Μαθήματα Αρμονίας

Εγώ δεν διδάσκω, αλλά μαθαίνω Αρμονία και στο Forum υπάρχουν πολύ καλύτεροι γνώστες του θέματος. Δεν γνωρίζω επίσης τα της κιθάρας.

Οι χαρακτηριστικές νότες μιας κλίμακας είναι:

α) Η πρώτη (σε Ντό μείζονα δηλ η do ή όπως λες εσύ η C = τονική),

β) η τρίτη (δηλ η Mi ή όπως λες εσύ η Ε)

- Είναι χαρακτηριστική νότα επειδή (i) αν από την πρώτη (επιτονική, στη συγκεκριμένη περίπτωση Re ή D) μέχρι την τρίτη (δηλ η Fa ή όπως λες εσύ η F) υπάρχει διάστημα 3ηςμικρό (= 1 τόνος και 1 ημιτόνιο, όπως ρε-μι & μι-φα) τότε είμαστε σε ελάσσονα κλίμακα ενώ (ii) αν από την πρώτη (τονική, στη συγκεκριμένη περίπτωση Do ή C) μέχρι την τρίτη (δηλ. η Mi ή όπως λες εσύ η Ε) υπάρχει διάστημα 3ης μεγάλο (=2 τόνοι, όπως Do-Re & Re-Mi) τότε είμαστε σε μείζονα κλίμακα. Όταν παραλείψουμε την τρίτη νότα, θα δημιουργηθεί ένα μουσικό κομμάτι που θα προκαλέσει εντύπωση αόριστη και μυστηριώδη, επειδή δεν θα χαρακτηρίζεται το γένος της συγχορδίας (μείζονα ή ελάσσονα) και η συγχορδία θα ακούγεται «άδεια», και

γ) ο προσαγωγέας δηλαδή  στη συγκεκριμένη κλίμακα η Σί (όπως λες εσύ η Β) που απέχει διάστημα ενός ημιτονίου (half step) από την τονική και προκαλεί την αναμονή του ακροατή που περιμένει να ακούσει τη λύση, που έρχεται με την τονική συγχορδία ή βαθμίδα (πρώτη).

Δεν κατάλαβα αυτά που γράφεις για τις «πέντε συγχορδίες» αντί των «τριών» στις οποίες «γίνεται η εναρμόνιση της συγχορδίας». Κάθε δευτερεύουσα (ΙΙ, ΙΙΙ, IV και VII) αντικαθιστά μία κύρια (I,IV,V) δίνοντας ποικιλία. Ίσως θέλεις να πεις κάτι άλλο όμως.

Μα κι εγώ Νίκο τώρα μαθαίνω τα βασικά από πολλές πηγές και αυτά που γράφω είναι σαν ‘’να με σήκωσε ό δάσκαλος να πω το μάθημα’’ , είναι αυτά που κατάλαβα , περιμένω να λύσω μερικές απορίες με εκλαϊκευμένο τρόπο και να συμπληρώσω τις γνώσεις από τα σχόλια μαθητών – όπως εσύ – ή καθηγητών αν φυσικά καταδεχτούν να διαβάσουν το post.

Αν το ήξερα το αντικείμενο θα έγραφα ένα αντίστοιχο εκλαϊκευμένο άρθρο στα ‘’Μαθήματα Μουσικής’’ του Musicheaven.gr. Ελπίζω να το κάνω στο απώτερο μέλλον.

Τώρα στο σχόλιο σου:

Εννοώ ότι αν η μελωδία σου είναι γραμμένη σε C μείζων δικαιούσαι να χρησιμοποιήσεις τiς συγχορδίες:

C Dm Em F G Am Bm C

Η διάκριση των συγχορδιών μιας κλίμακας γίνεται σε κύριες (I, IV, V) και δευτερεύουσες (II, III, VI, VII).

Σε μια μελωδία αυτές που κυριαρχούν είναι  οι κύριες συγχορδίες και είναι απαραίτητες αλλά όπως είδαμε και πρακτικά αρκούν για να εναρμονιστεί η μελωδία με τη χρήση μόνο των κύριων συγχορδιών.

Οι δευτερεύουσες συγχορδίες απλά συμπληρώνουν τον αρμονικό σκελετό των κύριων συγχορδιών και πλουτίζουν την αρμονία.

