Η δημοκρατικότητα ενός δημοψηφίσματος εξαρτάται κυρίως από την ενημέρωση και τη διαφάνεια, δηλαδή από δυο στοιχεία των οποίων η ύπαρξη είναι ουσιαστική ώστε ο λαός ανεπηρέαστα να καθορίσει την ψήφο του.

Το δημοψήφισμα όπως αποφασίστηκε να τεθεί με το ερώτημα «Συμφωνείτε ή όχι με την πρόταση των ΕΕ,ΕΚΤ,ΔΝΤ», έχει δύο εναλλακτικές:

«ΝΑΙ»: Σύμφωνα και με τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα η απόφαση θα γίνει σεβαστή. Σε αυτή την περίπτωση θα έρθει μία συμφωνία με μέτρα-κόλαση για το λαό. Επομένως, πράγματι η κυβέρνηση θα είναι συνεπής με βάση τη λαϊκή εντολή που πήρε για παραμονή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως εξάλλου δηλώνουν σε κάθε τοποθέτησή τους, οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης και οι βουλευτές των κομμάτων που τη στηρίζουν.

Ωστόσο, αυτή η συνέπεια θα χαρακτηρίζεται από μερικότητα, δεδομένου, ότι η λαϊκή εντολή δεν περιείχε συνέχεια της επιβολής του ΕΝΦΙΑ, της περικοπής μισθών και συντάξεων, της αύξησης του ΦΠΑ, της μη κατάργησης των μνημονίων που είναι σε ισχυ (ν.4172, ν.4174, ν.4024 κτλ). Τελικά, η ουσία είναι πως από όλη την πολιτική τακτική, επιχειρηματολόγια και αφήγηση της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν θα έχει επιτύχει κανένα αποτέλεσμα.

«ΟΧΙ»: Η άρνηση – και ορθά θα πρέπει να έχει τέτοιο πρόσημο – της πρότασης των δανειστών, όπως φαίνεται και από τις δηλώσεις και των δύο κομμάτων (ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ) με εξέχουσα την δήλωση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ, ανοίγει το δρόμο ώστε να αξιοποιηθεί ως έμμεση συναίνεση για την επαναφορά της ελληνικής πρότασης που περιλαμβάνει ελαφρώς λιγότερα αντιλαϊκά μέτρα από την πρόταση των δανειστών.

Η δήλωση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Φίλη, έξω από το Μέγαρο Μαξίμου ότι το "ΟΧΙ" στην πρόταση των δανειστών, θα είναι "ΝΑΙ" στην ελληνική πρόταση δεν ήταν η μόνη σχετική δήλωση.

«Λέμε ναι στις ελληνικές προτάσεις, εντός του ευρώ, και όχι στις εισαγόμενες». - Δημήτρης Καμμένος - ειδικός αγορητής των ΑΝΕΛ

«Εάν οι Θεσμοί αποδεχτούν την ελληνική πρόταση θα μπορούσε το δημοψήφισμα να αποσυρθεί». Πάνος Καμμένος – Πρόεδρος ΑΝΕΛ

«Θα είναι ανοησία να πάμε σε δημοψήφισμα, αφού έχουμε μια λαϊκή εντολή και τεράστια αποδοχή. Ποιος ο λόγος, αφού η εντολή του ελληνικού λαού είναι τόσο πρόσφατη;» – Γιάννης Βαρουφάκης – Συνέντευξη στον Ν. Χατζηνικολάου (18/5/2015)

«Αν υπάρξει αλλαγή στην πρόταση θα μπορούσαμε να συστήσουμε στους πολίτες να ψηφίσουν υπέρ της πρότασης των δανειστών». – Γιάννης Βαρουφάκης – Υπουργός Οικονομικών

Από την αντίπερα όχθη, βεβαίως, των κομμάτων της αντιπολίτευσης (πλην... Λακαιδεμονίων, δηλ. ΚΚΕ) επικρατεί άμεση και αήθης τρομοκράτηση του κόσμου, αποδίδοντας στο κόμμα της κυβερνητικής πλειοψηφίας, ανύπαρκτες ιδιότητες και προθέσεις περί ρήξης προκειμένου να βγει η χώρα εκτός ΕΕ και ευρώ, συμβάλλοντας έτσι στον εγκλωβισμό του λαού σε ένα ημιτελές μέχρι και κάλπικο δίλημμα.

Άραγε το ερώτημα θα μπορούσε να είναι διαφορετικό;

Το ΚΚΕ κατέθεσε πρόταση συμπλήρωσης στο ερώτημα του δημοψηφίσματος ώστε να διαμορφωθεί ως εξής:
1. ΟΧΙ στις προτάσεις για συμφωνία των ΕΕ - ΔΝΤ - ΕΚΤ αλλά και της ελληνικής Κυβέρνησης
2. Αποδέσμευση από την ΕΕ - Κατάργηση των μνημονίων και όλων των αντιλαϊκών εφαρμοστικών τους νόμων

Μάλιστα, ζήτησε και ονομαστική ψηφοφορία επί της προτάσεώς του, προκειμένου να αναλάβει έκαστος τις ευθύνες του. Την πρόταση αυτή, το Προεδρείο της Βουλής, αρνήθηκε να αποδεχτεί, απορρίπτοντάς την ασυζητητί. Όπως απορρίπτει - μέχρι τώρα - να φέρει προς συζήτηση την πρόταση του ΚΚΕ για κατάργηση όλων των μνημονιακών νόμων.

Η αλήθεια είναι πως αν γινόταν ονομαστική ψηφοφορία επί της προτάσεως του ΚΚΕ για το δημοψήφισμα, ορισμένοι θα έρχονταν σε δύσκολη θέση.

Αν η Αριστερή Πλατφόρμα για την οποία το νόμισμα ή η ΕΕ δεν είναι ταμπού, ψήφιζε την πρόταση του ΚΚΕ, κατά συνέπεια αυτό θα σήμαινε, πως το ερώτημα της κυβέρνησης είναι - όπως αναφέρθηκε παραπάνω - η έμμεση συναίνεση που ζητάει, προκειμένου να επαναφέρει τη δική της αντιλαϊκή πρόταση.

Αν πάλι δεν τη ψήφιζε, τότε θα ήταν ασυνεπής απέναντι στους ψηφοφόρους της και σε όσους έχουν ήδη βγει στα κάγκελα να κατακρίνουν το ΚΚΕ παραποιώντας συνειδητά ή από άγνοια τη στάση και τις τοποθετήσεις του.

Ο Πρωθυπουργός, μάλιστα, κατηγόρησε το ΚΚΕ ότι παίζει μικροπολιτικά παιχνίδια, αναφέροντας ότι δεν έχει σαφή θέση στο κυρίαρχο δίλημμα (σ.σ. του δημοψηφίσματος) με τα συμφέροντα του Ελληνικού λαού, του εργαζόμενου λαού, της εργατικής τάξης ή με τα συμφέροντα αυτών που θέλουν να διαλύσουν την κοινωνία.

Από τη δήλωσή του είναι σαφές, πως εννοεί ότι το «ΝΑΙ» στο δημοψήφισμα εξυπηρετεί «τα συμφέροντα αυτών που θέλουν να διαλύσουν την κοινωνία», ενώ το «ΟΧΙ» υπερασπίζεται «τα συμφέροντα του Ελληνικού λαού, του εργαζόμενου λαού, της εργατικής τάξης».

Με αφορμή την ερμηνεία του δημοψηφίσματος από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, και δεδομένου ότι το «ΟΧΙ» έχει να κάνει με την υπεράσπιση της Ελληνικής πρότασης, ας απολαύσουμε τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται τα συμφέροντα του λαού και της εργατικής τάξης μέσα από ενδεικτικά σημεία της πρότασή της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία αποτελεί και «καλή βάση» κατά τη γνώμη των δανειστών:

- Αύξηση της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης (που θα καταργούταν)
- Διατήρηση του ΕΝΦΙΑ (που θα καταργούταν)
- Αύξηση ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων
- Αύξηση ασφαλιστικών εισφορών κύριων και επικουρικών συντάξεων

Ακριβώς, επειδή η κυβέρνηση αρνήθηκε την ονομαστική ψηφοφορία που πρότεινε το ΚΚΕ, αποκαλύπτοντας έτσι την πραγματική διάσταση του «ΟΧΙ», γι αυτό και καταψήφισε την πρότασή για δημοψήφισμα ως προς το συγκεκριμένο ερώτημα που αφορά μόνο την πρόταση των δανειστών και όχι την, επίσης, αντιλαϊκή πρόταση της κυβέρνησης. Τόνισε, δε, ότι σαφώς ο λαός πρέπει να πεί ένα βροντερό και συνολικότερο «ΟΧΙ» και στις δυο προτάσεις.

Με βάση τα παραπάνω , επιτέλους, απαντήθηκε και η απορία του Υπουργού Οικονομικών όπως την εξέφρασε προ ολίγων η μερών σε συνέντευξή του, στο Νίκο Χατζηνικολάου:

"Θα είναι ανοησία να πάμε σε δημοψήφισμα, αφού έχουμε μια λαϊκή εντολή και τεράστια αποδοχή. Ποιος ο λόγος, αφού η εντολή του ελληνικού λαού είναι τόσο πρόσφατη;"

Υπουργέ, αν το δημοψήφισμα είναι ανοησία, τότε με τη μορφή του συγκεκριμένου ερωτήματος θα το χαρακτηρίζαμε ως…ασύστολη μαλακία.

Φαίνεται πάντως, πως ήταν καλά διαβασμένος αφού η απορία του ήταν εύλογη σύμφωνα και με την άποψη του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, περί δημοψηφίσματος προ 4 ετών...για το άλλο δημοψήφισμα που είχε προκριθεί από τον - τότε - Πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου:

"Αν επιχειρήσει ο πρωθυπουργός να διενεργήσει δημοψήφισμα και να θέσει στον λαό το δίλημμα ευρώ και μέτρα ή έξοδος, τότε η κατάρρευση της οικονομίας, η πτώχευση της χώρας θα έρθει πολύ πριν την κάλπη. Αυτό δεν θα είναι δημοψήφισμα, θα είναι μια επικίνδυνη ζαριά για τη χώρα μας... πιο δημοκρατικός τρόπος έκφρασης της λαϊκής βούλησης είναι οι εκλογές και όχι το δημοψήφισμα...».

Τέλος, την πλέον ουσιαστική απάντηση στο Υπουργό, μπορεί να δώσει μόνο ο λαός, μετατρέποντας το μισό «ΟΧΙ» του δημοψηφίσματος σε ολοκληρωτική άρνηση να αλλοιωθεί η ψήφος του και να νοθευτεί η περηφάνεια του.

==============================================================
Σημ. Εδώ οι κακές λεξούλες μπαίνουν ολόκληρες, αφού δεν παρεμβαίνει το λογοκριτικό ψαλίδι της δήθεν αριστερής και προοδευτικής ιστοσελίδας iskra.gr, που δημοσιεύει σχόλια κατ’ επιλογήν και εφόσον δεν ξεμπροστιάζουν το κόμμα στο οποίο πρόσκειται.

Μένουμε Ευρώπη!!!

