485 online · 210.819 μέλη
Με αφορμή την ενδιαφέρουσα συζήτηση περί διατροφικών συνηθειών/στάσεων και της ηθικής τους, καταθέτω και μία εναλλακτική προσέγγιση του θέματος σε ξεχωριστή ανάρτηση, προς αποφυγή σχολίου-σεντονιού.
Η επιλογή διατροφικής στάσης δεν έχει να κάνει μόνο με την τροφή αυτή καθαυτή, δηλαδή αν είναι π.χ. καλό ή όχι να τρώμε κρέας, αλλά και από πολλούς άλλους παράγοντες που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και εξελίσσονται στο χρόνο, τόσο ατομικά όσο και κοινωνικά.
Για παράδειγμα, η επιλογή κάποιου να είναι χορτοφάγος μπορεί να βασίζεται σε μια ηθική ή πολιτική στάση ή σε μια ευρύτερη ιδεολογική θεώρηση του κόσμου και της ίδιας της ζωής. Μπορεί, επίσης, να βασίζεται σε μια βαθιά αμφιθυμία απέναντι στη λήψη τροφής. Η ανησυχία που προκαλεί η λήψη τροφής είναι συνήθως υποσυνείδητη, αλλά σε ένα βαθύτερο επίπεδο μπορεί να αγγίζει υπαρξιακά ζητήματα και αμφισημίες, όπως π.χ. 1. Η τροφή είναι απαραίτητη για να έχουμε δύναμη, ενέργεια και καλή υγεία, αλλά, ταυτόχρονα, η τροφή μπορεί να οδηγήσει στην ασθένεια, ακόμα και στο θάνατο, 2. Η τροφή που λαμβάνω είναι απαραίτητη για την επιβίωσή μου, αλλά, ταυτόχρονα, σχετίζεται με το θάνατο του οργανισμού που καταναλώνω κ.τ.λ.
Υπάρχουν, όμως, και άλλες σημαντικοί παράμετροι που έχουν να κάνουν με την ανάγκη μας να αμυνθούμε και να προστατευθούμε απέναντι σε ένα επικίνδυνο, άγνωστο και ραγδαία μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον στο οποίο ελλοχεύουν πολλοί και συνεχώς προστιθέμενοι κίνδυνοι, όπως πυρηνικοί όλεθροι, πόλεμοι, νέες θανατηφόρες ασθένειες, μόλυνση του πλανήτη, οικονομική ανασφάλεια κ.τ.λ.
Από την άλλη, η διαδικασία παραγωγής της τροφής γίνεται όλο και πιο απρόσωπη, ασαφής και επισφαλής, εξαιτίας των έτοιμων βιομηχανικών τροφικών προϊόντων, το fast food, τα διάφορα διατροφικά σκάνδαλα (τρελές αγελάδες, νοθευμένες τροφές κ.τ.λ.) κ. ά., καθώς και της μετατροπής της διαδικασίας λήψης τροφής από τελετουργία του «εμείς», δηλαδή από το οικογενειακό τραπέζι όπου όλη η οικογένεια τρώει μαζί, σε κάτι που πρέπει να διεκπεραιωθεί στα γρήγορα και συχνά μεμονωμένα, με τον καθένα να τρώει σε διαφορετική στιγμή και μόνος στο χώρο του. Οι αλλαγές αυτές συμβάλλουν στο να καταστεί για πολλούς ακόμα και η ίδια η τροφή σε κάτι ασαφές, επισφαλές, και άρα εν δυνάμει επικίνδυνο. Η στροφή στα βιολογικά προϊόντα, η χορτοφαγία και άλλου είδους διατροφικές στάσεις μπορούν, εν μέρει, να εξηγηθούν με τον τρόπο αυτό.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες κινδύνου, λοιπόν, οδηγούν όλο και περισσότερα άτομα στην ανάγκη να διαχειριστούν τον καθημερινό φόβο και την ανασφάλειά τους απέναντι σε έναν επικίνδυνα μεταβαλλόμενο κόσμο, αναπτύσσοντας προσωπικές στρατηγικές για το τι είναι «καλή» και «κακή» τροφή. Η τροφή, ως κάτι το εξωτερικό και καθημερινό που ενσωματώνεται, μετατρέπεται σε σύμβολο ενός ευρύτερου πιθανού κινδύνου που καραδοκεί και που απέναντι στον οποίο πρέπει οπωσδήποτε να αμυνθούμε.
