Πολυφωνικά κομμάτια, τρόποι μελέτης

Πολύ συνηθισμένο είναι να συναντάμε στο πεντάγραμμο είτε της μελωδικής γραμμής είτε της συνοδείας, νότες μεγάλης διάρκειας σε συνδυασμό με νότες μικρής διάρκειας.

 Σε αυτή την περίπτωση έχουμε πολυφωνία. Κάθε φωνή πρέπει να ξεχωρίζει και να αποδοθεί με το χρωματισμό που της ταιριάζει.

Από το επίπεδο του αρχάριου μέχρι το ανώτερο επίπεδο, όταν συναντάμε πολυφωνία σε ένα πεντάγραμμο χρειάζεται να κάνουμε μια συγκεκριμένη μελέτη, προκειμένου να ξεχωρίσουν οι φωνές και κάθε μία να έχει το χρωματισμό που της ταιριάζει.

Ο πιο μεθοδικός τρόπος μελέτης μπορεί να είναι ο παρακάτω:

1. Παίζουμε κάθε φωνή ξεχωριστά μόνη της, για να μπορέσουμε να αποδώσουμε σωστά τις δυναμικές της και να κατανοήσουμε τη μελωδία της.

 2. Παίζουμε διπλό στακάτο τη μία μελωδική γραμμή, ενώ τη δεύτερη φωνή τη διατηρούμε κρατημένη ως έχει.

3. Αντίστοιχα, παίζουμε διπλό στακάτο τη δεύτερη φωνή, ενώ παίζουμε legato την πρώτη φωνή.

 4. Με τον ίδιο τρόπο δουλεύουμε σε οποιαδήποτε ανάλογη περίπτωση, είτε στο αριστερό είτε στο δεξί χέρι.

 Εάν μελετάμε πολυφωνικά κλασικά έργα όπως για παράδειγμα έργα του Bach, εκτός από αυτό τον τρόπο μελέτης θα χρειαστεί επίσης να παίξουμε τις φωνές σε διάφορους συνδυασμούς, όπως στο παράδειγμα.

 Μετά από αυτή τη μελέτη θα μπορούμε να «σκεφτόμαστε» πολυφωνικά και να χρωματίζουμε σωστά την κάθε μελωδική γραμμή του πολυφωνικού έργου που μελετάμε. Ωστόσο όσο πιο δύσκολο το κομμάτι τόσο μεγαλύτερη και η επεξεργασία του. Σε δύσκολα έργα θα χρειαστεί να προσθέτουμε σιγά σιγά τις φωνές μέχρι να φτάσουμε να παίζουμε την πολυφωνία έτσι ώστε κάθε φωνή να ξεχωρίζει ως ανεξάρτητη παρόλο που παίζεται από ένα μουσικό στο πιάνο ή τη κιθάρα ή κάποιο άλλο μουσικό όργανο.

Έτσι μπορούμε να μελετήσουμε  παρτιτούρες σύγχρονων κομματιών (ποπ, ροκ, λαϊκά, έντεχνα κλπ).

Εάν μελετάμε όμως κλασικά κομμάτια της εποχής του J.S. Bach τότε χρειάζεται να γνωρίζουμε και λίγη μορφολογία της μουσικής καθώς τα έργα αυτά έχουν γραφτεί με αντιστικτικούς κανόνες και πρέπει να αποδοθούν στο μουσικό όργανο έτσι ώστε να ξεχωρίζουν τα θέματα, οι απαντήσεις, οι αναπτύξεις κ.α.