ελληνική μουσική
    505 online   ·  210.830 μέλη
    αρχική > e-Περιοδικό > Μαθήματα Μουσικής

    Η φύση του μουσικού ήχου (Μέρος Β)

    Για την καλύτερη κατανόηση του κειμένου, συνίσταται να διαβάσετε και το Α' Μέρος

    Η φύση του μουσικού ήχου (Μέρος Β)



    Ενότητες
    ΤΟΝΙΚΟΤΗΤΑ
    ΟΙ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΦΘΟΓΓΩΝ
    ΠΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΥΦΕΣΕΙΣ
    ΝΟΤΕΣ ΚΑΙ ΣΥΧΝΟΤΗΤΕΣ
    ΜΗΚΗ ΧΟΡΔΗΣ
    Η ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΑ ΚΛΙΜΑΚΑ
    ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
    ΚΛΙΜΑΚΑ ΧΡΩΜΑΤΩΝ
    ΕΠΙΛΟΓΟΣ
    Γράφει ο ΚΡΑΒΑΡΙΩΤΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (gkravar)
    7 άρθρα στο MusicHeaven
    Δευτέρα 14 Σεπ 2009

    ΤΟΝΙΚΟΤΗΤΑ

     

    Οι νότες που προαναφέραμε είναι νότες της κλίμακας ΝΤΟ+ (ΝΤΟ ματζόρε). Οι νότες που είναι αρμονικοί της ΣΟΛ (ΡΕ και ΣΙ) περιέχονται στην αρμονική ακολουθία της ΝΤΟ, καθώς επίσης και η ίδια η ΣΟΛ, οπότε με το άκουσμά τους το αυτί επιζητεί σαν ολοκλήρωση του ακούσματος την ΝΤΟ.

    Όταν ακούγονται οι νότες ΦΑ και ΛΑ, έχουμε την τάση να τις αποβάλουμε σαν ξένους ήχους και να επιστρέψουμε στην αρμονική ακολουθία του ΝΤΟ που έχει προακουστεί. Οπότε η ελκτική δύναμη της ΝΤΟ υπερισχύει της ΣΟΛ, αφού η ΣΟΛ ακούγεται σαν ελλιπής ΝΤΟ, και της ΦΑ, αφού αυτή ακούγεται σαν μετατονισμός (με τονική την ΦΑ) και η ανάμνηση της ΝΤΟ μας κάνει να τη δεχόμαστε σαν παροδική διαφωνία που περιμένουμε να επιστρέψει στην ΝΤΟ.

    Τονικότητα είναι η ελκτική δύναμη που αναπτύσσεται στην μέση τριών αρμονικών προόδων με σχέση 3/2 (πέμπτης).

    Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η απομάκρυνσή μας από την τονική καθορίζει τις ποιότητες των συναισθημάτων που δημιουργούνται στον ακροατή και την έντασή τους. Δηλαδή, ο κάθε ακροατής όταν ακούει τους πρώτους ήχους ενός μουσικού κομματιού, ασυναίσθητα βρίσκει την κεντρική νότα της μελωδίας.

    Έχοντας αυτή τη νότα ως σημείο εκκίνησης αλλά και ως σταθερό σημείο που λειτουργεί ως κέντρο για όλη τη μελωδία που θα ακολουθήσει, νιώθει τις αποστάσεις και τις συγγένειες των ήχων που ακολουθούν από τον αρχικό ήχο και βιώνει τη μουσική σαν μια περιπέτεια αισθημάτων που απομακρύνονται από το σημείο ηρεμίας για να επιστρέψουν πάλι στην τονικότητα, δηλαδή στην αρχική ηρεμία.

    Είναι σημαντικό να σκεφθούμε ότι στην ουσία κάθε νότα δεν έχει αισθητική αξία καθ’ εαυτή, αλλά μόνο σε σχέση με την τονική και με τις νότες που ακούγονται πριν, μετά και ταυτόχρονα με αυτήν.

    Για να φέρουμε ένα παράδειγμα: Αν κάποιος παίξει ένα κομμάτι πιο ψηλά ή πιο χαμηλά από τον τόνο που το έχουν ακούσει οι ακροατές στο παρελθόν-στην ουσία αλλάζοντας του όλες τις νότες-κανένας δεν θα καταλάβει την διαφορά. Αν όμως παιχθεί μια νότα λάθος θα το καταλάβει ακόμα και ο πλέον άσχετος με την μουσική.

