502 online · 210.821 μέλη
Κυρίαρχη θα έλεγα. Συχνά έρχονται στο μυαλό μου στιχοι από αγαπημένα ποιήματα, ανάλογα με τη στιγμή που βιώνω. Επίσης είναι μια μοναδική παρηγοριά και πηγή δύναμης. Είναι φανταστικό να βλέπεις τον εαυτό σου μέσα σε λιγοστές λέξεις.
Καθοριστική , σχεδόν ταυτόσημη. Η ποίηση πέρα από τη στενή ανάγνωσή της συμμετέχει σε όλα τα επίπεδα έκφρασης. Υπάρχει παντού. Έχω φίλους και δικούς μου ανθρώπους ποιητές και είμαι ευτυχής γι αυτό. Χωρίς ποίηση θα ήταν πολύ στεγνές οι έννοιες. Άνυδρες. Και χωρίς όλες τις διαστάσεις τους
Αν όχι η ποίηση, η γραπτή έκφραση γενικώς είναι ανακούφιση και παρηγοριά. Βγάζεις όλα όσα φοβάσαι διστάζεις ή δεν ξέρεις πώς να πεις στο χαρτί. Είτε είναι δικά σου λόγια είτε είναι, όπως είπε πιο πάνω η Vanna, λόγια κάποιου άλλου. Ακούς την ψυχή σου μέσα από τους στίχους...
Βρίσκω το θέμα λιγάκι υπερβολικό , απο την εξής σκοπιά:Ξέρουμε ποιά είναι η σημασία της και ποιά η θέση που ορίζεται γι'αυτήν στη ζωή μας?Αν και μου φαίνεται υπερβολική η έκφραση που χρησιμοποίησα.
Γενικά , δεν πιστεύω πως το να υπερεκτιμούμε κάποια πράγματα είναι καλό.Ούτε βέβαια , να τα υποτιμούμε.Αλλά δεν είναι κάπως υπερβολικό όλο το ζήτημα?
Την ποίηση την χρησιμοποιώ για να εκφραστώ κάποιες συγκεκριμένες στιγμές τις οποίες δεν μπορώ να ελευθερωθώ και να εκφράσω κάτω απο τις συνθήκες που βρίσκομαι.
Στην καθημερινή μου όμως ζωή , δεν γίνεται να έχει κυρίαρχο ρόλο.
Δεν μου φαίνεται υγιές , όταν ένας άνθρωπος δεν μπορεί να εκφραστεί απλά δημιουργεί προβλήματα επικοινωνίας με τους άλλους.
Όταν κάποιος πεινάει , πώς μπορεί λογοτεχνικά να πει οτι πεινάει?Τι λέξεις ακριβώς πρέπει να χρησιμοποιήσει?Σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο πρέπει να είναι ή ελεύθερο?Ρεαλιστικό ή υπερεαλιστικό?
Έχω αρχίσει κι έχω ενστάσεις με τον γραπτό λόγο γενικά γιατί τον άλλον τον κλείνει σε μια κόλλα χαρτί και δεν αναγκάζεται να μιλήσει στον συνάνθρωπο μιας και βρίσκει κανείς παρηγοριά στην ποίηση ή στο γράψιμο εν γένει.
Δεν νομίζω πως είναι λογικό κάποια ποιήματα να θυμίζουν κομμάτια απο τη ζωή μας γιατί ο λόγος που έγραφε ο κάθε ποιητής το ποίημά του είναι διαφορετικός και σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να πιάσουμε την ψυχολογία του καθένα όταν το έγραφε.Οπότε είναι και αδύνατον να ζήσουμε με κάποιον ακριβώς την ίδια κατάσταση ώστε να έχουμε ταυτόσημε ςεμπειρίες μιας και όλοι μας έχουμε τελείως διαφορετικές ζωές σε διαφορετικές εποχές.
