Συνέντευξη με τη συνθέτρια Όλγα Αλεξοπούλου

Γράφει ο Σπύρος Αραβανής (spiroos)
63 άρθρα στο MusicHeaven

Η Όλγα Αλεξοπούλου, συνθέτρια -διπλωματούχος στη Διεύθυνση Χορωδίας, και Α΄ Αντιπρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Διευθυντών Χορωδιακών και Οργανικών Συνόλων , μίλησε στο MusicHeaven.

Θέλω να ξεκινήσουμε με ένα θέμα ορολογίας: στο τομέα της Λογοτεχνίας γίνεται εδώ και μερικά χρόνια μια συζήτηση για το αν πρέπει να μιλάμε για Παιδική Λογοτεχνία ή για Λογοτεχνία για παιδιά όπως και Λογοτεχνία για ενηλίκους ώστε να θεωρηθεί ότι αυτές διαφέρουν όχι ως προς το είδος αλλά ως προς τη μορφή. Υπάρχει αυτή η συζήτηση και για το Παιδικό Τραγούδι;
Για το παιδικό τραγούδι δεν έχει τεθεί ακόμα αυτό το  ζήτημα. Άλλωστε  η λέξη «παιδικό» είναι επιθετικός προσδιορισμός, δηλαδή τραγούδι που αφορά στα παιδιά. Αυτό όμως που αποτελεί φλέγον ζήτημα στις μουσικές μας συζητήσεις, είναι η διαφορά ανάμεσα στο παιδικό και το παιδιάστικο. Τι κάνει δηλαδή ένα τραγούδι να είναι ειδικά φτιαγμένο για παιδιά ή να μοιάζει σαν να είναι φτιαγμένο από παιδιά.  

Πανελλήνια Συνέδρια για το Τραγούδι -που έχει και πιο διευρυμένο ακροατήριο- γίνονται σπάνια στη χώρα μας. Όμως για το Παιδικό Τραγούδι αυτό είναι το 5ο που γίνεται. Πώς ερμηνεύεις αυτό το γεγονός;
Αυτό λοιπόν είναι  ένα από τα βασικά θέματα του Συνεδρίου για το Παιδικό Τραγούδι που οργανώνεται για πέμπτη χρονιά  στη Λυκόβρυση  (Δήμος Πεύκης –Λυκόβρυσης φέτος) από την ΠΑΣΔΙΕΧΟΣ.  Οι σύνεδροι κατά κύριο λόγο είναι εκπαιδευτικοί, μουσικοί, μαέστροι παιδικών χορωδιών, συνθέτες κτλ.  Επομένως τα φλέγοντα ζητήματα είναι  ο  παιδαγωγικός  ρόλος του τραγουδιού και τα κριτήρια με τα οποία οι εκπαιδευτικοί θα  επιλέγουν το υλικό τους. Όπως γνωρίζετε για πολλά χρόνια το  μουσικό πεδίο στην εκπαίδευση ήταν ανενεργό, χωρίς βιβλία από το υπουργείο μέχρι πρόσφατα , χωρίς καν σαφείς οδηγίες. Έτσι λοιπόν άνθρωποι με υψηλή αίσθηση της ευθύνης απέναντι στο λειτούργημά τους, άρχισαν να θέτουν ερωτήματα και προβληματισμούς, γεγονός που με τη σειρά του «γέννησε»  την ιδέα του συνεδρίου, ώστε όλα να μπορούν να τεθούν στο τραπέζι.  

