Νεκταρία Καραντζή

«Δεν βλέπω το τραγούδι σαν εμπόρευμα»

Ο Χρόνης Αηδονίδης δηλώνει την έγνοια του για τη διάσωση και τη διάδοση του παραδοσιακού τραγουδιού μ' ένα νέο «συνεργατικό» δίσκο

Μόνιμο άγχος του Χρόνη Αηδονίδη τα τελευταία χρόνια, όπως εκμυστηρευόταν σε φίλους και συνεργάτες, ήταν να βρει διαδόχους-συνεχιστές στο δημοτικό τραγούδι και δη στο θρακιώτικο, και να βγάλει από το σεντούκι παλαιά κομμάτια που έμεναν στα συρτάρια, για να «ταξιδέψουν» μέσα από δίσκους.


Κατά ένα μαγικό τρόπο και τα δύο όνειρά του έγιναν πραγματικότητα, αφού κατόρθωσε μέσα από διάφορες εκδόσεις (Αρχείο Ελληνικής Μουσικής, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Μελωδικό Καράβι) να βγάλει ένα μεγάλο κομμάτι του ανεξάντλητου πλούτου της Θράκης στο ευρύ κοινό και να βρει διάδοχο στο πρόσωπο της Νεκταρίας Καραντζή και μερικών άλλων νέων παιδιών. Εκπληρώθηκε όμως κι ένα τρίτο: Ο κρυφός του πόθος να τραγουδήσει στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας.

Η συζήτησή μας ξεκίνησε με αφορμή την πρόσφατη έκδοση του διπλού cd «Οταν οι δρόμοι συναντιούνται», στο οποίο τραγουδά με τη Νεκταρία Καραντζή -μια νέα κοπέλα, δικηγόρο και γνώστρια της βυζαντινής μουσικής- παραδοσιακά τραγούδια και για πρώτη φορά βυζαντινούς ύμνους. Τα έσοδα πρόκειται να διατεθούν εξ ολοκλήρου για την ανέγερση του μοναστηριού του Αγίου Θωμά στη Λακωνία.

- Κάθε τίτλος έχει και τη δική του ιστορία. Τι σημαίνει «Οταν οι δρόμοι συναντιούνται;»

Χρ. Αηδονίδης: «Εχει διττή σημασία, διότι εδώ συναντώνται η βυζαντινή και η παραδοσιακή μουσική, δύο γενεές, δύο εποχές. Ο ένας που τραγουδά είναι στη δύση της ζωής του και η άλλη, η Νεκταρία, είναι στην Ανατολή».

- Γιατί απ' όλα τα παιδιά που γνωρίζετε ξεχωρίσατε τη Νεκταρία Καραντζή;

Χρ. Αηδονίδης: «Η Νεκταρία έχει γνώσεις βυζαντινής μουσικής και αυτό που διέκρινα ήταν οι φωνητικές της ικανότητες. Είδα το μεράκι της, την υπομονή και την επιμονή της, είδα ότι έχει τη διάθεση να συνεχίσει ό,τι κάνω εγώ εδώ και πενήντα χρόνια. Μπορεί να τραγουδά, να ψάλλει, να γράφει και να μιλά ωραία, καθώς είναι δικηγόρος και έχει καλλιεργήσει και τη ρητορική».

- Πώς ήταν η πρώτη σας συνάντηση με τον Χρόνη Αηδονίδη;

Ν. Καραντζή: «Τον άκουσα πρώτη φορά στην τηλεόραση να τραγουδά το "Να 'μαν πουλί να πέταγα" και πήγα και τον συνάντησα στο Ιδρυμα Πέτρου Ζήση, όπου διδάσκει. Παρ' ότι μ' άρεσε πολύ η βυζαντινή μουσική και τη σπούδασα δεν είχα ασχοληθεί με το δημοτικό τραγούδι. Ο Χρόνης Αηδονίδης μ' έκανε να ανακαλύψω το δημοτικό τραγούδι και να το αγαπήσω. Μαγεύτηκα μία φορά όταν τον άκουσα να τραγουδά και δύο φορές όταν τον γνώρισα ως προσωπικότητα».

