Σιγοφεύγει χωρίς να προλάβουμε ν' απολαύσουμε και να χορτάσουμε τ' αγαθά του... Δεν είμαστε αχόρταγοι! Διψασμένοι γι΄ αλμύρα και πεφταστέρια είμαστε, για φως και ουρανό ασυννέφιαστο ...

Πόση αξία αποκτούν απόψε, τελευταία μέρα του, οι τραγανές ρόγες των σταφυλιών και οι κραυγές των γλάρων... Τα κουκούτσια του καρπουζιού κι η ευωδιά των σύκων... Η μυρωδιά του άρτου και των εσπερινών παρακλήσεων...

Σιωπή συγκίνησης. Θα μείνουν ασχολίαστα τα σημαντικότερα…

Αποσκευές, που δεν ταξίδεψαν αρκετά, οι ψυχές μας…

Κι ας μάθαμε να ζούμε το Σεπτέμβρη σαν Αύγουστο, κι ας μάθαμε να φτιάχνουμε παντός καιρού χαρές... Οι ημερομηνίες τσιμπάνε σαν αχινοί τις αχίλλειες φτέρνες της ψυχής μας...

Μάθαμε να ερωτευόμαστε και να μοιραζόμαστε πιο εύκολα τον ευλογημένο αυτό μήνα! Η μοιρασιά τα κάνει όλα πιο νόστιμα κι απολαυστικά! Η  καθημερινή μοιρασιά. Σαν μια φέτα από καρπούζι, σαν ένας ώριμος... γιαρμάς που μοιραζόμασταν, όταν ήμασταν παιδιά, μετά το μπάνιο, με υγρά ακόμη τα μαγιό μας. Γλύκα κι αλμύρα μαζί... Αυθεντική ζωή. Οφείλουμε να κρατήσουμε στον αφρό την παιδικότητά μας, ακόμη κι όταν ξαναφορέσουμε σακάκια, ταγιέρ, γραβάτες  και κοστούμια. Τα κουμπιά της ψυχής ας μείνουν ανοικτά για να μπαίνει φρέσκος Αυγουστιάτικος αέρας...

Τα τελευταία φιλιά με την αλμύρα και το κύμα.Τα τελευταία χνάρια στην υγρή άμμο. Τα πάντα ρει, μα η Αγάπη μένει!

της Λεϊλά Σλιμανί

Nα περπατάω στο δρόμο. Να παίρνω το μετρό τη νύχτα.
Να φοράω μίνι φούστα, ντεκολτέ και ψηλά τακούνια.
Να χορεύω μόνη μου στη μέση της πίστας. Να μακιγιάρομαι έντονα.
Να παίρνω ταξί έχοντας πιει λίγο παραπάνω. Να ξαπλώνω στο χορτάρι μισόγυμνη.
Να κάνω ωτο-στοπ. Ν’ ανεβαίνω σε νυχτερινό λεωφορείο.
Να ταξιδεύω μόνη. Να πίνω ένα ποτηράκι μόνη μου στη βεράντα.
Να τρέχω σ’ έναν έρημο δρόμο. Να περιμένω σ’ ένα παγκάκι.
Να κάνω καμάκι σ’ έναν άντρα, ν’ αλλάζω γνώμη και να συνεχίζω τον δρόμο μου.
Να στριμώχνομαι στην πολυκοσμία του τραίνου. Να εργάζομαι νύχτα.
Να θηλάζω το παιδί μου δημόσια. Να ζητάω αύξηση στη δουλειά μου.
Σε όλες αυτές τις στιγμές της ζωής, τις απλές και καθημερινές, διεκδικώ το δικαίωμα να μην με ενοχλούν.
Το δικαίωμα να μην σκέφτομαι καν ότι μπορεί να έρθω σε δύσκολη θέση.
Διεκδικώ την ελευθερία να μην υφίσταμαι σχόλια για τη συμπεριφορά μου, για το πώς είμαι ντυμένη, για το πώς βαδίζω, για το σχήμα των γλουτών μου, για το μέγεθος του στήθους μου. Διεκδικώ το δικαίωμά μου στην ηρεμία, στη μοναξιά, το δικαίωμά μου να περπατάω χωρίς φόβο.
Δεν θέλω μόνο εσωτερική ελευθερία.
Θέλω την ελευθερία να ζώ έξω στον κόσμο, στον ανοιχτό αέρα, σε έναν κόσμο που είναι λίγο και δικός μου.

