Ο Στάθης Δρογώσης στο MusicHeaven

Τα συνθήματα στην τέχνη και… ο Κανέλλος

Τα καινούργια σου τραγούδια, φαίνεται να μην μένουν σε ένα περιβάλλον αστικού προβληματισμού, αλλά διακρίνεται και η δική σου θέση για τα πράγματα. Ας πούμε στον «Κανέλλο» αναφέρεις και «τους ανθρώπους που ασχημαίνουν τη ζωή μας». Πιστεύεις πως ο αιχμηρός στίχος μπορεί να πάρει τη θέση που του αρμόζει σε σχέση με το «εύπεπτο» είδος που κυριαρχεί;
«Γράφω πολύ προσωπικά τραγούδια και πάντα είχα ένα άγχος, να μην γράψω πολιτικό τραγούδι... Το θεωρώ πολύ δύσκολο, καθώς ισορροπείς ανάμεσα στην προπαγάνδα και στην γελοιότητα όταν γράφεις πολιτικά...
Παρόλο που έχω πολιτικές θέσεις και σαφέστατα είναι έξω απ’ το πολιτικό σύστημα. Είναι πιο κοντά στον αναρχικό χώρο, τον αντιεξουσιαστικό, αν θες... που σημαίνει ότι είμαι αυτόνομος. Δεν πιστεύω στην αστική δημοκρατία κι όλα αυτά, αλλά το θεωρώ πολύ γελοίο να τα βάλω στα τραγούδια μου όλα αυτά...

Υπάρχουν συγκροτήματα όπως οι Panx Romana, αλλά προσωπικά δεν μπορώ να βάζω πανκ στοιχεία. Παρόλο που το πανκ το εκτιμώ και το ακούω... Πιστεύω, για παράδειγμα, πως το «Nevermind the Bollocks» είναι από τους καλύτερους δίσκους όλων των εποχών.
Αλλά έχω αφήσει έξω την πολιτική μου θέση απ’ τη στιχουργική μου. Και μερικές φορές λειτουργεί και θετικά, γιατί όταν γράφεις έμμετρα, δεν μπορείς να εξηγήσεις, δεν μπορείς να πάρεις θέση... Μπορεί να χρειαστεί να βάλεις συνθήματα και τα σιχαίνομαι τα συνθήματα. Τα συνθήματα μ’ αρέσουν σε μια πορεία, εκεί που έχει να δείξει μια μαζικότητα ο κόσμος, αλλά τα συνθήματα στην τέχνη είναι επικίνδυνα! Σιχαίνομαι όλα τα «στρατευμένα» και στην τέχνη... μπορώ να βάλω μόνο έμμεσα... Π.χ. στον «Κανέλλο» το τραγούδι λέει και για τους ασφαλίτες στα Εξάρχεια, που τώρα είναι πιο «καλυμμένοι», αλλά παλιά ήταν οι κλασικοί με το δερμάτινο...

Ο δίσκος δεν έχει 12 ερωτικά τραγούδια, αυτή τη φορά, ο κεντρικός ήρωας του δίσκου είναι ο Κανέλλος, που είναι και πρώτο τραγούδι... Είναι ένας σκύλος εδώ στα Εξάρχεια, ο οποίος με δάγκωσε μία φορά... Είναι 15 χρονών τώρα περίπου, αλλά κρατιέται, δόξα τω Θεώ. Τον είχαν μαζέψει τα παιδιά στο Πολυτεχνείο, τρεις γενιές φοιτητές και τον ταΐζουν, τον πηγαίνουν στους γιατρούς κι όλα αυτά... Ο Κανέλλος είναι από τους ήρωες των Εξαρχείων...»

Θυμάσαι την πρώτη φορά που τον είδες; (ερώτηση που είχε ζητήσει το μέλος Aiolos_m)
«Μένω στα Εξάρχεια περίπου από το 2000, αλλά τον είχα δει και πιο πριν... Είναι σε πολλές πορείες, είναι ο ίδιος μια προσωπικότητα, είναι... Αυτός!
Περιγράφω μια ιστορία, που είναι αληθινή. Δηλαδή, με δάγκωσε κανονικά, αλλά είχε δίκιο! Γιατί κυνηγάει τους ανθρώπους που είναι παράξενοι, εκτός απ’ τους μπάτσους, που τους έχει πάρει στο κυνήγι πολλές φορές...
Ήταν ένα βράδυ, λοιπόν, που ήμουν πάρα πολύ λυπημένος, είχα νευριάσει, είχα λίγο δει αλλιώς τη ζωή μου και σκεφτόμουν να τα παρατήσω όλα, να φύγω και τότε συνέβη.
Όπως λέει, «Ένα τραγούδι για το σκύλο τον Κανέλλο, που με δάγκωσε, μα τον καταλαβαίνω, υποστήριξε την άποψη με πάθος, ότι είχα πάρει τη ζωή μου λάθος»... Είναι αλήθεια!»

