Αλβανική πολυφωνική παράδοση

Η πλούσια μουσική πολυφωνική παράδοση της Αλβανίας συγκαταλέγεται πλέον στον κατάλογο των παγκόσμιων μουσικών αριστουργημάτων της UNESCO.



Η πολυφωνική μουσική παράδοση της Αλβανίας βρίσκεται στην 43η θέση των πλέον διακεκριμένων μουσικών παραδόσεων των λαών του κόσμου και όπως τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση του αλβανικού ΥΠΕΞ αυτό αποτελεί «αναγνώριση της αλβανικής πολιτιστικής κληρονομιάς στο σύνολό της».

Η παραδοσιακή αλβανική πολυφωνική μουσική μπορεί να χωριστεί σε δυο μεγάλες κατηγορίες, με βάση την ερμηνεία της από τους Γκέγκηδες της βόρειας Αλβανίας από τη μια πλευρά και τους Τόσκηδες και Λιάπηδες του νότου από την άλλη. Αποτελεί μουσικό φαινόμενο μοναδικό και σε σχέση με τη δυτική πολυφωνία διακρίνεται από μια δομή πρωτότυπη και αυθεντική.

Η πρώτη έρευνα για την παραδοσιακή πολυφωνία στην Αλβανία πραγματοποιήθηκε το 1959 από τον Ραμαντάν Σόκολι και φέρει τον τίτλο «Η λαϊκή μας πολυφωνία». Η έρευνα αυτή περιλαμβάνεται και στο βιβλίο που εξέδωσε αργότερα (1965) ο ίδιος με τον τίτλο «Αλβανική Λαϊκή Μουσική» και στο οποίο εξετάζονται οι ρίζες και η εξάπλωση της αλβανικής μουσικής πολυφωνικής παράδοσης.

Το πολυφωνικό τραγούδι εκτελείται συνήθως από τέσσερις εκτελεστές, που μπορεί όμως να φθάνουν και τους δέκα, ενώ στην απλούστερη μορφή της αλβανικής πολυφωνίας υπάρχουν δυο εκτελεστές -κυρίως άνδρες- χωρίς, ωστόσο, να αποκλείεται και η γυναικεία παρουσία.

Στο πολυφωνικό τραγούδι υπάρχει μια αυστηρή ιεραρχία ανάμεσα στους τραγουδιστές, σε άμεση σχέση με την τεχνική και τον ρόλο του καθενός στην ομάδα. Υπάρχει ο κορυφαίος που τραγουδά την κυρίως μελωδία και λέγεται πάρτης ή παρτής ή σηκωτής, ο δεύτερος που «γυρίζει» το τραγούδι και λέγεται γυριστής και οι υπόλοιποι οι οποίοι ισοκρατούν. Κρατάνε δηλαδή το «ίσο», όπως οι βοηθοί γύρω από τους ψάλτες στις εκκλησίες.

Υπάρχει συνήθως κι ένας ακόμα τραγουδιστής, ο κλώστης, που κάνει ιδιόμορφους λαρυγγισμούς με ψεύτικη φωνή «κλώθοντας» το τραγούδι.

Αυτού του είδους η μουσική παράδοση είναι ευρύτατα διαδεδομένη στους κόλπους της αλβανικής κοινωνίας και χρησιμοποιείται για να «ντύσει» διάφορες εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής του τόπου. Από τους γάμους, τις γιορτές του θερισμού, διάφορες θρησκευτικές και άλλες εκδηλώσεις έως και τις κηδείες, για όλα υπάρχει ένα πολυφωνικό τραγούδι.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η μικρή αλλά σταθερή αύξηση που καταγράφεται στον λεγόμενο πολιτιστικό τουρισμό, σε συνδυασμό με το αυξανόμενο ενδιαφέρον της διεθνούς ερευνητικής κοινότητας για το μοναδικό αυτό μουσικό φαινόμενο, έχει συμβάλλει στην «αναγέννηση» της αλβανικής πολυφωνικής παράδοσης.

Πηγή: news.in.gr, με πληροφορίες από ΑΠΕ, ΜΠΕ

Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η αναφορά του vouliakis ... (όπως οι περισσότερες που κάνει ...).