Οι ποικιλίες που εγώ χρησιμοποιώ , και συγκράτησα όταν κάποιος καλός δάσκαλος μου μάθαινε τα πρώτα βήματα για την κιθάρα ,είναι:

Θα αναφέρω μόνο τρείς ποικιλίες έτσι για παράδειγμα:

Για μελωδία σε C:

• C-F-G7-C
• C – E7 – Am – G7 –C
• C – A7 – Dm – G7 – C
• C – Am – Dm – G7 – C
• C- Em – Dm – G7  - C

Για μελωδία σε D:

• D – G – A7 – D
• D – F# - Bm – A7 – D
• D – B7 -Em – A7 – D
• D – Bm – Em – A7 – D
• D – F#M – Em – A7 – D

Για μελωδία σε A:

• A – D – E7 – A
• A – C# - F#m – E7 – A
• A – F#m – Bm – E7 – A
• A – F#m – Bm – E7 – A
• A – C#m – Bm – E7 - A

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : STEFANOS604 στις 12-08-2012 21:59 ]

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : STEFANOS604 στις 12-08-2012 22:03 ]

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : STEFANOS604 στις 12-08-2012 22:05 ]

Είναι σωστά αυτά που γράφεις και ήδη ετοιμάζω μια ενότητα με αυτά που τα περιγράφω πιο λεπτομεριακά

Ευχαριστώ για το μεστό σχόλιο

Νίκο ευχαριστώ

Αλλά πρώτος απ' όλους μαθαίνω εγώ.

Έκανα εισαγωγή 2 φωτογραφίες με τα είδη συγχορδιών , αλλά δεν μου μπαίνουν μετά την επεξεργασία στο σημείο που ήθελα αλλά στο τέλος του post.

   Κύριε Στέφανε,στις φωτογραφίες με τις συγχορδιες έχετε λάθος την ελλατωμένη συγχορδία που είναι 3η μικρή και 5η ελλατωμένη αντι 5η αυξημένη όπως γράφετε.Κατά τα άλλα καλή δουλειά,συνεχίστε.

Akis

Έχεις δίκιο. Ήταν τυπογραφικό λάθος. Το διόρθωσα αμέσως

Συγχαρητήρια για την παρατηρητικότητα.

Πράγματι θα συνεχίσω. Είναι πολύ ενδιαφέρον. Πιστεύω ότι θα αποκομίσουμε αρκετά βασικά , για να μη πω στοιχειώδη περι αρμονίας. Βέβαια θα μαθαίναμε περισσότερα αν υπήρχε και συμμετοχή επαγγελματιών μουσικών. Έστω όμως και μ' αυτά κάποιος νέος- συνταξιούχοι σαν εμένα αποκλείονται-θα μπορέσει να παρακολουθήσει μαθήματα ωδείου ή ιδιαίτερα με δάσκαλο με περισσότερη ευκολία.

Ελπίζω για μεγαλύτερη συμμετοχή επαϊόντων

Οι γνώσεις εμπλουτίζονται.

Μόλις πρόσθεσα στο αρχικό post την 3η ενότητα που περιγράφει στον τρόπο Ματζόρε την Υποδεσπόζουσα - Δεσπόζουσα - Προσαγωγέα.

Περιμένω σχόλια θετικά - και κυρίως αρνητικά-όχι προσβλητικά , αν κάπου υπάρχει ''παραπληροφόρηση''

-----------------
''Οταν η ψυχή χάσει την αρμονία της τότε η μελωδία και ο ρυθμός βοηθούν να επανέλθει στην τάξη'' Πλάτωνας

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : STEFANOS604 στις 12-08-2012 09:57 ]

Τελικά τοποθέτησα τις φωτογραφίες στο αρχικό post στη θέση τους αντί στο τέλος του κειμένου.

Αυτό υλοποιείται όπως περιγράφεται στο:http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=Splatt_Forums&file=viewtopic&topic=27587&gotolast=1

Α.  Τεράστιο Στέφανε το κεφάλαιο αρμονία στη μουσική, όπως λέει παραπάνω και ο Κώστας (costaspanag.΄Ισως μέσα απο το φόρουμ να γίνουν  κατανοητές κάποιες έννοιες , που στα βιβλία φαίνονται ακατανόητες , αν και το βλέπω αρκετά δύσκολο , διότι ο καθένας λέει το «δικό του», με το «δικό του» τρόπο σε μη συγκεκριμένα θέματα, λογικό άλλωστε μιας και ως ανέφερα είναι τεράστιο το κεφάλαιο της αρμονίας. Πάντως το θέμα που ανοιξες , και σ’ ευχαριστούμε γιαυτό, έχει μεγάλο ενδιαφέρον.

