Λέξεις από ...ήχο

Διάφοροι

Ήχος: είναι η ευρύτερης ερμηνείας λέξη που σχετίζεται με το θέμα μας. Σημαίνει οτιδήποτε ακούμε: κρότο, θόρυβο, βοή, φθόγγο, φωνή κ.ο.κ.). Από φυσική επιστημονική άποψη, ήχο ονομάζουμε την εκ παλμικώς κινουμένου σώματος εκπομπή κυμάτων, τα οποία επιδρούν επί του ακουστικού μας τυμπάνου. Ειδικά στην Βυζαντινή Μουσική, οι «ήχοι» σηματοδοτούν τις βυζαντινές «κλίμακες» (ήχος πρώτος, ήχος δεύτερος, τρίτος, τέταρτος, πλάγιος του πρώτου, πλάγιος του δευτέρου, βαρύς και πλάγιος του τετάρτου). (βλ. και «Ήχοι του ανθρώπου» στην ενότητα: «Της καλλιτεχνικής έκφρασης»).


Θόρυβος: Βοή σύμμεικτος από φωνές ή κρότους. Συχνά όμως τον χρησιμοποιούμε ακόμα κι όταν θέλουμε να αναφερθούμε σε έναν συγκεκριμένο ήχο, συνήθως κρότο, που ακούστηκε, του οποίου δεν γνωρίζουμε την προέλευση: «άκουσα έναν θόρυβο απ’ το διπλανό σπίτι…».



Πάταγος: Πολύ συχνά και κυρίως μεταφορικά συμβαίνει να χρησιμοποιούμε την λέξη αυτή. Λέμε, για παράδειγμα: «έγινε πάταγος για το τάδε θέμα», θέλοντας να δείξουμε το ζωηρό ενδιαφέρον και την εντύπωση που προκάλεσε κάποιο γεγονός. Η κυριολεκτική του σημασία πάντως βρίσκεται στον πολύ δυνατό θόρυβο.


Κρότος: Έτσι λέμε συνήθως τον «ξερό» ήχο από κρούση ή σύγκρουση.


Ψόφος: πρόκειται για τον υπόκωφο κρότο.


Βοή: Πρόκειται για δυνατό ήχο. Αρκετά ευρεία στη χρήση της η λέξη, άλλοτε ταυτίζεται με την ισχυρή φωνή, άλλοτε με τον θόρυβο απ’ τις πολεμικές κραυγές, άλλοτε με την οχλοβοή, αλλά ακόμα και την κραυγή ζώων, τον παφλασμό τον κυμάτων ή τον ρόχθο.


Βουητό ή βούισμα: ο ισχυρός και έντονος ήχος που παράγεται από την βοή, συνήθως διαρκής και επίμονος…


Βόμβος: ήχος συνεχής, βαρύς και υπόκωφος που ταυτίζεται συχνά με την βοή αλλά και το βουητό. Σίγουρα δεν είναι καθόλου τυχαίο που στην ζωολογία ένα είδος μέλισσας ονομάζεται βόμβος. Γράφει άλλωστε, τόσο εύστοχα πάντα, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: «ως να διέκρινεν αυτός μόνος τον βόμβον των κηφήνων από του βόμβου των μελισσών» (Από το διήγημά του «Ολόγυρα στη λίμνη», συλλογή: «Η Νοσταλγός και άλλα διηγήματα», εκδ. Νεφέλη, σελ. 51).


Δούπος (ή γδούπος) : Είναι ο βαρύς κρότος, ο χτύπος. Ενώ, σύμφωνα με κάποια λεξικά, μπορεί να σημαίνει και τον ρόχθο.


Τριγμός: Πρόκειται για το τρίξιμο, ενώ μπορεί για τα ζώα να σημαίνει και την οξεία κραυγή, το τσίριγμα.


Τσαχάλεμα: Τσάχαλο λέγεται το μικρό άχυρο. Επομένως τσαχαλεύω (εξ ου τσαχάλεμα) σημαίνει ότι προκαλώ τον ήχο των που κάνουν τα άχυρα όταν τρίβονται μεταξύ τους. Συνήθως το λέμε όταν ανακατεύουμε πράγματα, χαρτιά κ.ο.κ.


Βροντοβόλημα: αδιάκοπος, συνεχής βρόντος.


Βροντοκόπημα: ισχυρός και συνεχής βρόντος, ρίψη ή πτώση με πάταγο.


Βρέμω: βουίζω, αντηχώ, βροντώ. Βλ. όμως και «Ήχοι του ανθρώπου» στην ενότητα «Της έντασης» και «Ήχοι των ζώων».


Σφύριγμα: ε… το σφύριγμα…


Συριγμός (ή σύριγμα) : το σφύριγμα


Ροίβδος: Η λέξη αναφέρεται στον ορμητικό ήχο και την θορυβώδη κίνηση. (βλ. και ροίβδησις στους «ήχους των ανθρώπων» στην κατηγορία της «καλλιτεχνικής έκφρασης», αλλά και «ροίβδος» στους «ήχους των ζώων» και στους «ήχους της φύσης».


Ροίζος: Είναι ο συριγμός ταχέως κινούμενου αντικειμένου. Συνήθως αναφέρεται στον συριγμό του βέλους, αλλά σημαίνει και κάθε συριστικό ήχο, όπως του αυλού. Δεν λείπουν όμως και οι φορές που ταυτίζεται με τον ήχο της ορμητικής κίνησης των φτερών του πουλιού, με τον ήχο του συρσίματος του φιδιού, με την θορυβώδη κίνηση ανέμου ή ρεύματος και ρυακιού.


Τσιτσίρισμα (ή τσιτσύρισμα) : αναφέρεται στον ήχο που παράγεται από κάτι που καίγεται, όπως π.χ. το λάδι που καίει στο τηγάνι ή το δέρμα όταν καίγεται.


Κλαγγή: Πρόκειται για τον κρότο που παράγεται από συγκρουόμενα όπλα.


Τουφεκιά: όπως είναι ευνόητο…ο ήχος της εκπυρσοκρότησης του τουφεκιά.


Στράκα: κρότος οξύς και ξηρός.


Κορνάρισμα: …ευνοήτως, ο ήχος της κόρνας.


Κωδωνισμός: ο ήχος του κουδουνιού.


Βαβίζω: σημαίνει κανονικά γαβγίζω. Έχει όμως και τη σημασία του βομβώ, θροΐζω. (βλ. και «Ήχοι των ζώων» και «Ήχοι του ανθρώπου» στην ενότητα: «Της κατηγορίας»).


Χουρχουρίζω: φουρφουλίζω, χοχλακίζω… κι ό,τι καταλαβαίνετε.