Τραγούδι του Μήνα: «Αριστερόχειρη»

Το 2003,  από τις εκδόσεις Μελάνι, είχε κυκλοφορήσει το βιβλίο «Η αριστερόχειρη γυναίκα» του Αυστριακού συγγραφέα και σκηνοθέτη του ομώνυμου κινηματογραφικού έργου (ταινία του 1977) Πέτερ Χάντκε,  σε μετάφραση της Σώτης Τριανταφύλλου.

Στα γερμανικά ο όρος  «αριστερόχερη γυναίκα» δηλώνει την αδέξια γυναίκα και η νουβέλα αυτή είχε ως κεντρικό πρόσωπο μια γυναίκα που «επανασταστεί» απέναντι στη μίζερη καθημερινότητά της διώχνοντας τον άντρα της και παραμελώντας το παιδί της στην προσπάθειά της να ξαναδεί από άλλη οπτική γωνία τα πράγματα.

Πριν λίγες εβδομάδες στον καινούριο δίσκο του Γιώργου Νταλάρα, «Τι θα πει έτσι είναι»,  γνωρίσαμε μια μπαλάντα σε στίχους του στιχουργού- ποιητή Μιχάλη Γκανά και μουσική του Νίκου Αντύπα με τον τίτλο «Αριστερόχειρη».

Πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα τραγούδια τελευταίας εσοδείας, καθώς  μέσα σε τρία τετράστιχα ο δεξιοτέχνης Γκανάς καταφέρνει να είναι ερωτικός και εξομολογητικός και ταυτόχρονα να «σφάζει με το βαμβάκι» καυτηριάζοντας το σύγχρονο φαινόμενο της πολιτικής σύγχυσης: «Γυναίκα αριστερόχειρη σε δεξιές παρέες/γλυκιά μειοψηφία μου μ' αριστερές ιδέες».

Το συμβολικό, λοιπόν, παιχνίδι με τις λέξεις «δεξιά» και «αριστερά» πιο  επίκαιρο από ποτέ, προσφέροντας στον ακροατή την ευχέρεια να επιλέξει ανάμεσα στο κυριολεκτικό του στίχου («αριστερόχειρη γυναίκα»)  και στη μεταφορική του σημασία δίνοντάς της όποιο νόημα αυτός θέλει. Θα μπορούσε κανείς να το εκλάβει μέχρι και ως έμμεση υπεράσπιση του Νταλάρα προς τη συζυγό του, Άννα, ως απάντηση, δηλαδή, στους επικριτές τους μετά τα θλιβερά γεγονότα με τις δωρεάν συναυλίες του πριν λίγους μηνες. Βεβαίως τέτοιες προεκτάσεις είναι τελείως υποκειμενικές και αυθαίρετες, οι συνειρμοί όμως, θα λέγαμε, δίκαιοι.

Η ήσυχη μελωδία του Νίκου Αντύπα ενισχύει την εξομολογητική ατμόσφαιρα του τραγουδιού - με την απαραίτητη απογείωση στο ρεφρέν - ενώ η ερμηνεία του Νταλάρα ειδικά στο δεύτερο κουπλέ ενισχύει το σαρκαστικό του στίχου, περισσότερο αφηγείται παρά τραγουδά, μια επιλογή πέρα ως πέρα επιτυχημένη, καθώς όποια άλλη πιο «εσωτερική» και «ερωτική» θα λέγαμε ερμηνεία θα αποδυνάμωνε το «περιπαικτικό» του στίχου.

Μιχάλης Γκανάς

Ο Γκανάς, λοιπόν, με αυτό το τραγούδι, δίνει άλλη ερμηνεία σε σχέση με τον Χάντκε, στον όρο «αριστερόχειρη γυναίκα». Δεν μιλά ως εγκαταλελειμμένος, αλλά ως ερωτευμένος άντρας και καταθέτει μαζί με τον Αντύπα και τον Νταλάρα ένα από τα πιο τρυφερά τραγούδια της σύχρονης ελληνικής δισκογραφίας, μια από τις πιο αισθαντικές μπαλάντες εν μέσω πολιτικής και κοινωνικής θυέλλης.

Προσωπικά αισθάνθηκα οτι είχα ανάγκη από ένα τέτοιο τραγούδι γραμμένο με αγάπη, αμεσότητα («παν στην αγάπη μ' ασανσέρ, κι εσύ από τις σκάλες»), στοχοκεντρικό και πάνω από όλα με στιχουργική επιδεξιότητα χωρίς ποιητικά φορτώματα χωρίς αοριστολογικούς συναισθηματισμούς, πλαισιωμένο από μια πρωτογενή μελωδία χωρίς πολλά ηχητικά εφέ και από μια ήσυχη ερμηνεία χωρίς περιττούς εντυπωσιασμούς.

Υ.Γ.: Για την ιστορία να πουμε οτι οι εκδόσεις Μελάνι, από όπου κυκλοφόρησε το βιβλίο, ανήκουν στην Πόπη Γκανά, σύζυγο του Μιχάλη Γκανά.

Γυναίκα αριστερόχειρη κανένας δεν το ξέρει

πως θα 'δινα για χάρη σου και το δεξί μου χέρι

μ' αυτό να κάνεις τις δουλειές, μ' αυτό να μαγειρεύεις

και με το χέρι της καρδιάς μονάχα να χαϊδεύεις

Να σου 'ρθουν όλα δεξιά κι εγώ αριστερά σου

ν' ακούω βράδυ και πρωί το χτύπο της καρδιάς σου

Να σου 'ρθουν όλα δεξιά κι εγώ αριστερά σου

ν' ακούω βράδυ και πρωί το χτύπο της καρδιάς σου

Γυναίκα αριστερόχειρη σε δεξιές παρέες

γλυκιά μειοψηφία μου μ' αριστερές ιδέες

σιγά μιλάς, αργά φιλάς δεν είσαι σαν τις άλλες

παν στην αγάπη μ' ασανσέρ, κι εσύ από τις σκάλες

Να σου 'ρθουν όλα δεξιά κι εγώ αριστερά σου

ν' ακούω βράδυ και πρωί το χτύπο της καρδιάς σου

Να σου 'ρθουν όλα δεξιά κι εγώ αριστερά σου

ν' ακούω βράδυ και πρωί το χτύπο της καρδιάς σου

Γυναίκα αριστερόχειρη...

Νίκος Αντύπας, Γιώργος Νταλάρας