613 online · 210.826 μέλη
Το άγνωστο όλοι το φοβόμαστε. Ερχόμαστε ξαφνικά σε έναν άγνωστο, θορυβώδη και απρόβλεπτο κόσμο, εγκαταλείποντας την απόλυτη ασφάλεια και την απέραντη αρμονία της μήτρας που μας κυοφορούσε. Παρόλο που διαθέτουμε -και εξελίσσουμε όλο και περισσότερο- μια έμφυτη περιέργεια, ενδιαφέρον για κάθε τι καινούργιο και δίψα για μάθηση, εντούτοις νιώθουμε πάντα, αν μη τι άλλο, κάποιο δισταγμό απέναντι σε κάθε τι που μας είναι άγνωστο. Παράλληλα, δυσκολευόμαστε να φανταστούμε πως κι εμείς οι ίδιοι είμαστε για κάποιους άλλους άγνωστοι!!!
Τα τελευταία χρόνια, όλοι μας έχουμε αρχίσει να χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερο στην καθημερινότητά μας λέξεις όπως «ξένοι», «λαθρομετανάστες» κ. ά., αναφερόμενοι σε άτομα που δεν ανήκουν στην ίδια με εμάς «οικογένεια», που μας είναι άγνωστα. Όλοι μας νιώθουμε, λιγότερο ή περισσότερο και κατά περίπτωση, άβολα και δυσάρεστα, μπροστά σε αυτήν την άγνωστη σε μας κατάσταση. Δεν είναι, όμως, όλοι ρατσιστές επειδή νιώθουν έτσι. Ούτε όλοι όσοι μοιράζονται τις ίδιες ανθρώπινες αξίες δεν σημαίνει πως είναι -και δεν είναι- ίδιοι. Η ανοχή για το διαφορετικό δεν είναι κάτι που ο καθένας διαθέτει…
Ο ρατσιστής δεν είναι στο ελάχιστο δεκτικός απέναντι στα όποια τεκμηριωμένα επιχειρήματα, γιατί έχει δημιουργήσει εντός του -βάσει των απόψεών του- μια μεταφυσική θεώρηση των πραγμάτων. Αντίθετα, υπάρχουν πολλά λανθανόντως προκατειλημμένα και ξενοφοβικά άτομα που δεν έχουν κάποια διαμορφωμένα επιχειρήματα για αυτή τους την προκατάληψη/ξενοφοβία. Οι δύο αυτές κατηγορίες ατόμων έχουν διαφορετικές προϋποθέσεις, αλλά και κάποια κοινά μεταξύ τους χαρακτηριστικά. Οι απόψεις και οι ενέργειες των ρατσιστών εκπορεύονται από την προβληματική προσωπική τους ιστορία, και πυροδοτούνται ευκαιρίας δοθείσης και με αφορμή κάποιες εξωτερικές συνθήκες. Οι συνοδοιπόροι, ασαφώς ξενοφοβικοί χρειάζονται εντονότερη πίεση από εξωτερικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένου και κάποιου ρατσιστή αρχηγού.
Ένα επαρκώς ισορροπημένο άτομο, όταν εκφράζει σαφή επιθετικότητα ή εχθρότητα προς κάποιον, μπορεί, συνήθως, κάποια στιγμή να το συνειδητοποιεί. Όταν αυτό δεν συμβαίνει, απορεί για την αντίδραση του αποδέκτη της επιθετικότητάς του, μέχρι να συνειδητοποιήσει πως ο ίδιος προκάλεσε την αντίδραση αυτή. Η συνειδητοποίηση αυτή ενεργοποιεί, αρχικά, διάφορες άμυνες αποποίησης της ευθύνης αυτής (ο άλλος είναι υπερευαίσθητος, δεν κατάλαβε καλά κ.τ.λ.), εξαιτίας των αισθημάτων ενοχής που έχουν δημιουργηθεί. Μετά από λίγες ώρες, όμως, όταν ο θυμός καταλαγιάσει, η εσωτερική του ισορροπία αρχίζει να αποκαθίσταται, μπορεί να βλέπει πως αυτός στον οποίο επιτέθηκε είναι ένα άτομο που διαθέτει τόσο «καλές» όσο και «κακές» πλευρές, έχει τις καλές αλλά και τις κακές του στιγμές, όπως οι περισσότεροι, και προσπαθεί να κατανοήσει γιατί δημιουργήθηκε αυτή η ένταση μεταξύ τους και με ποιον τρόπο συνέβαλε ο καθένας τους σ΄αυτήν. Με άλλα λόγια, έχει αρχίσει η διαδικασία της συμφιλίωσης και της ισορροπημένης θεώρησης της κατάστασης.
Αυτή η διαδικασία, όμως, προϋποθέτει πως το άτομο μπορεί να βιώσει αυθεντικά αισθήματα ενοχής, κάτι που με τη σειρά του βασίζεται στο να έχει ολοκληρωθεί ένα από τα βασικότερα εξελικτικά βήματα ενδοψυχικής ωρίμανσης που είναι η ικανότητα συνύπαρξης αισθημάτων αγάπης και επιθετικότητας, με τα πρώτα να υπερτερούν. Αυτό πρακτικά και απλά σημαίνει πως έχω τη δυνατότητα/ωριμότητα να βιώσω πως το άτομο, στο οποίο έχω επιτεθεί και έχω πληγώσει, είναι το ίδιο που αγαπώ/εκτιμώ. Αυτό είναι κάτι που μου προκαλεί έντονα αισθήματα ενοχής και γι΄αυτό θέλω να αποκαταστήσω και να διατηρήσω τη σχέση μου μαζί του.