Δεν είμαι ένα εύθραυστο πλασματάκι.
Δεν έχω την απαίτηση να προστατεύομαι, αλλά διεκδικώ το δικαίωμά μου για ασφάλεια και σεβασμό.
Και οι άνδρες δεν είναι όλοι γουρούνια.
Τις τελευταίες εβδομάδες πόσο εντυπωσιάστηκα, πόσο ξαφνιάστηκα ευχάριστα, πόσο ενθουσιάστηκα με τους άνδρες που είχαν την ικανότητά να αντιληφθούν τι παίζεται!
Έμεινα συγκλονισμένη μπροστά στη θέλησή τους να μην είναι πια συνένοχοι, στη θέλησή τους ν’ αλλάξουν τον κόσμο, ν’ απελευθερωθούν και οι ίδιοι από αυτές τις συμπεριφορές. Επειδή πίσω από αυτή την υποτιθέμενη ελευθερία να «την πέφτουν», κρύβεται μια άποψη για το αρσενικό τρομερά ντετερμινιστική: «γουρούνι γεννιέσαι».
Οι άνδρες στο περιβάλλον μου, κοκκινίζουν από ντροπή κι εξεγείρονται εναντίον όσων με προσβάλλουν.
Εναντίον εκείνων που εκσπερματώνουν πάνω στο παλτό μου στις οκτώ το πρωί.
Εναντίον του αφεντικού που μου δίνει να καταλάβω τί θα έπρεπε να κάνω για να πάρω προαγωγή.
Εναντίον του καθηγητή που ανταλλάσσει την ακαδημαϊκή πρόοδο με μια πίπα.
Εναντίον του περαστικού που με ρωτάει αν «γαμιέμαι» και καταλήγει να με αποκαλεί «τσούλα».
Οι άνδρες που γνωρίζω είναι αηδιασμένοι από αυτή την οπισθοδρομική άποψη για τον ανδρισμό.
Ελπίζω ότι ο γιος μου θα είναι ένας ελεύθερος άνθρωπος.
Ελεύθερος, όχι μόνο να μην είναι ενοχλητικός, αλλά ελεύθερος να αυτοπροσδιορίζεται διαφορετικά από το στερεότυπο που βλέπει τον άνδρα ως ένα αρπακτικό που διακατέχεται από ανεξέλεγκτες παρορμήσεις.
Ένας άνδρας που ξέρει πώς να σαγηνεύσει με τους χιλιάδες υπέροχους τρόπους που ξέρουν οι άνδρες για να μας ξελογιάζουν.

Εγώ δεν είμαι θύμα. Αλλά εκατομμύρια γυναίκες είναι.
Αυτό είναι ένα γεγονός και όχι μια ηθική κρίση ή μια αναγωγή στην “ουσία” της γυναίκας.
Και μέσα μου σπαρταρά ο φόβος όλων εκείνων των γυναικών που περπατούν στους δρόμους χιλιάδων πόλεων στον κόσμο με το κεφάλι σκυφτό.
Των γυναικών που τις παίρνουν από πίσω στο δρόμο, που τις παρενοχλούν, που τις βιάζουν, που τις προσβάλλουν, που τις αντιμετωπίζουν μέσα στους δημόσιους χώρους σαν παρείσακτες.
Μέσα μου αντηχεί η κραυγή των γυναικών που κρύβονται, που ντρέπονται, που τις πετούν στο δρόμο σαν παρίες επειδή είναι ατιμασμένες.
Των γυναικών που κρύβονται κάτω από μακρά μαύρα πέπλα επειδή τα σώματά τους θα προκαλούσαν την επίθεση των ανδρών.
Οι γυναίκες που περπατούν στους δρόμους του Καΐρου, του Νέου Δελχί, της Λίμας, της Μοσσούλης, της Κινσάσα, της Καζαμπλάνκα λέτε ν’ ανησυχούν μήπως εξαφανιστεί το φλερτ και η αβροφροσύνη;
Έχουν αυτές δικαίωμα να σαγηνεύσουν, να επιλέξουν, να κάνουν επίμονο φλερτ;

