Αεροδρόμια: "Αεράμυνα" με γεράκια

Του Π. KΟPΩNAIΟY

Γεράκια-σμηνίτες θα αναλάβουν σύντομα υπηρεσίες εναέριας περιπόλου στα αεροδρόμια! Είναι οι πρώτοι «φτερωτοί φρουροί», που κατατάσσονται στην Πολεμική Αεροπορία με αποστολή να διώχνουν τα πουλιά που πετούν σε περιοχές αεροδρομίων και συχνά προκαλούν ατυχήματα κατά την προσγείωση ή απογείωση των αεροσκαφών.

Η ελληνική Πολεμική Αεροπορία είναι από τις ελάχιστες στον κόσμο που εφαρμόζουν τέτοια προγράμματα. Η μέθοδος εφαρμόστηκε πρώτα από την αεροπορία του αγγλικού Πολεμικού Ναυτικού, το 1947. Tότε οι Αγγλοι αντιμετώπιζαν προβλήματα με συχνά ατυχήματα από την πτώση γλάρων στους κινητήρες των αεροσκαφών τους. Παρατήρησαν, λοιπόν, ότι όταν πετούσαν γεράκια τα πουλιά απομακρύνονταν από την περιοχή, γιατί ήταν γι' αυτά επικίνδυνη.

Iσπανικό πρότυπο

Μελετώντας τις τεχνικές που εφαρμόζονται ανά τον κόσμο, το ΓΕΑ υιοθέτησε ως πρότυπο την ισπανική. Στην Iβηρική χρησιμοποιούνται «στρατιωτικά» γεράκια σε συνεργασία με την αντίστοιχη υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας σε 9 αεροδρόμια, καθώς η Iσπανία αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα λόγω της μετανάστευσης πουλιών μέσω Γιβραλτάρ. Μεγάλη εμπειρία έχουν και οι Γάλλοι, που χρησιμοποιούν γεράκια τα τελευταία 20 χρόνια, ενώ φτερωτούς φρουρούς χρησιμοποιούν και το Βέλγιο, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Ρωσία. Πιλοτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης γερακιών άρχισαν πρόσφατα και οι ΗΠΑ για το αεροδρόμιο Κένεντι, όπου για το πρόβλημα έχουν επιστρατευτεί κυνηγοί. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο, μόνο στο αεροδρόμιο αυτό, σκοτώνονται από κυνηγούς περίπου 10.000 γλάροι.

8 «νεοσύλλεκτοι»

Τα πρώτα 8 γεράκια - «νεοσύλλεκτοι» αναμένεται να φτάσουν στην Ελλάδα το ερχόμενο Σάββατο με ειδική πτήση C-130 από την Αγγλία. Επιλέχτηκαν έπειτα από διεθνή διαγωνισμό και θα κοστίσουν περίπου 5 εκατομμύρια δραχμές, ποσό μικρό, αν σκεφτεί κανείς ότι το κόστος μεταφοράς τους είναι μεγαλύτερο. Εκτιμάται ότι θα συμβάλουν στην πρόληψη αεροπορικών ατυχημάτων, που την τελευταία 20ετία έχουν κοστίσει αρκετά δισεκατομμύρια σε ζημιές, ακόμη και ανθρώπινες ζωές. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο οι ζημιές σε αεροπλάνα της πολεμικής αεροπορίας από πουλιά που εγκλωβίστηκαν σε κάποιο κινητήρα φτάνουν το μισό δισ., ενώ το 40% των ατυχημάτων με πουλιά γίνεται κατά την προσγείωση ή απογείωση.

Οι εκπαιδευτές

Την εκπαίδευση των «νεοσυλλέκτων» θα αναλάβουν από κοινού ο αντισμήναρχος Δ. Αντωνίου με βοηθό τον Ν. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος θα αποσπαστεί από το υπουργείο Παιδείας. Χόμπι και των δύο είναι τα γεράκια. Ο Δ. Αντωνίου έχει γεννηθεί στην Αφρική και από μικρό παιδί στην Αιθιοπία και στο Τζιμπουτί είχε εκπαιδευτεί από Αραβες που χρησιμοποιούν γεράκια στο κυνήγι. Ο Ν. Παπακωνσταντίνου, πάλι, γνώρισε μυστικά για τα γεράκια από Ρώσους και Βούλγαρους συμφοιτητές του, όταν σπούδαζε στη Σόφια.

