Μαρία Βουμβάκη, Το τερραίν του παραδείσου

Εδώ, στον τρίτο της δίσκο «Το τερραίν του παραδείσου», καταθέτει την ωριμότερη και πιο «ανοικτή» στο κοινό εργασία, παρόλο που η επιλογή των ποιημάτων, εξαίτίας του ελεύθερου στίχου σε πολλά από αυτά, κρύβει παγίδες ως προς τη μελοποίησή τους.

Μαρία Βουμβάκη

«Το τερραίν του παραδείσου»,

Ποίηση: Μίλτος Σαχτούρης, Νάνος Βαλαωρίτης, Κώστας Καρυωτάκης, Μαρία Πολυδούρη, Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου, Γιάννης Σκαρίμπας, Δημήτρης Παπαδίτσας, Νίκος Καρούζος, Γιώργος  Σεφέρης, Κική Δημουλά, Κωνσταντίνος Καβάφης, Οδυσσέας Ελύτης

Σύνθεση, ενορχήστρωση, ερμηνεία: Μαρία Βουμβάκη

Σείριος, 2006

 

Η Μαρία Βουμβάκη αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση στα δισκογραφικά δεδομένα, αφού όσο αραιά δισκογραφεί (ο πρώτος της δίσκος πριν 15 χρόνια και ο δεύτερος έξι χρόνια μετά...) τόσο πυκνό αποτέλεσμα μας δίνει. Εδώ, στον τρίτο της δίσκο  «Το τερραίν του παραδείσου», καταθέτει την ωριμότερη και πιο «ανοικτή» στο κοινό εργασία, παρόλο που η επιλογή των ποιημάτων, εξαίτίας του ελεύθερου στίχου σε πολλά από αυτά, κρύβει παγίδες ως προς τη μελοποίησή τους.

Η Βουμβάκη που κρατά ως παράσημο την πρωτιά της στους Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού Καλαμάτας, το 1991, εμπνεύσεως Μάνου Χατζιδάκι, αφουγκράζεται το εύθραστο και το μελαγχολικό της ποίησης: «Την μιαν ημέρα έτρεμα/ την άλλη ανατρίχιαζα» (Μ. Σαχτούρης, Ο στρατιώτης ποιητής), «Μόνη και στην καρδιά της τόσο πλήθος/ μόνη και στην καρδιά της τόσος μόχθος» (Γ. Σεφέρης, Η στέρνα) αλλά και  το πείσμα και τη διαρκή υπομονή και επιμονή της να αναδυθεί στην επιφάνεια: «Εγώ όμως πρέπει εν σπηλαίω/ νερό ν’ αντλώ, έχω μια δίψα/ όλο να λέω κι όλο να λέω» (Δ. Παπαδίτσας, Το προεόρτιον) και ανάλογα προσαρμόζει την εκφορά του λόγου της, άλλοτε τραγουδιστά και άλλοτε αφηγηματικά καθώς και τις μελωδίες.

Έτσι, δε διστάζει να αποδώσει με ροκ ήχο την ποίηση της Μαρίας Πολυδούρη και να δημιουργήσει μια ηλεκτρονική ατμόσφαιρα για το ποίημα της Κικής Δημουλα «Συνέντευξις» καταφέρνοντας με τη βοήθεια της τεχνολογίας να αποδώσει άριστα το διαλογικό του χαρακτήρα και να καταλήξει στο εξαίρετο: «Ένα μόνο δεν μου δίνει το όνειρο./ Το όριο. Ως που να κινδυνέψω./ Γιατί τότε πια δεν θα ήταν όνειρο. Θα ‘ταν γεράματα».

Η τραγουδοποιός φλερτάρει σε ορισμένα σημεία και με την έντεχνη τραγουδοποιία όπως στο Χατζιδακικής μουσικής αισθητικής «Κοχύλι» του Οδυσσέα Ελύτη, στο ποίημα του Γιάννη Σκαρίμπα «Φαντασία», το οποίο χαρακτηρίζεται από το μουσικό μοτίβο που παίζεται από το μαντολίνο και στην «Τροία», του Νάνου Βαλαωρίτη, όπου εμφανίζεται στα μισά του τραγουδιού και ένας διακριτικός μπαγλαμάς, ανοίγοντας έτσι περισσότερο τους κλειστούς στίχους του ποιητή.

Συνολικά, τώρα,  το να μελοποιείς στην εποχή μας ποιητές πόσο μάλλον να εκδίδεις ολόκληρο δίσκο βασισμένο στην ποίησή τους δεν είναι ασφαλώς καθόλου εύκολη υπόθεση ούτε αυτονόητη. Τα απόνερα της δεκαετίας του ‘60 και του ‘70 όπου η μελοποιημένη ποίηση κυριαρχούσε ως ένα βαθμό (και λόγο), έχουν από πολλού χαθεί. Η Μαρία Βουμβάκη εκτός από τους δαίμονες της ποίησης είχε να αναμετρηθεί και με αυτούς των δισκογραφικών εταιρειών και τελικά, χάρη στο Σείριο, τα κατάφερε. Έχει όμως ακόμα να παλέψει με δυσκολότερους δαίμονες, αυτούς του ραδιοφώνου, της τηλεόρασης  και του κοινού, εθισμένοι και οι τρεις στο γρήγορο και στο ευτελές. Ευχή μου για τον αγώνα της  οι στίχοι του Νίκου Αλέξη Ασλάνογλου, που μελοποιεί και η ίδια: «Ο αγώνας μας κι η άρνηση ν’ αφήσουμε/ ό,τι μας δόθηκε σαν ευλογία Θεού και χάρη» (Το πέρασμά σου).