Ελπίζω ότι μια μέρα η κόρη μου θα περπατάει στο δρόμο το βράδυ, με μίνι φούστα και ντεκολτέ, ότι θα κάνει το γύρο του κόσμου μόνη της, θα παίρνει μετρό τα μεσάνυχτα χωρίς φόβο, χωρίς καν να το σκέφτεται.
Και ο κόσμος που θα ζεί τότε δεν θα είναι ένας κόσμος πουριτανικός.
Είμαι σίγουρη, θα είναι ένας κόσμος πιο δίκαιος, όπου ο χώρος για τον έρωτα, για την απόλαυση, για τα παιχνίδια του ξελογιάσματος θα είναι άπλετος και πιο όμορφος.
Σε σημείο που εμείς ακόμα δεν μπορούμε να φανταστούμε..

***Η συμβολή της Λεϊλά Σλιμανί (Γκονκούρ, 2016) στο δημόσιο διάλογο γύρω από τo #MeToo και την γαλλική εκδοχή του, #balancetonporc.Το άρθρο της Σλιμανί δημοσιεύτηκε στη Libération και, στην Ελλάδα, στην ιστοσελίδα "σινιάλο".

Η 30χρονη κοπέλα που κάθονταν απέναντί μου συνέχισε την αφήγησή της, αναφέροντας τα παρακάτω συγκλονιστικά στοιχεία:

«Όταν ήμουν 6-7 χρονών, οι γονείς μου είχαν σοβαρά προβλήματα μεταξύ τους και καθόλου χρόνο για μένα. Κανείς δεν με ρωτούσε πως νιώθω, αν χρειάζομαι κάτι, αν πεινώ ή αν θέλω τη συντροφιά κάποιου. Ήταν τόσο μεγάλη η  ανάγκη μου να νιώσω πως κάποιος νοιάζεται για μένα που έφευγα από το σπίτι και κρυβόμουν κάπου εκεί τριγύρω για να δω αν θα με αναζητήσουν. Περίμενα για ώρες αλλά κανείς δεν εμφανίζονταν, μέχρι που τα φώτα του σπιτιού έσβηναν. Τότε μόνο συνειδητοποιούσα πως κανείς δεν πρόκειται να με αναζητήσει».

Αυτό είναι ένα άλλο είδος ιδιότυπης γονικής εγκατάλειψης όταν, δηλαδή, ο γονιός δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του γονικού του ρόλου, αφήνοντας το ίδιο το παιδί να φροντίζει τον εαυτό του. Υπάρχουν περιπτώσεις γονέων που βρίσκονται σε διαδικασία χωρισμού με πολλές και σοβαρές εντάσεις ή που έχουν χάσει οι ίδιοι κάποιο σημαντικό πρόσωπο (γονέα, αδελφό κ.τ.λ.), καταστάσεις που τους απορροφούν τόσο πολύ, με αποτέλεσμα το παιδί να αφήνεται, στην ουσία,  στο έλεός του. Το αποτέλεσμα μίας τέτοιας κατάστασης είναι το παιδί να νιώθει παντελώς ανάξιο σημασίας και αγάπης. Κανείς δεν νοιάζεται ή αγαπά έναν αόρατο…

Ο πόνος και η απόγνωση που μπορεί να νιώθει ένα τέτοιο παιδί είναι απερίγραπτα, οι δε συνέπειές τους καταστροφικές, ακόμα και στην ενήλικη ζωή. Η συγκεκριμένη κοπέλα δεν τολμούσε να εμπιστευθεί κανέναν, όποιος και αν αυτός/αυτή ήταν. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που άρχιζε να νιώθει κάτι το ιδιαίτερο για κάποιον, εξαφανίζονταν έντρομη, μπρος στο ενδεχόμενο να της γίνει το άτομο αυτό απαραίτητο και κάποια στιγμή την εγκαταλείψει…

Από την ηλικία των 6-7 χρόνων, οπότε και πείσθηκε πως κανείς δεν νοιάζεται για αυτήν, ενεργοποιήθηκαν οι μηχανισμοί επιβίωσής της. Η επιβίωσή της εξαρτιόνταν αποκλειστικά από την ίδια, δεν είχε τίποτα να προσδοκά από κανέναν. Μου είπε πως, ως έφηβη, ποτέ δεν ήπιε αλκοόλ, όπως όλοι οι φίλοι της, και δεν έκανε τίποτα το επικίνδυνο γιατί ήξερε πως αν μεθούσε ή της συνέβαινε κάτι απρόοπτο, κανείς δεν θα εμφανίζονταν για να τη φροντίσει. Εξαναγκάσθηκε σε μια εξεζητημένη αυτάρκεια και αυτονομία, για να καταφέρει να επιβιώσει.