Έτσι, λοιπόν, η χορτοφαγία, για παράδειγμα, μπορεί να συμβολίζει πολύ ευρύτερες ανάγκες και αξίες, όπως την ανάγκη αλλαγής της κυριαρχικής στάσης του ανθρώπου απέναντι στα ζώα και γενικότερα στη φύση, το φόβο απέναντι στην απρόσωπη παραγωγή έτοιμης και συχνά αμφισβητούμενης ποιότητας τροφής (χρωστικές, συντηρητικά, μεταλλαγμένα κ.τ.λ.) και των πιθανών επιπτώσεών της στην υγεία κ.ά.
Η προσωπική χροιά και τα προσωπικά κίνητρα που μπορεί να υπάρχουν πίσω από τις διάφορες εναλλακτικές διατροφικές στάσεις διαφαίνεται και από το γεγονός ότι υπάρχουν μία σειρά από παραλλαγές χορτοφαγίας (αποκλειστικά χορτοφάγοι, χορτοφάγοι που τρώνε και γαλακτοκομικά προϊόντα, χορτοφάγοι που τρώνε μόνο αυγά, χορτοφάγοι που τρώνε ψάρια ή κοτόπουλο κ.ά.).
Η αλλαγές στη διατροφική στάση των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο φαίνεται πως καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό τόσο από ατομικούς όσο και από ευρύτερους κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτισμικούς παράγοντες και από τις συνέπειες που αυτοί έχουν στον άνθρωπο και στη σχέση του με τη φύση. Η αλλαγή διατροφικής στάσης στο δυτικό κόσμο μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε θέμα επιλογής τρόπου ζωής.
Οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε όλο και περισσότερα προϊόντα διατροφής, έρχονται αντιμέτωποι με επιρροές από άλλες κουλτούρες ή την αποκαλούμενη «διεθνή κουζίνα», ενώ συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο τους κινδύνους και την αναγκαιότητα μιας αμεσότερης ηθικής σχέσης με την τροφή και τη διατροφή τους. Βομβαρδιζόμαστε από χιλιάδες διατροφικά προϊόντα και, για το λόγο αυτό, είμαστε συνεχώς αναγκασμένοι να προβληματιζόμαστε περισσότερο από ποτέ για οτιδήποτε αφορά την τροφή μας και να κάνουμε προσωπικές επιλογές όσον αφορά στη διατροφή μας.
Δηλαδή, πραγματικά πιστεύεις ότι ο λόγος για τον οποίο η Σουλτάνα δεν τρώει τον μικρό Κούκι της, το σκυλάκι, είναι διότι βλέπει στα μάτια του Κούκι έναν θανάσιμο κίνδυνο; Ή μήπως υπάρχει περίπτωση να θεωρεί ότι η καλύτερη στρατηγική για να επιβιώσει στον κόσμο αυτό και να ανταπεξέλθει στους κινδύνους είναι να ταΐζει ένα σκυλί σε μέγεθος μπάλας του τένις;
Θα μου επιτρέψεις να διαφωνήσω με την έκθεση ιδεών, και να υποστηρίξω ότι υπεραπλουστεύεις την ανθρώπινη ύπαρξη.
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : StavmanR στις 17-10-2011 01:57 ]
Εγώ το κατάλαβα διαφορετικά, Σταύρο, και διόρθωσέ με αν πιστεύεις πως κάνω λάθος. Πιστεύω πως η απάντηση για το λόγο που η "Σουλτάνα δεν τρώει το μικρό της Κούκι", βρίσκεται, όχι στην παράγραφο που παρέθεσες αλλά δύο παραγράφους παραπάνω:
"Υπάρχουν, όμως, και άλλες σημαντικοί παράμετροι που έχουν να κάνουν με την ανάγκη μας να αμυνθούμε και να προστατευθούμε απέναντι σε ένα επικίνδυνο, άγνωστο και ραγδαία μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον στο οποίο ελλοχεύουν πολλοί και συνεχώς προστιθέμενοι κίνδυνοι, όπως πυρινικοί όλεθροι, πόλεμοι, νέες θανατηφόρες ασθένειες, μόλυνση του πλανήτη, οικονομική ανασφάλεια κ.τ.λ."
Είναι κάτι, που, για λόγους επιβίωσης (αλλά και όχι μόνο τελικά...) έχει συμβεί και στο παρελθόν, δυστυχώς συμβαίνει και τώρα...