Μια συμπληρωματική «κατάθεση» (δεν ξέρω κατά πόσο συμβάλει ...). Είχα μια αίσθηση πριν από κάποια χρόνια, όταν βρέθηκα για λίγο καιρό στην Νότια Αλβανία (Κορυτσά). Εκεί πέρα απ' όλες εμπειρίες (που με έκαναν να δω τα πράγματα και τη ζωή γενικότερα με άλλο μάτι) ... είδα το «παζάρι» της Κορυτσάς . Δεν έχω εικόνα για το τι γίνεται σήμερα, (σχεδιαζόταν η μεταφορά του σε άλλο χώρο ...). Το χαρακτήριζαν σαν ένα από τα σημαντικότερα λαογραφικά δρώμενα των Βαλκανίων. Το "παζάρι" είχε μια διαρκή λειτουργία στην παλιά πόλη. Έβρισκε κανείς από παλιά αντικείμενα σπάνιας αξίας, ανταλλακτικά για mercedes, σακούλες του Α- Β .... μέχρι τυποποιημένα προϊόντα, ζώα, στερεοφωνικά κλπ .... Λειτουργούσε και σαν χώρος καλλιτεχνικής έκφρασης. Ζωγράφοι, χειροτέχνες, τραγουδοποιοί. Όλα σε μια πλήρη αναρχία, αλλά με μια ιδιαίτερη ισορροπία.

Τους είδα να τραγουδούν. Είναι ακριβώς έτσι όπως περιγράφει το κείμενο. Φωνές γλυκύτατες, πανέμορφες μελωδίες, όλες οι ηλικίες (νομίζω περισσότεροι από 4, δεν θυμάμαι ακριβώς), υπήρχε ο «επικεφαλής» , ο δεύτερος (που κάνει τα γυρίσματα) και η «χορωδία» κατά κάποιο τρόπο. Δεν καταλάβαινα βέβαια λέξη από το τι λέγανε, αλλά, ειδικά η χορωδία λειτουργούσε εν είδη «χορού» ... Εκφραζόντουσαν και με κινήσεις (περιορισμένες βέβαια) ανάλογα με το θέμα προφανώς. Το ύφος, οι ρυθμοί, θύμιζαν κάτι από βυζαντινούς ύμνους και δικά μας δημοτικά τραγούδια. Βέβαια, στις νότιες περιοχές έτσι κι αλλιώς συναντά κανείς πολλά κοινά στοιχεία με τα «δικά μας». Α ναι. Είμαι σχεδόν σίγουρος πως από τη στιγμή που τα στοιχεία αυτά έχουν γίνει διεθνώς αναγνωρίσιμα, θα τα αξιοποιήσουν.

Με όλο το θάρρος και χωρίς να έχω πρόθεση να προσδώσω οποιαδήποτε άλλη χροιά στη συλλογιστική μου, η οποία θα ξεφεύγει από τα μουσικά όρια, θα ήθελα να κάνω μια πρώτη τοποθέτηση με τις εξής παραπομπές...

1. "Η πολυφωνία ως μουσικός όρος είναι ταυτισμένη με δύο διαφορετικά μουσικολογικά περιεχόμενα. Για τους φίλους της κλασικής μουσικής, η πολυφωνία είναι ένα σύστημα μουσικής γραφής που αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στη περίοδο της Αναγέννησης και του Μπαρόκ, για να φθάσει μέχρι τις μέρες μας σαν μια έντεχνη μουσική έκφραση. Η έντεχνη ευρωπαϊκή πολυφωνία βασίζεται στην αντιπαράθεση όμοιων μελωδικών γραμμών. Σε διάκριση με αυτό το είδος η Λαϊκή Πολυφωνία έχει ρίζες προγενέστερες, για κάποιους ερευνητές αρχέγονες, απαντά σε ελάχιστες περιοχές του κόσμου και βασίζεται στη διαφορετικότητα των μελωδικών γραμμών έκφρασης των μελών της πολυφωνικής ομάδας.
Τρία βασικά στοιχεία συνηγορούν στην παλαιότητα της καταγωγής της Λαϊκής Πολυφωνίας, η ομαδικότητα και ο φωνητικός χαρακτήρας της ερμηνείας και οι ανημίτονες πεντατονικές κλίμακες που αποτελούν τη μελωδική βάση της.