    Αυτό που ακούει το αυτί μας είναι η σχέση των ήχων μεταξύ τους και όχι το απόλυτο ύψος του καθενός.

     

    Επόμενο: ΟΙ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΦΘΟΓΓΩΝ



    Tags
    Μουσικά Όργανα:ΆρπαΈγχορδαΚαλλιτέχνες:ΠυθαγόραςΜουσική Εκπαίδευση:συγχορδίεςκλίμακεςμάθημα θεωρίας



    Γίνε ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

    Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.

    Στείλε το άρθρο σου

    σχολιάστε το άρθρο


    Για να στείλετε σχόλιο πρέπει να είστε μέλος του MusicHeaven. Παρακαλούμε εγγραφείτε ή συνδεθείτε

    #18906   /   14.09.2009, 15:33   /   Αναφορά
    Δε κατάφερα ακόμη να το διαβάσω όλο το άρθρο σου, αλλά ένα μεγάλο μπράβο μόνο και μόνο για την πολύ ωραία προσπάθεια για να βρεις και να γράψεις όλες αυτές τις λεπτομέρειες.
    #18908   /   14.09.2009, 16:33   /   Αναφορά
    επειδή δεν εμφανίστηκαν κάποιες λέξεις ξαναστέλνω το ίδιο σχόλιο.

    Θα ήθελα κατ΄αρχήν να ευχαριστήσω τους αναγνώστες και τους σχολιαστές και του πρώτου και του δεύτερου μέρους της φύσης του μουσικού ήχου που αποδεικνύουν –τουλάχιστον σε μένα -ότι υπάρχει ενδιαφέρον για παρόμοια θέματα και τρόπον τινά δικαιώνουν μια προσπάθεια χρόνων να φωτιστεί λίγο η σκοτεινή πλευρά της μουσικής. Παράλληλα θέλω να ζητήσω συγνώμη από τους αναγνώστες για τον λόγο ότι κάποιοι πίνακες είναι δυσανάγνωστοι και ένας πίνακας που παραπέμπω συχνά μέσα στο κείμενο, ο πίνακας των αρμονικών, δεν υπάρχει καθόλου. Αυτό συνέβη γιατί η μορφή του εγγράφου που έχω φτιάξει το κείμενο δεν μπορεί να ανέβει στο site και μου ήταν δύσκολο να το επεξεργαστώ όλο σε άλλη μορφή για να εμφανίζονται πιο σωστά οι πίνακες. Ευχαριστώ και πάλι.
    #18925   /   19.09.2009, 12:00   /   Αναφορά
    Αρκετά μού είναι γνωστά και άλλα τα θεωρώ δεδομένα, απλώς εσύ τα δίνεις οριοθετημένα! Πολύ καλή δουλειά όπως και το πρώτο μέρος!!
    #18981   /   04.10.2009, 02:47   /   Αναφορά
    Ευχαριστούμε για το πολύ κατατοπιστικό και ευσύνοπτο άρθρο. Μία υποσημείωση θα κάνω, με επιφύλαξη πάντοτε διότι δεν είμαι μουσικός: Στην ενότητα "παρατηρήσεις σχετικά με την θεωρία τής μουσικής", αναφέρεται πολύ σωστά ότι ένας θεμέλιος ήχος κάποιας συχνότητος έχει αρμονικές με συχνότητα πολλαπλάσια τής θεμελιώδους. Απλώς υπενθυμίζω ότι οι σχετικές εντάσεις τών αρμονικών πικοίλουν από ήχο σε ήχο (και οι φάσεις τους, αλλά αυτές δεν είναι έντονα αντιληπτές από το αυτί), και μάλιστα αυτές οι αναλογίες εντάσεων μας δίνουν την χροιά κάθε ήχου. Αναλόγως τής χροιάς, κάποιες αρμονικές μπορεί να είναι είτε αδύναμες ή απουσιάζουν τελείως. Δύο παραδείγματα:

    1. Το ημιτονοειδές κύμα (περίπου έχει χροιά οκαρίνας, σφυρίγματος) έχει -εξ ορισμού- μόνο θεμελιώδη συχνότητα.

    2. Το τετραγωνικό κύμα (περίπου έχει χροιά κλαρίνου) έχει μόνο περιττές αρμονικές (θεμελιώδη 1η , 3η, 5η....). Το ίδιο ισχύει για κάθε κύμα με συμμετρία κορυφής-κοιλάδας.