Tsipouraki, πραγματικά βρήκες κάποια απάντηση στο ερώτημα 'γιατί η Σουλτάνα δεν τρώει το μικρό της Κούκι, αλλά απεναντίας το ταΐζει από το υστέρημά της' στην παράγραφο που αναφέρεις;
Το πρόβλημα βρίσκεται στο γεγονός ότι μάθαμε να βλέπουμε τα πάντα μέσα από ένα φίλτρο ανταγωνισμού, κινδύνου, φόβου. Είναι το σύγχρονο δόγμα που έχει επικρατήσει σε όλα τα επίπεδα. Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε ότι ο άνθρωπος είναι ένα φοβερά σύνθετο κι αντιφατικό όν, που πάσχει από το σύνδρομο της αυτοσυνείδησης. Είναι δηλαδή το όν που κυκλοφορεί με αμφίδρομο καθρέφτη κολλημένο στα μάτια του.
Ό,τι βλέπει γύρω του το βλέπει και μέσα του, και το αντίστροφο. Δεν υπάρχει κόσμος, υπάρχει ο κόσμος του. Και δεν υπάρχει εαυτός στον 'αντικειμενικό κόσμο', υπάρχει αντανάκλαση του 'αντικειμενικού κόσμου' σε αυτόν. Μέσα σε αυτή την αντίφαση, αναζητά τα όρια του εαυτού του και του κόσμου του στο περιβάλλον που κινείται: τα οποία όμως υπάρχουν στην πραγματικότητα μόνο μέσα του.
Δεν υπάρχει μόνο κίνδυνος και φόβος. Υπάρχει χαρά και έρωτας,αγάπη. Υπάρχουν ταυτόχρονα η πίστη και η γνώση, αλλά και η ελπίδα. Υπάρχει η τάση για συντήρηση και η τάση για απελευθέρωση από τα δεσμά της συντήρησης, μέσα στον ίδιο άνθρωπο. Δεν μπορούμε να χρησιμοποιούμε μόνο ένα κομμάτι όσων διαθέτει ο άνθρωπος για να ερμηνεύσουμε όλα τα υπόλοιπα.
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : StavmanR στις 17-10-2011 12:54 ]
Σταύρο, δεν είμαι σίγουρη αν κατάλαβα καλά τί με ρωτάς. Μπορείς να διατυπώσεις διαφορετικά την ερώτησή σου;
StavmanR,
μερικές φορές ξεχνάς να φορέσεις το μανδύα της "ευπρέπειας" και τότε διαφαίνεται στα γραφόμενά σου μια διάθεση απαξίωσης, ειρωνείας και ευτέλειας των γραφομένων του άλλου. Το τελευταίο είναι πολύ εύκολο για τον καθένα...
Τα τελευταία 2 χρόνια που με ακολουθείς με τα σχόλιά σου σε δεκάδες αναρτήσεις μου, αν και η θεματολογία που αυτές είχαν ήταν πολύ ετερόκλητη, παρόλ΄αυτά, δεν συμφώνησες ΠΟΤΕ με καμία άποψή μου, όποια κι αν ήταν αυτή. Είναι, αν όχι παράξενο, τουλάχιστον εντυπωσιακό.
Εμένα πάντως η στάση σου αυτή με παραπέμπει σε ελληνικό κοινοβούλιο, όπου θεωρείται πως η αντιπολίτευση έχει νόημα ύπαρξης και ξεχωριστή οντότητα με το να διαφωνεί ΠΑΝΤΑ, ακόμα και αν κατά βάθος μπορεί να συμφωνεί...
ΥΓ. Τα σημεία στα οποία αναφέρεται η ανάρτησή μου σκιαγραφούν πολύ απλά και αδρά τα σημαντικότερα πεδία εστιασμού της διεθνούς έρευνας για τις διατροφικές μας στάσεις τα τελευταία 10 χρόνια. Εσύ, που συχνά αναφέρεσαι στην επιστημονικότητα των αναφορών των διαφόρων σχολίων, φρόντισες να τα αντιμετωπίσεις με τη δέουσα επιστημονικότητα και σοβαρότητα...
-----------------
Ό,τι δε σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό!!
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : sven στις 18-10-2011 01:44 ]
Sven,
η ευπρέπεια κι ο ευπρεπισμός δεν ταυτίζονται. Θα μπορούσα να σου γράφω 'Svenακο μας, τί ωραία που τα γράφεις', όμως κάτι τέτοιο υποθέτω ότι θα συνιστούσε ευπρεπισμό από πλευράς μου.
Ουδέποτε σε εξύβρισα, σου επιτέθηκα προσωπικά, σε εξευτέλισα ή σε ταπείνωσα ως όνομα ή ως προσωπικότητα. Είμαι ευπρεπέστατος, τουλάχιστον ως προς τη δική μου αντίληψη.