Μουσική βάση του πολυφωνικού τραγουδιού, οι διάφορες μορφές της ανημίτονης πεντατονικής κλίμακας, δηλαδή σειρές πέντε φθόγγων με δεύτερες μεγάλες και τρίτες μικρές που μπορούν να φτάσουν μέχρι πέντε διαφορετικές ενώσεις των φθόγγων χωρίς την παρουσία ημιτονίων.

Η Λαϊκή Πολυφωνία απαντιέται σπάνια. Μέσα από διαφορετικούς δρόμους εξέλιξης και επιρροών τη συναντάμε στην Ήπειρο, Νότιο Αλβανία, Κάτω Ιταλία, Κορσική, Βοσνία, Σερβία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία, Νότια Πολωνία, Αιθιοπία, Γεωργία, Βόρειο Πακιστάν, νότιους πρόποδες Ιμαλαΐων, Ινδονησία και Ταϊβάν. Η εξάπλωση της Λαϊκής Πολυφωνίας διατηρεί τους απόηχους πολιτισμικών αλληλεπιδράσεων άλλων εποχών, αναδεικνύοντας την ώσμωση, τις συγγένειες και τις γέφυρες επικοινωνίας ανάμεσα στους πολιτισμούς γειτονικών λαών σε περιοχές όπου σήμερα τα σύνορα φαντάζουν ανυπέρβλητα.
Ιδιαίτερη αξία αποκτά σήμερα το αξιακό περιεχόμενο του Πολυφωνικού Τραγουδιού. Ο συλλογικός χαρακτήρας της ερμηνείας του, βασισμένος σε συγκεκριμένες, ιστορικά, κοινωνικές δομές και συλλογικές νοοτροπίες, αναγορεύεται σε κυρίαρχο στοιχείο προβολής και επιβίωσης του είδους στη σημερινή εποχή, της εξατομίκευσης και του κατακερματισμού. Η συλλογικότητα αποτελεί το βασικό κίνητρο του ενδιαφέροντος για πολλούς νέους ανθρώπους που στρέφονται στο Πολυφωνικό Τραγούδι αναζητώντας αυθεντικά ακούσματα ψυχής και συλλογική καλλιτεχνική έκφραση, δίνοντας νέα πνοή σε ένα είδος που, στη δίνη των νέων πολιτιστικών μοντέλων και αλλαγών, έδειχνε να πορεύεται απαρέγκλιτα προς τη δύση του και το μελλοντικό του αφανισμό."
2. "Το Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι αποτελεί μια από τις πιο ενδιαφέρουσες μουσικές φόρμες στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια αλλά και στο παγκόσμιο ρεπερτόριο της Λαϊκής Πολυφωνίας.
Η καταγωγή αυτής της πολυφωνικής φόρμας, παρόλο που η έρευνα δεν έχει καταλήξει ακόμη σε βέβαια συμπεράσματα, πιθανά να ανάγεται σε πολύ παλιές (ίσως ακόμη και προελληνικές) εποχές. Οι μελωδίες των πολυφωνικών τραγουδιών, μαζί με ορισμένα ακόμη της Ηπείρου και της Θεσσαλίας) είναι οι μοναδικές στον ελλαδικό χώρο που έχουν διατηρήσει την ανημίτονη πεντατονική κλίμακα (κλίμακα που αποτελείται από πέντε νότες χωρίς ημιτόνια). Η κλίμακα αυτή, σύμφωνα με κάποιους μουσικολόγους, ταυτίζεται με το δώριο τρόπο των αρχαίων Ελλήνων, την κατεξοχήν «ελληνική αρμονία». Δίπλα στην κλίμακά του, στοιχεία που συνηγορούν στην παλαιότατη καταγωγή του είδους αποτελούν ο φωνητικός, ομαδικός, ρητορικός και τροπικός του χαρακτήρας.
Στις μέρες μας το ηπειρώτικο πολυφωνικό τραγούδι το συναντάμε στα βορειοδυτικά του Νομού Ιωαννίνων (χωριά του Πωγωνίου, Παρακάλαμος, χωριά βόρεια της Κόνιτσας), σε ελάχιστα χωριά στα βορειοανατολικά της Θεσπρωτίας (Τσαμαντάς, Λιάς, Βαβούρι, Πόβλα) και, κυρίως, στη Βόρειο Ήπειρο, στα χωριά της ελληνικής μειονότητας στα νότια της Αλβανίας (Δερόπολη, Άνω Πωγώνι, Βουθρωτό, Χειμάρα)."