Γιατί η παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ είναι αδιαπραγμάτευτη - Α. Σαμαράς

Γιατί το "ναι" στο ευρώ είναι αδιαπραγμάτευτο - Φ. Γεννηματά

Γιατί η Ελλάδα δεν έχει επιλογή αυτή την στιγμή. Για την Ελλάδα υπάρχει μόνο ευρώ και με σκληρούς όρους – Ν. Μιχαλολιάκος

Γιατί είναι αδιαπραγμάτευτη η υπόθεση της Ευρώπης και του ευρώ – Στ. Θεοδωράκης

Γιατί η συμμετοχή της χώρας στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ είναι αδιαπραγμάτευτη – Α. Τσίπρας

Γιατί οι προηγούμενοι τρομοκρατούν για τις πιθανές ελλείψεις προϊόντων που θα επιφέρει η έξοδος από το ευρώ. (Βούλτεψη, Μπακογιάννη, Γεωργιάδης)

Γιατί οι νυν, τρομοκρατούν έμμεσα, δηλώνοντας πως «μία ρήξη δεν συμφέρει κανένα» (Παπαδημούλης, Μηλιός, Κουρουμπλής, Κορωνάκης, Πανούσης, Μπαλάφας)

Μένουμε Ευρώπη!!!

Όσο αφήνουμε τους άλλους να διαπραγματεύονται στο όνομά μας, αλλά προς όφελος τρίτων και ολίγων.

Όσο η εργασία των ανθρώπων μετατρέπεται σε εμπόρευμα γεμίζοντας τους λογαριασμούς των αφεντικών τους.

Όσο ανεχόμαστε αυτό το σύστημα, του οποίου η φιλελευθερία εξαντλείται σε αυτά που επιλέγουμε ελεύθερα να μην κάνουμε αδυνατώντας να ανταποκριθούμε οικονομικά και όχι σε αυτά που δικαιούμαστε ελεύθερα να έχουμε.

Δηλαδή, πάνω από όλα, «μένουμε Ευρώπη» όσο επικρατούν οι ίδιες συνθήκες κοινωνικής, οικονομικής και παραγωγικής οργάνωσης, ΕΝΤΟΣ αλλά και ΕΚΤΟΣ Ευρώπης. 

* Το τραγούδι "Παραμύθι" ερμηνεύει ο Πάνος Μπούσαλης σε δικούς του στίχους και μουσική.

Επέστρεψε από σήμερα 11 Ιουνίου 2015, η ΕΡΤ, 2 χρόνια μετά την απαράδεκτη και πλέον αυταρχική απόφαση της προηγούμενης κυβέρνηση Σαμαρά με την οποία έκλεισε όλες τις λειτουργίες της Ελληνικής Ραδιοτηλεόρασης, ρίχνοντας «μαύρο» στις οθόνες. Από σήμερα, λοιπόν, οι τηλεθεατές στους τηλεοπτικούς δέκτες της δημόσιας τηλεόρασης θα βλέπουν και πάλι το ιστορικό λογότυπο της ΕΡΤ. Ενδεχομένως, κάποιες από τις παλιές εκπομπές θα ξαναπροβληθούν συνεχίζοντας την πορεία τους στα τηλεοπτικά δρώμενα. Εξάλλου, κάποιες συνέχιζαν την καριέρα τους και στην προηγούμενη διετία, μέσω των υβριδίων της ΔΤ και της ΝΕΡΙΤ.

Ήδη το πρώτο σποτάκι για το κεντρικό νυχτερινό δελτίο έκανε την εμφάνισή του και έχει ανακοινωθεί το βασικό ενημερωτικό πρόγραμμα που είναι γεγονός ότι περιλαμβάνει καταξιωμένους δημοσιογράφους και όχι τηλεοπτικούς αστέρες… για την ώρα τουλάχιστον.

Μάλιστα, σε πανηγυρικό κλίμα θα διεξαχθεί συναυλία από τα μουσικά σύνολα της ΕΡΤ, με τη συμμετοχή γνωστών καλλιτεχνών, στο προαύλιο του ραδιομεγάρου στη Μεσογείων.

Έτσι, λοιπόν, περιχαρής η κυβέρνηση ευαγγελίζεται το νέο της επανασύστασης της ΕΡΤ. Και πρόκειται, σαφώς, για μία πρώτη ηθική δικαίωση των εργαζομένων που όλο το προηγούμενο διάστημα επέμειναν στον αγώνα τους και μέσω της openert. Βεβαίως, ένα θέμα προς συζήτηση και προβληματισμός είναι αν η επανασύσταση είναι ουσιαστική και στη σωστή κατεύθυνση. Κυρίως, δε, εξαρτάται από το τηλεοπτικό κοινό στο οποίο απευθύνεται, δηλαδή από τον Ελληνικό λαό και βασικά από το είδος της δημόσιας τηλεόρασης την οποία θέλει και δικαιούται να έχει. Θεωρητικά, τουλάχιστον - πιστεύω και πρακτικά - ο διετής αγώνας των εργαζομένων της ΕΡΤ και ο ελληνικός λαός που κατέκλυσε το ραδιομέγαρο, όσο του επέτρεψε το αγωνιστικό του φρόνημα, δεν αγωνίστηκε απλά για το σήμα που θα βλέπει πάνω αριστερά στην οθόνη του. Εκτός, αν όλα τελικά, ανάγονται σε συμβολισμούς.

Η «επανασύσταση» της ΕΡΤ

Η τωρινή κυβέρνηση, προεκλογικά, πρωτοστάτησε (χωρίς να είναι η μόνη) στο θέμα της ΕΡΤ. Μάλιστα, ο ΣΥΡΙΖΑ που έχει και την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, είχε δώσει στη δημοσιότητα (σ.σ. 8/10/2014) την προγραμματική πρότασή του για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ, η οποία είναι πολύ χρήσιμη σε συνδυασμό με το τελικώς ψηφισθέν νομοσχέδιο 4324/2015. Συγκριτικά σημεία των δυο κειμένων είναι εξόχως βοηθητικά, ώστε να δούμε στην πράξη και επί της ουσίας, αν πρόκειται για εν μέρει ή εν όλω, επανασύσταση της ΕΡΤ.

Διαβάζοντας προσεκτικά το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, την αιτιολογική έκθεσή του κτλ, δεν υπάρχει καμιά αναφορά σε κατάργηση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης αριθ. οικ. 02/11.6.2013. Πρόκειται για την ΚΥΑ με την οποία στις 11 Ιουνίου 2013, προ διετίας, έπεσε το κατάπτυστο «μαύρο» στην τότε ΕΡΤ. Επομένως, εφόσον δεν γίνεται καμιά αναφορά στη συγκεκριμένη απόφαση, ευνόητο είναι ότι δεν έχει καταργηθεί. Σημειωτέον, ότι μία μόλις μέρα μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ (σ.σ. 12.6.2013), από θέσης αξιωματικής αντιπολιτεύσεως, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε καταθέσει πρόταση νόμου σύμφωνα την οποία:

«1. Η κοινή υπουργική απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό με αριθμό OIK.02/11.6.2013 Κατάργηση της δημόσιας επιχείρησης «Ελληνική Ραδιοφωνία-Τηλεόραση, Ανώνυμη Εταιρεία (ΕΡΤ − Α.Ε.)» (ΦΕΚ Β 1414) καταργείται από τότε που εκδόθηκε, μαζί με όποιες άλλες πράξεις της από 11.06.2013 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ Α 139) και αίρονται όλες οι συνέπειές τους.

2. Η από 11/6/2013 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ Α’ 139) δεν κυρώνεται και παύει να ισχύει από τότε που εκδόθηκε.»

Από αναλήψεως κυβερνητικής θέσεως, έχει καταστεί σύνηθες φαινόμενο, η κυβέρνηση για τα ίδια θέματα να φέρνει προς ψήφιση νομοσχέδια άρδην διαφορετικά από αυτά που έφερνε ή υποστήριζε ως αξιωματική αντιπολίτευση (κατάργηση μνημονιακών νόμων, κατώτατος μισθός κτλ)

Άρα, σήμερα έχουμε την έναρξη λειτουργίας μίας νέας ΕΡΤ, εφόσον ο νόμος 4324/2015 αντικαθιστά άρθρα του ν.4173/2013 με τον οποίο συστάθηκε η ΝΕΡΙΤ.

Είναι χαρακτηριστική η σημερινή ανακοίνωση στο ertopen.gr, σύμφωνα με την οποία: «Η ΕΡΤ που ''ανοίγει'' έχει άλλο ΑΦΜ, ΓΚΠ, Οργανόγραμμα και κυρίως άλλο ιδρυτικό νόμο από την ΕΡΤ, και απαρτίζεται κυρίως από προσωπικό της ΝΕΡΙΤ και όχι από αυτούς που κράτησαν την ΕΡΤ ανοιχτή 2 χρόνια τώρα.

Όλα τα παραπάνω (ΑΦΜ, Ιδρυτικός νόμος, προσωπικό, ΓΚΠ) είναι της ΝΕΡΙΤ, πράγμα ανακόλουθο με τις προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης.»

Η ΕΡΤ, όπως προϋπήρχε, είχε θέματα και παθογένειες, που βεβαίως δεν οφείλονταν στους εργαζόμενους, στο διοικητικό και τεχνικό προσωπικό, αλλά κυρίως θέματα παρεμβατικότητας και χειραγώγησης (πολιτικής, ιδεολογικής κτλ) από την εκάστοτε εξουσία στο ειδησεογραφικό και ευρύτερο πρόγραμμα, όπως επίσης και θέματα κατασπατάλησης των χρημάτων της από διευθυντικά και άλλα μεγαλοστελέχη. Άραγε, το νομοσχέδιο για τη νέα ΕΡΤ, διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρχουν τέτοια φαινόμενα;

Στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου αναφέρεται ότι «δύνανται να ενταχθούν στον ενιαίο φορέα το σύνολο των τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών (εθνικών και περιφερειακών) που λειτουργούσαν την 11η Ιουνίου 2013 (ΕΤ 1, ΝΕΤ, ΕΤ 3 )».

Πρόκειται για μία σαφέστατη... δημιουργική ασάφεια, που δεν ξεκαθαρίζει αν πράγματι η ΕΡΤ θα λειτουργήσει με όλες τις προηγούμενες δομές της. Ενδεχόμενο περισσότερο επισφαλές, εφόσον στη ραχοκοκαλιά του νομοσχεδίου τίθεται το θέμα των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και της ανταγωνιστικότητας. Για παράδειγμα, ο τοπικός δημόσιος σταθμός σε μία ακριτική περιοχή να μην επανέλθει κρινόμενος ως ζημιογόνος, ανεξαρτήτως αν είναι ουσιωδώς αναγκαίος για την ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας.

Περί ανεξαρτησίας, αυτονομίας και αυτοδιαχείρισης

Κατά κοινή ομολογία, το μεγάλο θέμα - και ταυτόχρονα κοινή απαίτηση - σχετικά με τη δημόσια τηλεόραση είναι κατά πόσο είναι ανεξάρτητη, λειτουργεί αυτόνομα και σε καθεστώς αυτοδιαχείρισης και μάλιστα σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε σε προηγούμενα χρόνια.