 Β.  Πολύ λογικά τα ερώτηματά σου . Θα προσπαθήσω να απαντήσω όσο πιο απλά και σύντομα μπορώ ,  σε μερικά απ’ αυτά και βασικά σ’ αυτά που έθεσες αρχικα στο θέμα, καθόσον μου είναι δύσκολο να παρακαλουθήσω με λεπτομέρεια την ροή της κουβέντας :

 .. 1. Μπορείς και μόνος σου να μάθεις έστω λίγα πράγματα για την αρμονία και σύνθεση με ατομική μελέτη ή το Ωδείο ή  δάσκαλος είναι οπωσδήποτε απαραίτητοι; ..........»

(Προσωπική μου άποψη):Θα είναι υπερβολή και χωρίς ουσιαστικό όφελος για κάποιον «ώριμης»  ηλικίας  και  όχι μόνο ,που θέλει από χόμπυ να ασχοληθεί με τη μουσική, να μπεί στη διαδικασία, του να ασχοληθεί «βαθύτερα» με την αρμονία. ΄Ομως υπάρχουν κάποια «απλά  πραματάκια» (στοιχειώδη περί αρμονίας) που καλό είναι (καί πρέπει)  να τα γνωρίζει. Βεβαίως  και μπορεί κάποιος να μάθει μόνος του, αν και οι υποδείξεις του δασκάλου σίγουρα θα τον  διευκολύνουν αρκετά κι αυτό διότι ο δάσκαλος γνωρίζει τι ακριβώς θα χρειασθεί να ξέρει απαραίτητα ο μαθητής , ο οποίος χωρίς αυτή τη βοήθεια , θα δυσκολευτεί –πελαγοδρομήσει μέσα στα δυσνόητα βιβλία ή προγράμματα του διαδικτύου ,που υπάρχουν περι αρμονίας.

«... 2. Η εφαρμογή της (τυχόν πειραματισμοί που αποκλίνουν από κανόνες), είναι θέμα φαντασίας,  αυτιού, μουσικού γούστου…;»

(προσωπική μου άποψη):Πριν « βγούν» οι κανόνες αρμονίας ,υπήρχε μουσική και μάλιστα πολυ καλή. Πιστεύω λοιπον πως μπορούμε να αποκλίνουμε απο τους κανόνες . Αρκει ο συνδυασμός των ήχων να ικανοποιεί πλήρως την ακοή.Σαφώς και είναι θέμα φαντασίας,  αυτιού, μουσικού γούστου, αρκεί ως προείπα να ικανοποιείται πλήρως η ακοή .

«3... Οι συνθέτες ακολουθούν με ευλάβεια τους κανόνες , τους αγνοούν ,τους καταπατούν , λογοπλάθουν , λογοπαίζουν;....»

(προσωπική μου άποψη):Δεν  νομίζω ότι οι συνθέτες  αγνοούν και καταπατούν τους κανόνες  ,απλά  σε ορισμενες  περιπτώσεις, παρεκλίνουν απ αυτούς  με αποτέλεσμα το ευχάριστο άκουσμα.

5.«.......Πως όμως γίνεται και ακούγεται ‘’σωστή’’ η εναρμόνιση μελωδίας μόνο με τις ανωτέρω 3 συγχορδίες αντί αυτών των πέντε; ........»  

Η  χρήση των συγχορδιών  1ης, 4ης  και 5ης (δηλ. τονικής, υποδεσπόζουσας και δεσπόζουσας, όπως επισήμως ονομάζονται) είναι ένας  σχεδόν  ασφαλής τρόπος εναρμόνισης ενός κομματιού .Οι τρείς συγχορδίες εναρμόνισης ενός κομματιού γίνονται πέντε διότι χρησιμοποιείς  και συγγενικές συγχορδίες .  Πχ. Η  μι μινόρε (Εm)  ειναι συγγενική συγχορδία με την λα ματζόρε (χαρακτηρίζεται ως συγγένεια 5ης .Έχει δηλ ως βάση  την 5η της Α  = Λα,ντο ,μι).