Πηγή... http://www.polyphonic.gr

Παιδιά, είναι τελείως υποκειμενικό -πιθανόν- αυτό που θα υποστηρίξω, αλλά το κάνω στο πλαίσιο της ελεύθερης έκφρασης. Το μυαλό μου και κυρίως η ψυχή μου, μα και ό,τι γνωρίζω και σημαίνουν την εμπειρία της ζωής μου, ως Ηπειρώτης, με οδηγούν στο να είναι αδύνατον να έρχονται μπροστά μου ή ...εντός μου όροι όπως το πολυφωνικό τραγούδι ή η ...Νότια Αλβανία και να μην έχουν ηπειρώτικη έννοια. Εστω ...και ηπειρώτικη έννοια. Τα όρια βεβαίως γίνονται δυσδιάκριτα, όταν συμβαίνει επί αιώνες η από κοινού δραστηριότητα δύο λαών που βιώνουν, αγωνιούν και δημιουργούν με τα σπίτια τους δίπλα-δίπλα, σε ένα συγκεκριμένο τόπο. Υπάρχουν και πολιτισμικές ανταλλαγές αλλά και έντονες επιρροές. ΔΕΝ διαχωρίζω, ούτε διαγράφω την πολιτιστική δημιουργία του αλβανικού λαού. Προσωπικά την εμπειρία μου καταθέτω. Το αυτονόητο για εμένα. Προφανώς, η καταγραφή, αξιολόγηση και χαρακτηρισμός του μουσικού μας πλούτου είναι υπόθεση του Υπουργείου Πολιτισμού. Και για να μην ασχολείται τόσα χρόνια, προφανώς, υπάρχουν ...σημαντικότερα πράγματα που κρατούν τους υπεύθυνους... απασχολημένους. Προφανώς... που να ξέρω? Πάντως, το φαινόμενο δεν αφορά μόνο την Ηπειρο... και συγνώμη για τον οίστρο αλλά με πληγώνει το συγκεκριμένο θέμα. Αυτά... και διευκρινίζω ξανά. Τιμώ όσους εξασκούν την τέχνη του πολυφωνικού τραγουδιού. Αλβανούς και Ελληνες. Ελληνες και Αλβανούς...

Περισσότερα (στα αγγλικά) για την αλβανική πολυφωνική μουσική:

Albanian Folk Iso-Polyphony (από την UNESCO)

The Origin of Albanian Folk Iso-Polyphony (από World Music Central)

Δεν μπορώ να πω οτι έχω ιδιαίτερη γνώση επί του θέματος,αλλά έτυχε να δουλέψω με Αλβανό πληκτρα πριν κάποια χρόνια και έιχα ακούσει την μουσική τους.Θυμάμαι ότι μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση και οτι οι μουσική τους έχει αρκετά κοινά σημεία αναφοράς με την δική μας.Φυσικά να πω οτι οι περισσότεροι είναι εξάιρετοι μουσικοί.

Μέγα λάθος της Unesco!!! Η πολυφωνική μουσική μόνο αλβανική δεν είναι!!! Μπορει να το διαπιστώσει ο οποιοσδήποτε με ένα οδοιπορικό στην Ήπειρο... , εκτός βέβαια αν θέλουν να μας πουν εμμέσως ότι οι Ηπειρώτες δεν είναι Έλληνες... Ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί η Παγκόσμια Κοινότητα διακατέχεται από τόσο μεγάλο άγχος να αναδείξει τον υποτιθέμενο "πολιτισμό" της Αλβανίας

