«Μπούχτισα με τα λαϊκά»
Της ΜΑΤΟΥΛΑΣ ΚΟΥΣΤΕΝΗ (kusteni@enet.gr)
«Την Ελένη στις πρόβες την καμαρώνω. Τραγουδίστρια βιωματική και ιδιαίτερα χαρισματική. Μπαίνει στην πιο όμορφη περίοδο της ωριμότητάς της. Εγώ απλά στάθηκα δίπλα της για να μη φοβάται, γιατί όλοι φοβόμαστε όταν συναντιόμαστε με τον εαυτό μας» λέει η Τάνια Τσανακλίδου, που, εκτός του ότι είναι κολλητή φίλη της Ελένης Τσαλιγοπούλου, έχει επιμεληθεί και σκηνοθετήσει το πρόγραμμα που ξεκίνησε και θα παρουσιάζεται κάθε Παρασκευή και Σάββατο στο «Μετρό».
Και οι δύο παραδέχονται ότι πρόκειται για την πιο προσωπική κι εξομολογητική δουλειά που η Ε. Τσαλιγοπούλου έχει κάνει τα τελευταία χρόνια. «Βρήκα τρόπο να συνδέσω όλες μου τις αγάπες. Θα μπορούσε να έχει τίτλο "Το μαντολίνο", γιατί έτσι με φώναζαν μικρή» λέει η ίδια. Πρόγραμμα που χώρεσε από το «Δυο δυο» του Σαββόπουλου, τη «Νερατζούλα» και το «Καίγομαι» του Ξαρχάκου μέχρι το «Μωρό» της Πρωτοψάλτη και το «Τα πήρες όλα κι έφυγες», που θα ερμηνεύει ο σαξοφωνίστας Ντέιβιντ Λιντς. Μαζί τους επίσης θα είναι και ο νικητής του φετινού Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης Σταύρος Σιόλας.
Στα 44 χρόνια της -που τα αποκαλύπτει ανενδοίαστα- η Ε. Τσαλιγοπούλου εκπέμπει κάτι πολύ ειλικρινές και γήινο. Διηγείται ιστορίες από τα παιδικά της χρόνια, τον πρώτο της γάμο, τον εικοσιπεντάχρονο γιο της, το πόσο πάλεψε με τη φιλαρέσκειά της όταν έκανε σουξέ. Φέτος συμπληρώνει είκοσι χρόνια στο τραγούδι. Χρόνια μοιρασμένα, θα 'λεγε κανείς. Τα μισά στην αφάνεια, σε μια σιωπηλή αφοσίωση στη μουσική. Και τα άλλα μισά στο μουσικό προσκήνιο, με ό,τι συνεπάγεται αυτό: από χρυσούς δίσκους έως βραβεία Αρίων.
«Δεν θέλω να ξανατραγουδήσω για χορούς»
Σήμερα, πάντως, πηγαίνει σε μια πιο μικρή μουσική σκηνή και παραδέχεται: «Δεν θέλω να κάνω το κέφι των μαγαζατόρων. Δεν θέλω να ξανατραγουδήσω σε μαγαζί που διοργανώνει χορούς. Από το 1997 που άρχισα να κάνω σουξέ πίστεψα ότι η επιτυχία θα με βοηθήσει να κάνω πιο εύκολα τις παραγωγές που ονειρευόμουν. Τελικά εγκλωβίζεσαι σε αυτή. Κάνεις τα χατίρια του κόσμου, που απαιτεί να σε χαρεί με τον τρόπο που εκείνος έχει συνηθίσει. Κινείσαι, λοιπόν, περισσότερο με τις δικές του επιθυμίες».
- Και ο κόσμος δεν έχει πάντοτε καλό κριτήριο;
«Το κοινό είναι σαν ένα χάπι. Σαν ναρκωτικό. Μόνο αν το πάρεις θα μάθεις σε τι δρόμους θα σε οδηγήσει. Αφήστε που ο κόσμος πια εκπαιδεύτηκε να βολεύεται σε αυτό που του προσφέρεται. Κυρίως την εκτόνωση».
- Εσάς το κοινό σάς έχει οδηγήσει σε λάθος δρόμο;
«Ο κόσμος όχι. Η εποχή με οδήγησε σε λάθος μονοπάτια. Μέχρι το 1997 απευθυνόμουν σε 150 άτομα το πολύ. Το ότι βρέθηκα στα μεγάλα μαγαζιά ήταν σφάλμα που αναγνωρίζω τώρα. Ημουν ένα κορίτσι που ήρθε στην πρωτεύουσα για να δουλέψει. Ηθελα να επικοινωνήσω, αλλά συγχρόνως φοβόμουν μήπως εκτεθώ από αυτά που θα πω. Επίσης, κουβαλούσα την πίκρα της πόλης μου, η οποία με έδιωξε γιατί δεν μπορούσε να καταλάβει μια γυναίκα που ασφυκτιά με τη σύμβαση».
- Δηλαδή;
«Δεν δέχθηκαν ότι ζήτησα διαζύγιο. Η δεύτερη γυναίκα που χώρισε στη Νάουσα ήταν ακριβώς 20 χρόνια πριν από μένα, το 1963. Ηταν αδιανόητο ότι έφυγα για να γίνω τραγουδίστρια. Μου φέρθηκαν άσχημα, αν και ομολογώ ότι η απόρριψη αυτή μου έδωσε την ώθηση που χρειαζόμουν για να φύγω στη Θεσσαλονίκη και να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα».