Τα άτομα που δεν έχουν καταφέρει να φθάσουν σε αυτό το επίπεδο ψυχικής εξέλιξης(κάτι που σημαίνει ύπαρξη σοβαρής ψυχικής διαταραχής) δεν μπορούν να βιώσουν «καλοήθη» αισθήματα ενοχής που να λειτουργούν ως εσωτερικός κυματοθραύστης της επιθετικότητας και των τάσεων καταστροφικότητάς τους. Αντ΄αυτού, τα άτομα αυτά νιώθουν ΝΤΡΟΠΗ. Με άλλα λόγια, αντί αισθημάτων ενοχής, βιώνουν κοινωνικό άγχος. Δεν παρεμποδίζονται, από το να καταφύγουν σε μη αποδεκτές πράξεις ή ενέργειες, από μία εσωτερική φωνή συνείδησης, αλλά από το φόβο της ντροπής, σε περίπτωση που αποκαλύπτονταν…
Αλλά, ακόμα και αν έχουμε την ικανότητα να βιώνουμε ενοχές και εμπειρίες από συμφιλιώσεις, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορεί να ξυπνήσουν κοιμώμενα θεριά εντός μας. Όταν είμαστε μικρά παιδιά έχουμε μια μεγαλειώδη εικόνα για τον εαυτό μας. Το τετράχρονο αγόρι πιστεύει πως είναι δυνατότερο από όλους, και το πεντάχρονο πως μπορεί να πιλοτάρει ένα αεροπλάνο. Η διαπαιδαγώγησή μας σημαίνει, μεταξύ άλλων, και μια σταδιακή αποψευδαισθητοποίηση αυτής της αίσθησης παντοδυναμίας.
Τα βιώματα κάποιων, όμως, δεν έχουν βοηθήσει προς την κατεύθυνση αυτή. Η εμφάνιση ενός αστραποβολούντος αρχηγού ενεργοποιεί αυτήν τη λανθάνουσα διάθεση παντοδυναμίας τους. Στη σχολική ηλικία, μπορεί να είναι ο δυνατός και τσαμπουκάς συμμαθητής τους που, έχοντας την εύνοια και την προστασία του, μπορούν να νιώθουν κι αυτοί δυνατοί, προνομιούχοι και να έχουν το «σεβασμό» των πιο αδύναμων και απομονωμένων άλλων που δεν ανήκουν στην ομάδα των «δυνατών» και προνομιούχων. Στην ενήλικη ζωή, μπορεί να είναι κάποιο είδος Χιτλερίσκου, δηλαδή, ένα είδος αρχηγού που δίνει τη δυνατότητα της ιδεολογικής ψευδαίσθησης, που πίσω της κρύβεται πάντα η φαντασίωση της παντοδυναμίας μας, πως ακόμα και το αδύνατο μπορεί να είναι εφικτό. Μια τέτοια ιδεολογία παρουσιάζεται πάντα ως εκπρόσωπος του ΚΑΛΟΥ. Στην περίπτωση του ναζισμού, ήταν η δημιουργία της «καθαρής» Αρίας φυλής. Και ποιος είναι ενάντια στην καθαρότητα…;
Με έναν παρόμοιο τρόπο, άρχισαν να εμφανίζονται, όταν ήρθαν στην εξουσία, οι ναζιστές με τις εντυπωσιακές στρατιωτικές στολές τους, σε Γερμανία και Αυστρία. Ανάγκαζαν τους εβραίους να γράφουν στο πεζοδρόμιο «Γουρούνια εβραίοι», να καθαρίζουν με τα χέρια τους τις ακαθαρσίες των σκυλιών, ξύριζαν τα γένια των ηλικιωμένων μπροστά στο πλήθος που παρακολουθούσε γελώντας. Πριν από λίγη ώρα, αρκετοί από αυτούς ήταν γείτονες των εβραίων, έχοντας καλή σχέση μαζί τους. Με παρόμοιο τρόπο, στράφηκαν άνθρωποι ενάντια σε, μέχρι πριν από λίγο, φίλους συνανθρώπους τους, στη Μικρασιατική καταστροφή, στην πρώην Γιουγκοσλαβία, στην πρώην Σοβιετική Ένωση, στην Ιερουσαλήμ…
Όλοι μας έχουμε διάφορες παραστάσεις τόσο για τους άλλους όσο και για τον ίδιο μας τον εαυτό, συχνά υποσυνείδητες. Οι παραστάσεις αυτές μπορούν, σχετικά εύκολα, να μετατραπούν σε προκαταλήψεις κάτω από καταστάσεις έντασης, κρίσης, αβεβαιότητας και ανασφάλειας. Όλοι μας έχουμε, για παράδειγμα, παραστάσεις/προκαταλήψεις για άλλες εθνότητες, όσο και αν δεν θέλουμε να το παραδεχθούμε. Δεν έχουμε την ίδια εντύπωση για Τούρκους, Αλβανούς, Γάλλους, Ρώσους, Σέρβους, Γερμανούς, Αφρικανούς κ.τ.λ. Ανάμεσα σε αυτή την ιεραρχία παραστάσεων βρίσκεται το κοιμώμενο θεριό εντός μας…
Κουβαλάμε εντός μας, λοιπόν, από την παιδική μας ηλικία, την ανάγκη χαλιναγώγησης της καταστροφικότητάς μας, δηλαδή την ανάγκη να καταστρέψουμε, να κατακτήσουμε, να σκοτώσουμε. Αν έχουμε επαρκείς θετικές εμπειρίες ως παιδιά, μπορούμε να περιορίσουμε την ανάγκη αυτή και να την μετατρέψουμε σε ενδοψυχικές συγκρούσεις, χωρίς τον κίνδυνο εκδραμάτισης, δηλαδή να τις κάνουμε πράξη. Για κάποιους, όμως, αυτό δεν είναι δυνατό. Σε αυτούς ανήκει τόσο ο ρατσιστής όσο και ο εν δυνάμει ρατσιστής…
Λησμονείς να γράψεις ότι ο ναζισμός βασίστηκε στον εξελικτισμό και δη στον κοινωνικό δαρβινισμό που αποτέλεσε επιστημονική θεωρία. Σύμφωνα με τον κοινωνικό δαρβινισμό, υφίσταται εξέλιξη και γένεση 'κοινωνικών ειδών' όπως ακριβώς διετείνοντο ο επιστήμονες του εξελικτισμού για τον άνθρωπο. Έτσι, όπως για κάποιο διάστημα κυριάρχησε η εσφαλμένη ιδέα ότι ο άνθρωπος κατάγεται από τον πίθηκο, σε κοινωνικο επίπεδο κυριάρχησε η ιδέα ότι κάποιοι άνθρωποι είναι κοινωνικά 'πίθηκοι' ενώ κάποιοι άλλοι έχουν εξελιχθεί σε υπερανθρώπους.