Κύριοι,
δε βλέπω λόγο για την έριδα εφ'όσον οι ίδιοι οι ενσαρκωτές αυτής της παράδοσης επιλέγουν να συνυπάρχουν επί σκηνής και, ακόμη σημαντικότερο επί τραπέζης, να γλεντάνε μαζί στα χωριά τους, να μοιράζονται τα κοινά προσπαθώντας να εκμηδενίσουν εκείνα που άλλοι βρήκαν για να τους χωρίσουν. Θα τους βρείτε κάθε χρόνο σε μια τουλάχιστον μεγάλη συναυλία στο θέατρο Πέτρας αλλά και στο καραβάνι παραδοσιακής πολυφωνίας.
Ιδιαίτερη παράδοση που σε ξενίζει, αν δεν έχεις ακούσματα, αλλά δεν μπορεί να μη σε πείσει για το πηγαίο του χαρακτήρα της και να σε συγκινήσει με την αυθεντικότητά της.
Το αν θα πεις "μ'αρέσει" είναι άλλο θέμα.

Ο διαδικτυακός τόπος της άλλης όχθης, μιας μουσικής σκηνής που πολύ συχνά φιλοξενεί εκπροσώπους της παραδοσιακής πολυφωνίας και δη της ηπειρώτικης και της αλβανικής είναι ανοιχτός και από το polyphonic.gr μαθαίνετε νέα.

Καλές ανακαλύψεις.

Υποτίθεται ότι τα "παγκόσμια αριστουργήματα" της unesco χαρακτηρίζονται από την μοναδικότητά τους. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει με την λεγόμενη "αλβανική πολυφωνική μουσική". Η πολυφωνική μουσική μπορεί να είναι σπάνια δεν συναντάται όμως αποκλειστικά στην Αλβανία και σαφώς δεν είναι δημιούργημα του νεοσύστατου αυτού κράτους ή των βαρβάρων που αποτελούν τον πληθυσμό του...
Να υπενθυμίσω στους συμμετέχοντες στην συζήτηση ότι δεν υπάρχει Νότια Αλβανία αλλά Βόρεια Ήπειρος η οποία κατοικείται από Έλληνες ηπειρώτες που παραμένουν πιστοί στις ελληνικές παραδόσεις (μια από αυτή είναι και τα πολυφωνικά τραγούδια).
Οι λόγοι που οδήγησαν την unesco σε ένα τέτοιο εγχείρημα πρέπει να αναζητηθούν σε πολιτικές σκοπιμότητες

Είναι παραπάνω από φανερό ότι είναι άτοπο να γίνεται λόγος για αποκλειστικότητα της αλβανικής πολυφωνίας. Όμως είναι είναι επίσης γεγονός ότι υπάρχει αλβανόφωνη παραδοσιακή πολυφωνία που, χωρίς να είμαι ο Παπαρηγόπουλος, εικάζω ότι είναι πάνω κάτω σχεδόν σύγχρονη με αυτή της Ηπείρου και της Ηπείρου που είναι πάνω από τα σύνορα αλλά και των βλαχόφωνων χωριών τόσο Ηπείρου και Βορείου Ηπείρου αλλά και αλβανίας. Από εκεί και πέρα, όσον αφορά δηλαδή νεοσύστατο κράτος και βαρβάρους, φαντάζομαι πως,άμα ρωτήσεις την κυρα-Φρόσω , που είναι 83 ετών και εν ενεργεία τσομπάνισσα στον Παρακάλαμο με την τόσο ιδιαίτερη πολυφωνική παράδοση, μάλλον θα παρεξηγηθεί πολύ λιγότερο από μένα για τις ανακρίβειες της unesco και πιθανότατα δε θα καταλάβει τί θα πει νεοσύστατο κράτος.

Η αίσθησή μου είναι ότι παραδοσιακή πολυφωνία είναι τα καλοκαιρινά πανηγύρια που ξημερώνουν με χορό χωρίς συνοδεία οργάνων ως το ξημέρωμα και τα σπαραχτικά μοιρολόγια. Το αν παραγνωρίζονται είναι σημαντικό, αλλά, για μένα πάντα, σχετικά δευτερεύον.
Από εκεί και πέρα, χωρίς να θεωρώ πως με τη στάση μου ασεβώ κατά των Ηπειρωτών που ενσαρκώνουν την παραδοσιακή μας πολυφωνία, υποθέτω πως καθένας αντιμετωπίζει τέτοιου είδους επίσημα διατυπωμένες ανακρίβειες και αδικίες κατά βούληση.

