ψάλλετε σε ενορία ως επίσημη ιεροψάλτης. Δεν ξέρω αν αληθεύει.

    αυτό, αν είναι γεγονός, συμπλέει με την (αποδεκτή, συμφωνώ μ αυτή) άποψή σας ότι δεν πρέπει να αποζητούμε το χειροκρότημα, να είμαστε σεμνοί κτλ...?? γιατί το κάνετε αυτό τη στιγμή που αυτό είναι κάτι "χτυπητό", κάτι πέρα απ το συνηθισμένο αν όχι για να ξεχωρίσετε? γιατί δεν ψάλλετε σε ένα γυναικείο μοναστήρι για παράδειγμα αλλά σε κανονική ενορία?

    έχω ακούσει είπα, δεν γνωρίζω αν είναι αλήθεια γι αυτό ρωτω.
    #8776   /   02.07.2007, 05:25   /   Αναφορά
    Είναι κρίμα που αυτά τα γεγονότα παραμένουν άγνωστα, είναι τόσο παραδειγματικά και μαλιστά είναι δικά μας, δηλαδή της ιστορίας μας!Όσο γι'αυτο που ρώτησες αρχικά έχω να πώ ότι το να απορίψεις την δόξα και να ασχοληθείς μόνο με την μουσική δεν θέλει΄τόλμη αλλά καθαρή αγάπη κ αφοσίωση στην μουσική! Η δόξα είναι ένα από τα οφέλη της, αλλά όχι κ ο απώτερος σκοπός...
    #12220   /   05.03.2008, 23:42   /   Αναφορά
    Υπέροχο! Συγχαρητήρια!!!
    #12226   /   06.03.2008, 14:59   /   Αναφορά
    Με λενε Ρωμανο και γιορταζω και εγω την 1η του Οκτωβρη. Δεν ηξερα ομως ποιος γιορταζει μαζι μου και την ιστορια του. Πολυ ωραιο αρθρο !
    #12246   /   07.03.2008, 14:08   /   Αναφορά
    Ευχαριστώ παιδιά!