Η άποψη ότι η ιδέα του ρατσισμού είναι μεταφυσική με βρίσκει και δεν με βρίσκει ταυτόχρονα σύμφωνο. Από μία άποψη, ο ρατσισμός είναι παράγωγο της στεγνής λογικής, κάτι που φάνηκε ιδιαίτερα στους άγγλους διανοούμενους στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Οι άγγλοι εξέταζαν τους αφρικανούς έγχωμους ως προς τις διανοητικές τους ικανότητες και υποστήριζαν σε δικαστήριο ότι επρόκειτο περί υπανθρώπων οι οποίοι δεν μπορούν να διαμορφώσουν μία στοιχειώδη συλλογιστική στη σκέψη τους (θυμίζω το δόγμα του Καρτέσιου 'σκέφτομαι άρα υπάρχω' που μετατράπηκε αργά και σταθερά μέσα από την στατιστική κλιμάκωση των όρων σε 'σκέφτομαι καλύτερα αρά έχω περισσότερα δικαιώματα ύπαρξης' στις σύγχρονες νοησιαρχικές μας υπερκοινωνίες).
Απεναντίας, ο ρατσισμός των ναζί δεν ήταν περί διανοητικής ικανότητας αλλά περί φυλετικής καθαρότητας. Πίστευαν ότι οι εβραίοι αποτελούσαν πρόβλημα για την κοινωνία τους, και μάλιστα έκαναν πληθος 'επιστημονικών' πειραμάτων (με πειραματόζωα τους ανθρώπους) ώστε να μπορέσουν να στηρίξουν την θεωρία τους αυτή (ότι οι εβραίοι είναι ανίκανοι να συμμετέχουν σε κοινωνία). Επειδή η κυρίαρχη τάση της εποχής ήταν ο ακραίος επιστημονισμός, και δη ο εξελικτισμός, επικεντρώθηκαν στην βιολογία και την κατηγοριοποίηση διά της γονιδιακής κατανομής.
Κάτω από αυτές τις διευκρινήσεις θα υποστήριζα ότι ο ρατσισμός είναι μία παράδοξη λογική συνθήκη, η οποία κατηγοριοποιεί τους ανθρώπους με βάση αυστηρές αρχές της κραταιάς αντίληψης κάθε εποχής. Ρατσισμός υφίστατο το Μεσαίωνα, όταν οι 'αλλόπιστοι' ήταν μιάσματα και διαμονικά όντα, και καίγονταν στην πυρά (από τους ανθρώπους που κήρρυταν την αγάπη και την ισότητα έναντι του θεού). Ρατσισμός υφίστατο στο Διαφωτισμό, όταν εκείνοι που διαφωνούσαν με την νέα τάξη των πραγμάτων θεωρούνταν 'δογματικοί', 'αλλοπαρμένοι', 'φαντασιόπληκτοι' και κατέληγαν στην αγχόνη με τη σύμφωνη γνώμη των φιλοσόφων του Διαφωτισμού (οι οποίοι κατά τα αλλα εδραίωσαν τις ανθρωπιστικές αξίες). Ρατσισμός υφίστατο και στην εποχή της επιστημονικής έκρηξης, όταν οι άνθρωποι που δεν παρακολουθούσαν την υλιστική διαλεκτική θεωρούνταν ανόητοι, παράλογοι, ψυχικά άρρωστοι, και συναισθηματικά διαταραγμένοι (πχ. με τον Σ. Φρόιντ να ψάχνει οιδιπόδειες διαταραχές στον Θ. Ντοστογιέφσκι). Μία μόδα που μας ακολουθεί ακόμη και σήμερα. Ακόμη και στα φόρουμς που συμμετέχουμε.