Προσπαθώ να δω χωρίς ρομαντισμούς την ποίηση παρόλο που τα λόγια μου αρέσουν.Φαίνεται άλλωστε κι απο την πολυλογία μου 
Κάθε τί στην τέχνη σχετίζεται με την ενεργό συμμετοχή μας στην εξέλιξη και δημιουργία του κόσμου. Έτσι, πολλοί υποστηρίζουν ότι η τέχνη προκύπτει από το "τίκτω" (=γεννώ), όπως η ποίηση από το ποιώ (=δημιουργώ), όπως το δράμα από το δράω-δρω (=λειτουργώ) που στη διεθνή είναι opera (=ενεργοποιούμαι) κλπ.
Ας πάμε στην κατάσταση μιας γυναίκας που γεννά ένα παιδί. Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τη γέννηση είναι χαρακτηριστικός της φιλοσοφίας και ψυχολογίας μας ως άνθρωποι. Έτσι, πολλοί δέχονται ότι απλώς γεννήθηκε άλλο ένα σώμα. Άλλοι ότι δημιουργήθηκαν νέες υποχρεώσεις σε οικογένεια και κοινωνία. Άλλοι απλώς συμπάσχουν στη χαρά της μάνας και των συγγενών. Από τους παραπάνω, μόνο οι τελευταίοι αντιλαμβάνονται την πραγματική έννοια της δημιουργίας, μπαίνοντας στο πετσί της μάνας.
Αντίστοιχα, στην τέχνη: Άλλοι ψάχνουν απλώς τα τεχνικά στοιχεία που συνιστούν το έργο. Άλλοι οικειοποιούνται το έργο προς εσωτερική κατανάλωση, θεωρώντας πως γράφτηκε αποκλειστικά γι' αυτούς ή ότι κι άλλοι αισθάνονται το ίδιο με αυτούς, άρα δεν είναι τρελοί. Άλλοι προσπαθούν να κατανοήσουν το γιατί το κομμάτι είναι όμορφο και προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν/ανασυνθέσουν την ομορφιά ή το συναίσθημα, και άλλοι απλώς συμπάσχουν... Από όλους αυτούς, οι πραγματικά κερδισμένοι είναι οι τελευταίοι, μιας και είναι οι μόνοι που ουσιαστικά μπαίνουν στον ψυχισμό του δημιουργού και συναισθάνονται στο μεγαλύτερο δυνατό εύρος συναισθημάτων. Στην ουσία εμπλουτίζουν τον τρόπο με τον οποίο συμπάσχουν στον κόσμο αυτό κι όχι απλώς συμμετέχουν με τη φυσική τους παρουσία και μηχανική λειτουργία.
Η παραπάνω ανάλυση σχετίζεται με το εξής συμπέρασμα. Η τέχνη είναι μια απέλπιδα κραυγή του δημιουργού για συμπάθεια κι όχι για κατανόηση. Είναι το κλάμα του μωρού που προσπαθεί να ειδοποιήσει τον κόσμο ότι γεννήθηκε άλλο ένα θαύμα, μα θα γίνει πραγματικό θαύμα μόνο αν το συναισθανθούμε και το βιώσουμε, ειδάλλως θα παραμείνει ως απλό κλάμα εμίας οργανωμένης μάζας κυττάρων που εμφανίζει μηχανιστικό τύπο κοσμικής λειτουργίας, και που ταυτόχρονα φέρει την ιδιότητα/ικανότητα να μας στερεί τον μεταμεσονύκτιο ύπνο... Διότι, αν πραγματικά δεν κοιμόμασταν συναισθηματικά δεν θα υπήρχε λόγος να γεννηθεί τέχνη, δηλαδή να κλάψει το "μωρό" και να μας συνταράξει. Θα την νιώθαμε ήδη...