Από την προεκλογική πρόταση της κυβέρνησης για την ΕΡΤ διαβάζουμε ωραίες ιδέες:

• Ενσωμάτωση στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της ΕΡΤ, των χαρακτηριστικών που αναδείχθηκαν κατά την περίοδο της αυτοδιαχείρισης και ιδιαίτερα α) της οριζόντιας ιεραρχίας, της ομαδικότητας και ατομικής ευθύνης, β) της πολυφωνίας και πολυθεματικότητας, καθώς και γ) της αμφίδρομης δικτύωσης με τα νέα μέσα.
• Στόχος του νέου θεσμικού πλαισίου είναι ένα μοντέλο διοίκησης της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης που να την προστατεύει από την αυθαιρεσία, τις κυβερνητικές παρεμβάσεις αλλά και την γραφειοκρατία την ίδια στιγμή που θα αξιοποιεί την εμπειρία της εξάμηνης αυτοδιαχείρισης αλλά και να αυξάνει την διαδραστικότητα με την ελληνική κοινωνία και τους φορείς της. Σε ότι αφορά πάντως την αξιοποίηση της εμπειρίας της αυτοδιαχείρισης αυτό μπορεί να γίνει κυρίως μέσω της υιοθέτησης ενός ριζοσπαστικού εσωτερικού κανονισμού και οργανογράμματος για την λειτουργία της ΕΡΤ.
• Η ΕΡΤ διοικείται από ένα εποπτικό συμβούλιο που διορίζεται με καθοριστική συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Το εποπτικό συμβούλιο είναι αρμόδιο για τον διορισμό του Διοικητικού Συμβουλίου το οποίο και εποπτεύει καθώς και για τον μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό της ΕΡΤ.
• Επιλέγει το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΡΤ με ανοιχτή προκήρυξη και σαφή και προσδιορισμένα αξιοκρατικά κριτήρια που προσιδιάζουν στο χαρακτήρα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Έχει δικαίωμα να ανακαλεί το διοικητικό συμβούλιο με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση του.

Αλλά και στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου υπάρχουν αναφορές σχετικά με την ανεξαρτησία της ΕΡΤ:

«[…] η ανεξαρτησία του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, δεν επιτυγχάνεται μέσω αόριστων πολιτικών ευχών και προσχηματικών νομοθετικών προβλέψεων. Με το παρόν σχέδιο νόμου, ο διορισμός των πέντε εκ των επτά μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, θωρακίζεται μέσω της διαδικασίας της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, με ανάλογη εφαρμογή της διαδικασίας του άρθρου 49 Α του Κανονισμού της Βουλής, ο οποίος, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να τροποποιηθεί, προκειμένου να προβλεφθεί μια ειδική διαδικασία που θα αφορά την εκλογή των μελών του ΔΣ του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα μέσω της ευρύτερης δυνατής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.» (παρ. 2, άρθ. 9, ν.4172/2013, όπως αντικαθίσταται με το ν.4324/2015)

Στις διατάξεις του ψηφισθέντος νομοσχεδίου πάντως, υπάρχουν ορισμένα σημεία, που καθιστούν λίγο θολή τη πραγμάτωση της περιβόητης ανεξαρτησίας. Πιο συγκεκριμένα:

«Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του αρμόδιου για θέματα Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, Υπουργού Επικρατείας, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εγκρίνεται το Καταστατικό της εταιρείας […]» (παρ. 3, άρθ. 1, ν.4173/2013, όπως αντικαθίσταται με την παρ. 3, άρθ. 1, ν.4324/2015)

«1. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Υπουργού Επικρατείας, αρμόδιου για θέματα Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, εγκρίνεται ο προϋπολογισμός της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε..» (παρ. 4, άρθ. 6, ν.4173/2013 όπως αντικαθίσταται με την παρ. 2, άρθ. 5, ν.4324/2015)

«Στη Γενική Συνέλευση των μετόχων της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. το Ελληνικό Δημόσιο εκπροσωπείται από:

α) τον Υπουργό Οικονομικών,

β) τον Υπουργό Επικρατείας, αρμόδιο για θέματα Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης και

γ) τον Αναπληρωτή Υπουργό Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, αρμόδιο για θέματα Πολιτισμού.» (άρθ. 7 του ν. 4173/2013 όπως αντικαθίσταται με το άρθ. 6, ν.4324/2015)

«Η Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο απαρτίζεται από:

α) τον Πρόεδρο,

β) τον Διευθύνοντα Σύμβουλο,

γ) τρία (3) μέλη, τα οποία λόγω των ειδικών γνώσεων και της πείρας τους μπορούν να συμβάλλουν στην εκπλήρωση του σκοπού της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε..[…]

δ) δύο (2) μέλη, τα οποία εκπροσωπούν τους εργαζομένους της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε., εκ των οποίων το ένα έχει δημοσιογραφική ιδιότητα.»

2. Τα μέλη των περιπτώσεων α' , β' και γ' της παραγράφου 1, επιλέγονται ως εξής: ο αρμόδιος για θέματα Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης Υπουργός Επικρατείας απευθύνει δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, η οποία δημοσιοποιείται με κάθε πρόσφορο μέσο, και μετά την κατάθεση των δηλώσεων ενδιαφέροντος υποβάλλει εισήγηση στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, η οποία διατυπώνει τη γνώμη της με ανάλογη εφαρμογή της διαδικασίας των παραγράφων 3 έως 5 του άρθρου 49Α του Κανονισμού της Βουλής των Ελλήνων.

3. Τα μέλη της περίπτωσης δ' της παραγράφου 1 εκλέγονται με άμεση, μυστική και καθολική ψηφοφορία από τους εργαζόμενους της εταιρείας.

4. Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου διορίζονται με απόφαση του Υπουργού Επικρατείας που είναι αρμόδιος για θέματα Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης μετά την τήρηση των διαδικασιών των παραγράφων 2 και 3 του παρόντος άρθρου.» (άρθ. 9, ν.4173/2013 όπως αντικαθίσταται με το άρθ. 7, ν.4324/2015)

Άλλοι είδαν σε απευθείας μετάδοση και οι περισσότεροι ενημερώθηκαν από δελτία ειδήσεων, εφημερίδες κτλ, τη – μέχρι εξαντλήσεως - 18ωρη ανάκριση των προτεινόμενων για τη θέση του Προέδρου του ΔΣ Διονύση Τσακνή και του Διευθύνοντα Συμβούλου Λάμπη Ταγματάρχη (αυτός πραγματικά επανασυστάθηκε!!), η οποία δικαιολογήθηκε ως απαραίτητη, εφόσον πρόκειται για ένα σοβαρό ζήτημα. Βεβαίως, παρά την αρνητική ψήφο προς το πρόσωπο του τελευταίου που έδωσε η πρόεδρος της Βουλής Ζωής Κωνσταντοπούλου, να θυμίσουμε ότι:

• Στη συγκεκριμένη Επιτροπή υπάρχει πάντα κυβερνητική πλειοψηφία.
• Η απόφασή της είναι απλώς γνωμοδοτική.

Επιπλέον, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Φίλης, ο οποίος στη συνεδρίαση της επιτροπής έδωσε θετική ψήφο «υπό δοκιμή» στο προτεινόμενο ΔΣ, στη συζήτηση στο κοινοβούλιο, εξέφρασε την άποψή του, η οποία είναι χαρακτηριστική για το πώς αντιλαμβάνεται την ανεξάρτητη δημόσια ραδιοτηλεόραση: «Αυτή είναι η ενημέρωση και αυτό έχει μεγάλη σημασία, διότι όλα τα άλλα, η ικανότητα να διαπραγματευόμαστε και με τους έξω και με τους μέσα, να συγκρουόμαστε και με τους έξω αλλά και με τους μέσα, προϋποθέτει να έχουμε τη δυνατότητα για απευθείας, αδιαμεσολάβητη επικοινωνία με τους πολίτες. Γι' αυτό προτάσσουμε την ΕΡΤ, όχι γιατί θέλουμε να φέρουμε πίσω χίλιους πεντακόσιους εργαζόμενους».

Εν ολίγοις, ακόμη, και η διάταξη των 2 διορισμένων μελών από τους εργαζόμενους, χάνει το νόημά της, δεδομένου, ότι την πλειοψηφία θα έχουν ανέκαθεν τα 5 υπόλοιπα μέλη που θα έχουν διοριστεί από τον Υπουργό Επικρατείας

«Το Διοικητικό Συμβούλιο (σ.σ. εκλεγμένο κατά τον τρόπο που αναφέρεται παραπάνω) εκπονεί στρατηγικό σχέδιο για την οργάνωση και λειτουργία του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, θέτοντας οικονομικούς και ποιοτικούς στόχους αναφορικά με την εκπλήρωση του σκοπού και της αποστολής της εταιρείας μετά από διαβούλευση ιδίως με τους εκπροσώπους των εργαζομένων της Ε. Ρ.Τ. Α.Ε. και αντιπροσωπευτικών φορέων της επιστήμης, της τέχνης, του πολιτισμού και της δημοσιογραφίας. Το σχέδιο αυτό υποβάλλεται στον Υπουργό Επικρατείας, αρμόδιο για θέματα Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης»

Οι διαβουλεύσεις με εκπροσώπους, φορείς κτλ. έχουν αποδείξει στην πράξη ότι έχουν τυπική υπόσταση, όπως3 συμβαίνει με τη δημόσια διαβούλευση των σχεδίων νόμου, που απλώς δημοσιεύονται στη «Διαύγεια», συνήθως την τελευταία στιγμή, ίσα ίσα για να πληρούνται οι προϋποθέσεις περί διαφάνειας, χωρίς να δίνεται η δυνατότητα  περί ουσιαστικής παρέμβασης.

Όσον αφορά, δε, την έννοια της αυτοδιαχείρισης, η σχετική διάταξη για τον κανονισμό λειτουργίας είναι ενδεικτική εφόσον αυτός καταρτίζεται από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και εγκρίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο, κατόπιν απλής γνωμοδότησης των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εργαζομένων της εταιρείας. (άρθ. 14, ν.4173/2013 όπως αντικαθίσταται με το άρθ. 11, ν.4324/2015)

Η «αποκατάσταση» των εργαζομένων

Πολύς λόγος έχει γίνει για την αποκατάσταση των εργαζομένων της παλιάς ΕΡΤ αλλά και αυτών της ΝΕΡΙΤ. Πράγματι, αποκαθίστανται, ωστόσο μερικώς, όπως προκύπτει από την… ιχνηλάτηση των διατάξεων του… ψηφισθέντος νόμου.

Στην προεκλογική πρόταση της – τότε- αξιωματικής αντιπολίτευσης και νυν κυβέρνησης αναφερόταν:

«Όλοι οι εργαζόμενοι που επιστρέφουν με σύμβαση αορίστου χρόνου εισπράττουν τους μισθούς υπερημερίας από τις 11/06/2013 έως την επιστροφή τους και επιστρέφουν (με συμψηφισμό) τα ποσά που τους έχουν καταβληθεί για αποζημίωση και για επίδομα ανεργίας. Το ίδιο ισχύει και για τους εργαζόμενους της ΕΡΤ με σύμβαση αορίστου χρόνου κατά την 11/06/2013, οι οποίοι εν τω μεταξύ συνταξιοδοτήθηκαν.»

