«Ο δρομάκος με την πιπεριά» είναι ένα βιβλίο που όχι μόνο έχω αγαπήσει, αλλά και έχω ζηλέψει.

Παρόλο που κατατάσσεται στα «μυθιστορήματα» καταγράφει αλήθειες, που σε κανένα βιβλίο ιστορίας δεν θα γραφτούν ποτέ. Λόγος απλός, καθαρός, ανθρώπινος.

Υποκλίνομαι στον συγγραφέα, τον Δημήτρη Ραβάνη-Ρέντη και, βέβαια, στις εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, που δεν με έχουν απογοητεύσει ποτέ!

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ:

-Καλύτερα να πεθαίνει ο άνθρωπος φωνάζοντας, παρά σωπαίνοντας. Γι’ αυτό είναι κι άνθρωπος κι έχει και τη λαλιά. Δεν είναι ζώο. Τα ζώα δεν μιλάνε.

-Όταν έκανε κάτι και δεν ήξερε αν ήταν καλό ή κακό, πολέμαγε να φανταστεί πώς θα το ‘βλεπε και τι θα του ‘λεγε η μάνα του.

-Να, κοριτσάκι μου, για σένα το ‘φτιαξα.

Ήτανε ένα μικρό ξύλινο βιολί, με χορδές από αλογότριχες. Το ίδιο και το δοξάρι.

-Πάρτο, βιολί είναι. Να μάθεις να παίζεις. Αν όλοι ξέρανε βιολί, δε θα γινόντουσαν αυτά που γίνονται σήμερα. Θα ‘χε μαλακώσει η ψυχή μας.

-«ΟΤΑΝ Ο ΛΑΟΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΣ ΤΥΡΑΝΝΙΑΣ, ΔΙΑΛΕΓΕΙ Ή ΤΙΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ Ή ΤΑ ΟΠΛΑ».

…

«Παρά την τεράστια ποικιλία του γραπτού έργου του, παρά τις χρονικές αποστάσεις μεταξύ των έργων του, όλα έχουν ένα κοινό γνώρισμα. Φέρουν τη σφραγίδα της φιλοσοφίας του δημιουργού τους, έχουν στόχο την κοινωνική δικαιοσύνη, τη λευτεριά και την πρόοδο. Όλα διέπονται από την ίδια ουμανιστική ευαισθησία και την ίδια συγκινησιακή ένταση. Ο Ραβάνης είναι μαχητής μιας ιδέας. Η τέχνη του φοράει άρματα. Είναι στρατευμένη στην υπόθεση του λαού του. Έχει νεύρο, αποπνέει δυναμισμό, βάθος, κινείται σε υψηλά επίπεδα.»

…

http://www.biblionet.gr/author/17025/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%82_%CE%A1%CE%B1%CE%B2%CE%AC%CE%BD%CE%B7%CF%82_%CE%A1%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%AE%CF%82

(Καθυστέρησα αρκετά τη συνέχεια του παραμυθιού, όμως επανήλθα δριμύτερη! Για να διαβάσετε τα προηγούμενα τμήματα της ιστορίας, απλά «πατήστε» πάνω στην «ετικέτα»  Κόκκινη κλωστή δεμένη…)

…

…Μην κλαις, κόρη μου, της είπε η γριά’ έκαμνες ό, τι μπορούσες. Γραφτό του ήταν!

-Όχι, δεν έκαμνα ό, τι μπορούσα, είπε η βασιλοπούλα.

Και διηγήθηκε με κλάματα, πως είδε το παιδάκι ανεβαίνοντας και πέρασε χωρίς να σταματήσει.

Η γριά γύρευε να την παρηγορήσει.

-Μικρός είναι ο καημός σου, κόρη μου, της είπε’ να ήξερες τι πίκρες έχει η ζωή!

Και τα δάκρια άρχισαν να τρέχουν ποτάμι στα σουφρωμένα μάγουλα της γριάς.

Έτρεξε η βασιλοπούλα και την αγκάλιασε.