«Θα χρησιμοποιήσουμε τα πουλιά βάσει προγράμματος και θα εκτελούν πτήσεις σε αεροδρόμια 3 με 4 φορές κάθε ημέρα. Οι περιπολίες θα γίνονται μόνο σε διαστήματα που δεν θα γίνονται πτήσεις αεροσκαφών», εξηγεί ο αντισμήναρχος Δ. Αντωνίου και συμπληρώνει: «Αποτελούν την πιο οικολογική μέθοδο. Κάνουν μεγάλους κύκλους σε ακτίνα 2 χιλιομέτρων και πετούν πιο ψηλά από όλα τα άλλα πουλιά. Φτάνουν μέχρι τα 3 χιλιάδες πόδια, δηλαδή περίπου 1.000 μέτρα, ενώ τα πουλιά δεν πετάνε πάνω από τα 500».

Οι μέθοδοι που μέχρι σήμερα εφαρμόζονται για να διώχνουν τα πουλιά από περιοχές αεροδρομίων δεν φαίνεται να είναι και τόσο αποτελεσματικές. Κανονάκια που προκαλούν κρότους, φωτοβολίδες, κραυγές πανικοβλημένων πουλιών από μεγάφωνα και σκιάχτρα είναι μερικές τεχνικές που δεν αποδίδουν πάντα αποτελέσματα. «Με τον καιρό τα πουλιά καταλαβαίνουν ότι τα κοροϊδεύεις και πλησιάζουν ανενόχλητα. Τα γεράκια, όμως, ακριβώς επειδή αποτελούν φυσικό εχθρό τους, πάντοτε τα φοβούνται», σχολιάζει ο κ. Αντωνίου.

Ο ίδιος είναι ο άνθρωπος που θα αναλάβει την ευθύνη για εκπαίδευση των πρώτων υπαξιωματικών που θα συνοδεύουν τα γεράκια στα αεροδρόμια. Κάθε συνοδός θα χρεωθεί με δύο γεράκια, τα οποία και μετά την εκπαίδευσή τους στο Κορωπί -εκεί εκπαιδεύονται και τα στρατιωτικά σκυλιά- θα παίρνουν Φύλλο Πορείας για τα αεροδρόμια. Στην αρχή θα αναλάβουν υπηρεσία στη Θεσσαλονίκη και στην Καλαμάτα και αργότερα στη Λάρισα, το Βόλο και την Τανάγρα, όπου σταθμεύουν τα πανάκριβα μαχητικά. Σκοπός είναι, ανάλογα με τα αποτελέσματα του πιλοτικού προγράμματος, που θα διαρκέσει 2 χρόνια, να καλυφθούν όλα τα αεροδρόμια στη χώρα. Γι' αυτό θα χρειαστούν περισσότερα από 50 γεράκια και η Πολεμική Αεροπορία αισιοδοξεί ότι σύντομα θα έχει αναπτύξει την τεχνογνωσία για να γίνεται αναπαραγωγή επί ελληνικού εδάφους.

8 μήνες

Το γεράκι μαθαίνει πιο γρήγορα από τον άνθρωπο-συνοδό του. Είναι «ετοιμοπόλεμο» μέσα σε 8 μήνες, ενώ ο συνοδός χρειάζεται ένα χρόνο. Το πρώτο στάδιο της εκπαίδευσης αφορά την εξημέρωση. «Είναι μια δύσκολη και επίπονη διαδικασία, καθώς το γεράκι δεν επιτίθεται στον άνθρωπο αλλά τον φοβάται. Μέρα με την ημέρα, δίδοντάς του τροφή, κερδίζεις την εμπιστοσύνη του», σημειώνει ο εκπαιδευτής τους. Οταν εξημερωθούν, τότε ξεκινούν οι ελεύθερες πτήσεις, κατά τις οποίες πρέπει να μάθουν να κάνουν κύκλους γύρω από το αεροδρόμιο, επίπεδο στο οποίο φτάνουν έπειτα από 6 μήνες.