Τελικώς, το νομοσχέδιο (παραδόξως !!) είχε μία απόκλιση, εφόσον «οι κάθε είδους συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου αόριστου χρόνου ή έμμισθης εντολής του προσωπικού, το οποίο την 11η Ιουνίου 2013 απασχολείτο στην Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. και οι οποίες λύθηκαν, με το άρθρο 3 της 2/11.6.2013 κοινής απόφασης του Υπουργού Οικονομικών και του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό (Β' 1414), όπως ισχύει, αναβιώνουν από την ημέρα δημοσίευσης του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως […]. Οι μισθοί του προσωπικού του προηγούμενου εδαφίου ρυθμίζονται από τις διατάξεις του Κεφαλαίου Β' του ν. 4024/2011 (Α' 226), προκειμένου δε, για δημοσιογράφους από την κ.υ.α. 2/17805/0022 (Β' 662).» (παρ. 1, άρθ. 16Α, ν.4173/2013 όπως προστέθηκε με το άρθ. 14,ν 4324/2015)

Από τη συγκεκριμένη διάταξη επισημαίνονται τρία θέματα:

1. Το θέμα της αναβίωσης από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου σε ΦΕΚ και όχι από τις 11.6.2013, θέτει ερωτήματα για το βαθμό αναγνώρισης εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, χρόνων προϋπηρεσίας κτλ
2. Δεν υπάρχει ξεκάθαρα κανένα θέμα αναδρομικότητας και καταβολής μισθών υπερημερίας για το διάστημα από 11.6.2013 μέχρι την 29.4.2015
3. Οι μισθοί των εργαζομένων θα ρυθμίζονται με τον μνημονιακό νόμο 4024/2011, ο οποίος εφαρμόστηκε και για τους εργαζόμενους στη ΝΕΡΙΤ από την προηγούμενη κυβέρνηση και που έφερε τις τεράστιες ανατροπές στα εργασιακά δικαιώματα τα προηγούμενα χρόνια και θεσμοθέτησε μεταξύ άλλων για το δημόσιο, την εφεδρεία στο δημόσιο και την απομάκρυνση μετά τη λήξη της, χωρίς αποζημίωση, καθώς και το ενιαίο μισθολόγιο στο δημόσιο, από 1.11.2011, οδηγώντας στην τεράστια μείωση των μισθών των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα, με ταυτόχρονη σύνδεση του μισθού με το νέο βαθμολόγιο.

Παρεμπιπτόντως, στις 31/10/2012 είχε συζητηθεί στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, η πρόταση νόμου του ΚΚΕ για την «Κατάργηση των μνημονίων, του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής 2012-2015 και των εφαρμοστικών τους νόμων -καταγγελία των δανειακών συμβάσεων που έχουν ως προαπαιτούμενο την εφαρμογή των μνημονίων», όπου, μεταξύ άλλων, καταργούσε τον ν.4024/2011.

Μάλιστα, σε άρθρο της ιστοσελίδας iskra.gr που πρόσκειται στην Αριστερή Πλατφόρμα την ίδια μέρα της συζήτησης υπήρξε εκτενές άρθρο, σύμφωνα με το οποίο:

«Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτής Κερκύρας Στέφανος Σαμοΐλης, τόνισε με σαφήνεια και κατηγορηματικότητα στην εισήγησή του ότι υπερψηφίζει την πρόταση του ΚΚΕ και ανέλυσε τεκμηριωμένα τους λόγους για τους οποίους η ακύρωση των μνημονίων, των συναφών εφαρμοστικών νόμων και η απόρριψη μιας χρηματοδότησης με τους γνωστούς ληστρικούς και επαχθείς όρους, που συνοδεύεται και με μνημονιακές δεσμεύσεις, συνιστά προϋπόθεση για μια προοδευτική διέξοδο από την κρίση.

Μιλώντας στη Συνεδρίαση, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ «χαιρέτισε την πρωτοβουλία του ΚΚΕ να καταθέσει αυτήν την πρόταση νόμου, η οποία ήρθε προς συζήτηση σε μια πολύ κρίσιμη και επίκαιρη στιγμή, που η συγκυβέρνηση επιχειρεί να περάσει από τη Βουλή το καταστροφικό πακέτο των 14 δισ. και της τελικής θεσμικής διάλυσης των εργασιακών σχέσεων».

Ο Παν. Λαφαζάνης υπογράμμισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπερψηφίζει ολόθερμα την πρόταση νόμου του ΚΚΕ όχι κατ’ οικονομία ή κατά παραχώρηση και συμβατικά αλλά γιατί η ακύρωση των μνημονίων και των εφαρμοστικών τους νόμων, μαζί με την απόρριψη χρηματοδοτήσεων με ληστρικούς, επαχθείς, αποικιακούς και μνημονιακούς όρους, συνιστούν εξ αρχής την καρδιά της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ και τα πρώτα μεγάλα και αναντικατάστατα βήματα για την εφαρμογή από μια κυβέρνηση της συμπαραταγμένης Αριστεράς, που θα στηρίζεται στο εργατικό - λαϊκό κίνημα, ενός προγράμματος προοδευτικών μετασχηματισμών με σοσιαλιστικό ορίζοντα.[…]»

Βέβαια, στην προγραμματική προεκλογική πρόταση τον Οκτώβριο του 2014, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ ήδη είχε αρχίσει να παρεκκλίνει, ανέφερε σχετικά:

«Βασικά στοιχεία για τη βιωσιμότητα και την παραγωγικότητα της νέας ΕΡΤ θα αποτελέσουν η συγκρότηση δίκαιου μισθολογίου για όλους τους εργαζόμενους, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες της κρίσης […]».

Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ο αριθμός των υπαγομένων στην παράγραφο 1 του αρθ. 16Α, ο οποίος ανέρχεται σε 2.411 άτομα και υπολογίζεται ως εξής:

«Την 11η Ιουνίου 2013 το προσωπικό της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. ανερχόταν σε 2.911 άτομα, εκ των οποίων οι 2.655 αποτελούσαν το τακτικό προσωπικό, 202 εργάζονταν με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, και 55 σε ειδικές θέσεις (διοίκηση, σύμβουλοι, μετακλητοί κτλ). Από τους 2.911 υπαλλήλους της πρώην Ε.Ρ.Τ. 420 έχουν υποβάλει αιτήσεις συνταξιοδότησης. Από αυτές οι 70 αιτήσεις είναι για πρόωρες συνανταξιοδοτήσεις. Συνεπώς, το σύνολο των εργαζομένων της πρώην Ε.Ρ.Τ. πλην των οριστικά συνταξιοδοτημένων είναι 2.305. Από τους 2.305 τακτικούς υπαλλήλους της πρώην Ε.Ρ.Τ. πλην των οριστικά συνταξιοδοτημένων είναι 2.305. Από τους 2.305 τακτικούς υπαλλήλους της πρώην Ε.Ρ.Τ. εξακολουθούν να απασχολούνται και να μισθοδοτούνται από την Ειδική Διαχείριση (ΔΤ) του Υπουργείου Οικονομικών 652 άτομα, εκ των οποίων 629 είναι εργαζόμενοι αορίστου χρόνου της καταργηθείσας Ε.Ρ.Τ. ενώ άλλοι 94 απασχολούνται στην ΝΕΡΙΤ. Το τελικό σύνολο των υπαγομένων στην παράγραφο 1 του άρθρου 16Α του παρόντος ανέρχεται περίπου σε 2.411 άτομα. […]»

Από την αναβίωση των συμβάσεων των πρώην εργαζομένων στην ΕΡΤ, υπάρχουν και ορισμένες κατηγορίες που εξαιρούνται (παρ. 3, άρθ.16Α). Ορθά, λοιπόν, εξαιρούνται «το προσωπικό ειδικών θέσεων και οι ειδικοί σύμβουλοι (μετακλητοί υπάλληλοι)» και βεβαίως, όσοι κατά δήλωσή τους δεν επιθυμούν την επιστροφή τους.

Αν και στον παραπάνω υπολογισμό της αιτιολογικής έκθεσης περιλαμβάνονται στα υπαγόμενα πρόσωπα της παρ. 1 του αρθ. 16Α, ωστόσο εξαιρούνται και όσοι έχουν λάβει μειωμένη σύνταξη (70 άτομα) με οριστική απόφαση οποιουδήποτε ασφαλιστικού φορέα. Πρόκειται για ανθρώπους κάποιας ορισμένης ηλικίας, οι οποίοι πετάχτηκαν στο δρόμο από την κυβέρνηση του Σαμαρά με το κλείσιμο της ΕΡΤ, και υπό την ανασφάλεια και το φόβο της ανεργίας και της αβεβαιότητας, αναγκάστηκαν να βγουν σε μειωμένη σύνταξη, καθώς δεν είχαν εξασφαλίσει πλήρη συνταξιοδοτικά δικαιώματα.

Επίσης, μένουν τελείως εκτός, οι 202 εργαζόμενοι με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, αν και καταφεύγοντας πάλι στην προεκλογική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί τα γραπτά μένουν: «Όλοι οι εργαζόμενοι που υπηρετούσαν στην ΕΡΤ Α.Ε. ως συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου στις 31/12/2012 και η σύμβασή τους είχε λήξει έως τις 11/06/2013, επανέρχονται με το ίδιο είδος σύμβασης.»

Επιπλέον, έχουν προσμετρηθεί στους «αποκαταστηθέντες», τα 652 άτομα της ειδικής διαχείρισης (δηλ. πρώην εργαζόμενοι της ΕΡΤ που εργάστηκαν στη μεταβατική ΔΤ και εξακολουθούν να εργάζονται). Σε αυτό το σημείο, έρχεται πάλι το θέμα της μη κατάργησης της ΚΥΑ που έκλεισε την ΕΡΤ να περιπλέξει τα πράγματα, αφού σύμφωνα με την οποία, οι συμβάσεις των συγκεκριμένων εργαζόμενων είναι ορισμένου χρόνου και δεν μπορούν να μετατραπούν σε αορίστου χρόνου.

Μέσα σε αυτό ασαφές πλαίσιο ίσως βρει χώρο εφαρμογής και η δήλωση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στάθη Παναγούλη, ο οποίος κατά τη διάρκεια της συζήτησης του νομοσχεδίου στη Βουλή, δήλωσε, ότι: «Η ΕΡΤ πρέπει να ανοίξει όλα τα προγράμματά της, κύριε Υπουργέ. Πρέπει να αποκαταστήσει όλους τους εργαζόμενους και ιδιαίτερα να αποκαταστήσει όλους εκείνους που αγωνίστηκαν για να έρθει ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία».

Τέλος, «με κοινή απόφαση του αρμόδιου, για θέματα Ραδιοτηλεόρασης, Υπουργού Επικρατείας και του Υπουργού Οικονομικών ρυθμίζονται τα κάθε είδους θέματα που προκύπτουν από την κατά την προηγούμενη παράγραφο αναβίωση συμβάσεων και ιδίως τα θέματα που αφορούν:

α) εκκρεμείς οικονομικές απαιτήσεις του προσωπικού της Ε. Ρ.Τ. Α.Ε. που καταργήθηκε με την αναφερόμενη στην παράγραφο 1 κοινή υπουργική απόφαση […]». Πρόκειται για μία διάταξη, κινούμενη επίσης στο πλαίσιο της δημιουργικής ασάφειας, αφού αφήνει ανοιχτό το περιθώριο η εκάστοτε κοινή υπουργική απόφαση να παραγκωνίζει τυχόν δικαστικές αποφάσεις που αφορούν σε προσφυγή εργαζομένων για οικονομικές απαιτήσεις, ορισμένες εκ των οποίων ήδη εκκρεμούν.

Δημόσια τηλεόραση με ιδιωτικούς κανόνες;;

Ως βασικός στόχος του νομοσχεδίου είναι να καταστεί επιτυχής «ο πραγματικός οικονομικός και διοικητικός εξορθολογισμός και ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας να γίνει ανταγωνιστικός».

Εν ολίγοις, ένας φορέας δημόσιος, να μπει στη μάχη του οικονομικού ανταγωνισμού με τα υπόλοιπα ιδιωτικά κανάλια που ως γνώμονα στη λειτουργία τους, έχουν τη μεγιστοποίηση του κέρδους για τον ιδιοκτήτη τους και όχι το όφελος για το τηλεοπτικό κοινό, δηλαδή το λαό.

