514 online · 210.840 μέλη
Η Μεταπολίτευση αποτέλεσε για την χώρα μας μια σημαντική καμπή στην κοινωνική, πολιτική και οικονομική ζωή. Η έξοδος από τον χουντικό "γύψο" της λογοκρισίας και των απαγορεύσεων σηματοδότησε μιαν έκρηξη της καλλιτεχνική δημιουργίας. Οι πάντες ήταν δεκτικοί στα πάντα. Στο τραγούδι, σηματοδοτεί την ευκρινή διαμόρφωση των τάσεων που ακόμα από την εποχή της χούντας έχουν αρχίσει να διαφαίνονται. Είναι η πρώτη φορά, από το '22, που το λαϊκό τραγούδι χάνει την ενιαία του φυσιογνωμία. Από τη μια, υπάρχει η τάση προς το ερωτικό "ελαφρολαϊκό" τραγούδι, που θα εκφραστεί κυρίως από τους Γ. Πάριο και Τ. Βοσκόπουλο. Από την άλλη, το κλασικό λαϊκό τραγούδι του άμεσου παρελθόντος, συνεχίζει την πορεία του, με βασικούς εκφραστές τον Στρ. Διονυσίου και τον Μ. Αγγελόπουλο, έχοντας όμως χάσει οριστικά τον ηγέτη του και την αδιαμφισβήτητη κυριαρχία του. Παράλληλα, μια άλλη τάση πιο "έντεχνη" προσπαθεί να εκφράσει τον ριζοσπαστισμό της κοινωνίας, με κοινωνικό στίχο και σαφείς μουσικές αναφορές στους λόγιους συνθέτες που το επηρέασαν. Η τάση αυτή θα εκπροσωπηθεί κυρίως από τους Α. Πάνου, Σ. Ξαρχάκο, Σ. Κουγιουμτζή, Μ. Πλέσσα. Ωστόσο, ο ¶κης Πάνου - ο μόνος που έχει σαφή επαφή με το κυρίως σώμα της λαϊκής δημιουργίας - σύντομα θα τεθεί στο περιθώριο και θα αποστρατευτεί οριστικά, όπως και ο Μ. Πλέσσας. Ταυτόχρονα, ο ένας μετά τον άλλον, οι κολοσσοί της λαϊκής λαϊκής δημιουργίας θα περάσουν και αυτοί στο περιθώριο, παρασέρνοντας και τους ερμηνευτές της γενιάς τους.
Το κενό που θα αφήσουν, θα σπεύσουν να καλύψουν δημιουργοί όπως οι Χ. Νικολόπουλος, Τ. Μουσαφίρης, Τ. Σούκας, Αλ. Χρυσοβέργης, Σπ. Παπαβασιλείου. Ωστόσο, αν και συνεχίζουν ως σήμερα να δημιουργούν, δεν απόλαυσαν ποτέ [εξαιρουμένου του Χ. Νικολόπουλου] την αίγλη που τους άξιζε. Απενατίας εισέπραξαν την χλεύη και την οργή μιας κλίκας που κινείται στις παρυφές του καλλιτεχνικού γίγνεσθαι, με τον απαξιωτικό χαρακτηρισμό "σκυλάδες".
Ουσιαστικά, η εποχή μετά το '75 καθρεφτίστηκε στο λαϊκό τραγούδι απόλυτα. Ιδιαίτερα η σημερινή: Ένας κόσμος που αναζητά ταυτότητα, που επηρεάζεται όσο ποτέ από την παγκόσμια κουλτούρα, που ατενίζει την οικουμένη μέσα από την μικρή οθόνη. Η εποχή της αποθέωσης της εικόνας, εκφράζεται με πλέον γλαφυρό τρόπο στο παρόν του λαϊκού τραγουδιού. Για αυτήν την εποχή είναι δύσκολο και νωρίς να μιλήσουμε, γιατί αυτή η εποχή είμαστε εμείς!
Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.