Για να διατηρηθεί η συνοχή σε οποιαδήποτε κοινωνική ομάδα, χρησιμοποιείται το σημαντικότερο πνευματικό όπλο: ο φόβος. "Και τώρα τι θα γενούμε δίχως εχθρούς; Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μία καποια λύσις..." μας απήγγειλε σκωπτικά ο ποιητής. Ο φόβος όταν συνοδεύεται από την πινακίδα που γράφει 'πρόοδος' προκαλεί τα ειδεχθέστερα εγκλήματα στην ιστορία μας. Αρκεί λοιπόν να δοθεί μία σοβαροφανής θεωρία η οποία θα προκαλεί αισθήματα εξωτερικού κινδύνου και ταυτόχρονα θα δείχνει ότι η πρόοδος του ανθρώπου αντικατοπτρίζεται στα μάτια των μελών της ομάδας αυτής και μόνο. Από εκεί και πέρα, η ιστορία μπαίνει σε μία ρότα την οποία έχουμε παρακολουθήσει πάμπολλες φορές.
Στην Ελλάδα, ο ρατσισμός είναι ακριβώς της αυτής τάξεως: ο φόβος του αντίπαλου δέους και η πνευματική διάυγεια που φέρει το 'ελληνικό DNA'. Δίχως το ελληνικό πνεύμα θα χαθεί το πνεύμα του κόσμου... Επομένως, δεν υπερασπιζόμαστε μόνο το τομάρι μας έναντι του αντίπαλου δέους, αλλά υπερασπιζόμαστε την ίδια την ιστορία! Το ένστικτο της επιβίωσης κεντρίζεται περίτεχνα, και στολίζεται με την ιδεολογία. Όπως μας έγραφε ο Αλ. Σοζελνίτσιν από τα κάτεργα της Σιβηρίας (Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ): "Ιδεολογία! Μόνο ετούτη μπορεί να παρέχει την απενοχοποιητική δικαίωση στον φονιά. Αυτή είναι η τεράστια ανακάλυψη του αιώνα μας." (από μνήμης).
Έτσι, στην τωρινή μας συγκυρία, κατά την οποία ο έλληνας αισθάνεται μία ακαθόριστη απειλή πάνω από το σβέρκο -πείτε το κρίση, πείτε το πολιτική- αρκεί μία καλή ιδεολογία ώστε να τον στρέψει προς την κατεύθυνση που πολλοί επιθυμούν. Η ιδεολογία αυτή θα περιλαμβάνει στοιχεία από κάθε είδους διανόηση: επιστήμη, φιλοσοφία, θρησκεία, πολιτική, τέχνες. Θα προκύπτουν διαρκώς έρευνες σχετικά με το ελληνικό DNA, τα ελληνικά κοιτάσματα πετρελαίου, το ελληνικό αλφάβητο και τη γραμματική, το ελληνικό πνεύμα, τον ελληνικό πολιτισμό που -τυχαίως- θα αποδεικνύεται ότι καταστρέφεται από τους ίδιους ανθρώπους σε όλη την ιστορία. Είναι άσχετο αν ο Χασάν σήμερα δεν έχει σχέση με τον Χασάν του 1322 μΧ. Ονομάζεται Χασάν κι ευθύνεται για την καταστροφή του ελληνισμού από γεννησιμιού του! Θα εμφανίζονται έρευνες που θα δείχνουν κάθε άνθρωπο που ονομάζεται Χασάν ως ψυχικά διαταραγμένο, ικανο για τα χειρότερα εγκλήματα. Θα ονομάσουν την νόσο ετούτη 'η πολυπολική διαταραχή του Χασάν', και θα αρκεί απλά να ονομάζεται κανείς Χασάν για να έχει την νόσο ετούτη με πλήρη διάγνωση και έτοιμα στατιστικά στοιχεία που θα αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Ο Χασάν θα ζει με φρυγανιές, ο έλληνας με μπριζόλες, κι όμως ο Χασάν θα εγκληματεί εξαιτίας μίας ψυχικής νόσου, ενώ ο έλληνας 'όταν εγκληματεί' θα είναι η εξαίρεση σε μία κοινωνία πνευματικά ανεπτυγμένη.
Καθώς φαίνεται το έριξα στη λογοτεχνία και δη επιστημονικης φαντασίας.
Κι ένα τραγουδάκι, δεδομένου ότι είμαστε μουσικό φόρουμ:
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : StavmanR στις 25-09-2011 22:31 ]
Σταύρο,
η αναφορά μου στο ναζισμό δεν ήταν παρά αυτή ενός παραδείγματος, στην προσπάθειά μου να περιγράψω όσο γίνεται πιο περιληπτικά ορισμένες βασικές ψυχολογικές συνιστώσες του ρατσισμού, και όχι κάποια ανάλυση της ιδεολογίας του ναζισμού ώστε να αναφερθώ σε περισσότερα στοιχεία επ΄αυτού.
Το ενδιαφέρον σχόλιό σου αναφέρεται, κυρίως, σε ιστορικές, κοινωνικές και φιλοσοφικές συνιστώσες, που αποτελούν μία διαφορετική, αν και συμπληρωματική προσέγγιση του φαινομένου.