Μια από τις θεματικές που θα τεθούν υπό συζήτηση στο Συνέδριο είναι το αν μπορεί το Τραγούδι να παίξει κάποιο ρόλο στην κοινωνική και διανοητική ανάπτυξη του παιδιού; Ποια είναι εν συντομία η άποψή σου;
Ένα τραγούδι  μέσα από τον παιδαγωγικό του χαρακτήρα παίζει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού. Παιδαγωγώ σημαίνει διαμορφώνω, διαπλάθω το χαρακτήρα και τη συμπεριφορά κάποιου με παιδευτικές μεθόδους. Τι κάνει όμως ένα τραγούδι «εκπαιδευτικό»; Ας διασπάσουμε ένα τραγούδι στα βασικά του στοιχεία: τη μουσική και τους στίχους. Όσον αφορά στη μουσική, ένα παιδαγωγικό τραγούδι σκοπό έχει να προετοιμάσει τους αυριανούς ακροατές. Έτσι, η μελωδικότητα, ο ρυθμός, η ποικιλία ηχοχρωμάτων είναι συστατικά αναγκαία. Επίσης μια πλούσια ενορχήστρωση, με  στοιχεία πολυφωνίας και  θεματικής ανάπτυξης, δίνουν περισσότερα ερεθίσματα ώστε να αναπτυχθεί η ικανότητα του αυτιού να αναγνωρίζει όλα αυτά τα στοιχεία που δημιουργούν μία  πολύπλοκη μουσική  κατασκευή. Η ουσία της στιχουργικής είναι α) η λογοτεχνική και καλλιτεχνική έκφραση, β)η ερμηνεία του κόσμου και γ)τρόποι πρακτικής, ηθικής και πολιτικής συμπεριφοράς. Θεωρώ ότι ο σουρεαλισμός είναι το πλέον κατάλληλο μέσο στην επίτευξη αυτών των στόχων. Ο σουρεαλισμός χρησιμοποιεί τη φαντασία, τη λογική, τη διεργασία τους, μάλιστα τολμάει και συνδυάζει γεγονότα που φαίνονται άσχετα, φτιάχνει μια λογική αλληλουχία παραλογισμών (ή και μια παράλογη αλληλουχία λογικών πραγμάτων), προκαλώντας απρόσμενες καταστάσεις, ανατροπές, χιούμορ(αν τα πόδια σου μυρίζουν και η μύτη σου τρέχει, μάλλον κάθεσαι ανάποδα!). Προκαλεί δηλαδή το ενδιαφέρον. Για τα παιδιά, αυτός είναι ο βασικός τρόπος κατανόησης του κόσμου. Δύσκολα αποστηθίζουν ξερά ιστορικά δεδομένα, όμως αν οι πληροφορίες δοθούν με έξυπνη χρήση του λόγου, με παιχνιδιάρικο τρόπο, η ανταπόκρισή τους είναι τελείως διαφορετική.  

Οι σύγχρονοι γονείς πόσο ενδιαφέρονται για τη Μουσική Αγωγή των παιδιών τους; Τα δείγματα που έχεις είναι ενθαρρυντικά ή αποθαρρυντικά;
Πάντα υπάρχουν γονείς που ενδιαφέρονται για τη μουσική αγωγή των παιδιών τους.  Το  ερώτημα που τίθεται είναι εάν οι ίδιοι δεν  είχαν την ευκαιρία να μπουν σε μια τέτοια διαδικασία  για να την αναζητήσουν εκ νέου για τα παιδιά τους ,κατά πόσο η πολιτεία φροντίζει στο κοινωνικό περιβάλλον να υπάρχει ένας φορέας που μπορεί να αναλάβει κάτι τέτοιο.

Μίλησέ μας για τον Πανελλήνιο Σύλλογο Διευθυντών Χορωδιακών και Οργανικών Συνόλων στον οποίο είσαι Α΄ Αντιπρόεδρος.
Τον Ιανουάριο του 2007, μια ομάδα μουσικών με την εκτός των άλλων, ιδιότητα του μαέστρου χορωδίας ή μπάντας, αφού λάβαμε υπόψη μας τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όσοι ασχολούμαστε με τα αντικείμενα των φωνητικών ή οργανικών συνόλων, αποφασίσαμε την ίδρυση σωματείου με την επωνυμία ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ ΧΟΡΩΔΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΛΩΝ (ή σε σύντμηση ΠΑ.Σ.ΔΙΕ.Χ.Ο.Σ.).   Οι σκοποί του Συλλόγου, καθαρά πολιτιστικής, καλλιτεχνικής και επιστημονικής φύσεως και σε καμία περίπτωση κερδοσκοπικοί, είναι οι εξής:  

I. Η θεσμική πιστοποίηση και κατοχύρωση του επαγγέλματος του διευθυντή (ή με την τρέχουσα επαγγελματική ορολογία "αρχιμουσικού" ή "μαέστρου") χορωδιακών ή οργανικών μουσικών συνόλων (χορωδιών, ορχηστρών, μπαντών κ.λ.π).