Επίσης, σε πολλά σημεία του νόμου κάνει την εμφάνισή της μία γνώριμη έννοια που τα τελευταία χρόνια ακούμε διαρκώς από την τρόικα (νυν θεσμοί). Η έννοια των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών. Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη «Οι όροι του βαθμολογικού και μισθολογικού καθεστώτος του προσωπικού της εταιρείας, το οποίο προσλαμβάνεται με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή ορισμένου χρόνου, καθορίζονται με συλλογική σύμβαση εργασίας, μεταξύ της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. που εκπροσωπείται από το Δ.Σ. και των αρμόδιων κατά το νόμο εκπροσώπων των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εργαζομένων και στο πλαίσιο τήρησης ισοσκελισμένων εταιρικών προϋπολογισμών».

Για έναν δημόσιο φορέα και μάλιστα κοινής ωφέλειας, το συγκεκριμένο πλαίσιο, στατιστικά έχει αποδειχτεί ότι βαρύνει τους ίδιους τους εργαζόμενους, προκειμένου να επιτευχθεί.

Άλλωστε, υπάρχει το κλασσικό παράδειγμα της ΔΕΗ, όπου η εκάστοτε κοστολογική αύξηση σε πρώτες ύλες κτλ, μετακυλίεται στους καταναλωτές. Μία μέθοδος που κάλλιστα μπορεί να έχει εφαρμογή και στην περίπτωση της ΕΡΤ σε ότι αφορά το ανταποδοτικό τέλος και προκειμένου να επιτευχθεί η προϋπόθεση του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού, αφού «με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Υπουργού Επικρατείας, αρμόδιου για θέματα Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε., το ποσό του ανταποδοτικού τέλους μπορεί να αναπροσαρμόζεται, λαμβάνοντας υπόψη το καθαρό κόστος και την προϋπολογιζόμενη δαπάνη για την παροχή της δημόσιας ραδιοτηλεοπτικής υπηρεσίας […]»

Επιπλέον, η εξαίρεση από την καταβολή του ανταποδοτικού τέλους για όσους καταναλωτές ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες ορίζεται δυνητικά χωρίς καμία αποσαφήνιση, παρέχοντας το δικαίωμα στους Υπουργούς Οικονομικών και Επικρατείας να ρυθμίσουν σχετικά με κοινή υπουργική απόφαση. Επομένως, ίσως εκδοθεί κάποια σχετική απόφαση, αν το επιτρέψουν τα οικονομικά…

Τέλος, προεκλογικά η σημερινή κυβέρνηση διακήρυσσε την «αυτονομία της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης έναντι της κυβέρνησης και του πολιτικού συστήματος, αλλά και έναντι των οργανωμένων ιδιωτικών οικονομικών συμφερόντων».

Με το άρθ. 12 του ν.4324/2015 υπάρχει ξεκάθαρη σύμπραξη με ιδιωτικές εταιρείες εφόσον «επιτρέπεται, με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου ύστερα από εισήγηση του Διευθύνοντος Συμβούλου, και αφού έχει προηγηθεί σχετική δημόσια προκήρυξη στον ιστότοπο της εταιρείας, η ανάθεση έργου ή παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα, για την παραγωγή ή την επεξεργασία ή την παρουσίαση συγκεκριμένου ραδιοφωνικού, τηλεοπτικού ή διαδικτυακού προϊόντος για την εκπλήρωση των σκοπών και της αποστολής της εταιρείας, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου και του Καταστατικού της. Το κόστος των έργων και υπηρεσιών που ανατίθενται και παρέχονται σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο δεν μπορεί να υπερβαίνει συνολικά ποσοστό της τάξεως του είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του ετήσιου προϋπολογισμού των παρεχόμενων από την εταιρεία ραδιοτηλεοπτικών και διαδικτυακών προϊόντων στο πλαίσιο τήρησης ισοσκελισμένων εταιρικών προϋπολογισμών».

Ας υποστηρίξει κάποιος ότι αυτή τη δυνατότητα, δεν θα εκμεταλλευτούν ιδιωτικά συμφέροντα προκειμένου να επωφεληθούν από άυλες παροχές όπως δωρεάν διαφημιστικός χρόνος, έμμεσα έσοδα από σπόνσορες κτλ. Το παράδειγμα της σύμπραξης με ιδιώτες για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό της Eurovision είναι ενδεικτική. Ίσως, βέβαια, τώρα η… αριστερή κυβέρνηση να μη θελήσει να συμμετέχει η χώρα σε έναν τέτοιο αντιδραστικό ευρωπαϊκό θεσμό υποκουλτούρας. Στο πλαίσιο, πάντα της σκληρής πίεσης και αταλάντευτης στάσης της στη διαπραγμάτευση με τους ευρωπαίους «εταίρους» μας…

Καλοδεχούμενοι, λοιπόν, οι συμβολισμοί καθώς έχουν τη σημασία τους, όμως είναι σημαντικό να μην παραβλέπουμε την ουσία που κρύβεται από πίσω, διότι χωρίς την ευκρινή ανάδειξή της, το αποτέλεσμα των συμβολισμών γρήγορα μένει κενό περιεχομένου.

Κλείνοντας, την καλύτερη απάντηση σε όλους αυτούς τους παραπάνω προβληματισμούς ίσως (προφητικά;) τη δίνει ο ίδιος ο Πρόεδρος του ΔΣ της ΕΡΤ… κάνοντας μας να αναρωτηθούμε «πως άξαφνα του ήρθε...»

==============================================================

Το τραγούδι «Φορέας» περιλαμβάνεται στο δίσκο «Ή ταν ή επι τας» του 1993, σε στίχους Διονύση Τσακνή & Μιχάλη Μουστάκη, μουσική Διονύση Τσακνή και σε πρώτη εκτέλεση Διονύση Τσακνή & Λάκη Λαζόπουλου

Πώς άξαφνα μου ήρθε δεν ξέρω
ν' αλλάξω το φως της ημέρας
να γίνω μια φρίκη, μια μπόρα, ένα τέρας
το χάος στη χώρα να φέρω

Αόρατος να μπαίνω τα βράδια
σε τράπεζες και υπουργεία
να κάνω βουτιά στα ταμεία
να φεύγω και αυτά να 'ναι άδεια

Να βγαίνω τις νύχτες στο δρόμο
γεμάτες με κόσμο οι πλατείες
κι αφού θα οργανώνω πορείες
μετά να επιβάλω το νόμο

Εγώ είμαι το όνειρο που όλοι ζητάτε
μιας χώρας μεγάλης κι ωραίας
με θέση ακλόνητη και μην το γελάτε
είμαι ένας δημόσιος φορέας

Να μπαίνω κρυφά σε συσκέψεις
και 'κει που θα βρίσκουν τη λύση
με λόγια γαλίφη θα σπέρνω τα μίση
αλλάζοντας όλων τις σκέψεις

Το κράτος να κάνω σμπαράλια
τον Νέρωνα του δάσους προστάτη
κι ενώ θα τους κλείνω το μάτι
να βάζω κοριούς στα κανάλια

Ασύλληπτος θα μένω για χρόνια
του νόμου έχω την προστασία
μ' ανθρώπους και θέσεις ψηλές κι εξουσία
και μια ιστορία αιώνια

Εγώ είμαι το όνειρο που όλοι ζητάτε
μιας χώρας μεγάλης κι ωραίας
με θέση ακλόνητη και μην το γελάτε
είμαι ένας δημόσιος φορέας

Πριν από ένα μόλις μήνα, έγιναν συζητήσεις επί συζητήσεων σχετικά με τη συναυλία που πραγματοποιήθηκε στο Δήμο Ν. Σμύρνης προς τιμήν του μεγάλου μας συνθέτη Μίκη Θεδωράκη. Αφορμή, βεβαίως, δεν στάθηκε η μουσική του ίδιου του Μίκη, αλλά το γεγονός ότι ως ερμηνευτής των λαϊκών τραγουδιών του Άξιον Εστί σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, επιλέχτηκε ο Σάκης Ρουβάς.

Η πολεμική που στήθηκε γύρω από το συγκεκριμένο θέμα είχε πολλών ειδών αντιμαχόμενους. Διάφοροι έντεχνοι, «κουλτουριάρηδες» που κόπτονταν για το αν ο Ρουβάς θα ανταπεξέλθει και αν έχει τις φωνητικές δυνατότητες να προσεγγίσει ερμηνευτικά ένα έργο σαν το Άξιον Εστί. Άλλοι πάλι, ας τους χαρακτηρίσουμε πιο σκληροπυρηνικούς σέρβιραν την κριτική τους με ιδεολογικό περιτύλιγμα αναδεικνύοντας την αντίφαση ανάμεσα στο μουσικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη και αυτού πρεσβεύει ο Ρουβάς (βλ. Lifestyle κτλ) με το «καλλιτεχνικό» του έργο. Επίσης, άλλοι τηλεοπτικοί αστέρες και τηλε-παραθυρολογούντες βρήκαν την ευκαιρία να αναδείξουν μία υπερδημοκρατική ευαισθησία, μιλώντας για τη δυνατότητα κάθε καλλιτέχνη να ερμηνεύει ό,τι θέλει αφού έτσι κι αλλιώς πρόκειται για ένα μουσικό έργο που ανήκει σε όλη την Ελλάδα. Τέλος, πολύς λόγος έγινε υπέρ της άποψης ότι η επιλογή του Σάκη Ρουβά, θα συμβάλλει ώστε να γίνει γνωστό το έργο του Μίκη Θεοδωράκη στη νεολαία. Το αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η έμμεση και άμεση υπερδιαφημίση της συγκεκριμένης εκδήλωσης από δεκάδες επώνυμους και ανώνυμους bloggers, lifestyle τηλεοπτικές εκπομπές, δελτία ειδήσεων κτλ.

Βεβαίως, ο ίδιος ο Μίκης, φρόντισε να βάλει τα πράγματα στη θέση τους με την επιστολή του, σύμφωνα με την οποία έλεγε ότι «Η χειρότερη εκτέλεση είναι καλύτερη από μια απαγόρευση».

Σήμερα, στις 3 Ιουνίου ένα μήνα μετά, μία ακόμη πολιτιστική εκδήλωση θα γίνει στο θέατρο Πέτρας στην Πετρούπολη με ελεύθερη είσοδο προς τιμή των 90 χρόνων του Μίκη. Αυτή τη φορά, η συναυλία διοργανώνεται από την Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ. Όπως έχει ανακοινωθεί, στην εκδήλωση θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ ο Δημήτρης Κουτσούμπας, και θα παρευρεθεί και ο ίδιος ο συνθέτης, όπου θα απευθύνει χαιρετιστήριο μήνυμα. Επιπλέον, θα προβληθεί βίντεο – αφιέρωμα στη ζωή και το έργο του Μίκη Θεοδωράκη και κατόπιν θα ακολουθήσει συναυλία με τραγούδια από διάφορα έργα του συνθέτη.

Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι το γεγονός, πως ξαφνικά, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, αφού ενδεχομένως δεν μπορούν να απαγορεύσουν, επιλέγουν να σωπάσουν…

Φαίνεται πως όλοι εκείνοι που νοιάζονται για την προώθηση του έργου του Μίκη, αλλά και την καλλιτεχνική αισθητική της παρουσίασης του, δεν θεωρούν άξια λόγου την ενημέρωση για μία συναυλία στην οποία θα ακουστεί ο λόγος των Γ. Θεοδωράκη, Γ. Ρίτσου, Μ. Αναγνωστάκη, Κ. Βάρναλη, Τ. Λειβαδίτη, Γ. Σεφέρη, Ο. Ελύτη και σε στίχους των Λ. Παπαδόπουλου, Μ. Ελευθερίου, Μ. Κακογιάννη, Ι. Καμπανέλλη, Μ. Θεοδωράκη με όχημα τις φωνές των Μαρία Φαραντούρη, Λάκης Χαλκιάς, Βασίλης Λέκκας, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Μίλτος Πασχαλίδης, Ρίτα Αντωνοπούλου.