Πρώτα απ΄όλα να πω ότι πιστεύω πραγματικά στις θεραπευτικές ιδιότητες της καταγραφής των συναισθημάτων-γιατί ουσιαστικά είτε μιλάμε για απλό γράψιμο είτε για λογοτεχνία και ποίηση,περί έκφρασης συναισθημάτων πρόκειται.Θεωρείται εξάλλου από πολλούς από τις καλύτερες ψυχοθεραπευτικές μεθόδους.Από κει και πέρα όμως πρόκειται για ένα καθαρά προσωπικό θέμα.Άλλοι το έχουν,άλλοι όχι.Σε άλλους αρέσει να ασχολούνται,άλλοι το απεχθάνονται ή πολύ απλά είναι αδιάφοροι.Εμένα προσωπικά με συναρπάζει το να έχω την ικανότητα ό,τι αισθάνομαι να το βγάζω μέσα σε στίχους.Είναι κάτι σαν προσευχή-αυτό νιώθω:οτι δίνω σώμα σε μια ψυχή,μετατρέπεται ένα άυλο συναίσθημα σε ζωντανό στίχο!!!!! Και αυτό που νιώθεις και εκείνη τη στιγμή που το γράφεις ή και μετά όταν το βλέπεις έτοιμο (και πολύ περισσότερο μετά από χρόνια) είναι πραγματικά κάτι το μοναδικό...Και για την περίπτωση που δεν γράφεις αλλά διαβάζεις ποίηση ή λογοτεχνία ισχύει κάτι παρόμοιο.Και πάλι νιώθεις αναζωογονημένος και πολύ καλύτερα απο ότι όταν ξεκίνησες-αν βέβαια σου αρέσει αυτό που διαβάζεις...
Η ποιηση δεν λειτουργει αποκλειστικα ως "θεραπεια". Η πραγματικη ποιηση μαλιστα δεν ειναι καθολου αυτο...Ειναι μια προσπαθεια να δημιουργησεις τεχνη. Οι αληθινοι ποιητες και οχι ολοι εμεις που ψαχνουμε διεξοδο για οσα μεσα μας κραταμε και μας πνιγουν, ζυγιζουν τις λεξεις, τις μετρανε με ακριβεια, δεν βρισκονται εκει τυχαια παρασυρομενες απο συναισθηματα. Θα διαφωνησω πληρως με ολα οσα περιγραφεις Pashalina και θα συμφωνησω απολυτα με τον Stavmanr.
|
Σαφως για να υπαρξει τεχνη χρειαζονται καταστασεις εξαθλιωσης και απελπισιας, μεσα σε αυτες γεννιεται ως αναγκη διαφυγης.Αλλα οχι ο ποιητης δεν γραφει για να θεραπευτει ο ιδιος, ο ποιητης γραφει για να αλλαξει τον κοσμο, οσο ρομαντικο κι αν ακουγεται, ή απλα την οπτικη μας απεναντι σε αυτον. Καποτε η τεχνη ηταν επανασταση τωρα εχει χασει αυτη της την δυναμη. Συνεχιζει ομως να προκαλει.
|
Βασικά τη θεραπευτική αυτή διάσταση της ποίησης την ανέφερα γιατί όντως η ποίηση και η λογοτεχνία(και γενικότερα η τέχνη) χρησιμοποιείται στη σύγχρονη θεραπευτική ψυχολογία..
Πέρα από αυτό όμως-και άσχετα από αυτό- συμφωνώ απόλυτα με την άποψη που εκφράζεις.Πραγματικά έτσι είναι...