Αντιθέτως, αν διαβάσεις τις τελευταίες σου απαντήσεις, θα διαπιστώσεις ότι όλες βάλλουν κατά προσωπικού. Δεν ασχολείσαι με όσα γράφω και τις θέσεις που εκφράζω, αλλά με εμένα ως 'χαρακτήρα'.
Αν διαφωνώ μαζί σου, είναι γιατί δεν βρίσκω ορθές τις θέσεις που εκφράζεις. Ακόμη κι αν τις έγραφες με άλλο παρωνύμιο, θα τις αντιμετώπιζα με τον ίδιο τρόπο.
* Πριν από τις τελευταίες ημέρες, δεν είχα γράψει στο ΜΗ σχόλιο τα τελευταία 2 χρόνια.
Επί του προκείμενου:
Τα σημεία στα οποία εστιάζω εγώ αποτελούν το πεδίο μελέτης κι έρευνας για τα τελευταία 3.000 χρόνια. Διαβάζω με προσοχή αυτά που γράφονται, βλέπω τί συμβαίνει γύρω μου καθημερινά με τις 'επιστημονικές μελέτες' και προσπαθώ να καταλάβω τί είναι εκείνο που δίνει τη σφραγίδα του 'επιστημονικού' σε ένα κείμενο. Κοινώς, δεν μου φτάνει να διαβάσω 'αυτό το κείμενο είναι επιστημονικό διότι το συνέγραψε ο "Dr. Stavmanr PhD, master of the universe and freak of laboratories", αλλά με ενδιαφέρει να βρω τί είναι εκείνο που κάνει αυτό που λέει ο ανωτέρω Dr. επιστημονικό σε αντίθεση με όσα λέει η Σουλτάνα που έχει για σκύλο τον Κούκι που έχει μέγεθος μπάλας του τέννις.
Έτσι, η αναφορά σε επιστημονικότητα κειμένου αποτελεί για εμένα αίνιγμα κι όχι λύση που δείχνει το σωστό δρόμο.
Η δική μου ενασχόληση με τις επιστήμες και την επιστημολογία, με προσανατολίζει στο γεγονός ότι δεν υφίσταται οποιοδήποτε συμπέρασμα που να προκύπτει από τις έρευνες, αλλά αντίθετα υφίσταται συμπέρασμα που να αποδίδουμε εμείς σε έρευνες. Γι' αυτό και υπάρχει διαρκής αναθεώρηση: αν οι έρευνες καθαυτές ήταν οι φορείς των συμπερασμάτων, τότε το κάθε συμπέρασμα θα ήταν εξίσου αμετάκλητο με τις έρευνες που έχουν ήδη διεξαχθεί και είναι αμετάκλητες. Δεν υπάρχει καμία έρευνα που να μας λέει κρυφά στο αφτί (ώστε να μην το ακούσει η Σουλτάνα) "υπάρχει βαρύτις", αλλά εμείς βρίσκουμε θεωρίες κι ερμηνείες που να ταιριάζουν κατά δύναμιν σε όλα τα δεδομένα που εμείς συλλέγουμε από τις έρευνές μας και τα οργανώνουμε με βάση τη δική μας βούληση. Όπου χρειάζεται εφευρίσκουμε μεγέθη για να πληρωθούν τα κενά μας σε θεωρητικό επίπεδο (βλ. βαρύτις, ηλεκτρόνιο, ποζιτρόνιο και higgs), όπου χρειάζεται αλλάζουμε πλήρως της σημασία των εννοιών μας (βλ. ύλη, χρόνος, διάσταση, χώρος) με αποτέλεσμα τελικά να λέμε την ίδια λέξη και να εννοούμε διαφορετικά πράγματα.
Αν θελήσεις να συζητήσουμε για το τί είναι επιστήμη και πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε το επιστημονικό από το μή επιστημονικό, ευχαρίστως θα σε ακολουθήσω. Όμως, μέχρι τότε, κάνε μου τη χάρη στις συζητήσεις μας και αντιμετώπιζε τα κείμενά μου ως ισάξια κάθε άλλου κειμένου που φέρει οποιαδήποτε σφραγίδα. Διόρθωσέ με όπου νομίζεις, γράψε μου πού σφάλλω στη συλλογιστική μου κι εν τέλει δείξε μου τί θα πει επιστήμη και επιστημονικός λόγος. Ευχαρίστως θα σε παρακολουθήσω, όπως το μυγάκι που τρέχει στην πηγή του φωτός μόλις εκείνο ανάψει.
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : StavmanR στις 18-10-2011 14:27 ]