Άραγε αυτές οι φωνές με την καλλιτεχνική πορεία τους, αλλά και με τον εκάστοτε κοινωνικό τους λόγο, στο βαθμό που τους αναλογεί, δεν αφορούν κανένα, δεν μπορούν να προωθήσουν το έργο του συνθέτη στη νέα γενιά ή μήπως είναι άλλη η αιτία της αποσιώπησης;

Σε χτεσινή του συνέντευξη στο ραδιόφωνο, ο Νίκος Σοφιανός, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, τόνισε ότι η εκδήλωση είναι αντίστοιχη του μεγέθους του έργου του μεγάλου συνθέτη, αλλά και τις αδιάλειπτης και συνεχούς σχέσης που έχει με το ΚΚΕ.Επισήμανε ακόμα την αποσιώπηση της εκδήλωσης από την πλειοψηφία των ΜΜΕ, χαρακτηρίζοντάς την επιλογή, γιατί η εκδήλωση έχει πολιτικό μήνυμα, υπενθυμίζοντας ότι «Είναι πρόσφατο το κάλεσμα του Μίκη στα συλλαλητήρια που διοργάνωσε το ΚΚΕ ενάντια στη συμφωνία παράτασης της δανειακής σύμβασης».

Όλοι όσοι εξαίρουν όχι μόνο το μουσικό φαινόμενο Μίκης Θεοδωράκης αλλά και τον πολιτικά σκεπτόμενο, κοινωνικά ενεργό και στοχαστή Μίκη, αδιαφορούν απέναντι σε μία μουσική εκδήλωση που γίνεται προς τιμήν του, και η οποία, πέρα από πολιτιστικό, θα έχει σαφές πολιτικό στίγμα που υπερβαίνει το πλαίσιο του κόμματος που οργανώνει την εκδήλωση και αγκαλιάζει ολόκληρο το λαό, όπως ακριβώς η μουσική του Μίκη.

==============================================================

Δήλωση του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας για τη συμπλήρωση των 90 χρόνων από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη

«Μίκης Θεοδωράκης: Ο πολυτάλαντος, ο πολυδιάστατος, ο πολυσύνθετος, ο πολυδύναμος. Είναι απ’ αυτούς που ''όταν χορεύουν στην πλατεία / μέσα στα σπίτια τρέμουν τα ταβάνια / και κουδουνίζουμε τα γυαλικά στα ράφια''. Ρωμιός. Γνήσιος Ρωμιός. Κι έχει πάντα κρεμασμένο στον κόρφο του, σε χοντρό, λαϊκό, τσαγκαράδικο σπάγκο (κι όχι χρυσή αλυσιδίτσα) γκόλφι του την Ελλάδα. Κι η Ελλάδα αναγνωρίζει στο έργο του το πρόσωπό της''.

Αυτά τα λόγια του Γιάννη Ρίτσου δεν θα μπορούσα να τα καταλάβω όταν 10χρονο παιδί, το 1965, έβλεπα και άκουγα για πρώτη φορά τον Μίκη στη μεγάλη συναυλία του στο Δημοτικό Θέατρο στη Λαμία. Τότε που ζητούσα να μου δώσουν να φορέσω κι εγώ την κονκάρδα με το Ζ, που φόραγαν οι Λαμπράκηδες, για να θυμίζουν σε όλους ότι ο Λαμπράκης ΖΕΙ. Είχε προηγηθεί η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη.

Όμως αυτά τα λόγια μπορούν όσα χρόνια και να περάσουν να μιλήσουν για τον Μίκη Θεοδωράκη που για περισσότερα από εβδομήντα χρόνια ευτύχησε να δει τα έργα του να ριζώνουν στην καρδιά και το μυαλό ενός ολόκληρου λαού γιατί σ’ αυτά τα έργα είναι χαραγμένα οι αγωνίες, οι πόθοι, τα οράματά του.

Και οι ρίζες είναι τόσο βαθιές γιατί το έργο που δημιούργησε ο Μίκης είναι ζυμωμένο με τους ιστορικούς αγώνες του λαού μας. Αγώνες που ο ίδιος ο Μίκης έβαλε τη σφραγίδα όχι μόνο με τη μουσική αλλά και με την προσωπική συμμετοχή και δράση του.

Αυτά τα έργα με το γνήσιο ανθρωπισμό αναδύουν αυτό που έλεγε και ο Μπρεχτ: ''Το πιο σημαντικό μάθημα που έμαθα, ήταν πως το μέλλον της ανθρωπότητας μπορεί να ιδωθεί μόνον «από τα κάτω», από τη σκοπιά των καταπιεζόμενων και των εκμεταλλευόμενων. Μόνο όποιος αγωνίζεται μαζί τους, αγωνίζεται για την ανθρωπότητα''.

Ο μεγάλος μας μουσικοσυνθέτης που έβαλε στα χείλη μας και την καρδιά μας, για να ''πολεμάμε και να τραγουδάμε'', τους στίχους των μεγάλων μας ποιητών όπως του Γιάννη Ρίτσου, ''Μικρός λαός και πολεμά, δίχως σπαθιά και βόλια, για όλου του κόσμου το ψωμί, το φως και το τραγούδι'', αλλά και … ''τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις, εκεί που πάει να σκύψει… νάτη πετιέται αποξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύει…'', είναι παρών με το έργο του σε όλους τους μικρούς και μεγάλους αγώνες του λαού μας.

Σήμερα είναι μαζί μας, δίνει το παρών του στη μεγάλη εκδήλωση της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ για τα 90 χρόνια των γενεθλίων του. Τον ευχαριστούμε από καρδιάς».

==============================================================

Συνέντευξη με τον ενορχηστρωτή της εκδήλωσης Μανώλη Ανδρουλιδάκη

-- Η ΚΕ του ΚΚΕ πήρε την πρωτοβουλία να τιμήσει τα 90 χρόνια ζωής του μεγάλου μας μουσικοσυνθέτη, με μια μεγάλη εκδήλωση - συναυλία. Πείτε μας κάποια πράγματα για το μουσικό κομμάτι της εκδήλωσης, στο οποίο είστε ο ενορχηστρωτής.

Είναι αδύνατο να καλύψεις σε μια δίωρη συναυλία το έργο του Μίκη Θεοδωράκη. Στη συναυλία, κατόπιν επιθυμίας του ίδιου, δε θα ακουστούν συμφωνικά έργα του. Θα ακουστούν κυρίως λαϊκά τραγούδια: η «Δραπετσώνα», το «Βρέχει στη φτωχογειτονιά», ο «Ζορμπάς», τραγούδια από τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου, τραγούδια από το «Άξιον εστί» του Ελύτη κ.λπ. Δε θα μπορούσαν να λείψουν, βέβαια, λυρικότερα τραγούδια: η «Όμορφη πόλη», τραγούδια από την μπαλάντα του «Μαουτχάουζεν» (με την καταλυτική παρουσία της Μαρίας Φαραντούρη), τραγούδια του αγώνα, όπως το «Θα σημάνουν οι καμπάνες», αλλά και το τραγούδι της εξορίας «Θάλασσες μας ζώνουν».

Η ορχήστρα αποτελείται από 14 εξαιρετικούς έμπειρους επαγγελματίες μουσικούς*, εξειδικευμένους σε αυτό το είδος μουσικής, μια διευρυμένη λαϊκή ορχήστρα, όπου δίπλα στα μπουζούκια, τις κιθάρες, το ακορντεόν και το πιάνο, ακούγονται φλάουτο, φαγκότο, φυσαρμόνικα, χάλκινα πνευστά και κρουστά συμφωνικής ορχήστρας. Επεδίωξα οι ενορχηστρώσεις να είναι κοντά στην αισθητική λογική των πρώτων εκτελέσεων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποτελούν πιστή αντιγραφή τους.

Οι τραγουδιστές που συμμετέχουν είναι άνθρωποι συνειδητοποιημένοι, με εξαιρετικές φωνές και βαθιά γνώση αυτού που ερμηνεύουν.

Ολοι οι συντελεστές συμμετέχουν αφιλοκερδώς, με ενθουσιασμό και εξαιρετική διάθεση, για χάρη του Μίκη, της σπουδαίας μουσικής του και του Κόμματος.

--Πώς αισθάνεστε γι' αυτήν τη συμμετοχή σας σε αυτή τη συναυλία;

Έχω μεγαλώσει με τα τραγούδια του Θεοδωράκη - φυσικά και των άλλων σπουδαίων συνθετών μας, αλλά κυρίως με Θεοδωράκη - και αυτό από μόνο του καθιστά, για μένα, τη συγκεκριμένη εκδήλωση ιδιαίτερη. Η τιμή και η ευθύνη της ενορχήστρωσης και διεύθυνσης μιας τέτοιας συναυλίας είναι διπλή: αφενός, γιατί η πρόσκληση έγινε από το ΚΚΕ, που έχει μακρά ιστορία αγώνων και υψηλό πολιτιστικό υπόβαθρο, αφετέρου η συναυλία αφορά τον σημαντικότερο εν ζωή Έλληνα συνθέτη, μία από τις σπουδαιότερες καλλιτεχνικές μορφές του 20ού αιώνα και του αιώνα που διανύουμε, του οποίου το έργο αποτελεί έμπνευση και στήριγμα για το λαό μας και άλλους λαούς. Δικαίως, πολλοί φορείς διοργανώνουν φέτος αντίστοιχες εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα με αφορμή τα 90 χρόνια του Μίκη Θεοδωράκη.

Η συγκεκριμένη εκδήλωση, όμως, θεωρώ ότι είναι ξεχωριστή, γιατί υπάρχει τρόπον τινά, αντιστοιχία ανάμεσα στο μουσικό έργο του συνθέτη, της ιδεολογίας που κουβαλά αυτό το έργο και την ουσία αυτού που αποτελεί το ΚΚΕ. Δηλαδή, ο Θεοδωράκης είναι ένας απόλυτα καταρτισμένος συνθέτης με ευρωπαϊκή παιδεία και βαθιά γνώση της μουσικής, που εμπνέεται από λαϊκούς μουσικούς δρόμους και ρυθμούς και επιστρέφει πίσω στο λαό (απ' όπου κατάγεται και εκπορεύεται) μια τέχνη λαϊκή, τέχνη των ποιητών, εξυψωμένη και αυθεντική. Αντίστοιχα το ΚΚΕ, οπλισμένο με την επιστημοσύνη του μαρξισμού, γεννιέται μέσα από το λαό, εμπνέεται από τους αγώνες του, εξυψώνει και καθοδηγεί το μαζικό κίνημα.

Επίσης, οι σχεδόν συνομήλικοι ΚΚΕ και Θεοδωράκης, βίωσαν μαζί τους αγώνες, τις διώξεις, τις εξορίες, το αντάρτικο, τον εμφύλιο, τα δεινά που πέρασε αυτός ο τόπος και αυτό από μόνο του καθιστά τη συγκεκριμένη εκδήλωση ξεχωριστή.