-Τι έχεις, μάνα, πες μου!

-Αχ, παιδάκι μου! Μια κόρη έχω κι εγώ, και όλες οι πίκρες απάνω της έπεσαν! Πέθανε ο καλός της και την άφησε χήρα μ’ ένα μωρό. Στη λύπη μας, μια παρηγοριά, μια χαρά είχαμε αυτό το χαριτωμένο παιδάκι. Μας το ζήλεψε όμως ο Χάρος κι έπεσε στο στρώμα κι αυτό. Ό, τι είχαμε το πουλήσαμε για το γιατρό και τα γιατρικά, και αφού δώσαμε και την τελευταία μας πεντάρα ο γιατρός δε θέλησε πια να ‘ρθει. Και τότε, σαν είδε η κόρη μου το παιδί της τόσο βαριά, τα έχασε η κακομοίρα και σαν τρελή πήρε το παιδί κι έφυγε από τα χθες, και από τότε όλο περιμένω και δεν έρχεται κι έξω βρέχει, είναι χειμώνας, και ξέρω πως πεινά και δεν έχει να φάγει.

Η βασιλοπούλα τινάχτηκε.

-Την είδα! Την είδα! είπε με μεγάλη ταραχή. Την απάντησα πεινασμένη και απελπισμένη στο δρόμο, και ούτε σταμάτησα να της μιλήσω. Μα θα πάγω να σου τη φέρω, μάνα! Μόνο να μη φθάσω κι εκεί πολύ αργά!

Τρεχάτη πετάχθηκε έξω, και γύρισε στο μεγάλο δρόμο, με την ελπίδα να ξαναβρεί τη φτωχιά γυναίκα, στο μέρος όπου την είχε απαντήσει την παραμονή.

Έβρεχε δυνατά, και ο άνεμος φυσούσε κρύος. Η βασιλοπούλα είχε κάμνει δρόμο πολύ και ήταν πεινασμένη’ μα δεν τα συλλογίσθηκε αυτά. Μια σκέψη, μια τρομάρα την κεντούσε’ έτρεχε μήπως φθάσει αργά και βρει το παιδί πεθαμένο σαν το άλλο.

Αναγνώριζε τα μέρη όπου είχε περάσει, και γύρευε από μακριά να δει τη γυναίκα, καθισμένη στην άκρη του δρόμου. Μα όταν έφθασε στο μέρος εκείνο κόπηκαν τα γόνατά της…

(συνεχίζεται…)

Τα λόγια του έρωτα δεν μαραίνονται ποτέ

ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ

Επαναληφθείτε λόγια αξέχαστα της αγάπης

επαναληφθείτε

ΜΟΝΤΗΣ

Ας τα επαναλάβουμε κι εμείς

αφού

Η ώρα του έρωτα

είναι

η πιο ακριβής

η πιο αλάνθαστη

Συντονείστε τα ρολόγια σας

στο ρυθμό της καρδιάς

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΒΑΡΑΣ

…

Καλή εβδομάδα :)

Φτάνει να μου κρατάς το χέρι

και τότες τα δύσκολα έργα θάναι εύκολα,

όπως λες σ’ αγαπώ κι όπως ξυρίζεσαι,

όπως βγάζεις το βράδυ το πουκάμισό σου και κάθεσαι να ξεϊδρώσεις στο

παράθυρο

και βλέπεις τη νύχτα να σεργιανάει στο περιβόλι

και βλέπεις τ’ αστέρια να παίζουν χαρτοπόλεμο πίσω απ’ τους κάπνο-

δόχους της γειτονιάς

και χαμογελάς σ’ ένα ζιζάνιο κουνουπάκι που βάλθηκε να σφυρίζει στ’

αυτί σου.