Παίρνω, όμως, την ευκαιρία για να προσθέσω ορισμένες ακόμα απόψεις της ψυχολογικής μου αυτής προσέγγισης. Οι προκαταλήψεις που αφορούν «ράτσες» - εξ ου και ρατσισμός- καθορίζονται από ψυχολογικούς, ιστορικούς, πολιτισμικούς, θρησκευτικούς, πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες. Μην ξεχνάμε πως ακόμα και ο αρχαίος μας πολιτισμός, όπως και η χριστιανική θρησκεία, έχουν μιλήσει για βαρβάρους και αλλοθρήσκους ως κάτι το υποδεέστερο και επικίνδυνο που πρέπει να καταπολεμηθεί…
Όλες οι εμπειρίες μας, που αφορούν σε αποχωρισμό, ανταγωνισμό, αιτήματα, εξευτελισμούς, μοναξιά, επιθυμία εκδίκησης και άλλα ανθρώπινα διλήμματα, αφήνουν τα ίχνη τους εντός μας, δίνοντας αφορμή για τη δημιουργία διαφόρων παραστάσεων -που σε συνδυασμό με διάφορες ταυτίσεις με γονικές φιγούρες και άλλες «αυθεντίες», με προσωπικά συμπεράσματα και με διάφορους μύθους- δημιουργούν και εξελίσσουν έναν κορμό συγκεκριμένων προκαταλήψεων που, αν δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα, παγιώνονται χωρίς καμία σχεδόν πιθανότητα αναίρεσής τους, όποια επιχειρήματα ή αδιάσειστα επιστημονικά στοιχεία και αν χρησιμοποιηθούν. Εκεί, περνάμε πλέον στο χώρο της μεταφυσικής καθώς στα όποια επιχειρήματά μας αντιπαρατίθεται το «ακλόνητο» αντεπιχείρημα «παρόλ΄αυτά, έτσι έχουν τα πράγματα»!!!
Με την έννοια αυτή, μπορούμε να θεωρήσουμε ακόμα και τις ιδεολογίες ως προκαταλήψεις -ιδιαίτερα όταν θεωρούν την οποιαδήποτε διαφορετική άποψη ως λανθασμένη, αν όχι εχθρική- από την άποψη πως καθοδηγούνται από δυνάμεις και ενδιαφέροντα που τις καθιστούν απρόσιτες σε κάθε είδους επιχείρημα αμφισβήτησής τους…
Όλοι μας γνωρίζουμε εκ των προτέρων το τι θα πουν οι αρχηγοί ή οι εκπρόσωποι των διαφόρων κομμάτων. Το πρόβλημα προκύπτει όταν εμφανιστεί κάποιο νέο κόμμα χωρίς φαινομενικά κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία. Στην περίπτωση αυτή, υπάρχει ο σχεδόν βέβαιος κίνδυνος να θεωρηθεί ο αρχηγός τους ως η νέα, φρέσκια και «υγιής» πρόταση για άμεσα θέματα γενικού ενδιαφέροντος, έως ότου αρχίσει να διαφαίνεται και να αποκαλύπτεται η λανθάνουσα ιδεολογία. Με την έννοια αυτή, μπορούμε να θεωρήσουμε πως δεν υπάρχει κανένα πολιτικό κόμμα ή κάποιου γενικού ενδιαφέροντος ομάδα χωρίς προκαταλήψεις…
ΥΓ. Όταν κάποιος στερείται επιχειρημάτων και πολλά υποσχόμενου παρόντος ή μέλλοντος, τότε καταφεύγει στο ένδοξο παρελθόν του, όπως ένας γερασμένος παλιός πολεμιστής. Αυτό κάνουμε πλέον ως λαός…
Τρομοκρατήθηκα όσο διάβαζα τα παραπάνω γιατί ταυτόχρονα μου περνάνε άπειρα παραδείγματα όπου οι θεωρίες αυτές γίνονται πράξη. Είναι σαν να φωτογραφίζονται πολιτικές πρακτικές και παλιότερες αλλά και σύγχρονες. Και δεν ξέρω γιατί αλλά η βία των όπλων ίσως με τρομάζει ή μου κάνει λιγότερο εντύπωση από τη βία της ψυχής/ψυχολογίας (δεν ξέρω πως να το θέσω,ελπίζω να καταλαβαινόμαστε)...είναι τραγικό 
Έχω απορίες όμως... Προέχει η θεωρία σε αυτά ή η πράξη?
Δηλαδή, η πολιτική εξουσία γνωρίζει και ακολουθεί αυτές τις θεωρίες/πρακτικές για να πετύχει κάτι ή οι θεωρίες/πρακτικές απορέουν από την ανάλυση των γεγονότων? Ο κοινωνιολόγος/ψυχολόγος έπεται δηλαδή του φαινομένου ή αντιστροφα ο θύτης ξέρει καλά κοινωνιολογία/ψυχολογία και ανάλογα πράττει?
(Πάλι δεν ξέρω αν γίνομαι αντιληπτός, είναι αργά αλλά έχω απορίες)
Η παραπάνω είναι γενική απορία, δεν ξέρω αν υπάρχει και γενική απάντηση/γενικός κανόνας...
Συγκεκριμένα τωρα θα ήθελα να ρωτήσω αν ο Χίτλερ ήξερε τι ακριβώς έκανε βασιζόμενος σε παλιότερες και σύγχρονες θεωρίες ή αν αποτέλεσε ένα πείραμα για την ψυχολογία που τα αποτελέσματά του μας έδωσαν αυτές τις θεωρίες και τις αναλύσεις σήμερα... (πάντα σε σχέση με το θέμα ρατσισμού κλπ που περιγράφετε)
Η σύγχρονη πολιτικοοικονομική εξουσία (ΗΠΑ, χρηματιστήρια, οίκοι αξιολόγησης, ΤΡΟΙΚΑ κλπ) πιστεύετε ότι συνεργάζεται με την ψυχολογία? Γιατί κάτι τέτοιο υποπτεύομαι με όσα διάβασα.
Τέλος, το σημείο που με ξάφνιασε ιδιαιτέρως είναι το παρακάτω
Παράθεση:
|
Λίγο βαρύ μου έπεσε βραδιάτικα αυτό γιατί δεν το είχα σκεφτεί ποτέ και θέλω λίγη ώρα να το χωνέψω 
Τροφή για σκέψη λοιπόν, thanks sven!
