Αυτές οι κυριακάτικες εφημερίδες είναι πλέον χάος! Τις αγοράζεις την Κυριακή και τις τελειώνεις την Τετάρτη! Άσε που προκαλούν με τη μυρωδιά τους τις διαμαρτυρίες των γύρω σου... Ττστσ... Δεν είναι ζωή αυτή...
Καλά που έχουν και ενδιαφέροντα άρθρα σαν το παρακάτω της κας Κουστένη από την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία:
Οπισθεν ολ οταχώς!
Της ΜΑΤΟΥΛΑΣ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Διανύσαμε μία δεκαετία με απίστευτες προχειρότητες: με κακές αντιγραφές από ξένους δίσκους, με cd που είχαν κάκιστο ήχο, με εξώφυλλα που προέκυπταν από σμικρύνσεις των μεγάλων φακέλων για δίσκους βινυλίου, με κιτς ανατυπώσεις. Φαίνεται όμως πως έφτασε πλέον για τη δισκογραφία η στιγμή να διορθώσει τα σφάλματά της.
Εκείνα που έκανε επειδή οι εταιρείες δεν ήταν στις αρχές της δεκαετίας του '90 έτοιμες για τη μετάβαση από το βινύλιο στο cd. Ή, για να είμαστε πιο ρεαλιστές, επειδή βιάστηκαν να την εκμεταλλευτούν με προχειρότητα.
Σήμερα, ηχολήπτες, γραφίστες, τεχνικοί αλλά και κάποιοι ερευνητές εργάζονται σε νέες, πιο προσεγμένες παραγωγές, που συνδέουν τα δύο είδη. Το αποτέλεσμα της δουλειάς τους υπάρχει ήδη στα δισκάδικα: οι παλιοί δίσκοι απέκτησαν χάρτινα ή ιλουστρασιόν εξώφυλλα, βελτιωμένο ήχο, δίγλωσσα βιβλιαράκια, πλούσιο φωτογραφικό υλικό συχνά και ανέκδοτα τραγούδια.
*«Ο "κατάλογος", όπως ονομάζουμε το παλιό μας ρεπερτόριο, ήταν ένα κομμάτι των εταιρειών στο οποίο δεν επένδυαν, μέχρι που συνειδητοποίησαν την ανάγκη της ύπαρξης καλών εκδόσεων και τους έδωσαν τον ανάλογο σεβασμό», λέει ο Βασίλης Κωνσταντουλάκης, διευθυντής μάρκετινγκ της Μίνως- ΕΜΙ. Εκτός, όμως, από τον σεβασμό, στην απόφαση αυτή φαίνεται να οδήγησε και η εν μέρει απόγνωσή τους σχετικά με τις πωλήσεις της σύγχρονης παραγωγής.
Οσο πιο πολύ χωλαίνουν οι πωλήσεις των νέων τραγουδιστών, τόσο καταφεύγουν στους παλιούς καταλόγους: «Γύρω στο 2000 ήρθαν από το εξωτερικό οδηγίες σύμφωνα με τις οποίες έπρεπε να δημιουργήσουμε το "strategic". Ετσι λέγεται το τμήμα εκείνο που διαχειρίζεται την προίκα κάθε εταιρείας. Οι ξένοι ήθελαν να περιφρουρήσουν αλλά και να αναπτύξουν -όπως γίνεται και στο εξωτερικό- ένα κομμάτι στο οποίο υπολόγιζαν τα μέγιστα. Πρόκειται πλέον για το πιο κερδοφόρο τμήμα της εταιρείας».
Πότε, όμως, ξεκίνησε αυτό το ιδιότυπο λίφτινγκ στην ελληνική δισκογραφία;
«Οι περίοδοι στις οποίες πρέπει να σταθούμε νομίζω ότι είναι τρεις: στις αρχές της δεκαετίας του '90, που βιαστικά κυκλοφόρησαν στην αγορά κακές εκδόσεις με συγκλονιστικές αμέλειες. Σκεφτείτε ότι υπήρχαν άλμπουμ που μεταφέρθηκαν στο cd λειψά γιατί κανά δυο τραγούδια δεν χώραγαν!», παραδέχεται ο Β. Κωνσταντουλάκης. «Η δεύτερη είναι η περίοδος της έξαρσης του πρίμιουμ, δηλαδή των cd που μοιράζονταν δωρεάν στον τύπο, κατά τη διάρκεια της οποίας το cd υποτιμήθηκε από το κοινό κι έχασε κι άλλη από την αίγλη του. Και η τρίτη αυτή που διανύουμε την τελευταία τετραετία, κατά την οποία προσπαθούμε να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα των προηγούμενων δύο».