 Γ.Δεν θα ήθελα να γίνω κουραστικός αλλά είμαι υποχρεωμένος να  αναφέρω (προς αποφυγή συγχύσεως) ότι σε πολλούς δρόμους «ξεφεύγουμε» από την βασική αρχή  εναρμόνισης  “.. 1η,3η,5η ..“ . Χαρακτηριστικα θα αναφέρω  τις τρείς συγχορδίες που απαρτίζουν-εναρμονίζουν  δύο δρόμους που χρησιμοποιούμε ευρύτατα στην Ελληνική Μουσική:

  α)ΧΙΤΖΑΖ (από ρε)  = D,Gm,Cm

  β)OYSAK   ( από Ρε)  =Dm,Gm,Cm.

Με βάση αυτήν την αναλογική σχέση βρίσκουμε τις συγχορδίες σε όλες τις τονικότητες του δρόμου.  

Πρακτικά θα συνιστούσα (προσωπική μου άποψη)  να μαθαίνει κάποιος  ερασιτέχνης,  τις συγχορδίες που χρησιμοποιούνται (εναρμονίζουν) τον  κάθε δρόμο απ ευθείας με την εκμάθησή του (δρόμου).   Υπάρχουν στο Ιντερνετ δεκάδες καλές αναρτήσεις που αναλύουν τις συγχορδίες όλων των δρόμων .

 Κλείνοντας το «σεντονάκι μου»,  θέλω να τονίσω πως για να γίνουν πλήρως αντιληπτά και συνεπώς κατανοητά τα ανωτέρω καθώς και άλλα στοιχεία περί αρμονίας από κάποιον,  απαραίτητη προυπόθεση είναι να γνωρίζει καλά, τουλάχιστον τις κλίμακες . Δεν ειναι δυνατόν δηλ. να αντιληφθεί στοιχειωδώς  αρμονία, έχοντας άγνοια των  κλιμάκων (μουσικών δρόμων) . Ειναι σαν να προσπαθεί να μάθει πρόσθεση ..............χωρίς να γνωρίζει τους αριθμούς.

 Παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον την κουβεντούλα και ευελπιστώ να ακούσω κι άλλες απόψεις.  

Γιάννη κι εγώ τώρα μαθαίνω τα βασικά από πολλές πηγές (βιβλία ,ελληνικά και κυρίως ξενόγλωσσα sites) και αυτά που γράφω είναι ,όπως ξαναείπα, σαν ‘’να με σήκωσε ό δάσκαλος να πω το μάθημα’’ , και είναι αυτά που κατάλαβα.

Περιμένω να λύσω μερικές απορίες με εκλαϊκευμένο τρόπο και να συμπληρώσω τις γνώσεις από τα σχόλια μαθητών – όπως εσύ – ή επαϊόντων αν φυσικά καταδεχτούν να διαβάσουν το post.

Θα συνεχίσω να συμπληρώνω το αρχικό post με νέα στοιχεία που θα προκύπτουν από σχόλια , νέες εμπειρίες κλπ..

Ευχαριστούμε για το μεστό αλλά και διδακτικό σχόλιο σου και περιμένουμε σχόλια και για τις άλλες ενότητες.

Μόλις προσήρτησα τμήματα του σχολίου σου στις διάφορες ενότητες στο αρχικό post

-----------------
''Οταν η ψυχή χάσει την αρμονία της τότε η μελωδία και ο ρυθμός βοηθούν να επανέλθει στην τάξη'' Πλάτωνας

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : STEFANOS604 στις 12-08-2012 18:24 ]

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : STEFANOS604 στις 12-08-2012 22:09 ]

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : STEFANOS604 στις 12-08-2012 22:11 ]

Στο ##22 σχόλιο αναφέρω:

Εννοώ ότι αν η μελωδία σου είναι γραμμένη σε C μείζων δικαιούσαι να χρησιμοποιήσεις τiς συγχορδίες:

C Dm Em F G Am Bm C

Το σωστό είναι:

C Dm Em F G Am Bdim C

Και φαίνεται στη νέα φωτογραφία που ανέβασα στο αρχικό post

προσπάθησα να το πω στο σχόλιο #32 αλλά δεν τα κατάφερα με την επεξεργασία

Μόλις τοποθέτησα στο αρχικό post την ενότητα:

Σύνδεση Συγχορδιών στον Τρόπο Μινόρε

Αναμένω σχόλια ή εμπλουτισμό

κε reteos

Ήθελα να σας ευχαριστήσω για τις απλοϊκές και κατανοητές απαντήσεις . Σ' ένα τόσο μικρό κείμενο έμαθα τόσα πολλά.