Ενώ εκ πρώτης όψεως η άποψη που εξέφρασα είναι αντίθετη με αυτή της Πασχαλίνας (γι' αυτό και η παρατήρηση της ery: "συμφωνώ με τον ένα, διαφωνώ με τον άλλο") θα υπερασπιστώ μέρος του κειμένου και του νοήματος της Πασχαλίνας δια επιλογής Margo (
) και λόγου Χ. Μαλεβίτση:
" Κι ωστόσο ο γραπτός λόγος των μεγάλων έργων του πνεύματος είναι συχνά υπαινικτικός κι έντονα συμβολικός. Το απλό διάβασμα δεν τρυγάει όλον τον καρπό τους. Αλλιώς διαβάζανε τον Πλάτωνα στον Μεσαίωνα. Αλλιώς στην Αναγέννηση, και διαφορετικά τον διαβάζουμε τώρα. Κάθε εποχή διαθέτει τις δικές της κατηγορίες και χαλκέυει τα δικά της όργανα αναλύσεως. Μόλις εμφανιστεί μία νέα θεώρηση του φαινομένου του πολιτισμού, αμέσως ρίχνεται κι ένα άλλο φως στα έργα του παρελθόντος. Κάθε νέο επίτευγμα της Κοινωνικολογίας ή της Ψυχολογίας ή της Φιλοσοφίας δημιουργεί και νέες προοπτικές για την κατανόηση των έργων του πνεύματος του παρελθόντος. Πολλές από τις νέες θεωρίες μας παραπλανούν, υπάρχουν όμως και άλλες που μας δίνουν κλειδιά κατανοήσεως των έργων που δεν τα γνώριζαν ούτε οι συγγραφείς τους. Οπότε τίθεται θέμα ερμηνείας του παρελθόντος. Προπαντώς όταν είναι ξένη η παράδοση που τα γέννησε. Διότι ο γραπτός λόγος έξω από το ρεύμα της παραδόσεώς του καθίσταται ατελέσφορος και συχνά νεκρός. Μόνο μέσα στην πνοή της παραδόσεώς του αναπνέει κι αυτός. ΓΙ' αυτό η ερμηνεία του έργου προϋποθέτει και τη γνώση της εποχής του εκ των έσω, πράγμα δυσχερέστατο, αλλά και αποδοτικό.
Αυτός είναι ο λόγος να επανεκτιμήσουμε και τον προφορικό λόγο. Ο οποίος εξαφανίζεται μόλις ειπωθεί, όμως δε μένει νεκρό πτώμα, όπως ο γραπτός. Γι' αυτό εν τέλει, κορυφαίες συνειδήσεις επροτίμησαν τον ζωντανό προφορικό λόγο. Εϊναι ο Βούδδας, ο Σωκράτης, ο Ιησούς. Και πρόκειται για πρόσωπα που με τον προφορικό τους λόγο ετροποποίησαν τη συνείδηση της ανθρωπότητας. Εδώ όμως ο προφορικός λόγος προσφέρεται ως κοινωνία του πνεύματος. Κι αυτή είναι η ύψιστη παιδεία. Οι πραγματικοί δάσκαλοι της ανθρωπότητας, μεγάλοι και μικροί, ήσαν πάντοτε πρόσωπα και όχι βιβλία. Το πνεύμα είναι ζωή και ζωή είναι μόνον ο προφορικός λόγος. Όπου το πρωτογενές και αρχέγονο ρίγος του παρέχει υπόσταση στον γραπτό λόγο."
Να συμπληρώσω ότι οι γλωσσολόγοι έχουν ορίσει τον γραπτό λόγο ως εργαλείο του προφορικού, που τον υποκαθιστά είτε όταν εκείνος δεν είναι δυνατός είτε για να διατηρήσει/οργανώσει τον προφορικό λόγο στο πέρασμα των γενεών και τον πολιτισμό, ως απολίθωμα που δηλώνει κάποια παρουσία προφορικού λόγου.
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : StavmanR στις 02-11-2008 15:22 ]
|
Σταύρο εκτιμώ πολύ αυτό που έκανες.Δεν είχα δει ειλικρινά τις έγραψαν οι άλλοι γιατί δεν είχα χρόνο.Η απάντηση που έδωσες ήταν εξεζητημένη και πρέπει να σου ομολογήσω πως δεν θα έβρισκα κάτι τόσο απτό ώστε να επιχειρηματολογήσω αλλά σύμφωνα με την δική μου ιδιοσυγκρασία θα παρέθετα κάποιους λόγους για να αιτιολογήσω ο,τι έγραψα παραπάνω.