Ζητώ συγγνώμη για τη φλυαρία.

ποιος τη λύση να μου δώσει θα μπορέσει τώρα που φυγε για πάντα ο κηπουρός...;


[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : sue-mommy στις 04-01-2006 11:57 ]

Θεώρησα σκόπιμο να παραθέσω εδώ κάποια κείμενα από τις σελίδες του www.polyphonic.gr

"...Η είδηση προκαλεί χαρά στους φίλους του πολυφωνικού τραγουδιού αφού η αναγνώριση ενός είδους της -σημαντικότατου και από τα πλέον ζωντανά όπως η αλβανική πολυφωνία- αναγνωρίζει έμμεσα το σύνολο της Λαϊκής Πολυφωνίας. Προκαλεί, όμως, και προβληματισμό αν επιβεβαιωθεί η τεκμηρίωση της απόφασης της UNESCO ότι η αλβανική πολυφωνία αποτελεί μοναδικό είδος πολυφωνίας. Κάτι τέτοιο, αν ισχύει, παραγράφει ιδιαίτερα σημαντικά και ζωντανά είδη πολυφωνικού τραγουδιού, ανάμεσά τους το αναγνωρισμένο διεθνώς και επιστημονικά για την αξία του Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι. Παράλληλα τροφοδοτεί όλους όσους επιχειρούν να επενδύσουν εθνικιστικά στους χώρους των λαϊκών πολιτισμών και στις δυο πλευρές των συνόρων, επιχειρηματολογώντας περί μιας ατεκμηρίωτης επιστημονικά μοναδικότητας, πρωτοτυπίας, μονογένεσης. Μια από τις σημαντικές αξίες της λαϊκής πολυφωνίας είναι ότι γεφυρώνει γείτονες λαούς μέσα από την κοινότητα, τις αλληλεπιδράσεις και τις συγγένειες της πολυφωνικής έκφρασης. Ιδιαίτερο παράδειγμα η συγγένεια του ηπειρώτικου πολυφωνικού τραγουδιού και του λιάμπικου, αλβανικού πολυφωνικού τραγουδιού."

Από τη σελίδα "Τα νέα μας"


"Η άποψη μου είναι ότι η φωνητική πολυφωνία που τραγουδιέται σήμερα από τους Έλληνες και Αλβανούς εκφράζει μια συγκεκριμένη φάση της ανάπτυξης του μουσικού πολιτισμού της αρχαίας Ηπείρου χωρίς σύνορα – μάλλον ακόμα πιο μακριά στα βάθη της ιστορίας. Δηλαδή, μεταξύ πολυφωνικών τραγουδιών των Ελλήνων από τις δύο μεριές των συνόρων και των αλβανών της Νότιας Αλβανίας εκτός από τις ασήμαντες διαφορές, υπάρχουν πολλά στοιχεία ομοιότητας. Πιστεύω ότι είναι οι ίδιες μουσικές ρίζες, είναι το ίδιο μουσικό υπόστρωμα πάνω στο οποίο αναπτύχθηκε και η ίδια μορφή τραγουδίσματος, παρόλο που σήμερα εκφράζεται σε δύο γλώσσες...

...Τα κρατικά σύνορα και η γλώσσα δεν μπορούν να είναι και σύνορα ενός συγκεκριμένου πολιτισμού: αυτό είναι γνωστό Παγκοσμίως."

Κ. Λώλης, μουσικολόγος (Ανακοίνωση στο συνέδριο : “ Ορεινός χώρος της Βαλκανικής”. Κόνιτσα 1998)


"Το αδρό ιδιόρρυθμο άκουσμα αυτών των κλιμάκων ( πρόκειται για την πεντατονική κλίμακα ) ήρθε να ταιριάσει μ’ ένα ακόμη στοιχείο επίσης μοναδικό στον Ελλαδικό χώρο όπου ορισμένοι μελετητές εντοπίζουν ακόμη παλιότερες, προελληνικές ρίζες: τα πολυφωνικά τραγούδια που ακούγονται στη Β. Ήπειρο, συνδυάζονται σε μιαν εκπληκτική συνύπαρξη το ατομικό με το ομαδικό, οδηγώντας από τη διαφωνία στη συμφωνία, ταιριάζοντας την αρχαία κλίμακα με το βυζαντινό "ίσον" για να διηγηθούν σύγχρονα πάθη."