Αχ όλα θάναι τότες εύκολα σύντροφοι –φτάνει να σφίγγουμε τα χέρια

μας

και να κάνουμε ταχτικά την αυτοκριτική μας μέσα στην αγάπη,

όχι για να ξενοιάσουμε και να επαναλάβουμε τα ίδια σφάλματα

μα για να καλυτερέψουμε τη δουλειά μας, σύντροφοι με τη συντρο-

φικήν αγάπη,

γιατί το να καλυτερέψουμε τη δουλειά μας σημαίνει

να καλυτερέψουμε τον κόσμο, σύντροφοι.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

…

Παλαιστίνη, Ισραήλ, Ουκρανία, Κόσμε, καλή εβδομάδα.

Ο Θησέας δε δοξάστηκε τόσο πολύ σαν βασιλιάς όσο σαν ήρωας, δηλαδή σαν άντρας μ’ άφοβη, γενναία ψυχή και δυνατά χέρα. Βλέπεις… κείνους τους καιρούς δεν είχαν εφευρεθεί ακόμη τα «τέλεια» φονικά όπλα κι έτσι είχε πολλή πέραση η ανθρώπινη δύναμη. Γι’ αυτό όλος ο κόσμος κρεμούσε τις ελπίδες του στους ήρωες για να τους σώσουν κείνοι από τ’ άγρια θηρία και τ’ ανθρώπινα τέρατα.

Κείνα τα χρόνια, βλέπεις, οι άνθρωποι δεν κινδύνευαν τόσο πολύ απ’ τους ανθρώπους όσο απ’ τα θηρία. Σήμερα τα πράματα άλλαξαν. Τελειοποιήθηκαν οι μηχανές, ψεύτισαν οι άνθρωποι. Και το χειρότερο είναι ότι δε γεννιούνται πια ήρωες. Δεν τους έχει ανάγκη ο κόσμος. Τι να τους κάνει; Έχει τις μηχανές τους. Προσοχή όμως! Να μη νομιστεί ότι οι παλιοί άνθρωποι, που δεν είχαν μηχανές, ήταν πιο ευτυχισμένοι απ’ τους τωρινούς. Κάθε άλλο. Το σωστό είναι ότι οι τωρινοί άνθρωποι και με τις μηχανές θα ‘πρεπε να ναι πιο ευτυχισμένοι. Και δεν είναι… Γιατί δίνοντας την εμπιστοσύνη τους στη μηχανή, της έδωσαν μαζί και την ψυχή τους. Κι έτσι έγιναν κι αυτοί μηχανές. Δηλαδή πλάσματα άκαρδα, ασυμπόνευτα κι εγωιστικά.

Δυο πράματα βοήθησαν να φτάσουν οι άνθρωποι σ’ αυτό το χάλι. Απ’ το ‘να τα χρήματα. Κι απ’ τ’ άλλο οι Πόλεμοι. Ναι, αλλά πόλεμοι γίνονταν και τότε. Έτσι δεν είναι; Και βέβαια. Μα τότε ο ένας σκότωνε έναν. Σήμερα ο ένας θερίζει χιλιάδες. Να, που δεν είναι το ίδιο.

Αλλά, επιτέλους, πότε θα πάψουν οι άνθρωποι να σκοτώνονται; Δύσκολη απάντηση. Γιατί οι άνθρωποι σήμερα, αντί να διορθώσουν τον εαυτό τους, διορθώνουν τις μηχανές τους. Τελειοποιούν, δηλαδή, την καταστροφή τους. Το κακό αυτό θα σταματήσει, τάχα, πότε; Και θα ‘ρθει μια μέρα, που ο άνθρωπος θα πάψει να ‘ναι δούλος της μηχανής του και θα γίνει αφέντης της; Ναι. Αλλά πότε; Όταν ο άνθρωπος ξαναπάρει πίσω την ψυχή που της έδωσε. Κι ακούσει την καρδιά του να χτυπά ξανά στο στήθος. Τότε θα νιώσει ξανά πόνο και το διπλανό του, και -μαζί- θα νιώσει και τον πόθο να ομορφύνει τον κόσμο, που μέσα του έχει, αφού δε θα ‘χει πια σκοπό να τον καταστρέψει…

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ, Θησέας, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.