Τέλος, η παρουσία του ίδιου του Θεοδωράκη, είναι λογικό να φορτίζει όλη την εκδήλωση. Εκ μέρους όλων των συντελεστών, θα ήθελα να ευχαριστήσω το ΚΚΕ για τη συμμετοχή μας σε αυτήν την, κατά τη γνώμη μου, ιστορική στιγμή.

(*) Οι μουσικοί της παράστασης είναι οι εξής: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΤΣΟΥΝΗΣ (τρομπέτα), ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΦΑΛΑΚΟΣ (φυσαρμόνικα- φαγκότο), ΝΙΚΟΣ ΚΡΕΤΣΗΣ (μπουζούκι), ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΥΡΙΔΗΣ (μπάσο), ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΣ (τρομπόνι), ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΓΙΟΛΑΣ (μπουζούκι) ΝΕΟΚΛΗΣ ΝΕΟΦΥΤΙΔΗΣ (πιάνο), ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ (πνευστά) ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ (ακορντεόν), ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΑΡΙΚΟΣ (ντραμς), ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΡΙΚΟΣ (κρουστά), ΤΑΣΟΣ ΒΙΤΣΕΝΤΖΑΤΟΣ (τρομπέτα), ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ (κιθάρα)

==============================================================

Το βιογραφικό του συνθέτη

Ο Μίκης Θεοδωράκης, Κρητικός στην καταγωγή, γεννήθηκε στις 29 Ιουλίου 1925 στη Χίο.

Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε σε διάφορες επαρχιακές πόλεις της Ελλάδας: στη Λέσβο και στην Κεφαλονιά, στον Πύργο και στην Πάτρα, όπου πήρε τα πρώτα του μουσικά μαθήματα και κυρίως στην Τρίπολη, όπου δημιούργησε χορωδία, έδωσε την πρώτη του συναυλία παρουσιάζοντας το έργο του Κασσιανή και πήρε μέρος στην αντίσταση κατά των κατακτητών.

Το 1943, συλλαμβάνεται από τον αρχηγό της ιταλικής αστυνομίας Φεστούτσιο. Αφήνεται ελεύθερος χάρη στη μεσολάβηση του πατέρα του. Οργανώνεται στο ΕΑΜ και αγωνίζεται κατά των Γερμανών κατακτητών. Συγχρόνως, σπουδάζει στο Ωδείο Αθηνών με καθηγητή τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Συμμετέχει στη Χορωδία Αθηνών. Επίσης, δίνει εξετάσεις και περνά στη Νομική.

Ο Μ. Θεοδωράκης συμμετείχε ενεργά στις μεγάλες μάχες και στην ηρωική αντίσταση του λαού μας στην κρίσιμη ταξική σύγκρουση του Δεκέμβρη του 1944. Αυτές οι μέρες τον σημάδεψαν τόσο πολύ, που δήλωσε πρόσφατα: «Στον τάφο μου θέλω να γράφει «"Πολέμησε τον Δεκέμβρη. Πάντα είχα μέσα μου τον ήχο της μάχης"»

Τέσσερις περίοδοι δοκιμασίας περίμεναν τον Μίκη Θεοδωράκη λίγο μετά την απελευθέρωση:

• 1947 εξορία στην Ικαρία,
• 1948 παράνομη δράση στην Αθήνα,
• 1948-49 και πάλι Ικαρία και τέλος
• 1949-50 Μακρόνησος.

Η στέρηση της ελευθερίας, οι κακουχίες, η βία και ο φόβος του μαρτυρίου και του θανάτου αναδιαμόρφωσαν τον ψυχικό του κόσμο, του έδωσαν πλούσιο υλικό δημιουργίας.

Το 1950 τελειώνει το Ωδείο με δίπλωμα αρμονίας, αντίστιξης και φούγκας.

Από το 1950 έως το 1954 γράφει μουσική για το ραδιόφωνο και τον κινηματογράφο.

Το 1954 φεύγει με υποτροφία στο Παρίσι, όπου εγγράφεται στο Conservatoire και παρακολουθεί μαθήματα μουσικής ανάλυσης με καθηγητή τον Olivier Messiaen και διεύθυνσης ορχήστρας με καθηγητή τον Eugene Bigot.

Η περίοδος 1954- 1960 είναι μια εποχή έντονης καλλιτεχνικής δραστηριότητας στην Ευρώπη. Γράφει μουσική για φιλμ, για το Covent Garden, το Stuttgard Ballet, το μπαλέτο της Λοντμίλα Τσερίνα.

Κυριότερα έργα του μέχρι το 1960 είναι: «Τρίο», «Μαργαρίτα» (Ορατόριο), «Σεξτέτο», «Το πανηγύρι της Αση- Γωνίας» (συμφωνικό), «Πρώτη Συμφωνία», «Ελληνική Αποκριά», «Κύκλος» (για φωνή και πιάνο), «Σονατίνα για πιάνο», «Σουίτα αρ. 1, αρ. 2 και αρ. 3» (για ορχήστρα), «Σονατίνα αρ. 1» και «Σονατίνα αρ. 2 για βιολί και πιάνο», «Αντιγόνη» (μπαλέτο), «Έρως και θάνατος» (για φωνή και ορχήστρα εγχόρδων), «Οι εραστές της Τερουέλ» (μπαλέτο), «Οιδίπους Τύραννος» (για ορχήστρα εγχόρδων) και «Κοντσέρτο για πιάνο».

Από το 1960 αρχίζει να επισκέπτεται συχνά την Ελλάδα και ηχογραφεί εδώ τον πρώτο του κύκλο τραγουδιών, τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου.

Το 1962 επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα, ιδρύει τη Μικρή Ορχήστρα Αθηνών και το Μουσικό Οργανισμό Πειραιά και δίνει πολλές συναυλίες, ενώ το 1963 ιδρύει τη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη και εκλέγεται πρόεδρός της.

Το 1964 εκλέγεται βουλευτής.

Βασικά έργα της περιόδου αυτής είναι:

α) Κύκλοι τραγουδιών: «Αρχιπέλαγο», «Πολιτεία», «Επιφάνεια»

β) Μουσική για θέατρο: «Ένας όμηρος» (Μπρένταν Μπήαν), «Το τραγούδι του Νεκρού Αδερφού», «Όμορφη Πόλη», «Γειτονιά των Αγγέλων».

γ) Μουσική για κινηματογράφο: «Ζορμπάς» του Μ. Κακογιάννη

δ) Ορατόρια: «Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη

Το 1966 μελοποιεί την «Ρωμιοσύνη», σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου.

Από το 1967, που ξεσπά η Δικτατορία, ο Μίκης Θεοδωράκης περνά στην παρανομία ιδρύοντας μαζί με άλλους το Πατριωτικό Μέτωπο. Συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και αργότερα εκτοπίζεται μέχρι το 1970, όταν μετά από έντονη πίεση προσωπικοτήτων και επιτρόπων στο εξωτερικό, που δημιουργήθηκαν με σκοπό την απελευθέρωσή του. Φεύγει στο Παρίσι.

«Αποφασίσαμεν και διατάσσομεν: απαγορεύονται καθ' άπασαν την Επικράτειαν και καθ' οιονδήποτε τρόπον η μετάδοσις ή εκτέλεσις μουσικής και ασμάτων του κομμουνιστού Μίκη Θεοδωράκη, αρχηγού της κομμουνιστικής Νεολαίας Λαμπράκη, τα οποία, εκτός των άλλων, αποτελούν και μέσον συνδέσμου μεταξύ των κομμουνιστών». Με αυτή τη διαταγή του Ιούνη του 1967, η δικτατορία των συνταγματαρχών απαγόρεψε να ακούγονται τραγούδια του Μ. Θεοδωράκη.

Στο μεταξύ έχει συνθέσει μεταξύ άλλων:

α) τους κύκλους τραγουδιών: «Ο Ήλιος και ο Χρόνος», «Τα Λαϊκά», «Οι δέκα Αρκαδίες», «Τα τραγούδια του αγώνα», «Τα τραγούδια του Ανδρέα», «Νύχτα Θανάτου».

β) τα ορατόρια: «Επιφάνεια Αβέρωφ», «Κατάσταση Πολιορκίας», «Πνευματικό Εμβατήριο», «Raven».

Στο εξωτερικό αγωνίζεται για την πτώση της δικτατορίας και την ενότητα των αντιστασιακών δυνάμεων. Δίνει αμέτρητες συναυλίες σ' όλο τον κόσμο, αφιερωμένες στην αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Τα βασικά έργα αυτής της περιόδου είναι:

α) οι κύκλοι τραγουδιών «18 Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» και «Μπαλάντες».

β) το ορατόριο «Canto General» του Πάμπλο Νερούντα.

Από το 1974 με την πτώση της δικτατορίας επιστρέφει στην Ελλάδα και συνεχίζει τη συνθετική του δραστηριότητα, τις περιοδείες του με συναυλίες, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, ενώ παράλληλα συμμετέχει πάντα στα κοινά (βουλευτής 1981- 1986 και 1989 μέχρι 1993). Αναλαμβάνει καθήκοντα Γενικού Διευθυντή Μουσικών Συνόλων ΕΡΤ 1993- 1994. Παραιτείται.

Τα κυριότερα έργα αυτής της περιόδου είναι:

α) Κύκλοι τραγουδιών: «Τα Λυρικά», «Χαιρετισμοί», «Διόνυσος». «Φαίδρα». «Η Βεατρική στην οδό Μηδέν», «Μια θάλασσα γεμάτη μουσική», «Ως αρχαίος άνεμος», «Πολιτεία γ». «Ασίκικο Πουλάκη». «Πολιτεία Δ».

β) Μουσική για θέατρο: «Ορέστεια» («Αγαμέμνων», «Χοηφόροι», «Ευμενίδες») σε σκηνοθεσία Σπ. Ευαγγελάτου και «Αντιγόνη» σε σκηνοθεσία Μ. Βολανάκη.

γ) Μουσική για τον κινηματογράφο: «Ιφιγένεια» του Μ. Κακογιάννη.

δ) Ορατόρια: «Θεία Λειτουργία» (Missa Greca), «Λειτουργία 2» (Για παιδιά που σκοτώνονται στον πόλεμο), «Requiem» (Ακολουθία εις κεκοιμημένους).

ε) Συμφωνικά: Δεύτερη Συμφωνία, Τρίτη Συμφωνία, Τέταρτη Συμφωνία (των Χορικών), Εβδόμη Συμφωνία (Εαρινή), «Κατά Σαδδουκαίων», «Canto Olympico» (γραμμένο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992 στη Βαρκελώνη), «Adagio», Συμφωνιέτα, Ραψωδία για Τσέλο.

στ) Μουσική μπαλέτου «Ζορμπάς»

ζ) Όπερες: «Κώστας Καρυωτάκης», «Μήδεια», «Ηλέκτρα», «Αντιγόνη».

Ο Μίκης Θεοδωράκης ανέπτυξε επίσης πολυσχιδή κοινωνική δραστηριότητα και σφράγισε με την έντονη προσωπικότητά και παρουσία του τους αγώνες και τη σύγχρονη πολιτική ιστορία του τόπου.

==============================================================

Η γνωριμία με το Γιάννη Ρίτσο

(Απόσπασμα από κείμενα του Μίκη που γράφτηκαν το Γενάρη του 1995 και δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Ελίτροχος»)

«... Μετά μπήκαμε ορμητικά στη θύελλα... Χρόνια αντίστασης. Παρανομία, συλλήψεις, μάχες, συλλαλητήρια...