Sven, αν κάπου διαφωνούμε κυρίως, εκείνο είναι ο άμεσος συσχετισμός του ρατσισμού με την μεταφυσική.
Ο ρατσισμός , με βάση οποιονδήποτε ορισμό του μεταφυσικού, είναι φυσικό φαινόμενο κι όχι μεταφυσικό. Η αίσθηση της φυλετικής υπεροχής εκφράζεται ακόμα και στα ζώα, με ολόκληρες φατρίες πχ. πιθήκων να δέρνουν μέχρι θανάτου άλλες φατρίες πιθήκων. Από μία άποψη, λίγο τραβηγμένη καθώς ο ρατσισμός θεωρείται ανθρώπινο προνόμιο, η υπερίσχυση ενός αρσενικού σε κάθε αγέλη εμπεριέχει στοιχεία ρατσιστικής αντιμετωπισης των υπολοίπων ('εγώ φέρω το κατάλληλο γονίδιο, εσύ μόκο!').
Δηλαδή, αν το προχωρήσουμε στο σύνολο της βιολογίας, η ισχύς αποτελεί το κύριο μέσο έκφρασης μίας ρατσιστικής διάθεσης (αίσθησης του φορέα του ισχυρού/ορθού γονιδιώματος). Επομένως, δεν τίθεται καν ζήτημα μεταφυσικών στοχασμών οι οποίοι οδηγούν στο ρατσισμό. Οι στοχασμοί των ρατσιστών ήταν πάντοτε φυσικοί στην εποχή τους, όπως σήμερα όσα εσύ υποστηρίζεις θεωρείς ότι είναι φυσικά κι επιστημονικά. Εντούτοις, σε δύο-τρεις γενιές από σήμερα θα θεωρούνται πλάνη, μεταφυσικά ή ασφαλμένες διατυπώσεις, οπως ακριβώς θεωρούνται σήμερα οι εξελικτικές πεποιθήσεις των ναζί ή των άγγλων αποικιοκρατών. Ο αρχικά αόριστα και κακώς διατυπωμένος δαρβινισμός απετέλεσε ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια υπερφυλάρχων (Χίτλερ, Στάλιν κλπ), οι οποίοι και βρήκαν ένα σηματνικό πάτημα στις μάζες για να προωθήσουν την αλήθεια της νέας τάξης της εποχής τους.
Εδώ μπαίνουμε σε ένα άλλο σημαντικό ζήτημα, το οποίο είναι μεν περιφερειακό, αλλά εφάπτεται του ζητήματος: ο ρόλος της επιστήμης στη σύγχρονη εποχή. Η επιστήμη είναι απλά ένα χονδροειδές αξίωμα που αυτοαναιρεί τον εαυτό του: επιστήμη είναι η μέθοδος απόκτησης γνώσεως. Το βασικό σημείο αντίφασης βρίσκεται στο γεγονός ότι κάθε μέθοδος απαιτεί γνώση για να οργανωθεί. Επομένως, αν η επιστήμη ψάχνει να βρει τη γνώση, τότε δεν έχει ουσιαστικά μέθοδο. Κι όντως, η επιστημονική μέθοδος δεν υφίσταται, αλλά διαρκώς μεταβάλλονται τα αξιώματα και τα θεωρήματά της.
Τί σημαίνουν αυτά τα σύντομα που έγραψα για την επιστήμη, σε όσα αφορούν το ζήτημα; Απλά, ότι μεταβάλλοντας τα βασικά αξιώματά μας λαμβάνουμε διαφορετικές ερμηνείες των φαινομένων. Έτσι, στην πραγματικότητα η επιστήμη γίνεται εργαλείο στα χέρια κάθε ιδεολογίας. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι ο ρατσισμός βρίσκει σήμερα περισσότερα πατήματα να αναπτυχθεί ιδεολογικά από κάθε άλλη αντίστοιχα εποχή. Ειδικά σε μία εποχή που κυριαρχούν οι έννοιες 'ανταγωνισμός', 'επιβίωση', 'ισχύς', 'επικράτηση' στην ορολογία της βιολογίας. Πώς είναι δυνατό να εκπαιδεύσεις ένα παιδί διδάσκοντάς του ότι νόμος της φύσεως (δηλαδή και του ιδίου) είναι η επικράτηση, η ισχύς, η επιβίωση κι ο ανταγωνισμός, και να περιμένεις να μην χτίσει ένα ολόκληρο θεωρητικό οικοδόμημα οργάνωσης των δεδομένων του (δηλαδή ιδεολογία) με βάση αυτές τις νοοτροπίες;
Κι ας μην λησμονούμε ότι η επιστήμη είναι σήμερα ο κύριος φορέας της αισθήσεως της προόδου, που ανέφερα στο προηγούμενο κείμενό μου. Κάθε τύπου ρατσισμός κι εθνικισμός θα περνά μέσα από επιστημονικές τεκμηριώσεις ώστε να γίνεται πειστικότερος. Κι εφόσον η επιστήμη αντιλαμβάνεται τον κόσμο και τον άνθρωπο ως ανταγωνιστικά και επικρατή όντα, κάθε επιχειρηματολογία είναι αναπόδραστα με το μέρος της γονιδιακής και φυλετικής διάκρισης κι επικράτησης.
