Δεν μου αρέσει η τέχνη που κάνει δηλώσεις

Πριν λίγο καιρό είχα διαβάσει στην Εφημερίδα των Συντακτών ένα άρθρο με θέμα τον ηθοποιό Ρεντά Κατέμπ στην ταινία  του "Τζάνγκο, ο βασιλιάς του σουίνγκ" , στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι δεν του είναι αρεστή η τέχνη που κάνει δηλώσεις. Παραθέτω το σχετικό απόσπασμα καθώς και ολόκληρο το άρθρο για όποιον ενδιαφέρεται.

http://www.efsyn.gr/arthro/den-moy-aresei-i-tehni-poy-kanei-diloseis

"Καθώς η ταινία έκανε την πρεμιέρα της, λοιπόν, σ’ ένα τεταμένο πολιτικά παρόν, ο Κατέμπ αναγνωρίζει και την πολιτική αναλογία της με το σήμερα: «Η τέχνη είναι πάντα πολιτική», λέει, «με την έννοια της ειλικρίνειας γι’ αυτό που κάνεις και τον τρόπο που κοιτάζεις τον κόσμο και λες κάτι.

»Είναι περισσότερο στον τρόπο που μιλάς, στην καλλιτεχνική χειρονομία, παρά σε όποια συζήτηση θέλεις να κάνεις. Συχνά είμαι πολύ προσεκτικός κι επιφυλακτικός για την τέχνη που προσπαθεί να κάνει μια δήλωση γιατί νιώθω ότι υπάρχει απλώς για να καμουφλάρει την καλλιτεχνική αδυναμία»." 

 Αν η τέχνη δεν είναι για δηλώσεις, γιατί να είναι η "Γκουέρνικα" του Πικάσο το σπουδαιότερο αντιπολεμικό ἐργο όλων των εποχών, γιατί να μάς ενδιαφέρει η ποίηση του Ελύτη,"Η πορεία προς το μέτωπο", μήπως το τραγούδι του Sam Cooke " A change gonna come" δεν είναι τέχνη ,γιατί οι RATΜ  να μπορούν να κλείσουν ολόκληρο χρηματιστήριο με τις δημιουργίες τους, γιατί να τραγουδάμε το "Μακεδονία ξακουστή του Αλεξάνδρου η χώρα" ;;; Όλα αυτά δε λογίζονται δηλώσεις, απόψεις και σύμβολα που γνωστοποιούνται,μεταδίδουν συναισθήματα και μάς ενώνουν μέσω της μουσικής, της λογοτεχνίας, της ζωγραφικής, του κινηματογράφου, κ.α.; Όλα τα παραπάνω και πολλά άλλα παραδείγματα δεν είναι απλώς καλλιτεχνικές χειρονομίες, είναι τέχνη, είναι η φύση του καλλιτέχνη. Καταλήγω, λοιπόν, ότι η τέχνη είναι κάθε δήλωση  και έκφραση, είτε ιδέας έιτε συναισθημάτων.

 (Δεν κριτικάρω ούτε την εφημερίδα, ούτε την αρθρόγράφο και φυσικά ούτε και τον Ρεντά     Κατέμπ. Απλώς εκφράζω τη γνώμη μου.)

                                   Εσείς, πώς αντιλαμβάνεστε το παραπάνω;

[ τροποποιήθηκε από τον/την CRAZYFORGUITARS, 29-06-2018 00:07 ]

Ο καλλιτέχνης εκφράζεται μέσω της τέχνης του και δεν μπορεί να μην είναι έτσι. Διαφορετικά δεν έχει κανένα νόημα. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι η Rock μουσική παρ' όλο που βρισκόταν ακόμα στο εφηβικό της περπάτημα (δεκαετία του 70), πήρε θέση και συνέβαλε τεράστια στην απόφαση για τον τερματισμό του πολέμου στο Vietnam. Τι πιο τρανταχτό απ' αυτό;  

[ τροποποιήθηκε από τον/την Orfeus, 29-06-2018 13:24 ]

Ακριβώς! Άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η τέχνη εχει συμβάλλει τόσο  πολύ  μέσω των καλλιτεχνών και των "δηλώσεών" τους στο να κανουμε τον κόσμο  μας  πιο ενάρετο που είναι αδιανόητο να πιστεύουμε ότι ο καλλιτέχνης που κάνει μια δήλωση μέσω  της τέχνης του είναι καλλιτεχνικά αδύναμος.