Ο Γιάννης Ρίτσος, τυλιγμένος και αυτός στους ίδιους ανέμους, να ταξιδεύει τις ίδιες τρικυμίες... Τον πρωτοείδα στη Λέσχη της ΕΠΟΝ. Ακαδημίας και Κριεζώτου, την Άνοιξη του 1945, είχα αναλάβει να ανακαλύψω και να συγκεντρώσω του άξιους νέους ποιητές και συγγραφείς, τον Κώστα Κοτζιά, τον Τάσο Λειβαδίτη, τον Μιχάλη Κατσαρό και τόσους άλλους, που το όνομά τους θα το γνώριζε κάποτε όλη η Ελλάδα.

Ο Ρίτσος, ο Βρεττάκος, ο Ρώτας ήταν αυτοί, που ακούγοντας τα κείμενά τους και συζητώντας μαζί τους μια φορά την εβδομάδα, θα βοηθούσαν ώστε να γεννηθεί μια νέα γενιά ποιητών και συγγραφέων, η Γενιά της Αντίστασης. (...)»

Η συναυλία το καλοκαίρι του '66 στο γήπεδο της ΑΕΚ

(Απόσπασμα από κείμενα του Μίκη που γράφτηκαν το Γενάρη του 1995 και δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Ελίτροχος»)

«Τη "Ρωμιοσύνη" μού την είχαν φέρει στο σπίτι γυναίκες κρατουμένων πολλά χρόνια πριν. Είχαν περάσει πρώτα από τον Ρίτσο, που διάλεξε ο ίδιος τα αποσπάσματα από τη "ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ", για να μου τα εμπιστευθεί. Όμως, τα χειρόγραφα σκεπάστηκαν από άλλα. Χάθηκαν. Ξεχάστηκαν. Ώσπου εκείνη ακριβώς τη στιγμή, κάποιο χέρι (σ.σ. Γιορτή των Φώτων του 1966) τα ανέσυρε και τα ακούμπησε στο πιάνο. Είχαν προηγηθεί συγκρούσεις στον Πειραιά με την Αστυνομία. Ο άγριος ξυλοδαρμός και η κακοποίησή μου, γεγονότα που με επηρέασαν βαθιά. Τόσο που, μόλις διάβασα τον πρώτο στίχο "Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό...", κάθισα, όπως ήμουν λερωμένος με λάσπη και αίματα, και συνέθεσα μονορούφι τη "Ρωμιοσύνη".

Όταν την άλλη μέρα την άκουσε ο Ρίτσος, έμεινε άφωνος. Ποτέ άλλοτε δεν τον είδα τόσο χαρούμενο, τόσο συγκλονισμένο, όσο τη μέρα που στο "Κεντρικόν", που ήταν γεμάτο με αντιστασιακούς, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης τραγούδησε τη "Ρωμιοσύνη".

Το καλοκαίρι του '66, αποφασίσαμε να κάνουμε το μεγάλο άλμα: Συναυλία σε γήπεδο, μιας και δε μας χωρούσαν πια οι μικρές αίθουσες. Διαλέξαμε την ΑΕΚ στη Ν. Φιλαδέλφεια. Ήταν η πρώτη Λαϊκή Συναυλία σε ανοιχτό χώρο. Περάσαμε με το αυτοκίνητο και πήραμε απ' το σπίτι τους τον Γιάννη και την Φαλίτσα. Μπροστά στο γήπεδο, καθισμένοι στα καφενεία, οι ηλικιωμένοι άντρες και γυναίκες, όλοι τους αντιστασιακοί, περίμεναν να μπουν πρώτοι.

Τι δεν έκανε η αντίδραση τότε, για να εμποδίσει το λαό να ‘ρθει να μας ακούσει! Εκατοντάδες με στολές γύρω - γύρω, σαν μπαμπούλες, για να φοβίζουν. Άλλες εκατοντάδες χαφιέδες, για να αναγνωρίζουν και να τρομοκρατούν. Ως και το ηλεκτρικό ρεύμα σταμάτησαν, με αποτέλεσμα να μείνουν στο τούνελ οι συρμοί του Ηλεκτρικού.

Εμείς με τον Ρίτσο βγαίναμε απ' τα αποδυτήρια στο γήπεδο, που ήταν ακόμα άδειο. Κοιτάζαμε τον ουρανό και σαν μέλη κάποιου φανταστικού αρχαίου χορού, φωνάζαμε μισοαστεία - μισοσοβαρά:

- Έλα Λαέ! Νίκησε Λαέ! Λαέ, δείξε τη δύναμή σου!

Και από μέσα, οι γυναίκες μας να μας μαλώνουν, μήπως και μας ακούσει κανείς και μας περάσει για τρελούς... Φαίνεται, όμως, πως οι προσευχές μας εισακούσθηκαν, γιατί αιφνιδίως το στάδιο γέμισε. Λες και ήταν συνεννοημένοι, όρμησαν όλοι μαζί, γυναίκες, άντρες, παιδιά. Ξεχύθηκαν απ' τα σοκάκια και τα στενά...

Παραμέρισαν τη φανερή και τη μυστική τρομοκρατία και έγιναν στην αρχή ένα χαρούμενο, πολύβουο πλήθος, που μας γέμισε αγαλλίαση και αμέσως μετά ένα σιωπηλό, παλλόμενο εσωτερικά εκκλησίασμα.

Διηύθυνα πρώτα το "Μαουτχάουζεν" με την Μαρία Φαραντούρη και μετά τη "Ρωμιοσύνη" με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση.

Ο Γιάννης Ρίτσος, καθισμένος ακριβώς πίσω μου, ρουφούσε τη συγκλονιστική στιγμή με όλους τους πόρους της ψυχής του.

Δεν ήταν μόνο η μουσική, η ποίηση, το τραγούδι. Ήταν προπαντός αυτή η μυστική μέθεξη όλων αυτών των χιλιάδων, που μέσα απ' τη "Ρωμιοσύνη", ξαναζούσαν μέσα τους και ξαναδημιουργούσαν ιδεατά το μέγα όνειρο που είχαν όλοι μαζί ζήσει, αφού οι ίδιοι το είχαν πρώτα δημιουργήσει...».

==============================================================

Δήλωση (σχεδόν προφητική;) του Μίκη Θεοδωράκη με αφορμή το αντικομμουνιστικό μνημόνιο της ΕΕ το 2006

 «Το Συμβούλιο της Ευρώπης αποφάσισε να αλλάξει την Ιστορία. Να τη διαστρεβλώσει εξισώνοντας τα θύματα με τους θύτες. Τους εγκληματίες με τους ήρωες. Τους κατακτητές με τους απελευθερωτές και τους ναζιστές με τους κομμουνιστές.

Θεωρεί ότι αυτοί οι μεγαλύτεροι εχθροί του ναζισμού, οι κομμουνιστές, είναι εγκληματίες και μάλιστα εξίσου με κείνους! Και τώρα ανησυχεί και διαμαρτύρεται, γιατί ενώ οι χιτλερικοί καταδικάστηκαν από τη διεθνή κοινότητα, δε συνέβη ακόμα το ίδιο και με τους κομμουνιστές.

Για τον λόγο αυτόν αντιπροτείνει αυτή η καταδίκη να γίνει τώρα από την Ολομέλεια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης στις 24-27 του προσεχούς Ιανουαρίου.

Στο μεταξύ ανησυχεί γιατί "η δημόσια συνείδηση για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τα ολοκληρωτικά κομμουνιστικά καθεστώτα είναι πολύ πενιχρή". Και ακόμα γιατί "τα κομμουνιστικά κόμματα είναι νόμιμα και δραστήρια σε ορισμένες χώρες ακόμα και αν δεν έχουν πάρει αποστάσεις από τα εγκλήματα αυτά".

Με άλλα λόγια, το Συμβούλιο της Ευρώπης προαναγγέλλει τη μελλοντική δίωξη των Ευρωπαίων κομμουνιστών που δεν έχουν κάνει ακόμα δήλωση μετανοίας σαν κι αυτή που ζητούσαν οι δήμιοι της Γκεστάπο και οι βασανιστές στη Μακρόνησο.

Ίσως αύριο να αποφασίσουν να θέσουν εκτός νόμου τα κομμουνιστικά κόμματα μισανοίγοντας έτσι την πόρτα για να περάσουν οι βρικόλακες των Χίτλερ και των Χίμλερ που, όπως είναι γνωστό, ξεκίνησαν την καριέρα τους απαγορεύοντας τα κομμουνιστικά κόμματα και κλείνοντας τους κομμουνιστές σε στρατόπεδα θανάτου.

Τελικά όμως πνίγηκαν μέσα στο αίμα των δικών τους θυμάτων, των 20 εκατομμυρίων νεκρών της Κομμουνιστικής Σοβιετικής Ένωσης και τόσων και τόσων εκατοντάδων χιλιάδων σκοτωμένων κομμουνιστών, που, όπως συνέβη και στην Ελλάδα, μπήκαν επικεφαλής των κινημάτων εθνικής αντίστασης σε όλη την Ευρώπη.

Όμως, αυτοί οι κύριοι του Συμβουλίου της Ευρώπης, ως προς την επιθυμία τους να νεκραναστήσουν μεθόδους καταδικασμένες στη συνείδηση της Ιστορίας και των λαών, έρχονται δεύτεροι, γιατί τους έχουν ήδη προλάβει οι μεγάλοι τους αδερφοί, οι ΗΠΑ, που με χιτλερικές μεθόδους εξοντώνουν ολόκληρους λαούς, όπως στο Ιράκ, που το κατάντησαν μια κατεστραμμένη χώρα γεμάτη αμερικανικές φυλακές, όπου καθημερινά βασανίζονται φριχτά και φανερά χιλιάδες αθώα θύματα.

Γι' αυτό το μεγάλο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, όπως και για το σύγχρονο χιτλερικό στρατόπεδο βασανιστηρίων, το Γκουαντάναμο, το Συμβούλιο της Ευρώπης δεν έχει τίποτα να πει.

Πώς λοιπόν να τους πιστέψει κανείς ότι ενδιαφέρονται ειλικρινά για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όταν ακόμα και το ίδιο τους το σπίτι, η Ευρώπη, έχει μεταβληθεί σε ένα ξέφραγο αμπέλι, όπου τα αεροπλάνα της CIA, φορτωμένα με ανθρώπους χωρίς δικαιώματα, τους οδηγούν σε ειδικές φυλακές μέσα στην ίδια την Ευρώπη, για να βασανιστούν;

Τέτοιοι πολίτες δεν μπορεί να είναι κατήγοροι. Στο Δικαστήριο της Ιστορίας, που θα καταδικάσει κάποτε τα αμέτρητα εγκλήματα των μεγάλων τους αδελφών, από το Βιετνάμ έως τη Χιλή και από τη Νότια Αμερική έως το Ιράκ, θα είναι υπόδικοι με την κατηγορία της ανοχής, αν όχι της συνενοχής.

Δυστυχώς, σήμερα είμαι υποχρεωμένος να μιλώ περισσότερο στο όνομα των νεκρών παρά των ζωντανών. Στο όνομα, λοιπόν, των νεκρών συντρόφων μου κομμουνιστών, αυτών που πέρασαν από την Γκεστάπο, τα στρατόπεδα θανάτου και τους τόπους των εκτελέσεων για να εξοντωθεί ο ναζισμός και να θριαμβεύσει η λευτεριά, έχω να απευθύνω στους "κυρίους" αυτούς μόνο μια λέξη: ΝΤΡΟΠΗ!».

Πηγές:

• Εφημερίδα "Ριζοσπάστης"
• http://www.902.gr/