Οταν θα είναι επιχειρησιακά έτοιμοι, γεράκια και συνοδοί, οι μονάδες θα αρχίσουν να βγάζουν ωρολόγια προγράμματα πτήσεων για τα στρατευμένα πουλιά. Θα απογειώνονται όμως και εκτάκτως για αναχαιτίσεις όταν αναφέρονται σμήνη πουλιών στην περιοχή από τους χειριστές των αεροσκαφών ή τον πύργο ελέγχου.

Πετρίτης

Ολα τα γεράκια δεν μπορούν να «καταταγούν» στην αεροπορία. Κατάλληλα είναι μόνο τα είδη που, κυριολεκτικά, πιάνουν πουλιά στον αέρα. Tο κατ' εξοχήν γεράκι-σμηνίτης είναι το μεταναστευτικό ή πετρίτης ή Falco Pelegrinus στα λατινικά· και αυτό έχει υποείδη. Αυτό που επέλεξε η Πολεμική Αεροπορία είναι το Πιτς Πέρεγκριν Φάλκον, που ζει στο βορειοδυτικό Καναδά και είναι το μεγαλύτερο του είδους. Επειδή τρέφεται με θαλασσοπούλια, ζει σε ξερονήσια της βασιλικής Καρλότας και δεν φοβάται τους γλάρους. Γιατί υπάρχει περίπτωση να φοβηθούν στη θέα ενός μεγάλου σμήνους από γλάρους ή κοράκια. Σε τέτοιες περιπτώσεις παίρνουν εντολή για άμεση απογείωση και τα δύο γεράκια. Τόσα αρκούν για να φρουρήσουν ένα αεροδρόμιο. Εκτός από αυτό το είδος, η αεροπορία θα πάρει και δύο του είδους διπλοσάινο. Αυτά είναι καλά στην καταδίωξη πουλιών που θεωρούνται αρκετά έξυπνα, όπως τα κορακοειδή, και βρίσκουν καταφύγιο σε πυκνά δάση ή σε ρεματιές. Στην Ελλάδα θα έλθει και ένα «γκρίζο», που ζει κοντά στο βόρειο πόλο, και ονομάζεται αυτοκρατορικό-βασιλικό και είναι από τα σπανιότερα στον κόσμο. Επειτα από διασταύρωση με τον εξάδελφό του, τον κυνηγογέρακα, που ζει στη Μέση Ανατολή και τον χρησιμοποιούν στο κυνήγι οι Αραβες, έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται τόσο σε ανοικτές εκτάσεις όσο και σε δασύλλια. Το πιλοτικό πρόγραμμα θα δείξει ποιο τελικά είναι το καταλληλότερο είδος που θα «στελεχώσει» την Πολεμική μας Αεροπορία στο μέλλον.

Το πρόγραμμα θα διαρκέσει περίπου δύο χρόνια και υπάγεται στη διεύθυνση ασφαλείας πτήσεων του ΓΕΑ, η οποία θα προβεί στην τελική αξιολόγηση. «Θα προσπαθήσουμε από κοινού με την πολιτική αεροπορία, αφού πολλά αεροδρόμια χρησιμοποιούνται από πολιτικά αεροσκάφη», διευκρινίζει ο κ. Αντωνίου, ο οποίος από την ερχόμενη Δευτέρα πιάνει δουλειά στο κέντρο εκπαίδευσης στο Κορωπί. Τα πρώτα γεράκια θα υπηρετήσουν για τουλάχιστον 30 χρόνια, δηλαδή θα απολυθούν πολύ νωρίτερα οι συνοδοί τους.

http://www.mjourney.com/