Λάμπρος Λιάβας, εθνομουσικολόγος



" Όσον αφορά στην καταγωγή αυτής της πολυφωνικής φόρμας, παρόλο που η έρευνα δεν έχει καταλήξει ακόμη σε βέβαια συμπεράσματα, όλες οι ενδείξεις πείθουν ότι ανάγεται σε πολύ παλιές (ίσως ακόμα και προελληνικές) εποχές."

Λάμπρος Λιάβας ,περιοδικό «Άπειρος», τεύχος 1ο

Παναγιώτη, ολόσωστη η συμπληρωματική τοποθέτησή σου, με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο για τα όσα αφήνει να εννοηθούν. Βλέπεις φίλε μου, πως αποτελέι λεπτό ζήτημα και βέβαια οι χαρακτηρισμοί είναι αρκετά σχετικοί? Στα όσα σημειώνει ο κύριος Λιάβας, να συμπληρώσω ότι η πεντατονία θεωρείται πως πρωτοσυναντάται στην ευρύτερη περιοχή γύρω από την πεδιάδα της Δωδώνης, τόπος ιερός στην αρχαία Ελλάδα, εκεί όπου κατοίκησαν πρωτοελληνικά φύλα, όπως οι Σέλλοι. Μέρος από τους οποίους μετακινήθηκε αργότερα στη Θεσσαλία (προσέχετε ομοιότητα στις ρίζες των ονομάτων), ενώ κατά μια θεωρία δεν είναι άσχετο με αυτή τη φυλή το όνομα... Ελλάδα!
Σε ό,τι αφορά πάντως το πολυφωνικό τραγούδι, αν σκεφτεί κανείς τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η εκτέλεσή του, εύκολα μπορεί να θυμηθεί τα αρχαία χορικά τραγούδια. Ο δε σπαρακτικός -συχνά- χαρακτήρας τους φέρνει ακόμη μεγαλύτερες ομοιότητες με τα πολυφωνικά. Να ολοκληρώσω, λέγοντας ότι μάλλον δεν είναι τυχαία τα τόσα μοιρολόγια, γενικότερα στο Ηπειρώτικο τραγούδι, αλλά και στο πολυφωνικό, σε έναν τόπο που στην αρχαιότητα υπήρχε στη συνείδηση του κόσμου και της θρησκείας ως ο τόπος του Αδη... Ενα σωρό, τοπονύμια και ονόματα, συναντά κανείς στην Ηπειρο με σαφλέστατες αναφορές.
Αυτά και ξανασημειώνω... Ανάμεσα σε δύο λαούς (έστω και οι Αλβανοί ως φυλοί ήρθαν πολύ αργότερα στην περιοχή) που επί αιώνες έχουν ζήσει δίπλα δίπλα οι πολιτισμικές ανταλλαγές και φυσιολογικές και δημιουργικές είναι!

Quote:

Αυτά και ξανασημειώνω... Ανάμεσα σε δύο λαούς (έστω και οι Αλβανοί ως φυλοί ήρθαν πολύ αργότερα στην περιοχή) που επί αιώνες έχουν ζήσει δίπλα δίπλα οι πολιτισμικές ανταλλαγές και φυσιολογικές και δημιουργικές είναι!

Έλεος!!! όχι και πολιτισμικές ανταλλαγές.... Την αρχαία ελληνική μουσική παράδοση την έκαναν copy paste ορδές βαρβάρων που μέχρι το 1600 αγνοούσαν την ύπαρξη της γραφής! Και το κυριότερο τους το αναγνώρισαν ως "μοναδικό παγκόσμιο αριστούργημα" Βέβαια αυτό συγκαταλέγεται στα πλεονεκτήματα που αποκομίζει η Αλβανία ως πλήρως υποταγμένο κρατίδιο στις Η.Π.Α.
Και εμείς αντί να διεκδικήσουμε ότι μας ανήκει, χαιρόμαστε.... Με τέτοια στάση από την μεριά μας βρίσκουν πρόσφορο έδαφος οι ιδέες περί "μεγάλης αλβανίας"