Αλλά , στις μέρες μας αισθάνομαι πως η ανάγκη αυτή του γραπτού λόγου είναι μεγαλύτερηαπο παλαιότερες εποχές γιατί υπάρχει ο φόβος της ανθρώπινης επαφής.Είχα την πεποίθηση απο παιδί πως η Τέχνη συμβάδιζε με τη ζωή.Δεν την μιμόταν.Εμπνεόταν απο τη ζωή αλλά δεν την μιμόταν ποτέ.Έχω όμως παρατηρήσει πως στις μέρες μας η Τέχνη μιμείται την ζωή και πολλά άτομα θέλοντας να νιώσουν όπως οι ήρωες του Ντοστογιέφσκι μιμούνται την Τέχνη.Βέβαια , σας μιλάω για το πώς έχω αντιληφθεί κάποια γεγονότα και κάποιες κινήσεις ατόμων που γνωρίζω.γι'αυτό και διατύπωσα αυτήν την άποψη παραπάνω.
Αλλά πραγματικά , δεν θεωρείται κάποιος ποιητής ή λογοτέχνης αντίστοιχα εαν δεν ακολουθήσει κάποιες φόρμες.Είμαι κατά σε αυτό το σκεπτικό αλλά πρακτικά μόνο τότε κάποιος θεωρείται ποιητής ή λογοτέχνης.
Υ.γ.:Ξεφεύγω πάλι απο το θέμα ή μου φαίνεται?
Πασχαλίνα δεν έχεις ανάγκη από υποστήριξη, έχεις αρκετά δομημένο λόγο, ειδικότερα με βάση την φερόμενη ηλικία σου.
Σχετικά με το θέμα του γραπτού λόγου και της έκφρασης, δηλαδή στα πλαίσια της τέχνης: πρόσφατα παρακολούθησα σε μία εκπομπή του Λαζόπουλου γνωστή ηθοποιό να λέει "η φτώχεια και η πεινα είναι στο μυαλό" (ή κάπως έτσι). Χωρίς να προσωποποιώ, καθώς παρόμοιες πεποιθήσεις έχουν πάνω κάτω όλοι της "μεσαίας και ανώτερης τάξης", είναι φυσικό να νομίζεις ότι η πείνα είναι μία φανταστική κατάσταση όταν την έχεις γνωρίσει μόνο σε θεατρικά σενάρια ή άρθρα εφημερίδων. Διότι, αν γυρίσεις και την κοιταξεις κατάματα καταλαβαίνεις ότι ακόμη και ο Ντοστογιέφσκι στερείται εκφραστικής ικανόητας μπρος σε αυτό που βλέπεις.
Αυτός είναι και ο λόγος που πάντοτε δυσκολευόμουν να εκφραστώ στα πλαίσια της τέχνης: αποτελεί μία λόγια έκφραση ενός παράλογου κόσμου... Κατά τα άλλα είναι απαραίτητη όταν συνδυάζεται με συμπάθεια, όπως περιέγραψα κάποια άλλη στιγμή. Αλλιώς, σε επίπεδο νόησης και μόνο, παράγει ικανότατες δικαιολογίες του Εγώ και αποστασιοποιήσεις από το -φυσικά- Εμείς.
Αυτός είναι και ο λόγος που θεωρώ τη δική σου απάντηση πληρέστερη και πιο αληθινή, στο μεγαλύτερό της κομμάτι.