Οι επανεκδόσεις συντηρούν τις εταιρείες
Ο κατάλογος επηρεάζει το κύρος μιας εταιρείας στην αγορά. Ενώ, την ίδια στιγμή, της εξασφαλίζει και το πιο εύκολο κέρδος. Πολλές φορές οι επανεκδόσεις συντηρούν τις εταιρείες. Και κυρίως συμφέρουν περισσότερο από την κυκλοφορία ενός νέου καλλιτέχνη. Τα έξοδα παραγωγής τους είναι ελάχιστα. «Σκεφτείτε ότι σε κάθε επανέκδοση γλιτώνεις 30.000- 40.000 ευρώ που απαιτούνται κατά μέσον όρο για την παραγωγή (ηχογράφηση, μάρκετινγκ, διαφήμιση) ενός νέου δίσκου», λέει ο Β. Κωνσταντουλάκης.
*Ιστορικό και πλούσιο κατάλογο, όμως, διαθέτει και η «Λύρα». Λιγότερο δραστήριοι όσον αφορά τις επανεκδόσεις, οι άνθρωποί της θεωρούν ότι έχουν κάνει το καθήκον τους. «Η μεγάλη αξιοποίηση έγινε την τριετία 1990- 1993, που τρέχαμε να προλάβουμε τις ημερομηνίες. Μέχρι σήμερα έχουμε ολοκληρώσει το 85% του καταλόγου μας», λέει ο διευθυντής της εταιρείας Πάνος Μαραβέλιας. «Εκεί που επενδύουμε πλέον είναι η αξιοποίηση του ρεπερτορίου μέσω Ιντερνετ. Διαθέτουμε τον κατάλογό μας στις εταιρείες «Music Hellas» και «mpgreek». Ενώ ένα δεύτερο πλάνο είναι η έκδοση αρχειακού υλικού σε βινύλιο. Με τη φροντίδα του Μάκη Δελαπόρτα ετοιμασάμε ήδη έξι 10ιντσα των Βουγιουκλάκη, Πουλόπουλου, Κούρκουλου (με ανέκδοτο υλικό), Σαββόπουλου και Μελίνας Μερκούρη».
Η στιγμή που θα κυκλοφορήσει μια επανέκδοση ή που θα ξεκινήσει μια ολόκληρη «επιχείρηση» γύρω από τον κατάλογο ενός καλλιτέχνη δεν είναι στις περισσότερες φορές τυχαία. Ο θάνατος αλλά και οι επέτειοι που σχετίζονται με την γέννηση, την κυκλοφορία ενός άλμπουμ ή την αποχώρηση του καλλιτέχνη από μια εταιρεία για μιαν άλλη συχνά πυροδοτούν την έναρξη. Ο πρώτος που εκδόθηκε ως σειρά -ολόκληρη- είναι ο κατάλογος του Μάνου Χατζιδάκι. Το είχε ζητήσει ο ίδιος. Ισως γι' αυτό και σε όποια εταιρεία υπάρχουν άλμπουμ του οι επανεκδόσεις είναι άρτιες από πλευράς πληροφοριακού υλικού αλλά και από τις πιο καλαίσθητες της αγοράς.
Ιδιο υλικό με ίδιο εξώφυλλο
Ως σειρές ακολούθησαν οι επανεκδόσεις σε cd των δίσκων του Μάνου Λοΐζου, των Φατμέ, του Μίκη Θεοδωράκη, της Χάρις Αλεξίου, του Γιώργου Νταλάρα, ενώ ακολουθούν οι Γιάννης Μαρκόπουλος, Ελένη Καραΐνδρου, Βασίλης Τσιτσάνης, Γρηγόρης Μπιθικώτσης (όλα από την ΕΜΙ). Στις περισσότερες θα προσέξετε ότι οι εκδόσεις είναι σαν δίδυμες. Ιδια γραμματοσειρά και χρώματα για το λογότυπο, ίδιος σχεδιασμός εξωφύλλου. Μόνο ο καλλιτέχνης ή το άλμπουμ αλλάζουν. Οι λόγοι είναι αρκετοί και καλά μελετημένοι. Η ενιαία αισθητική κάνει τα άλμπουμ αναγνωρίσιμα με την πρώτη ματιά. Επίσης, δημιουργεί την ανακούφιση στον αγοραστή ότι αγοράζει κάτι καινούριο έχοντας εξασφαλίσει την ποιότητα από την προσεγμένη συσκευασία. Επειτα δημιουργεί την ανάγκη να αγοράσεις όλα τα άλμπουμ της συγκεκριμένης σειράς.