Iereas,  εγώ εκλαμβάνομαι το αποσπασμα που παρέθεσα με δύο τρόπους. Ο ένας,που κυριαρχεί και περισσότερο μέσα μου, είναι αυτός που  ανέπτυξα στο πρώτο ποστ μου. Κι ο άλλος, κάπως πιο ανεκτικός στα λόγια του Κατέμπ ,μοιάζει με το δικό σου όπου ο Κατέμπ υποστηρίζει ότι έχει σημασία και ο τρόπος που εκφράζεις κάτι. Ωστόσο,όπως έγραψες κι εσύ ο τρόπος με τον οποίο θα εκφράσεις κάτι μπορεί σε κάποιον να φανεί ωραίος και κομψός, ενώ σε κάποιον άλλο να φανεί άκομψος κι επιθετικός.(π.χ. Τζίμης Πανούσης). Οπότε η βασική ιδέα του Κατέμπ φαίνεται σαθρή και ασαφής.

Τέλος έχω και μία απορία! Όπως γράφει η πολυαγαπημένη wikipedia, τέχνη είναι η δημιουργική έκφραση που αποτυπώνει την ψυχική κατάσταση, τα συναισθήματα, τις ιδέες, την αίσθηση ή τον οραματισμό του καλλιτέχνη. ( Αν και πιστεύω ότι η τέχνη δεν είναι κάτι τόσο εύκολα προσδιορίσιμο, δέχομαι αυτόν τον ορισμό). Εσύ, λοιπόν, σε ποιες τέχνες αναφέρεσαι που όπως γράφεις δεν έχουν ως στόχο τις εκφράσεις  πολιτικής ιδεολογίας, σκέψεων και συναισθημάτων; Ενα παράδειγμα θα βοηθούσε να καταλάβω τι εννοείς  επ` αυτού του θέματος. 

Δεν γνώριζα για τον δωδεκαφθογγισμό και όλα όσα ανέφερες, οπότε τώρα καταλαβαίνω τι εννοείς σχετικά με το ότι η τέχνη δε χρειάζεται στόχο, αλλά κατά τη γνώμη μου η τέχνη είναι καλύτερο να έχει κάποιο στόχο,όχι απαραίτητα πολιτικό, μέσω του οποίου θα μπορεί το κοινό να ταυτιστεί και  να αλληλεπιδράσει με τον καλλιτέχνη και την ίδια τη τέχνη.

Αλλο αυτό όμως και άλλο να υπηρετής με την τέχνη σου κάποιες συγκεκριμένες πολιτικές σκοπιμότητες,όπως έκαναν τόσες δεκαετίες τώρα οι λεγόμενοι "στρατευμένοι" αριστεροί καλλιτέχνες,που συνέβαλαν στο να φτάση η Ελλάδα στο χάλι που έφτασε.

Αυτοί στους οποίους αναφέρομαι-το ξαναλέω-υπηρετούν ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ πολιτικές σκοπιμότητες.Δέν "αδιαφορούν γιά τα κοινωνικά προβλήματα",αλλά τα παρουσιάζουν μέσα από την δική τους μόνο μανοχαϊστική οπτική.Αυτός που έγραψε,γιά παράδειγμα,τον στίχο:

Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
έχεις κατάστημα κάπου στη γη
πουλάς εμπόρευμα,
βγάζεις λεφτά
πολλά λεφτά,
πολλά λεφτά

τί θέλει να πή,άραγε;Οτι το να έχης μαγαζί και να πουλάς πράγματα είναι κακό;Ο ίδιος ο Πάνος Τζαβέλλας,που έγραψε τον στίχο αυτόν,από πού αγόρασε την κιθάρα του;Από πού αγοράζει τίς χορδές του γιά να βγαίνη να παίζη τα τραγούδια του;Από κάποιο ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ σάν τού κυρ-Παντελή προφανώς,δέν τα έφτιαξε μόνος του.