II. Η προώθηση της ιδέας δημιουργίας Ανωτάτων Μουσικών Ακαδημιών και συγκεκριμένα για τα διδακτέα αντικείμενα "χορωδία", "ορχήστρα", "μπάντα πνευστών οργάνων", "διεύθυνση χορωδίας", "διεύθυνση ορχήστρας" και "διεύθυνση μπάντας".

III. Η εκπόνηση μελετών για τον άμεσο εκσυγχρονισμό της μουσικής παιδείας και την άμεση αναβάθμιση της μουσικής ζωής της Ελλάδας, πάντα μέσω των προαναφερθέντων αντικειμένων ενδιαφέροντός μας.  

IV. Η διαρκής παρακολούθηση και μελέτη των εξελίξεων σχετικά με τη μουσική παιδεία και η επεξεργασία των εκάστοτε νέων δεδομένων που προκύπτουν από την κάθε εξέλιξη.  

V. Η ανάδειξη στην κοινή γνώμη της χρησιμότητας των μουσικών συνόλων που υπάγονται στον κύκλο ενδιαφερόντων μας.  

Γενικότερα, οι Παιδικές Χορωδίες στην Ελλάδα ποια εξέλιξη έχουν στο πέρασμα των χρόνων; Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα;
Οι  παιδικές χορωδίες είναι ένας θεσμός τα τελευταία χρόνια έχει γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παιδικές χορωδίες σήμερα είναι πολλά, τα βασικότερα όμως είναι προβλήματα επιβίωσης , δηλαδή στον οργανωτικό τομέα. Για πολλά χρόνια το αλεατορικό στοιχείο δεσπόζει στη σχέση κράτους  και θεσμών που ασχολούνται με την εκπαίδευση(εντός)  και εκτός σχολείου.

Στο Φεστιβάλ Παιδικών Χορωδιών τι θα παρακολουθήσουμε εν συντομία;
Το φεστιβάλ που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 12-11-2011 στο δημοτικό θέατρο δήμου Πεύκης-Λυκόβρυσης,θα φιλοξενήσει 4 παιδικές και νεανικές χορωδίες,με μουσικές από όλον τον κόσμο! Θα λάβουν μέρος οι εξής:

α) ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ – ΟΡΧΗΣΤΡΑ Χ.Α.Ν. ΝΙΚΑΙΑΣ
Διευθύνει ο Ανδρέας Πριονάς

β)ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΕΩΣ
Διευθύνει η Λώρα Πετροπούλου

γ) ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΔΗΜΟΥ ΜΟΣΧΑΤΟΥ ,The Pizzicati Choir Διευθύνει η Όλγα Αλεξοπούλου

δ) Vocal Inventions

Διευθύνει η Όλγα Αλεξοπούλου    
Καλώς να ορίσετε!  

Με βάση τις σπουδές σου στην Εθνική Μουσική Ακαδημία της Βουλγαρίας ποια είναι η άποψή σου για την εγχώρια μουσική εκπαίδευση; Υπάρχουν ευκαιρίες για κάποιον που θέλει να ακολουθήσει το δρόμο της διεύθυνσης μιας χορωδίας;
Μέχρι και τον Οκτώβριο του 2008 δεν υπήρχε ειδικότητα Διεύθυνσης Χορωδίας ή Ορχήστρας, ούτε στα Ωδεία, ούτε και στο τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου.. Δηλαδή μέχρι και το 2008, όποιος Έλληνας επιθυμούσε να σπουδάσει τις συγκεκριμένες μουσικές ειδικότητες θα έπρεπε υποχρεωτικά να σπουδάσει στο εξωτερικό ή θα έπρεπε να εξασκήσει το επάγγελμα βασιζόμενος στις γενικές του μουσικές γνώσεις (πράγμα που δυστυχώς αρκετές φορές αποδείχτηκε τροχοπέδη για την πολιτιστική ανάπτυξη). Από το ‘08 όμως και μετά δημιουργήθηκαν τμήματα Διεύθυνσης και στο Ιόνιο πανεπιστήμιο και στα ωδεία. Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι η ύπαρξη ενός συμπαγούς εκπαιδευτικού συστήματος, που θα ετοιμάζει επαγγελματίες ικανούς να ανταπεξέλθουν στις όποιες δυσκολίες, με γνώση και κατάρτιση.

LINKS

1. http://www.facebook.com/home.php#!/event.php?eid=192314600816631

2.  http://www.facebook.com/home.php#!/event.php?eid=136427616462688