Είναι τόσο εύκολο να απορροφηθούμε, ως γονείς, από τα διάφορα που μπορεί να μας συμβαίνουν (εργασία, προβλήματα με το σύντροφο, ψυχικές δυσκολίες κ.ά.) που να περιοριζόμαστε στα πρακτικά και απαραίτητα, όσον αφορά στη φροντίδα του παιδιού, νομίζοντας πως αυτό αρκεί. Τα παιδιά καταλαβαίνουν διαισθαντικά τα πάντα, χωρίς όμως να μπορούν μα δώσουν εξηγήσεις, και αυτό είναι το χειρότερο. Συνήθως, ενοχοποιούν τον εαυτό τους, δηλαδή πως τα ίδια φταίνε για όλα, σε μια προσπάθειά τους να «σώσουν» το γονιό μέσα τους ώστε να συνεχίσουν να τον βλέπουν ως τον «καλό γονιό». Θυμάμαι ένα αγοράκι 8 χρονών που το χτυπούσε αλύπητα ο βίαιος πατέρας του και μου έλεγε: «Ο μπαμπάς μου με χτυπά για το καλό μου, επειδή δεν είμαι καλό παιδί». Με δυσκολία συγκρατούσα τα δάκρυά μου…

Κάποτε το ξύλο ή η απειλή για ξύλο ήταν απαραίτητο στοιχείο της διαπαιδαγώγησης παιδιών. Τώρα πλέον, αυτό δεν ισχύει, σε μεγάλο βαθμό. Τα τιμωρούμε με άλλους πιο αποτελεσματικούς τρόπους, για παράδειγμα, κλείνοντάς τα σε ένα δωμάτιο ή απειλώντας τα πως θα τα εγκαταλείψουμε γιατί δεν τα αντέχουμε. Τα ασφαλή παιδιά μπορούν να αξιολογήσουν τέτοιου είδους απειλές και ξέρουν πως οι γονείς τους δεν θα κάνουν πράξη τις απειλές τους. Οι γονείς, όμως, χάνουν την αξιοπιστία τους. Τα ανασφαλή παιδιά, όμως, τρομοκρατούνται. Το μήνυμα που εισπράττουν είναι: «Εάν δεν είσαι όπως σε θέλω, δεν σε αγαπώ! Και τότε, δεν σε θέλω για παιδί μου!». Αγάπη με όρους, δηλαδή. Ένα τέτοιο παιδί νιώθει φρικτά και ανάξιο αγάπης. Τα αισθήματα ντροπής αρχίζουν να κυριαρχούν και μόνο για το ότι υπάρχουν. Έχω δει εκατοντάδες τέτοια παιδιά που νιώθουν πως δεν αξίζουν την αγάπη, όχι μόνο των γονιών τους, αλλά και κανενός….

Είναι πολύ σημαντικό και απαραίτητο να αφιερώνουμε, έστω και 10 λεπτά την ημέρα, αποκλειστικά για επικοινωνία και ολοκληρωτική επαφή με το παιδί μας και να μη το αφήνουμε για κάποια άλλη φορά. Για τα μικρά παιδιά, υπάρχει μόνο το εδώ και τώρα και, αν το στερηθούν, έχουν την αίσθηση πως το στερούνται για πάντα, ιδιαίτερα αν ο γονιός είναι απρόβλεπτος , ασυνεπής και εγκλωβισμένος στα δικά του.