*Υπάρχουν όμως και εταιρείες που δεν μπαίνουν σε μεγάλους κόπους. Η Πάνιβαρ, ας πούμε, επανεκδίδει άλμπουμ της αλλάζοντας εξώφυλλα και τίτλους χωρίς να διευκρινίζει ότι πρόκειται για τις ίδιες εκδόσεις. Στο ρεπερτόριό της υπάρχουν από δίσκοι του Σπύρου Ζαγοραίου και της Πίτσας Παπαδοπούλου μέχρι της Τζένης Βάνου, του Στέλιου Καζαντζίδη και του Λευτέρη Πανταζή. Ο τελευταίος κυκλοφόρησε εκεί το 1980 το πρώτο του άλμπουμ με τίτλο «Παράνομος δεσμός». Εκτοτε η εταιρεία τον έχει ξαναβγάλει στο εμπόριο με διαφορετικούς τίτλους («Αγαπιόμαστε», «Ο χρυσός δίσκος του Πανταζή», «Οι μεγάλες επιτυχίες μου») αλλά ίδιο περιεχόμενο.
Οι αριθμοί, πάντως, είναι ενδεικτικοί για την ανοδική τάση των επανεκδόσεων. Το 2000 κυκλοφόρησαν μόλις 15 επανεκδόσεις, το 2001 φτάσαμε στις 47 και το 2002 ξεπεράσαμε τις 100. Το 2004 επανεκδόθηκαν 104 δίσκοι (μετρούν μόνο τα άλμπουμ, μιας και οι συλλογές δεν συμπεριλαμβάνονται) με την Minos-EMI πρωταθλήτρια με 38 δίσκους. Ακολουθεί η FM Records με 7, η Γιουνιβέρσαλ με 4.
Οι περσινές εκδόσεις ήταν ακόμα περισσότερες. Ανάμεσα στις νέες παραγωγές το τετραπλό κουτί του Ζαμπέτα, το άλμπουμ «Τα τελευταία χρόνια του Μάρκου» με σημαντικές στιγμές του Μάρκου Βαμβακάρη (Γιουνιβέρσαλ), καθώς και ένα άλμπουμ με τις «Σκόρπιες ηχογραφήσεις του Χατζιδάκι», μια επανέκδοση του «Ζήτω το ελληνικό τραγούδι», ένα δεκαπλό κουτί του Μπιθικώτση κ.ά.
Και καλά η εξωτερική εμφάνιση ενός δίσκου. Εκεί οι εκδόσεις δεν έχουν πια πολλά να ζηλέψουν από τις αντίστοιχες του εξωτερικού. Στο τεχνικό μέρος, όμως, πολλές φορές υστερούν.
«Οι επανεκδόσεις ικανοποιούν σε μεγάλο βαθμό λογιστικές ανάγκες των εταιρειών και όχι την θέληση να παρουσιάσουν ένα εξαιρετικό προϊόν», επισημαίνει ο Χρίστος Χατζηστάμου, μετρ του digital remastering, της ψηφιακής δηλαδή επεξεργασίας που καθαρίζει και αναδεικνύει τις παλιές ηχογραφήσεις. «Στην καλύτερη των περιπτώσεων θα έχουν ένα προσεγμένο εξώφυλλο. Για τη μεταφορά και τη βελτίωση του ήχου δεν διαθέτουν χρήματα, επειδή θεωρούν ότι οι πιθανοί ακροατές δεν έχουν κριτήρια να καταλάβουν έναν ωραίο μεστό γεμάτο αρμονικές ήχο, από ένα ήχο στεγνό, σκληρό και άκαμπτο. Η έκφραση "νέα ψηφιακή επεξεργασία" και "digital remastering" στην πλειονότητα των περιπτώσεων είτε δεν γίνεται καθόλου είτε γίνεται χωρίς γνώση, εμπειρία και σωστή αισθητική προσέγγιση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι νέες εκδόσεις σε cd να υπολείπονται συχνά των αυθεντικών εκδόσεων σε βινύλιο».
Οπότε θα χρειαστεί αρκετός καιρός ακόμα για να μοιάσουν σε όλα οι δικές μας επανεκδόσεις με τις ξένες...
Με πρόλαβες.. Ήθελα να το ανεβάσω...
Πράγματι, όλα όσα λέει η αρθρογράφος είναι αληθινά.. Αν οι δισκογραφικές μας είχαν "μυαλό", δεν θα βρισκόμασταν στο σημερινό χάλι..