Συγχαρητήρια συνεχίστε με απλοϊκότητα και ευαισθησία

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : giovan23 στις 13-08-2012 19:28 ]

giovan23 (Γιοβάνα), Καλησπέρα . Δεν είπα και κάτι το σπουδαίο στο σχόλιό μου. Με  αποδεδειγμένα δεδομένη  την ευαισθησία μου , προσπαθώ να είμαι όσο το δυνατόν απλοϊκός και κατανοητός . Επ ευκαιρία θα ήθελα να παρακαλέσω του συμφουρίτες  ,αν είναι δυνατόν, να αποφεύγουν ( εκτός κι αν κρίνεται απαραίτητο)τις δυσνόητες  και  ιδιαίτερες ένοιες και ειδικά αυτές που ποστάρουν  με  copy-paste ,που λίγοι (αυτοί που τα ξέρουν) τις καταλαβαίνουν . Σκοπός μας δεν ειναι να εντυπωσιάζουμε, αλλά να γινόμαστε κατανοητοί  γράφοντας αυτά που ξέρουμε ,όπως τα ξέρουμε .  Υπάρχουν πολλοί και καλοί γνώστες στο ΜΗ, οι οποίοι όπως πάντα (καλοπροαίρετα)  διορθώνουν τα λάθη μας ή τις ανακρίβειες. 

Γιάννη αναφέρεσαι σ' εμένα στο παρών σε κάτι το συγκεκριμένο?

Επειδή πολλές φορές χρησιμοποιώ αγγλικές λέξεις - το έχω αναφέρει και σε άλλα posts-όπως πχ στο παρών:

Σχηματισμός των Συγχορδιών

{της Τονικής (tonal) Μουσικής-όχι της ατονικής (atonal) και τροπικής (modal)}

ο σκοπός είναι να μπορούν οι επισκέπτες να βρούν περισσότερες πληροφορίες για το θέμα που αναφέρει η λέξη σε ξένες ιστοσελίδες.

Πράγματι η απάντηση σου ήταν , όπως είπε και η Giovan23,απλή και κατανοητή

Συνεχίζω τη μελέτη και περιμένω συμπληρώσεις

Οχι Στέφανε . Γενικά μιλάω και όχι για κάτι συγκεκριμένο . Απλώς ,"επ ευκαιρία" , διατύπωσα  την αποψή μου.

...πρόσθεσα την 4η ενότητα στο αρχικό post με τίτλο ''Εκταση Φωνής - Χορωδία''

και με δύο παραστατικές φωτογραφίες...

Αναμένω σχόλια και συμπληρώσεις

Νομίζω πως πιο σωστό θα ήταν να γραφεί ότι «η θεμέλιος της έβδομης βαθμίδας (VII) είναι ο προσαγωγέας», επειδή η 7η βαθμίδα είναι τρίφωνη συγχορδία (με θεμέλιο, 3η και 5ηνότα της συγχορδίας) και κατά κανόνα η 7η βαθμίδα (στις περισσότερες περιπτώσεις) γράφεται σε α’ αναστροφή για να αποφευχθεί ο διπλασιασμός του προσαγωγέα που απαγορεύεται (διπλασιάζεται κατά κανόνα η 3η νότα της συγχορδίας και κατ’ εξαίρεση η 5η όταν δεν δημιουργεί παράλληλες).

Στέφανε κάνεις καλή δουλειά. Όμως επέτρεψέ μου μια παρατήρηση. Βάζοντας τους κανόνες της Αρμονίας σε ένα κείμενο, δεν δείχνεις το πώς θα δουλέψει η Αρμονία. Είναι σαν να κάνεις ένα μάθημα οδήγησης, παραθέτοντας τα άρθρα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Θα πρέπει να μπουν ζωντανά παραδείγματα «πως μπαίνουν όλοι αυτοί οι κανόνες σε εφαρμογή σε συγκεκριμένη μουσική ή σε συγκεκριμένα τραγούδια» ή να προχωράμε σε λύσεις στάνταρντ θεμάτων Αρμονίας, που δεν νομίζω να ήταν και ο εξ αρχής στόχος σου.