Αυτό το τέρας της κακομούτσουνης ωραιοπάθειας μπήκε στις αγωνίες μου απρόβλεπτα, μια μέρα που ανακάλυψα πως ο κόσμος είναι πολύ άχαρος δίχως την Αθήνα, προπάντων δίχως την αθηναϊκή γειτονιά, όπου -πάντα- αγέραστος ζει και τη φαιδρύνει ο Μέγας της, ο Αυτοκράτοράς της: Καραγκιόζης ο Έλληνας.

Ήταν κι αυτό ένα από τα δυνατά «καλέσματα», μία απ’ τις ανήμπορες «έλξεις», που τρώνε την ψυχή του ανθρώπου, σα ζει και σώνεται στην ξενιτιά. Πρόφερα παραπάνω -δεν ξέρω, μπορεί και απρόσεχτα- τη λέξη «ασκήμια», «ωραιοπάθεια», λέξεις-ετικέτες. Γιατί στην πραγματικότητα πιο πολύ είναι λέξεις παρά ουσία, αφού, πολλές φορές, τις προφέρουμε ίσα ίσα για να παρακάμψουμε την ουσία.

«Ωραιοπάθεια»… «Ασκήμια…» Μα ξέρουμε τάχα τι είναι ωραίο και τι άσκημο, αν δεν τα βάλουμε και τα δυο πλάι πλάι; Έπειτα, το κυριότερο, υπάρχει στον κόσμο άσκημο; Αν πιστέψουμε τους ζωγράφους (που επιμένουν ότι στη φύση δεν υπάρχει «άσπρο»), τότε γιατί να μην πιστέψουμε και τους φυσιοδίφες, που επιμένουν ότι στη φύση δεν υπάρχει άσκημο; Μπορεί να ‘ναι κι αυτό νόμιμο. Αλλά καλύτερα να μη βασανίζουμε τις λέξεις. Στην αρχή, βέβαια, δείχνουν ήρεμες, σε υπηρετούν χωρίς βαρυγκομιά… Στο τέλος όμως σε τιμωρούν. Ως προς τη διαφιλονικούμενη λέξη, πιστεύω πραγματικά ά σ χ η μ ο (δηλαδή αντικείμενο χωρίς σχήμα) στον κόσμο δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο το κακόσχημο. Κι εδώ φτάνουμε στην περίπτωση του ήρωά μας.

Ο καημένος ο Καραγκιόζης… Χωρίς να τον ρωτήσουν, τον φορτώσανε μ’ όλα τα άγαρμπα αυτού του κόσμου. Σκυλομούρης, κακοσουλούπωτος, αχαΐρευτος. Κι όλα αυτά η περιληπτική μανία του Έλληνα τα ενσωμάτωσε χοντρικά στη λέξη «Καραγκιόζης».

…

-Τώρα, όμως, κ.Γιαραμούκη, θέλω να σε ρωτήσω κάτι άλλο, κάτι της δουλειά σου.

-Ελεύθερα, λέγε.

-Μπορείς να μου πεις γιατί, προτού βγάλεις μια φιγούρα έξω στο πανί, τη βάζεις πρώτα και τραγουδάει;

-Και τι θέλεις να κάνει; να βαδίζει;

-Να μην κάνει τίποτα.

-Δηλαδή να βγαίνει στα μουγκά;

-Ναι.

Ο Γιαραμούκης με κοίταξε με έσχατη περιφρόνηση.

-Δε γίνεται… μου λέει. Δε γίνεται, όχι.

-Μα γιατί;

Τότε ο καλλιτέχνης χτύπησε το στήθος του.

-Πρέπει να αδειάσει τούτο… είπε κι αναστέναξε.