- Πώς βρεθήκατε σε αυτόν τον γάμο;
«Στα 19, πριν καλά καλά ξεμπερδέψω με την εφηβεία μου, παντρεύτηκα κι έγινα μητέρα. Δεν υπήρχε περιθώριο για κάτι άλλο. Οι γονείς μου ταβερνιάρηδες ήταν, άρα ο μόνος επαγγελματικός προσανατολισμός που μου παρουσιαζόταν ήταν να δουλεύω περιστασιακά ως γκαρσόνα στην ταβέρνα. Ομως έτσι κατάλαβα ότι έχω ταλέντο στην επικοινωνία».
- Τραγουδούσατε πάντα;
«Από πέντε χρονών. Ημουν η τραγουδίστρια της οικογένειας, της παρέας, της Νάουσας. Μεγάλωσα με δημοτικά και λαϊκά. Είχαμε ένα μόνο πικάπ στη γειτονιά, το οποίο όλα τα σπίτια από γύρω τροφοδοτούσαν με δίσκους. Ουσιαστικά η παράσταση που κάνω σήμερα είναι η διήγηση αυτής της ιστορίας».
- Και στην Αθήνα πώς τα καταφέρατε;
«Στην αρχή είχα κλειστεί στον εαυτό μου. Είχα να παλέψω ανάμεσα στο άβγαλτο παιδί και τον συντηρητισμό μου και το γεγονός ότι το ταλέντο μου ζητούσε να απαλλαγώ από αυτά. Ηταν κι αυτή η βαριά προφορά που με κορόιδευαν... Νομίζω πως, αν δεν υπήρχε ο Χατζιδάκις να μου λέει "δεν θα χαλαλίσεις το ταλέντο για το βόλεμά σου", ίσως και να είχα εγκαταλείψει».
- Με τον καιρό βέβαια αρχίσατε να προσαρμόζεστε στις προσταγές του επαγγέλματος.
«Μέχρι τα 17 ήμουν ένα αγοροκόριτσο που έπαιζε πόλεμο και μήλα. Δεν κάπνιζα, δεν έβγαινα για καφέ, δεν υπήρχε ο ερωτισμός και το γκομενιλίκι πουθενά. Οταν μπήκα στη δισκογραφία ήμουν ένα φρικιό. Μέχρι το 2000 δεν αισθανόμουν γυναίκα, αλλά κορίτσι. Ακόμα και με το παιδί μου, μαζί μεγαλώσαμε. Τα τελευταία χρόνια άλλαξα, όχι γιατί υπέκυψα στις προσταγές της δισκογραφίας, αλλά γιατί ερωτεύθηκα κι άρχισα να κοιτάζομαι. Ετσι, λοιπόν, βγήκαν όλα τα γυναικεία στοιχεία μου με φόρα».
«Δύσκολο πακέτο οι συνεργασίες»
- Κάποιοι λένε ότι πάνω σε αυτή τη φόρα αφήσατε το λαϊκό που σας ανέδειξε και στραφήκατε σε πιο ποπ τραγούδια.
«Και πολύ καλά έκανα! Αγαπώ από την Μπίλι Χόλιντεϊ μέχρι τη Μαρίκα Νίνου. Επειδή είπα το "Τζιβαέρι" δεν μπορώ να πω τίποτα άλλο; Μπούχτισα με τα λαϊκά. Βαρέθηκα να βάζω κομμάτια σε ένα πρόγραμμα μόνο και μόνο για να έρθει κάποιος στο τσακίρ κέφι. Το μεγαλύτερό μου μαρτύριο είναι να βλέπω σαν υποχρέωση το τραγούδι που περισσότερο αγάπησα. Εάν υπήρχε εξέλιξη στο λαϊκό τραγούδι, πιθανόν να μην είχα αντίρρηση. Αλλά σήμερα το μόνο ζωντανό κομμάτι του είδους είναι οι διασκευές. Καλά λαϊκά έχουν γραφτεί δέκα όλα κι όλα την τελευταία δεκαετία».
- Και με ποιον άλλο τομέα της δουλειάς ακόμα δεν εξοικειωθήκατε;
«Δύσκολο πακέτο είναι για μένα οι συνεργασίες, γιατί μοιράζεσαι το προσόν σου αλλά και το ελάττωμα, την εμμονή, την πικρία, τα απωθημένα, τη φιλαρέσκειά σου».
- Τη νέα γενιά πώς τη βλέπετε;
«Χωρίς παιδεία και με μια φοβερή απαξίωση για όσα οι γονείς τους βίωσαν και αγωνίστηκαν. Εγώ μεγάλωσα σε ένα μελίσσι από σαράντα παιδιά, ανέμελη. Σήμερα η μοναξιά των παιδιών είναι αφόρητη κι επικίνδυνη. Πονάνε τα παιδιά».
- Πολύ έντονος είναι ο πόνος και στο τραγούδι.
«Οντως. Εξ ου και στο τελευταίο μου άλμπουμ "Κάθε τέλος κι αρχή" ήθελα μια ηρωίδα που δεν κλαίει. Αμάν πια με τη γυναίκα που υποφέρει. Κι εγώ έχω κλάψει πολύ με το λαϊκό. Ομως, θεωρώ ότι οι άντρες είναι υπέροχοι κι ότι οι γυναίκες δεν είναι καημένες».
ελευθεροτυπία- 11/03/2007