Συνεχίζει δέ ο ίδιος:

"Ξέρεις πως δώσανε κυρ-Παντελή
άλλοι τα νιάτα τους και τη ζωή
να γίνει τ’ όνειρο φέτα ψωμί
να φας και ‘ συ κυρ-Παντελή"

Κι εσύ τι έδωσες κυρ-Παντελή;
Πες μας τι έκανες σ’ αυτή τη γη;
Πες μας τι άφησες κληρονομιά
που να εμπνέει τη νέα γενιά;

Μα και ο κυρ-Παντελής άφησε κληρονομιά το μαγαζάκι που έφτιαξε με τόσους κόπους.Αν αυτό ήταν το όνειρό του,γιατί ο καλλιτέχνης τον ακυρώνει;Αρα,κάπου αποσκοπεί,κάποιο "μήνυμα" θέλει να μάς μεταφέρη:οτι δηλαδή το ν'αποκτήσης πλούτο με την εργασία σου είναι κακό πράγμα και συνεπώς "φάτε τούς πλούσιους".

Και νά'το το μήνυμα,το λέει στο τέλος:

"Έντιμοι άνθρωποι, νέα γενιά
θάψτε τους έντιμους μες στα σκατά
κι αυτούς που φτιάξανε τον Παντελή
σκουλήκι άχρηστο σ’ αυτή τη γη."

Σκουλήκια άχρηστα,λοιπόν,όσοι με τους κόπους τους προσπαθούν να δημιουργήσουν πλούτο (και άρα φόρους,από τους οποίους το κράτος  θα φτιάξη σχολεία,νοσοκομεία,δρόμους και λιμάνια).Σωστά;

Αυτή η νοοτροπία λοιπόν μάς έφερε στο σημερινό μας χάλι...... 

Το ίδιο είναι Αλβέρτο -το ξαναλέω- διότι και ο Πάνος Τζαβέλλας με τον στίχο αυτόν, δηλώνει όλα αυτά που αναλύεις. Δηλώνει πολιτική θέση. 

Μα τότε ακόμη και το "αρνάκι άσπρο και παχύ",είναι τέχνη που "κάνει δηλώσεις".......

[ τροποποιήθηκε από τον/την Hastaroth, 14-07-2018 13:43 ]

Φυσικά και είναι.  Αν αναλογιστούμε ποτε γράφτηκε το εν λόγω ποίημα, ποιος ο συγγραφέας και το έργο του, αν αποκωδικοποιησουμε το νόημα και τη συμβουλευτική που κρύβονται πίσω από τους στίχους μιλαμε σαφώς για δήλωση και πολιτική θέση με την ευρυτερη έννοια του ορου. 

Να ξεκαθαρίσω ότι δεν υποστηρίζω πως πρεπει να ψάχνουμε παντού πολιτικό περιεχόμενο. 

Αυτό που είπα είναι ότι το συγκεκριμένο ποίημα και ο σσυγκεκριμένος ποιητής εκφράζει μια συγκεκριμένη θέση της εποχης. Ειναι ποίημα που συμβουλεύει τα παιδιά να ακούν τους γονείς τους γιατί αν δεν ακολουθούν τις συμβουλές τους, όπως έκανε το αρνακι, και κανουν πράγματα αντίθετα με αυτές θα πάθουν κάτι κακό.  

Το πολιτικό νόημα όπως το εννόησα αφορά την ευρύτερη έννοια της πολιτικής- την έκφραση με αλλά λόγια μιας συμβουλής θεσης εκ μέρους ενος ανθρώπου που θεωρείται πως εχει επιρροή στην κοινωνια και όσον αφορά τον Κατακουζηνο, μιας και μιλάμε γι αυτόν, στα παιδια. Γενικότερα ως ποιητής εκφράζει μέσα από την ποίηση του την τάση της εποχής (αρχαιολατρια,  πατριωτισμό, ενισχυση του εθνικου φρονηματος κλπ).