Απόμεινα, αρκετή ώρα, και τον κοιτούσα με ανυπόκριτο θαυμασμό. Τι πρωτάκουστη κάθαρση ήταν αυτή! Από τότε μου ‘γινε πίστη ένα πράμα: Ότι ο καραγκιοζοπαίχτης χωρίς σπουδαία φωνή μπορεί να υπάρχει’ μπορεί να υπάρξει ακόμα και καραγκιοζοπαίχτης χωρίς μεγάλη γκάμα. Καραγκιοζοπαίχτης, όμως, χωρίς πάθος, καραγκιοζοπαίχτης χωρίς μαράζι, δεν υπάρχει, δε θα υπάρξει ποτέ. Τελείωσε!

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ, Καραγκιόζης ο Έλληνας, εκδόσεις Δωρικός.

…Εκεί που συλλογίζουνταν, έξαφνα είδε σ’ ένα χαντάκι το τυφλό παιδάκι που είχε πέσει μπροστά της, όταν ανέβαινε.

-Το καημένο! φώναξε’ ακόμα εδώ βρίσκεται!

Και πήδησε στο χαντάκι, έπιασε το παιδί στην αγκαλιά της, το χάιδεψε, το φίλησε. Στο μέτωπό του ήταν μια πληγή, και λίγο αίμα είχε τρέξει στα χλωμά του μάγουλα και ξεράθηκε εκεί ασκούπιστο.

Τι να κάμνει δεν ήξερε η βασιλοπούλα’ νερό δεν είχε εκεί κοντά, ούτε άνθρωπος φαίνουνταν. Με το παιδί στην αγκαλιά εξακολούθησε το δρόμο της. Η βροχή άρχισε να πέφτει και το σκοτάδι γίνουνταν βαθύτερο. Τέλος είδε από μακριά μια καλύβα. Άφησε το μεγάλο δρόμο και έτρεξε να βρει άσυλο εκεί.

Η πόρτα ήταν ανοιχτή και μπήκε μέσα με το φόρτωμά της.

Πλάγι σ’ ένα τζάκι κάθουνταν μια γριούλα’ στο πρόσωπό της ήταν γραμμένη τόση λύπη, που κοντοστάθηκε η βασιλοπούλα.

-Τι έχεις, μάνα; τη ρώτησε.

-Το τι έχω , κόρη μου, άφησ’ το, είναι μακρινή ιστορία! της αποκρίθηκε η γριά, και με το γέρικο της χέρι σκούπισε τα δάκρυα που έτρεχαν από τα μάτια της. Πες μου κάλλιο εσύ, αρχοντοπούλα μου, τι ήλθες να κάμνεις στη φτωχική μου καλύβα;

Η βασιλοπούλα της έδειξε το παιδάκι που κρατούσε και της ζήτησε λίγο νερό για να το πλύνει.

Το κοίταξε η γριά μια στιγμή με προσοχή.

-Περιττό, κοπέλα μου, της είπε. Το παιδί είναι πεθαμένο.

Η βασιλοπούλα ξαφνιάστηκε.

-Δε γίνεται, είπε’ πρέπει να βρεθεί τρόπος να το συνεφέρομε.

-Του κάκου, κόρη μου, αποκρίθηκε η γριά. Κοίταξέ το, είναι κρύο! Δεν μας μένει παρά να το θάψουμε.

Πήρε η γριά το πεθαμένο παιδί για να το πλύνει, και η βασιλοπούλα κάθησε κοντά στη φωτιά. Κάτι καινούριο μέσα της ξυπνούσε, μια λύπη βαθιά και άσχημη, όπου λίγο-λίγο ξεχώριζε ένα ασυνήθιστο αίσθημα που την πλήγωνε, το πικρό αίσθημα της ντροπής, η ιδέα πως ίσως έφταιξε αυτή. Θυμούνταν πως είχε δει το παιδί που έπεφτε, και δεν στάθηκε στο δρόμο της να το σηκώσει.

-Ποιος ξέρει, συλλογίστηκε’ αν το είχα βοηθήσει τότε, αν το είχα φροντίσει, ίσως γλίτωνε…

Είχε μείνει το άμοιρο στο χαντάκι όλη νύχτα, κανείς δεν το είδε να το βοηθήσει, και ξεψύχησε έρημο και μονάχο…

Και η υπερήφανη βασιλοπούλα χαμήλωσε το κεφάλι της, και για πρώτη φορά στη ζωή της έκλαψε πικρά.

