Αρχαιολογικά μνημεία

Η Ελλάδα είναι μια χώρα με έντονη ιστορική παρουσία από πολύ καιρό πίσω.Όμως βλέπουμε τα αρχαιολογικά μας μνημεία να έχουν διασκορπιστεί στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.Έτσι χάνουν κατά κάποιο τρόπο την αξία τους αυτά που απομένουν εδώ.Ιδιαίτερα για τα γλυπτά του Παρθενώνα που γίνεται μεγάλη προσπάθεια να γυρίσουν εδώ όπου και ανήκουν.Από την άλλη όμως,επειδή έτυχε να πάω στο Λούβρο,είναι ωραίο να ξέρεις ότι ο πολιτισμός σου έχει παντού ένα σημάδι,σχεδόν παντού υπάρχει κάτι ελληνικό.Βέβαια η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που έχει αυτό το πρόβλημα(π.χ. Αίγυπτος).Ποιες είναι οι δίκες σας σκέψεις;

Εδώ και χρόνια, όπως ξέρουμε, ο Παρθενώνας βρίσκεται σε διαδικασία αναστήλωσης. Για να παρθεί η απόφαση αυτή, ενόψει και της έλλειψης αρκετών τμημάτων αυτών, τόσο λόγω των καταστροφών που έχει υποστεί το μηνημείο όσο και λόγω των ανεκδιήγητων ιστορικών κλοπών, χρειάστηκε να αντιμετωπίσει πολλές αρνητικές φωνές, όχι μόνο από το εσωτερικό αλλά και από το εξωτερικό, από φιλέλληνες γλύπτες, ζωγράφους και άλλους ανθρώπους της τέχνης. Ήδη από το 1905 συζητούνταν το θέμα αυτό και τούτο γιατί η αναστήλωση έγινε το ταυτόσημο της "υβριστικής συμπλήρωσης" (βλ. βιβλίο "Ο Γελωτοποιός και η αλήθεια του" της Μαρίνας Λαμπράκη - Πλάκα, σελ. 81). Ο γάλλος γλύπτης Rodin έγραφε τότε: "Ας αφήσουμε τον Παρθενώνα, όπως είναι, ακρωτηριασμένο, με τον Ζέφυρο να παίζει ανάμεσα στις σπασμένες κολόνες του".
Το πιο εντυπωσιακό όμως πραγματικά είναι που τέτοιοι άνθρωποι του πνεύματος από το εξωτερικό, όπως οι διάσημοι γλύπτες Rodin και Bourdelle, είχαν ήδη από εκείνα τα χρόνια, στηρίξει το αίτημα της αναγκαιότητας της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα στο φυσικό τους χώρο.
Διαβάζουμε τα εντυπωσιακά λόγια του Bourdelle (όπως παρατίθενται στο βιβλίο που προανέφερα):
"Το σωστό είναι να στερεώσουμε το θείο ερείπιο, χωρίς να λειάνουμε, να κόψουμε, να ξύσουμε τίποτε και κυρίως χωρίς να εξωραϊσουμε...Να αναστηλώσουμε τα σημαντικά τμήματα, όσα βρέθηκαν πεσμένα πλάι στο σημείο που ήταν και να τα ξανβάλουμε σητ θέση τους με προσοχή, σαν τα λουλούδια πάνω στο κλαδί. Κι ακόμη να προβλέψουμε και να προλάβουμε τις μελλοντικές καταστροφές....Και όταν θα έχει ολοκληρωθεί το έργο της σωστής αναστήλωσης, τότε όλος ο κόσμος θα πρέπει να συμβάλει, για να ξαναχαρίσει στο ναό την ακεραιότητά του. Όλα οφείλουμε να τα επιστρέψουμε, τους θεούς, του ήρωες, τα θεία άλογα και τους ιππείς, τις θεωρίες των παρθένων και των εφήβων, για να ξαναβρούν πάνω στους στερεωμένους κίονες, στους τοίχους, στα αετώματα τον αιώνιο βηματισμό τους, τον αίωνιο καλπασμό τους. Όσο για μας, φτωχότεροι απ' αυτά τα θαύματα που χάνουμε, θα κρατήσουμε εκμαγεία και θα κερδίσουμε σε μεγαλοψυχία και γενναιοφροσύνη. Και η Αθήνα θα ξαναγίνει το σχολείο της οικουμένης με τους τρεις μεγάλους δασκάλους της, που θα' χουν πάλι ξανασμίξει (εν. Ικτίνος, Καλλικράτης, Φειδίας). ....Κιόταν αυτή η άφατη μέρα δικαιοσύνης, τάξης και λόγου μας προσφερθεί, όταν όλα τα έξοχα εξόριστα μέλη του μοναδικού ναού ξαναγυρίσουν, τότε θα πρέπει να υψωθεί μια ειρηνική φωνή, να σηκωθεί ένας από τους άξιους εκπροσώπους στη Σύνοδο της Χάγης...και να ζητήσει να απλωθεί η αιγίδα της Αθηνάς πάνω από το μνημείο, να προστατεύσει για πάντα τον μαρμάρινο λαό του από την ύβρι των πολέμων..."