Σαφώς το ποίημα δεν πρόκειται για στρατευμενη ποίηση,       αν θα μπορούσαμε να χρησιμοποιησουμε τον όρο τότε. Αν όμως γραφόταν σε άλλη εποχή ίσως ο ποιητής τελείωνε τους στιχους οχι με το αρνακι να πηδαει το ρεμα και να σπάει το πόδι του αλλά με το αρνάκι να βρισκεται ακέραιο στην απέναντι πλευρά και να ανακαλύπτει ομορφιές της ζωής. 

[ τροποποιήθηκε από τον/την freddom, 13-07-2018 21:40 ]

Για να μαθεις να κανεις αλματα θελει εκπαιδευση και ταπεινοτητα freddom και οχι ανοησια!

Ευτυχως που ποτε δεν γραφτηκε οτι το προβατακι απολαμβανει τις χαρες της ζωης!

Μια ενθαρρυνση για να γκρεμοτσακιστει στο επομενο χαντακι!

Ετσι καταστρεφετε τα παιδια σας εσεις οι συγχρονες μανες.

Δεν είπα ότι συμφωνώ η διαφωνώ με τους στίχους η πως κακώς ειναι όπως ειναι.  Είπα ότι περιέχουν μια θέση. Αν ο ποιητής έγραφε πως το αρνάκι απολαμβάνει τις χαρές θα είχε άλλη θέση εντελώς αντίθετη, θα ενθαρρυνε κάτι διαφορετικο, αν έλεγε πως το αρνάκι έκανε προπόνηση πριν πηδήξει το χαντακι μια τριτη κλπ. 

Ο Hastroth έγραψε στα σχόλια του ότι δεν του αρεσει η τεχνη όταν υπηρετει συγκεκριμένες πολιτικες σκοπιμοτητες. Σεβαστό. Παρεθεσε, όμως ένα ποιημα συμβουλευτικο του οποίου ο συγγραφέας εξέφραζε μέσα από το γενικοτερο έργο του την επίσημη γραμμη του κράτους και ανηκε στον περιβάλλον του παλατιου. 

Όπως ξανάπα δεν θεωρώ οτι πρέπει παντού να ψάχνουμε σκοπο.  Εξάλλου πιστεύω ότι η τέχνη δεν έχει να κανει τόσο με το να βρούμε τι  θέλει να πει ο ποιητής αλλά με την αλληλεπίδραση και το τι εισπράττει ο αναγνώστης, πώς αισθάνεται, πώς βιώνει κάθε έργο.  

Θα ήθελα όμως να θέσω ένα ερώτημα, μιας και ανοίξαμε αυτήν την κουβεντα.  Όταν κάποιος συγγραφέας, ποιητής  κλπ γράφει για ένα έντυπο που απευθύνεται σε συγκεκριμένο παιδικο κοινό,  όπως ήταν η Διαπλαση των παίδων με την οποία συνεργαζοταν ο Κατακουζηνος, όταν δίνει μεσα από τα κείμενα του συμβουλες, οποίες κι αν είναι αυτές ή εκφράζει απόψεις προσωπικές θελει αραγε να επηρεάσει η όχι το κοινό του; Τι θέλει να εκφρασει όταν τα κείμενα του περιέχουν επαναλαμβάνω συμβουλές; Μπορεί να αποφύγει τον διδακτισμο και να στοχεύει μόνο στην αισθητική απολαυση;

[ τροποποιήθηκε από τον/την freddom, 14-07-2018 04:31 ]

Στο έγραψα και θα στο ξαναγράψω freddom.Ήταν ενα αρνακι ασπρο και.παχυ που παρακουσε τη γονεικη συμβουλη και βρεθηκε με σπασμενο ποδαρακι. Και τελεία.Σ αρεσει σαν αναγνωσμα η σαν ακουσμα? Ολα τ αλλα τσαμπα ενεργεια καλο.μου.Θα σου απαντουσα αλλα εχω να ξοδεψω την ενεργεια μου αναζητωντας νοηματα εκει οπου ωφελει. Καλημερα

Υγ ο hastaroth εδειξε το φεγγαρι αλλα εσυ κολλησες στο δαχτυλο του.

[ τροποποιήθηκε από τον/την freddieKrueger, 14-07-2018 08:54 ]