Στείλε το άρθρο σου
σχολιάστε το άρθρο
| #2599 / 03.08.2005, 13:07 / Αναφορά Ενδιάφέροντα ιστορικά στοιχεία ,αλλά και πολλές ανακρίβειες από τον αγαπητό φίλο μας...σε ό,τι αφορά την εισαγωγή έχω να καταλογίσω απίστευτο οικονομισμό στην οπτική του ή στην καλύτερη περίπτωση αμαθή 'μαρξισμό'. Τα δημοτικά μας τραγούδια διαμορφώθηκαν από τους πλανόδιους αοιδούς τους ή από την λαϊκή παράδοση ,δηλαδή από τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους της υπαίθρου που τραγουδούσαν τη ζωή τους και κάποια στιγμή τα τραγούδια αυτά βρίσκονταν και στο στόμα πλανόδιων μουσικών που τα μεταλαμπάδευαν και σε άλλους με σκοπό το βιοπορισμό; Επίσης κάνει λάθος ο εκλεκτός 'αριστερός' φίλος.Η επιβίωση δεν είναι συνδεδεμένη με την επορευματική μορφή,παρά μόνο στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Αλλά ας έλθουμε στο προκείμενο. Όπως και με το δημοτικό τραγούδι ,το ρεμπέτικο υπήρξε -βεβαίως στα πλαίσια των πόλεων- μία αυθόρμητη μορφή παραγωγής τέχνης από ένα τμήμα των πιο χαμηλών στρωμάτων τους. Το λαϊκό τραγούδι δεν είναι πλέον μία τέτοια μορφή τέχνης μεταπολεμικά. Το λαϊκό τραγούδι δν βγαίνει από τον ίδιο το 'λαό' ,βγαίνει από δημιουργούς που μιλούν εξ ονόματος του 'λαού' και ο 'λαός' τους αποδέχεται ,τους τραγουδά ,τους ακούει κλπ. Η διαμεσολαβημένη μορφή του λαϊκού τργουδιού ήταν επόμενο να καταλήξει καθαρά εμπορευματικά ,έστω και αν εξ αρχής δεν ξεκίνησε έτσι.Αυτό γιατί κάθε διαμεσολαβημένη μορφή είναι επόμενο να συναντά και να ταυτίζεται με την κατεξοχήν διαμεσολαβημένη μορφή της κοινωνικής παραγωγής ,που είναι η εμπορευματική. Και από κει και μετά τα φυντάνια της μεταπολίτευσης -Σούκας,Μουσαφίρης,Πάνου κλπ- εγώ δεν τα θεωρώ άξια λόγου.Πιο πολύ τα θεωρώ πρόδρομους μίας τωρινής κατάστασης ξεπεσμού που προβλήθηκε αρχικά με την ηρωοποίηση της 'ταβερνίτσας' ,του 'βίαιου εργάταρου που δεν σηκώνει μύγα' ,μια ιστορία που πάει πολύ παλιά ,αλλά προσωπικά θεωρώ ότι εξαγνίζει στοιχεία μικροαστικά. Αν είναι να λατρεύουμε ό,τι ακούν οι εργάτες επειδή το ακούν οι εργάτες τότε γιατί δε λατρέψαμε και τον Χίτλερ; Κι αυτόν εργάτες τον άκουγαν... Το γιατί οι περισσότεροι 'αριστεροί' υπερασπίζονται μία διαμεσολαβημένη μορφή ,όπως αυτή του μεταπολεμικού λαϊκού τραγουδιού αντί της από τα κάτω παραγωγής τέχνης από τους απλούς ανθρώπους που είναι σύμφωνη με το αρχικό κομμουνιστικό τους ιδανικό ,αυτό ποτέ δεν το κατάλαβα.Ίσως δεν πιστεύουν και πολύ σε αυτό το ιδανικό τους τελικά. Το μεταπολεμικό λαϊκό τραγούδι εξαιτίας αυτής του της μορφής δεν είναι προοδευτικό όπως νομίζεται. Ακόμη και ο Καζαντζίδης εντάσσεται στην κυρίαρχη φόρμα μίας μεταλλαγής της ρεμπέτικης λεβεντιάς σε ένα μοιρολατρικό κλαψούρισμα που τελικά κηρύττει την ταξική συνεργασία και το συμβιβασμό. Η φιγούρα του καλού και αγαθού εργάτη του 'σοσιαλιστικού ρεαλισμού' συνάντησε την ανάγκη κατεργασίας των συνειδήσεων ενός λαού που βρέθηκε σε συνθήκες απίστευτης εξαθλίωσης.