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : StavmanR στις 02-11-2008 22:21 ]
Για μένα η ποίηση και η τέχνη γενικότερα είναι ένας τρόπος να αντέξεις την ζωή σου. Να την αντέξεις όταν αυτή είναι δυσβάσταχτη, όταν είναι παράλογη, όταν είναι γεμάτη από λύπη και αδιέξοδα αλλά και όταν ακόμα χρειάζεται να εκφράσεις (να χωρέσεις) την μεγάλη χαρά. Ακόμα περισσότερο, να αντέξει ο άνθρωπος την ύπαρξή του αυτή καθεαυτή, να την προεκτείνει σε ένα συνεχές, σε ένα μη τετελεσμένο (στον μη θάνατο). Είναι ένας τρόπος να δημιουργεί ο άνθρωπος, να γεννά πνευματικά… Και αυτή είναι μια ανάγκη που δεν μπορεί να την αγνοήσει (όταν την αγνοεί νομίζω έχει άσχημα επακόλουθα-βλέπε νευρωτική κοινωνία των ημερών μας).
Υπάρχει ποίηση που γράφτηκε από ανθρώπους που εξαιτίας πολύ άσχημων συνθηκών της ζωής τους πχ, έγραφαν για να ζήσουν έστω και μέσα από έντεχνα σχήματα λόγου, υπάρχει και ποίηση που καταγράφει μια πραγματικότητα ευτυχίας. Για την πρώτη, θα προτιμούσα να μην υπήρχε και ας ήμασταν φτωχότεροι σε λογοτεχνικά αριστουργήματα, προκειμένου η ζωή του ποιητή να ήταν περισσότερο ανθρώπινη και αληθινή. Από την άλλη, αποτελούσε για εκείνον έναν τόπο και τρόπο να υπάρχει.
Για την δεύτερη, νοιώθω ευγνωμοσύνη που μπορώ να βρω τρόπο να εκφράσω-πολλαπλασιάσω στο άπειρο/μοιραστώ-το κύμα ευτυχίας που γεννιέται μέσα μου.[Αξιοσημείωτο είναι πως «άγιοι» άνθρωποι –ανεξαρτήτως θρησκείας και δόγματος- προτίμησαν να εκφράσουν την αγάπη τους στον Θεό με την ποίηση (καθώς κανείς άλλος λόγος δεν θα κατάφερνε να «χωρέσει» την πραγματικότητα που βίωναν)]
Επίσης η ποίηση μπορεί να καταγράψει και να αναλύσει κοινωνικά δεδομένα με έναν τρόπο που να συγκλονίσει και να αφυπνίσει τον αναγνώστη αρκεί να μην μένει κανείς μόνο στα όμορφα λόγια και να ηδονίζεται με την τέχνη του λόγου.
Πάντως προσωπικά, δεν αντέχω και πολύ τον ναρκισσισμό που κρύβει ένα αριστουργηματικό έργο τέχνης, όταν αυτό φλερτάρει και χαριεντίζεται επικίνδυνα με την μελαγχολία.Καλό είναι η τέχνη να μπορεί να προσφέρει κάθαρση…
ΥΓ: για τους παραπάνω μάλλον λόγους, στην καθημερινότητά μου προτιμώ την λαϊκή, την δημοτική ποίηση: είναι λιγότερο «λόγια» αλλά ποιο άμεση, ποιο αυθόρμητη, ποιο ζεστή και ποιο ανθρώπινη (τουλάχιστον στα δικά μου μάτια και ψυχή), και προϋποθέτει νομίζω κοινωνίες ανθρώπων που επικοινωνούν μεταξύ τους.
Τα τραγούδια ή η μελοποιημένη ποίηση όσο και αν κανείς τα σνομπάρει ως κατώτερα λογοτεχνικά έργα και χωρίς αυτονομία, έχουν νομίζω την δική τους δυναμική στη ζωή μας.
-----------------
...αν είσαι όπως δείχνεις, εγώ σκοτώνομαι...
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : mellia στις 03-11-2008 00:43 ]
Η ιδια η ζωη ειναι Ποιηση....Αντισταθειτε στα παγκοσμια συμβολα και τις πρακτικες που σκοτωνουν την αληθινη ζωη και την ποιητικοτητα της!!