Είναι στ' αλήθεια λόγια εντυπωσιακά, όχι μόνο στο ύφος αλλά και στην ουσία.
Κι είναι συγκινητικό να ακούς τον γάλλο Bourdelle να ονομάζει την ημέρα της προσδοκώμενης επιστροφής των μαρμάρων ως "άφατη ημέρα δικαιοσύνης, τάξης και λόγου" και να εντάσσει και τον ευατό του στους τυχερούς που θα δεχθούν αυτό το δώρο της προσφοράς. "Όταν αυτή η...ημέρα μας προσφερθεί" αναφέρει...

Το ίδιο πάθος και το την ίδια επιμονή πρέπει να δείξουν σήμερα όχι μόνο οι κατέχοντες εξουσία αλλά και εμείς. Δεν έχουμε καταλάβει ότι όλοι μαζί, απαιτώντας και διεκδικώντας μπορούμε να πετύχουμε. Όλοι βολεβόμαστε με τη σκέψη "αυτή είναι δουλειά άλλων. Δε με απασχολεί". Στ' αλήθεια, ο πολιτισμός μας, όλους μας απασχολεί, γιατί μας σέρνει αιώνες τώρα πάνω του. Γι αυτό κι όταν γονατίζει, είμαστε εμείς που πρέπει να τον σύρουμε με τη σειρά μας. Να τον περισώσουμε και να μας περισώσει.

εγώ θα προτιμούσα τα γνίσια μνημεία να ήταν στον τόπο τους κι αν κάποιος ήθελε να κάνει ένα μουσείο με ελληνικά μνημεία μέσα από μια διαδικασία που θα τους έδινε το δικαίωμα να φτιαχνόταν αντίγραφα για αυτούς τους τόπους κι όχι με αρχαιοκαπηλεία.

Φυσικά και καμαρώνουμε όταν ξέρουμε πως ο πολιτισμός μας είναι αξιοθαύμαστος στον έξω κόσμο.

Το θέμα είναι πολύ λεπτό. Εμπλέκονται πολλές αρχές, αρχαιολογικές, νομικές και ηθικές.
Άπό τη μια η επιστροφή σημαντικών ευρημάτων, είναι σίγουρα ευγενής πόθος του κάθε Έλληνα αρχαιολόγου από την άλλη η απαίτηση, να μεταφέρονται και συγκεκριμένα, σε μικρά μουσεία απομονωμένων περιοχών, είναι μάλλον υπερβολική. Διότι αν είναι να τα αφήσουμε στη λήθη, τότε καλύτερα να τα αφήναμε στο υπέδαφος.

Όσο για την αρχαιοκαπηλία, αυτή είναι σχετικά σύγχρονη έννοια. Από τότε που η αρχαιολογία συμπεριλήφθηκε στον χώρο της Επιστήμης και δημιουργήθηκαν και οι σχετικές νομοθεσίες, από τα νεοσύστατα τότε, Κράτη της Μεσογείου.(Αφού μιλάμε για τις ελληνικές αρχαιότητες, συγκεκριμένα)
Διότι η αρχαιολογία ξεκίνησε βασικά ως χόμπι από την αγάπη πολλών ευγενών της Ευρωπαϊκής κοινωνίας για τον αρχαίο κόσμο. Η χρηματοδότηση της έρευνας και των ανασκαφών ήταν ιδιωτική υπόθεση. ΄Αλλες εποχές.
Τώρα, όσα επιστρέφουνε κατά καιρούς στην Ελλάδα, ανήκουνε σε ανθρώπους που δεν έχουνε το ένστικτο του συλλέκτη. Συνήθως ανήκουνε και στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Επίσης, κάποια μικρά, επιστρέφονται στην Ελλάδα, και από τα ίδια τα πανεπιστήμια.
Μια μαύρη πραγματικότητα, είναι η ίδια η κατάσταση στην ίδια τη χώρα μας. Δυστυχώς, είναι κοινό μυστικό, ότι πολλοί, κρατάνε τα ευρήματα, στην ιδιωτική τους συλλογή. Και συνήθως κανένας δεν τους κυνηγά, απλά τρέχουμε πίσω από τους ξένους να επιστρέψουνε, αυτά που συνήθως αγοράστηκαν νόμιμα προ δεκατιών, και που δεν υπάρχουνε κρυμμένα σε ιδιωτικές συλλογές αλλά στα μεγαλύτερα μουσεία του πλανήτη.

