Έτυχε να διαβάσω, πρόσφατα, μία παλιά, προ 15ετίας περίπου, συνέντευξη της Φιλανδής συγγραφέως Märta Tikkanen όπου αναφέρεται εκτενώς στον μεγάλο έρωτα της ζωής της, το σύζυγό της, και στις τρομερές συγκρούσεις τους, σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της τρικυμιώδους κοινής τους ζωής. Τα όσα διάβασα ήταν πραγματικά συγκλονιστικά και μου έφεραν στο νου, αποδεικνύοντας για μία ακόμη φορά, πως το είδος και η ποιότητα της πρωταρχικής σχέσης, που καταφέρνει να δημιουργήσει ένα μικρό παιδί με το άτομο που το φροντίζει (συνηθέστατα τη μητέρα του), το σημαδεύει ανεξίτηλα για το υπόλοιπο της ζωής του. Αυτά τα πρώιμα βιώματα και το αποτύπωμα που αφήνουν στον ψυχισμό του παιδιού θα καθορίσουν το βαθμό που κάποιος, ως ενήλικας πλέον,  θα αναζητά ή θα αποφεύγει την εγγύτητα στις διαπροσωπικές του σχέσεις…

Προς το τέλος της κοινής τους ζωής, λοιπόν, και όταν αυτός είχε φθάσει πλέον στα πρόθυρα του θανάτου εξαιτίας του αλκοολισμού του, αυτή αποφάσισε να τον εγκαταλείψει. Τότε, όμως, αυτός διαγνώσθηκε με λευχαιμία. Αυτό έγινε αιτία η συγγραφέας να παραμείνει στο πλάι του για τα επόμενα πέντε χρόνια που ακολούθησαν, μέχρι το θάνατό του. Το τελευταίο διάστημα, πριν από το θάνατό του, «ξανασυναντήθηκαν» ως άνθρωποι και σύντροφοι με έναν καινούργιο τρόπο, με ειλικρίνεια και δίχως άμυνες ή τείχη ασφαλείας. Μία ημέρα πριν πεθάνει, της είπε: "Πόσο περιττά ήταν όλα όσα έκανα και ένιωθα. Ήσουν πάντα δίπλα μου, δεν τολμούσα, όμως, να το πιστέψω"…

Τα τελευταία αυτά λόγια του ετοιμοθάνατου συζύγου της συγγραφέως φωτίζουν με έναν πολύ επώδυνο, αλλά σαφή τρόπο, μια πολύ θεμελιακή αρχή της επιστήμης της ψυχολογίας, δηλαδή, της τεράστιας σημασίας της ύπαρξης (ή της επώδυνης απουσίας) μιας βασικής εμπιστοσύνης που εγκαθιδρύει ο καθένας μας ως παιδί για το άμεσό του περιβάλλον. Οι όποιες ψυχικές διαταραχές εμφανισθούν στη συνέχεια της ζωής μας και οι συνέπειές τους στην ποιότητα των διαπροσωπικών μας σχέσεων, είναι το αποτέλεσμα μιας αίσθησης που έχουμε αποκομίσει ως παιδιά, πως, δηλαδή, δεν έχουμε αγαπηθεί και γίνει αποδεκτοί, ως το μοναδικό άτομο που είμαστε, κυρίως, από το άτομο που αποτελούσε τον καθρέφτη του ποιοί είμαστε και του κατά πόσο πόσο αξίζουμε την αγάπη κάποιου. Αυτή η απουσία βασικής εμπιστοσύνης δημιουργεί ένα αίσθημα βαθιάς ανασφάλειας και αόριστου άγχους που, στην ουσία, αντιπροσωπεύει την αίσθηση του παιδιού πως είναι μόνο και αβοήθητο σε έναν κόσμο που βιώνεται ως, εν δυνάμει, άκρως απειλητικός…

Η μόνη πιθανότητα «αποκατάστασης» μιας τόσο θεμελιώδους και απειλητικής αίσθησης, απέναντι σε κάθε είδους συναισθηματική εγγύτητα (πέραν κάποιων πολύ σαφών ορίων), που καθιστά ανέφικτη τη δημιουργία μιας ουσιαστικής και στενής σχέσης με έναν Άλλον, είναι το μακρύ και επώδυνο ταξίδι μιας ψυχοθεραπείας που θα αλλάξει σταδιακά τους υποσυνείδητους κανόνες που κυριαρχούν και διέπουν το τι νιώθει, σκέφτεται, θυμάται και πράττει το άτομο. Δίχως αυτού του είδους την επανασύνταξη του ψυχικού του χάρτη, ένα τόσο ευάλωτο ψυχικά άτομο δεν πρόκειται ποτέ στη ζωή του να εμπιστευθεί και να επιτρέψει στον εαυτό του να προσεγγίσει συναισθηματικά, με έναν ισορροπημένο τρόπο, τον οποιονδήποτε Άλλον, όσο καλοπροαίρετο και συναισθηματικά φερέγγυο άτομο και αν είναι…