    Η συγχορδία λοιπόν όχι μόνο ενισχύει αλλά και δημιουργεί αρμονικές για κάποιες χροιές που δεν τις έχουν.



    Πάλι θέλω να ευχαριστήσω και να επισημάνω ότι εύστοχα άρθρα σαν αυτό βοηθούν πολύ εμάς που ασχολούμαστε ερασιτεχνικά με την μουσική.
    #18996   /   07.10.2009, 00:21   /   Αναφορά
    Θερμά συγχαρητήρια! Εξαιρετική δουλειά!
    #19142   /   03.11.2009, 13:43   /   Αναφορά
    Ευχαριστώ για τα σχόλια και τις παρατηρήσεις.

    Απαντώντας στον gramophone θέλω κατ΄αρχήν να πω ότι έχεις απόλυτο δίκιο στις παρατηρήσεις σου.

    Απολογούμενος για τις παραλήψεις ή τις υπεραπλουστεύσεις, θέλω να πω ότι αυτό που προσπάθησα να κάνω δημοσιεύοντας αυτό το κείμενο δεν ήταν να εξαντλήσω επιστημονικά το θέμα (πράγμα που δεν μπορώ να το κάνω εξ΄ άλλου) αλλά να μπορέσω να μεταδώσω κάποιες βασικές γνώσεις σε αυτούς που δεν έχουν καμιά επαφή με το θέμα. Έχοντας αυτό σαν βασική γραμμή, έδωσα σημασία στο ευσύνοπτο-που λες και συ- και όχι στο απόλυτα ακριβές.

    Προχωρώντας τον συλλογισμό σου θα έλεγα ότι δεν μπορούν να εξηγηθούν όλες οι συγχορδίες με βάσει την θεωρία των αρμονικών, για παράδειγμα η μινόρε συγχορδία που αποτελεί ένα μεγάλο μυστήριο. Με βάσει την θεωρία των αρμονικών πιο σύμφωνη συγχορδία είναι η ελαττωμένη παρά η μινόρε,πράγμα όμως που αντιβαίνει με την πραγματικότητα. Για να εξηγηθεί μάλιστα είχαν προταθεί διάφορες θεωρίες με ποιό ενδιαφέρουσα αυτή των κατιόντων αρμονικών (δηλαδή αρμονικών χαμηλότερων από τον θεμέλιο ήχο).

    Σίγουρα οι ερευνητές του μέλλοντος δεν κινδυνεύουν από πλήξη.

    #29539   /   03.01.2017, 09:35
    Καλή χρονιά σε όλους! Διάβασα με τρομερό ενδιαφέρον ολόκληρη τη δημοσίευση και θέλω κι άλλο! Εξαιρετική δουλειά γεμάτη πάθος και αγάπη για τη Μουσική. Έχει εκδοθεί τελικά ως πιο ολοκληρωμένο έργο; Κι αν ναι, πώς μπορούμε να το προμηθευτούμε;

    #23685   /   12.11.2011, 23:40   /   Αναφορά
    Ωραίο κείμενο!

    Θα διαβάσω & το πρώτο μέρος!
    #23991   /   10.01.2012, 13:21   /   Αναφορά
    Ευχαριστούμε πάρα πολύ για την απλόχερη γνώση!

    Περιμένουμε να μάθουμε περισσότερα!!!!!!!!!
    #25153   /   08.08.2012, 22:24   /   Αναφορά

    Πολύ ενδιαφέρον, εύληπτο  και κατανοητό κείμενο, πολύ χρήσιμο για εμάς τους ερασιτέχνες.  Άργησα να το δω και να το προσέξω και βεβαίως θα αναζητήσω και θα μελετήσω και το Α' μέρος.  Από τώρα όμως θέλω να ευχαριστήσω και να συγχαρώ τον συντάκτη του, gkravar, που όπως βλέπω είναι δάσκαλος μουσικής,  για αυτή την ανιδιοτελή και χωρίς κομπορημοσύνες και εντυπωσιασμούς προσφορά του.

    #25154   /   08.08.2012, 22:53

    Διάβασα με πολύ και αμείωτο ενδιαφέρον όλα τα μέρη-συνέχειες του πολύ ενδιαφέροντος  και εκτεταμένου αυτού άρθρου-βιβλίου και θα τα ξαναδιαβάσω.


    Επανέρχομαι για να ευχαριστήσω και να συγχαρώ τον συγγραφέα του και να του ευχηθώ καλή συνέχεια.