Κατεργασία με τη 'δουλίτσα' ,το 'μαγαζάκι' ,τη 'γωνίτσα' και την 'αυλίτσα' στην οποία πάτησαν τελικά και οι δικτάτορες του 67 για να επιβάλλουν το γύψο τους. Από αυτήν την άποψη ενδεικτικό είναι και το τραγούδι του 57-58 'όλοι το ίδιο είμαστε ,λαός και Κολωνάκι'. Τα ψήγματα αντίστασης στην παρακμή υπήρξαν αλλού.Υπήρξαν στις μπουάτ και στο Νέο Κύμα ,στον Ξυλούρη ,στον Νταλάρα -πριν γίνει καλαμοκαβαλάρης της εξουσίας-στο Μητσιά ,στη Γαλάνη,στον Πουλόπουλο-πριν γίνει κράχτης των ταινιών του Φίνου-στον πρώιμο Θεοδωράκη,στο Λοίζο κλπ. Όχι όμως να αναγορεούμε και τον Πλέσσα σε 'ριζοσπάστη'... |
| #2692 / 24.08.2005, 18:22 Κατ' αρχήν συμφωνώ με την ανάλυσή σου΄ ωστόσο, στο θέμα της εμπορευματοποίησης του τραγουδιού, έχεις άδικο. Όλες οι ιστορικές αναφορές που κατάφερα να βρω, ακόμα και περιστατικά που παρεμπιπτώντως αναφέρονται σε αρχαία κείμενα, συντείνουν στο γεγονός πως επαγγελματίες μουσικοί έγραφαν τα τραγούδια. και επιμένω πως η ρομαντική εικόνα του ερασιτέχνη μουσικού είναι μύθος. Φυσικά, η χαλιναγώγηση των μαζών μέσω της μουσικής είναι έργο των όποιων εξουσιών - ακόμα και αυτών που εκ πρώτης όψεως δεν μοιάζουν τέτοιες. Η επιβίωση είναι συνδεδεμένη με την εμπορευματική μορφή, όσον αφορά τον καλλιτέχνη, όχι μόνο στην κεφαλαιοκρατική κοινωνία, αλλά σε όλες τις κοινωνίες από καταβολής ιδιοκτησίας. Ειδικότερα για το αστικό λαϊκό τραγούδι, από την στιγμή που αυτό διαμορφώνεται ως καλλιτεχνικό ρεύμα, είναι εμπορευματοποιημένο. Οι πλανόδιοι μπουζουκτσήδες που ο Μάρκος λάτρεψε και μιμήθηκε, ήταν επαγγελματίες μουσικοί. Πολύ περισσότερο οι λαϊκές ορχήστρες της Σμύρνης. Ο δισκογραφικές εταιρείες δεν εξέδιδαν τραγούδια από αγάπη στον πολιτισμό, ούτε οι πανηγυρτζήδες οποιουδήποτε καιρού έπαιζαν δωρεαν. Το εν γένει πνεύμα του κειμένου σου, αν και εριστικό - με μεγάλη δόση πάθους [καλοπροέραιτου πάντως] επιβεβαιώνει την δική μου ανάλυση. Τέλος, επειδή πουθενά στά κείμενά μου δεν διέκρινα εργατισμό, θεωρώ την δεύτερη παράγραφο του κειμένου απλώς παρεμπίπτουσα στο θέμα και δεν τη σχολιάζω. Και για να μην υπάρχουν και άλλες παρεξηγήσεις, δεν είμαι επαϊων, οπότε τα όποια εκφραστικά, λογοτεχνικά ή άλλα λάθη μου είναι αναπόφευκτα. |
| #2600 / 03.08.2005, 13:12 / Αναφορά Στην τελευταία πρόταση το ρήμα είναι 'αναγορεύουμε' Συγγνώμη για την παραδρομή. |
Οι Ελληνίδες!
Πέτρος Βαγιόπουλος: Της ζωής μου το παιχνίδι!
Τα Άλυτα Μυστήρια στην Ιστορία της Μουσικής
Πόση ισχύς ενισχυτή απαιτείται ανάλογα με το συγκρότημα μας; 
Συνέντευξη του Νίκου Καλλίνη (Εκείνος+Εκείνος)
Συχνά λάθη καθηγητών φωνητικής
G.A.S (Gear aquisition syndrome)
Τεχνική στο τραγούδι: Σύμμαχος ή εχθρός της έκφρασης;
Είμαι παράφωνος. Μπορώ να τραγουδήσω;
Πώς μπορώ να τραγουδήσω σωστά τις ψηλές νότες;