Οι συνεχιστές

- Πολύ συχνά λέγατε σε φίλους και συνεργάτες ότι όνειρό σας είναι να βρείτε συνεχιστές στο δημοτικό τραγούδι...

Χρ. Αηδονίδης: «Στα 52 χρόνια που ασχολούμαι με την παράδοση άρχισα να σκέφτομαι ότι πρέπει να παραδώσω τη σκυτάλη. Γι' αυτό δημιουργήσαμε και τη Σχολή Παραδοσιακής Μουσικής στην Αλεξανδρούπολη. Ενας άλλος άξιος τραγουδιστής από την Καρωτή (χωριό του Χρ. Αηδονίδη) είναι ο Βαγγέλης ο Δημούδης, που είναι και χορευτής και μουσικός. Αλλά η Νεκταρία μπορεί να τραγουδήσει καλά και τα αργόσυρτα κομμάτια της Ανατολής και ν' ακολουθήσει τα χνάρια τα δικά μου, δηλαδή να τραγουδά ερασιτεχνικά. Εάν ασχοληθείς επαγγελματικά για να βγάλεις χρήματα χρειάζεται να πας σε γάμους, σε πανηγύρια, να ξενυχτάς. Εγώ δεν έχω τραγουδήσει σε γάμο· ούτε καν στο γάμο της αδερφής μου. Οι δάσκαλοί μου με έμαθαν να το σέβομαι και να μη βλέπω το τραγούδι σαν εμπόρευμα. Δεν μου αρέσει να τραγουδάω και οι άλλοι να τρώνε, να πίνουν, να μεθούν, γιατί νιώθω ότι δεν σέβονται το τραγούδι».

- Εχετε τραγουδήσει σχεδόν σε όλο τον πλανήτη και η προσφορά σας έχει αναγνωριστεί διεθνώς. Είχατε τρακ στην τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων;

Χρ. Αηδονίδης: «Πράγματι, τόσο η Ολυμπιάδα όσο και το Μιλένιουμ ήταν για μένα δύο σταθμοί στη ζωή μου, διότι τέτοιες διοργανώσεις γίνονται κάθε 100 χρόνια, και για έναν άνθρωπο είναι κάτι πολύ σπάνιο και πολύ σπουδαίο. Είχα την τύχη να το ζήσω αυτό. Οταν έχεις 70.000 κόσμο, 140.000 μάτια, όπως έλεγε ο Παπαϊωάννου, και φυσικά 4 δισεκατομμύρια που σε βλέπουν σε όλον τον πλανήτη, νιώθεις δέος. Δεν το περίμενα ότι θα με φωνάξουν να τραγουδήσω, αν και ήταν κρυφός μου πόθος. Είχαμε τη ζεστασιά, την ανάσα του κόσμου, άκουγες τον ψίθυρο. Λιγάκι τρέμαν τα πόδιά μου μέχρι ν' ανέβω. Ευτυχώς είχαμε πλέι μπακ, και αυτό ήταν ευεργετικό για όλους μας. Μετά την Ολυμπιάδα με πλησίασε πολύς νέος κόσμος. Μάλιστα ένας ξένος αθλητής των Παραολυμπιακών Αγώνων, που πήρε μετάλλιο, έστειλε μήνυμα (μέσω Διαδικτύου) ότι έχει εντυπωσιαστεί κι ότι αυτός ο ήχος είχε κάτι το υπερκόσμιο».