(συνεχίζεται…)

1.

Όπου πέσει ένα μου δάκρυ

ανθίζει όμορφο λουλούδι

κι όπου πάει ο στεναγμός μου

γίνεται αηδονιού τραγούδι.

Έλα αγάπα με να γίνουν τα λουλούδια

όλα δικά σου

και να τραγουδούν αηδόνια

μπρος απ’ τα παράθυρά σου.

2.

Και με παρακαλεί το λουλουδάκι,

και σκύβω και το κόβω στη στιγμή.

Έφυγε της καρδιάς μου το φαρμάκι

σβήσαν του στήθους μου οι στεναγμοί

και τώρα αναγαλλιάζω

αντί να αναστενάζω.

3.

Το γράμμα που μου έγραψες

δεν μου πικραίνει την καρδιά.

Δεν θέλεις να μ’ αγαπάς

αλλά το λες φαρδιά, πλατιά!

Σελίδες όλες δώδεκα

και κάτι γράμματα ψιλά…

Για ένα «ξεφορτώσου με»

γράφει κανείς τόσα πολλά;

(μετάφραση Άγγελος Βλάχος)

…

Καλή εβδομάδα

…-Τα παιδιά μου έμειναν στο δρόμο, αφήστε με να πάγω να τα μαζέψω! έλεγε η λυπητερή φωνή. Δείτε μαυρίλα που πλάκωσε! Θα παγώσουν, τα καημένα!

-Τράβα μπρος! Τράβα μπρος! απαντούσαν θυμωμένες οι άλλες φωνές.

Έτρεξε η βασιλοπούλα, και σ’ ένα γύρισμα του δρόμου είδε το χρεωφειλέτη και τους χωροφύλακες, που τους είχε απαντήσει ανεβαίνοντας.

-Γιατί πάτε αυτόν τον άνθρωπο στη φυλακή; ρώτησε τον αρχηγό.

-Γιατί δεν πληρώνει τα χρέη του, απάντησε αυτός χωρίς να γνωρίσει τη βασιλοπούλα.

-Μα πώς να τα πληρώσω, που δεν έχω ούτε ένα κομμάτι ψωμί για τα παιδιά μου, φώναξε ο αλυσοδεμένος. Αρρώστησε η γυναίκα μου και ό, τι είχα το ξόδεψα στα γιατρικά, ώσπου μας άφησε χρόνους η καημένη, Θεός σχωρέσ’ την, και μένουν τα παιδιά μου στο δρόμο!

Δεν μπόρεσε να πει περισσότερα και πνίγηκε στα κλάματα.

Τα μάτια της βασιλοπούλας γέμισαν δάκρυα.

-Πόσα χρεωστά ο άνθρωπος αυτός; ρώτησε τον αξιωματικό.

-Τρία χρυσά φλουριά, κυρά μου, και τα έξοδά μας.

-Έβγαλε το χρυσό της πουγκί και το έδωσε του χρεωφειλέτη.

-Πλήρωσε το χρέος σου, του είπε, και κράτησε όσα μένουν για τα παιδιά σου.

Ο δυστυχισμένος έπεσε στα πόδια της και φίλησε τον ποδόγυρο του φουστανιού της.

-Μη μ’ ευχαριστείς, του είπε η βασιλοπούλα. Εγώ πρέπει να σ’ ευχαριστήσω για τη χαρά που έχω μέσα μου.

Πήρε πάλι τον κατήφορο και απορούσε μόνη της, γιατί να είναι τόσο χαρούμενη, ενώ κανένας δεν της είχε χαρίσει τίποτε, και απεναντίας αυτή είχε δώσει όλα της τα φλουριά, και δεν της έμεινε ούτε πεντάρα στην τσέπη.

Εκεί που συλλογίζουνταν, έξαφνα είδε…

(συνεχίζεται…)