Κάπως έτσι αναπτύσσεται κι ο εθνικισμός. Ξεκινάμε από το επιστημονικό δόγμα του ανταγωνισμού των γονιδίων και καταλήγουμε να φτιάχνουμε έθνη και κράτη τα οποία κοιτάζουν με προφανή αυτιστική διάθεση τα υπόλοιπα κράτη ως ανταγωνιστές, σε κάθε τους ανάσα. Η αίσθηση της ανταγωνιστικότητας οδηγεί τελικά σε εσωστρέφεια, εθνικό ναρκισσισμό κι εν τέλει σε εθνικισμό.
Εκείνο το δεινό που κόμισε η ρητορική φιλοσοφία (σοφιστεία) στην κλασική ελλάδα, μεταλαμπαδεύτηκε στην παπική θεολογία του μεσαίωνα, κι αργότερα στην υλιστική φιλοσοφία του διαφωτισμού και τον σύγχρονο επιστημονισμό. Είναι η προσπάθεια να μετατραπεί ένα σύστημα αξιωμάτων και παραδοχών σε πλαίσιο ολοκληρωτικής ερμηνείας των φαινομένων. Και η ολοκληρωτική ερμηνεία των φαινομένων οδηγεί ιστορικά σε ιδεολογικό ολοκληρωτισμό.
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : StavmanR στις 26-09-2011 11:21 ]
@ Παναγιώτη,
οτιδήποτε ορατό και άρα συγκεκριμένο και ταυτοποιημένο φοβίζει λιγότερο από κάτι το απροσδιόριστο, αφηρημένο και «ύπουλο». Ευκολότερα αντιμετωπίζεις, για παράδειγμα, τη φωτιά απ’ ό,τι τη θανατική επίδραση ενός τοξικού, άοσμου και άχρωμου αερίου…
Όσον αφορά τώρα στο δεύτερο ερώτημά σου για το εάν η εξουσία γνωρίζει και ακολουθεί αυτές τις θεωρίες/πρακτικές ή το αντίστροφο, έχω να πω τα εξής:
- ο Χίτλερ και η ναζιστική ιδεολογία σίγουρα δεν γνώριζαν τους μηχανισμούς αυτούς, που μελετήθηκαν και μορφοποιήθηκαν αργότερα, ούτε και ήταν κάποιο ψυχολογικού τύπου πείραμα. Τα νεοναζιστικού τύπου κόμματα ή ιδεολογίες προκύπτουν ως αποτέλεσμα όχι κάποιου οργανωμένου σχεδίου αλλά ως μία εκδοχή συγκεκριμένων κοινωνικο-οικονομικών, πολιτικών και ιστορικών συγκυριών.
- η σύγχρονη πολιτικοοικονομική εξουσία -ιδιαίτερα αυτή των Η.Π.Α. και 2-3 ακόμη κρατών- πιθανότατα καταφεύγουν και στη βοήθεια της ψυχολογίας, π.χ. για τη διαμόρφωση συγκεκριμένου «κλίματος» στην προσπάθεια προώθησης συγκεκριμένων πολιτικών/πρακτικών(κυρίως διεθνών). Η ψυχολογία από μόνη της, όμως, δεν μπορεί να καταφέρει κάτι τέτοιο χωρίς την ταυτόχρονη συνδρομή των Μ.Μ.Ε., των μυστικών υπηρεσιών, «δοσιλόγων» δημοσιογράφων/πολιτικών προσώπων κ.ά. Κάθε επιστήμη, από φιλοσοφία μέχρι φυσική, έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιηθεί διαμέσου πληρωμένων ή παραπλανημένων(;) εκπροσώπων τους για καταστροφικούς σκοπούς(διαμόρφωση ιδεολογιών, δημιουργία ψυχολογικού πολέμου, πυρηνικά, βιολογικά και άλλα όπλα μαζικής καταστροφής, ψυχιατρική/ψυχολογία, ιατρική κ.ά.).
- τα άτομα που δεν έχουν καταφέρει να φθάσουν σε εκείνο το στάδιο ψυχοσυναισθηματικής εξέλιξης που να τους δίνει την ικανότητα να μπορούν να βιώνουν ταυτόχρονα αισθήματα αγάπης και επιθετικότητας, δεν μπορούν και δουν ένα άτομο ολικά, δηλαδή ως άτομο με θετικές και αρνητικές πλευρές ταυτόχρονα, π.χ. η μητέρα μου, που με μαλώνει και με φωνάζει τη στιγμή αυτή και νιώθω θυμό γι΄αυτό, είναι το ίδιο πρόσωπο που με αγκαλιάζει, με φιλά και με αγαπά πολύ. Έτσι, λοιπόν, μπορώ και νιώθω ενοχές όταν κάνω ή νιώσω κάτι άσχημο γι΄αυτήν και προσπαθώ να αποκαταστήσω με κάποιον τρόπο. Αντ΄αυτού, τα άτομα που δεν έχουν κατακτήσει αυτό το επίπεδο ωριμότητας διασχίζουν/διαχωρίζουν, με αφορμή την παραμικρή ματαίωση, ένα άτομο που μέχρι την προηγούμενη στιγμή θαύμαζαν/»αγαπούσαν», σε μία «εντελώς θετική» και «εντελώς αρνητική» εκδοχή, σε μια απέλπιδά τους προσπάθεια να περισώσουν την θετική εκδοχή του. Έτσι, λοιπόν, είναι σαν να έχουν να κάνουν με δύο εντελώς διαφορετικά πρόσωπα που το μεν εξιδανικευμένο αγαπούν και θαυμάζουν, το δε υποτιμημένο μισούν, απορρίπτουν και θέλουν να αφανίσουν. Πουθενά ίχνος ενοχής, μόνο ντροπή απέναντι στους άλλους που είναι ρυθμιστές του ψυχισμού τους απουσία δικής τους εσωτερικής ρυθμιστικής δομής(συνείδησης/υπερεγώ).