Αυτά ας μην τα λησμονούμε ποτέ, και ας τα σκεφθούμε πολλές φορές σοβαρά, πριν φέρουμε στο κόσμο ένα παιδί, μόνο προς επιβεβαίωση της ματαιοδοξίας μας ή προς κάλυψη άλλων συναισθηματικών μας αναγκών, όπως πολύ συχνά, δυστυχώς, συμβαίνει…

Φωτογραφία: Sven 8-8-2021

Χθες Κυριακή. Η ζέστη αφόρητη που η φρίκη των εικόνων της τηλεόρασης για την πύρινη λαίλαπα που κατάπινε τα πάντα στην ανεμπόδιστη επέλασή της την έκανε να φαντάζει ακόμα πιο αποπνικτική, μετατρέποντας, ταυτόχρονα, την ψύξη των κλιματιστικών σε ψεύτικο χάδι που θέλεις να αποφύγεις…

Ο κεντρικός δρόμος για Χαλκιδική φρακαρισμένος από τα χιλιάδες αυτοκίνητα γνωστών αγνώστων του Σαββατοκύριακου που, έρποντας, προσπαθούσαν να φθάσουν κάποια στιγμή στη δροσιά μιας πολυπόθητης παραλίας που, όσο η στιγμή αυτή μετατίθονταν χρονικά, γίνονταν ολοένα είτε πιο ελκυστική είτε πιο αποκρουστική.

Η θέα αυτή από την αερογέφυρα της Θέρμης, όπου σκόπιμα κατευθύνθηκα για να επιβεβαιώσω αυτό που ήδη ήξερα, με έκανε να κατευθυνθώ ίσια προς Ν. Ραιδεστό και, στη συνέχεια, προς Πολύγυρο μέσα από τον καταπράσινο Χολομώντα. Οδηγώντας στις παρυφές της πανέμορφης αυτής μικρής πόλης, κατευθυνθήκαμε προς Βράσταμα ακολουθώντας την  πανέμορφη ορεινή διαδρομή που ξαφνικά εμφανίζει μπροστά σου από ψηλά το πανέμορφο  απέραντο γαλάζιο της χερσονήσου της Χαλκιδικής. Η απολαυστική αυτή κατάβαση,  μέσα από πράσινο και γαλάζιο να εναλλάσσονται για το ποιο από τα δύο θα κλέψει τις εντυπώσεις σου, αποκαλύπτει ξάφνου μπροστά σου, σαν να ΄σαι σε αεροπλάνο, τη μαγευτική θέα του πανέμορφου κόλπου των Πυργαδικίων. Εμείς, όμως, δεν αποπλανηθήκαμε από τις Σειρήνες της υπέροχης αυτής θέας και της πανέμορφης ψαροταβέρνας, πάνω ακριβώς από τη θάλασσα, όπου πολλές φορές και σε κάθε εποχή έχουμε γευθεί θαλασσινή αρμύρα και ιώδιο από τα φρεσκότατα θαλασσινά που το τροφοδοτούν τα ψαροκάικα που λικνίζονταν μπροστά του.

Έχοντας πλέον ως μόνιμη παρέα, στα αριστερά μας, όλες τις αποχρώσεις του γαλαζιοπράσινου, κατευθυνθήκαμε προς μια από τις ομορφότερες παραλίες της Ελλάδας, τις Μικρές Καβουρότρυπες. Η απόσταση αρκετή μέχρι εκεί, αλλά η αποφυγή του αφόρητου μποτιλιαρίσματος, η υπέροχη διαδρομή και η μαγεία του προορισμού εκμηδένιζαν την αίσθηση του χρόνου.

Το αγκάλιασμα του μοναδικού τυρκουάζ του μικρού αυτού κόλπου και η αίσθηση ελευθερίας που πάντα προσφέρει η μήτρα ζωής του πλανήτη, η θάλασσα, αποτελούν υπέρτατη αίσθηση από τις λίγες…

Αφού χορτάσαμε από ήλιο, θάλασσα, πράσινο και ησυχία, ήρθε η ώρα της επιστροφής στο όμορφο καμίνι της Θεσσαλονίκης   που σε εξουθενώνει όμορφα. Πριν από αυτό, όμως, μια μικρή απόκλιση, από τη διασταύρωση των Μουδανίων προς το πρώτο πόδι, και στάση για να γευματίσουμε σε ένα άλλο υπέροχο μαγαζί, πάνω ακριβώς από τη θάλασσα και τα καταπράσινα νερά του καναλιού της Ποτίδαιας, τη «Μαρίνα».  Κάποια στιγμή πριν το ταξίδι της επιστροφής, ο ήλιος, απέναντί μας, βάλθηκε να μας ξετρελάνει, χρωματίζοντας με την παλέτα του τον ορίζοντα, στην τελευταία του παράσταση για τη μέρα αυτή, λίγο πριν χαθεί για άλλους τόπους μακρινούς…