Γενικότερα πως αντιμετωπίζεις ως στιχουργός τα ερωτικά τραγούδια; (ερώτηση που είχε ζητήσει το μέλος Pokopik)
«Γράφω ιστορίες που έχουν συμβεί σε εμένα ή στους φίλους μου ή που θα ήθελα να μου συμβούν ή που μου έχουν συμβεί αλλιώς και τις αλλάζω, τις εξιδανικεύω... Πάντως, είναι πολύ αστείος ως όρος το «ερωτικό τραγούδι», αλλά είναι ιστορίες της ζωής μας που κατ’ ανάγκη έχει και πολύ έρωτα μέσα. Όπως και πολλές απογοητεύσεις, αλλά και πολλές χαρές. Απλώς, θέλω να είναι λίγο πιο φωτεινά τα τραγούδια, λίγο πιο χαρούμενα... Γενικά το νόημα του δίσκου είναι ότι «πάμε γι’ άλλα». Είναι μια τομή σε σχέση με το πως έζησα και τι έκανα. Έχω και τραγούδια για τους φίλους μέσα...»

Εσύ αισθάνεσαι έτσι αυτή την εποχή, ότι «πάμε γι’ άλλα»;
«Ναι, ναι... Αυτό νιώθω. Εντάξει, δεν είμαι και πολύ μικρός, πια, είμαι 29 χρονών, έχω μια πολύ ιδιαίτερη πορεία στο χώρο 7 χρόνια, χωρίς μεγάλη αναγνωρισιμότητα, χωρίς πολύ μεγάλες πωλήσεις, αλλά με ένα σταθερό κοινό που με ακολουθεί στις συναυλίες. Μερικές φορές, όμως νιώθω πως με έχω κουράσει εγώ ο ίδιος... Και αυτό είναι το νόημα... Πάμε πιο μπροστά, κοιτάζοντας τον ήχο και την τοποθέτηση στα πράγματα. Επίσης, μέσα στο δίσκο έχει στίχους και ο Μίκης Θεοδωράκης...»

Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
«Το 2002 στο Ηρώδειο, μαζί με τον Μανώλη Φάμελλο, ο Μανώλης ενορχήστρωνε και εγώ βοηθούσα στην ενορχήστρωση, ο Μίκης Θεοδωράκης είχε παρουσιάσει τον κύκλο τραγουδιών «Ο Ήλιος κι ο χρόνος», ποιήματα που είχε γράψει στην Ασφάλεια, όταν τον είχαν συλλάβει στην Μπουμπουλίνας, στα Εξάρχεια.

Είχε γράψει ποιήματα και τα ‘χε μελοποιήσει. Μας έκανε, λοιπόν, την τιμή να τα παρουσιάσουμε στο Ηρώδειο ως προς τον ήχο και ταυτόχρονα έδωσε στον Μανώλη και σε εμένα, τραγούδια χωρίς μουσική, στίχους του δηλαδή. Έλειπε η μουσική και μας είπε «κάντε τα εσείς». Έτσι, τα παρουσιάσαμε στο «Ηρώδειο» στο πλαίσιο της συναυλίας και αποφάσισα, επειδή μας βγήκε ένα πολύ ωραίο και παράξενο τραγούδι, να το βάλουμε και στο δίσκο, τώρα μετά από 4 χρόνια. Γνωρίζω ότι μάλλον δεν θα τύχει ιδιαίτερης ραδιοφωνικής προβολής, αλλά εμένα μου αρέσει πάρα πολύ.
Επίσης, σε ένα από τα τραγούδια τους στίχους και τη μουσική έχει γράψει ο Δημήτρης Τζιμέας, φίλος μου αδερφικός εδώ και πολλά χρόνια και σε ένα άλλο τραγούδι έχει γράψει στίχους ο Κώστας Αδαμόπουλος, επίσης φίλος μου. Η Αλίκη είναι αυτό το τραγούδι, το οποίο μιλάει για μια κοπέλα που έζησε στην Ελλάδα τη ζωή των γυναικών που πηγαινοέρχονται (trafficing) και αυτοκτόνησε. Eίναι μια ιστορία που έλαβε χώρα στη Λάρισα, εν πάση περιπτώσει. Μια φίλη του και φίλη μου, που τελικά την κάναμε τραγούδι»