Αυταααααααααααααά……………. Λίγο φαγάκι ακόμα:)))))))))))))))))))))))))
@ Σταύρο,
δεν νομίζω πως διαφωνούμε στο θέμα της μεταφυσικής διάστασης του ρατσισμού, γιατί κάτι τέτοιο ποτέ ΔΕΝ υποστήριξα. Αυτό που γράφω είναι: «Ο ρατσιστής δεν είναι στο ελάχιστο δεκτικός απέναντι στα όποια τεκμηριωμένα επιχειρήματα, γιατί έχει δημιουργήσει εντός του -βάσει των απόψεών του- μια μεταφυσική θεώρηση των πραγμάτων». Και στο σχόλιό μου προς εσένα: «Εκεί, περνάμε πλέον στο χώρο της μεταφυσικής καθώς στα όποια επιχειρήματά μας αντιπαρατίθεται το «ακλόνητο» αντεπιχείρημα «παρόλ΄αυτά, έτσι έχουν τα πράγματα!!!».
Ο τρόπος θεώρησης του ρατσιστή, λοιπόν, έχει μια μεταφυσική διάσταση και όχι ο ίδιος ο ρατσισμός, καθώς ο ρατσιστής υποστηρίζει την «αλήθεια» του, ισχυριζόμενος πως "έτσι έχουν τα πράγματα", όπως ακριβώς και ένας χριστιανός υποστηρίζει την ύπαρξη του Θεού. Ασχέτως των όποιων διαφορετικών επιχειρημάτων, θα ισχυρίζεται «κι όμως υπάρχει Θεός»…
-----------------
Ό,τι δε σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό!!
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : sven στις 26-09-2011 18:01 ]
Sven,
ας δούμε τα πράγματα λίγο λογικά, σύμφωνα με τους ορισμούς ή τις περιγραφές που κατατίθενται:
Τέτοιες προτάσεις αποτελούν υπεραπλουστεύσεις σύνθετων και πολύπλοκων, πολυδιάστατων ζητημάτων τα οποία ακόμα δεν έχουν επιλυθεί. Ευχαρίστως να ανοίξουμε μία συζήτηση για το τί είναι μεταφυσική και τί εμπίπτει στη φυσική. Θα εκπλαγούμε καί οι δύο σχετικά με το τί θεωρεί φυσικό η Φυσική, και όχι μόνο.
Το σχόλιό σου ρίχνει το βάρος στην μεταφυσική θεώρηση των πραγμάτων υποστηρίζοντας ότι το πρόβλημα του ρατσισμού είναι εκείνη, καθώς εκείνη το γεννά. Διαφωνούμε, και το εξήγησα αρκετά αναλυτικά παραπάνω. Ο ρατσισμός βασίζεται στην εκάστοτε κυρίαρχη θεώρηση του κόσμου, ώστε να βρει ερείσματα να προβάλλει το μίσος και τη διχόνοια. Κυρίαρχος τρόπος σκέψης τους τελευταίους τρεις αιώνες αποτελεί ο επιστημονικός λόγος. Γι΄αυτό κι ο ρατσισμός αναπτύσσεται σε αυτό το διάστημα μέσα από επιστημονικές θεωρήσεις.
Αν θέλεις να προχωρήσουμε λίγο περισσότερο το ζήτημα, μπορούμε να κάνουμε κάποιες διαπιστώσεις. Η επικράτηση των φυσικών επιστημών και της υλιστικής κοσμοθέασης υποβάθμισε το ρόλο της ηθικής στις ανθρωποκοινωνίες. Όμως δίχως ηθική, δεν υφίσταται κακό, καθώς το καλό και το κακό μπορούν να εννοηθούν μόνο σε ηθικά πλαίσια. Προχωρώντας το συλλογισμό, δίχως κακό δεν υφίσταται ο ρατσισμός ως κακή ή κατακριτέα συμπεριφορά/ιδεολογία. Επομένως, αν δει κανείς τον κόσμο ως ένα σύνολο από περιφερόμενα μπαλάκια που κινούνται με βάση συγκεριμένες 'ανήθικες' ιδιότητες, τότε δεν βρίσκει τίποτα το κακό σε εκείνον.
Σου δείχνω τον τρόπο με τον οποίο στην ουσία απενοχοποιούμε τις ρατσιστικές συμπεριφορές, μέσα από τον τρόπο με τον οποίο αξιώνουμε να ερμηνεύουμε τον κόσμο μας. Η πολεμική εναντίον της ηθικής που αναπτύχθηκε και αναπτύσσεται ακόμη στις τάξεις των επιστημονιστών δικαιολογεί κάθε είδους συμπεριφορά και λειτουργία.
Το πώς υποστηρίζει ένας χριστιανός την ύπαρξη του θεού ανήκει σε άλλο θέμα συζήτησης. Εντούτοις, υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με το πόσο ένας μή χριστιανός μπορεί να κατανοήσει έναν χριστιανό στις πεποιθήσεις του. Απεναντίας, είναι πολύ απλό να κατανοήσει ένας χριστιανός έναν μη χριστιανό στις δικές του πεποιθήσεις. Ας το αφήσουμε προς το παρόν, αλλά ευχαρίστως να το συζητήσουμε σε άλλο νήμα.
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : StavmanR στις 26-09-2011 23:37 ]