Έπειτα πολλά ελληνικά γλυπτά, δεν είναι τα γνήσια έργα των γνωστών τεχνίτων της αρχαιότητας, αλλά ρωμαϊκά αντίγραφα. Αυτά πού πρέπει να επιστραφούν; Στην Ιταλία; Στην Ελλάδα;
Τα όσα έρχονται στο φως σε χώρες της Μεσογείου πχ Τουρκία, Συρία, Λίβανο, Αίγυπτο κλπ αλλά είναι καθαρά ελληνικά;

Τα μεγάλα μουσεία του εξωτερικού, βρίσκω πως κάνουνε θαυμάσια δουλειά στη συντήρηση,προστασία και έκθεση των αρχαιοτήτων. Η πιο χοτ αρχαιότητα είναι η Αφροδίτη της Μήλου, στο Λούβρο. Είναι σίγουρα η πιο πολυφωτογραφημένη γυναίκα του κόσμου ανά τις εποχές. Το Λούβρο είναι πχ μια μαγική πόλη, στην κυριολεξία!Η επίσκεψη στο Μουσείο του Λούβρου, είναι μια εμπειρία, που πρέπει να βιώσει ο καθένας μας. Όχι μόνο για να δει τα θαυμαστά του αρχαιοελληνικού κόσμου, αλλά όλης της ανθρωπότητας ανά τις εποχές.

Φυσικά για πολλά "κομμάτια" της Ακρόπολης, να ήρθε ο καιρός για την επιστροφή στο ομώνυμο Μουσείο. Διότι και η Ακρόπολη είναι διεθνής άρχαιολογικός χώρος.

Μια είδηση που διάβασα πριν λίγο στο in.gr και θεωρώ ότι ο σωστός χώρος του φόρουμ για να την διαβάσουμε και στο ΜΗ, είναι το συγκεκριμένο τόπικ.


Στο στόχαστρο της Βουλγαρίας μπαίνουν τα εννέα αργυρά πιάτα του 12ου αιώνα

Την πρόθεση των βουλγαρικών αρχών να διεκδικήσουν από τη χώρα μας το βυζαντινό θησαυρό των εννέα αργυρών πινακίων, που αγοράστηκε ύστερα από μεγάλη εκστρατεία του Μουσείου Μπενάκη για την εξεύρεση χρημάτων, επικαλείται σε δημοσίευμά της η Herald Tribune.

Το δημοσίευμα αναφέρει ότι οι αρχές της Βουλγαρίας συγκεντρώνουν στοιχεία που θα αποδεικνύουν ότι τα βυζαντινά σκεύη βρέθηκαν από λαθρανασκαφείς μόλις το 2000 και βγήκαν παράνομα από τη χώρα τους.

Σύμφωνα με τη Herald Tribune, οι βουλγαρικές αρχές βασίζονται στα όσα υποστηρίζει ένας Βούλγαρος λαθρανασκαφέας, ονόματι Νάιντεν Μπλάγκνιεφ, ο οποίος φέρεται να ομολόγησε πως ανέσκαψε έναν θησαυρό από 13 ασημένια πιάτα κοντά στην πόλη Παζαρτζίκ, τον Δεκέμβριο του 2000.

«Πιστεύω ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το σύνολο που αγοράσαμε είναι προϊόντα λαθρανασκαφής. Στην περίπτωση πάντως που υπάρξουν ατράνταχτα επιχειρήματα περί του αντιθέτου, δεν θα είχα αντίρρηση να επιστραφούν. Επαναλαμβάνω όμως ότι είμαστε πεπεισμένοι για την προέλευσή τους» δήλωσε στο Βήμα ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Αγγελος Δεληβοριάς, ο οποίος πρωτοστάτησε στην εκστρατεία για την αγορά τους.

Τα εννέα βυζαντινά πινάκια αγοράστηκαν έναντι 2,2 εκατ. ευρώ και εκτίθενται σε τρία μεγάλα μουσεία της χώρας: το Μουσείο Μπενάκη, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης. Το όνομα του ιδιοκτήτη από τον οποίο τα αγόρασαν τα ελληνικά μουσεία είναι πάντως άγνωστο, ενώ το μόνο που έχει διαρρεύσει είναι ότι πρόκειται για Έλληνα του εξωτερικού.

«Oυδέποτε κρύψαμε την αγορά του θησαυρού, αντίθετα από την πρώτη στιγμή η προσπάθεια έτυχε μεγάλης δημοσιότητας ακριβώς γιατί έπρεπε να εξευρεθεί το ποσό των 2,2 εκατ. ευρώ που απαιτούνταν. Κανείς δεν εμφανίστηκε να πει ότι είναι παράνομα» πρόσθεσε ο κ. Δεληβορριάς, ενώ το ότι «όλα έγιναν σε άπλετο φως και ουδείς αντέδρασε» τόνισε ο διευθυντής του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Δημήτρης Κωνστάντιος.

Προς το παρόν, πάντως, δεν υπάρχει καμία επίσημη ή ανεπίσημη όχληση από τη βουλγαρική πλευρά προς την Ελλάδα.

Αντιθέτως, η Αλβανία ζητά επισήμως από το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού την επιστροφή δύο αρχαιοελληνικών αγαλμάτων, τα οποία εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά.

Σύμφωνα με τα Νέα, πρόκειται για ένα άγαλμα του θεού Απόλλωνα και ένα της θεάς Αρτέμιδος, για τα οποία οι αλβανικές αρχές υποστηρίζουν πως έχουν κλαπεί από αλβανικά μουσεία το 1997, όταν στη γειτονική χώρα έγινε εξέγερση εξαιτίας του οικονομικού σκανδάλου των πυραμίδων.