Νέα με τρακ

- Πόσο τρακ έχει ένας νέος καλλιτέχνης όταν βγαίνει να τραγουδήσει στο πλευρό του Χρόνη Αηδονίδη;

Ν. Καραντζή: «Είχα ν' αντιμετωπίσω δύο δυσκολίες. Τραγουδούσα για πρώτη φορά στο πλευρό του Χρόνη Αηδονίδη και μάλιστα στο Μέγαρο Μουσικής, που ο χώρος από μόνος του προκαλεί δέος. Μία εβδομάδα πριν από την παράσταση άσπρισε μια τούφα στα μαλλιά μου κι όταν ανέβηκα στη σκηνή έτρεμαν τα πόδια μου· έτρεμε μέχρι και το φόρεμά μου. Μετά το δεύτερο στίχο άρχισα να το απολαμβάνω».

- Πόσο σας βοήθησε το τραγούδι σε δύσκολες προσωπικές στιγμές;

Χρ. Αηδονίδης: «Το τραγούδι το έχω κάνει τρόπο ζωής και σε πολλές δύσκολες καταστάσεις μ' έβγαλε από αδιέξοδο. Το έχω αποκούμπι, παρηγοριά. Ξέρω ότι κάθε στενοχώρια μπορεί να μου τη θεραπεύσει.Σε δύσκολες στιγμές το ρίχνω στο τραγούδι».

- Παλαιότερα ανησυχούσατε ότι δεν θα προλάβετε να βγάλετε ορισμένα κομμάτια που έμειναν στα συρτάρια...

Χρ. Αηδονίδης: «Είναι ανεξάντλητος ο πλούτος της Θράκης. Ο δίσκος "Τα αηδόνια της Ανατολής", τα θρακιώτικα τραγούδια από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και το τελευταίο cd "Οταν οι δρόμοι συναντιούνται" νομίζω ότι είναι από τις καλύτερες δουλειές που έχω κάνει. Καλή δουλειά ήταν και το cd με το Νανούρισμα του Νίκου του Κηπουργού. Μετά τη συνάντησή μας στην τηλεόραση με τον Πασχάλη Τερζή, στην εκπομπή της Σεμίνας Διγενή, υπάρχει η σκέψη να κάνουμε μαζί ένα cd με δημοτικά τραγούδια».

- Πόσο σας πλησίασε το ασθενές φύλο λόγω της προσφοράς σας στο δημοτικό τραγούδι;

Χρ. Αηδονίδης: «Δεν ξέρω ούτε διέκρινα κάτι τέτοιο. Ισως να υπήρχαν και κάποιες γυναίκες που το έβλεπαν έτσι, αλλά ήμουν τόσο αφοσιωμένος στη δουλειά που έκανα (σ.σ. λογιστής στο Σισμανόγλειο) και στην οικογενειακή ζωή. Ηταν κι αυτός ένας από τους λόγους που απέφυγα να τραγουδήσω σε κέντρα. Ηθελα να είμαι καλός οικογενειάρχης. Με τη σύζυγό μου, τη Φωτεινή, είμαστε παντρεμένοι από το 1960, στις 30 Οκτωβρίου κλείνουμε 44 χρόνια γάμου».

- Για πρώτη φορά διαπιστώνουμε μέσα από αυτό το cd ότι ορισμένα από τα γνωστά θρακιώτικα τραγούδια έχουν τη δική σας σφραγίδα...

Χρ. Αηδονίδης: «Μέχρι τα 50 μου δεν τολμούσα να το πω ότι τα έφτιαξα εγώ, π.χ., το "Βασίλεψεν ο Αυγερινός". Ομως τραγούδια έγραψαν κι οι Χαλκιάδες κι ο Μουντάκης κι ο Γιώργος Κονιτόπουλος π.χ. με το Μάουκα. Σημασία όμως έχει αν φτιάξεις ένα παραδοσιακό τραγούδι να έχει και το ρυθμό και να σέβεται τη διάλεκτο. Αν φτιάξεις κάτι διαφορετικό τότε φαίνεται».

- Μέχρι στιγμής έχετε τραγουδήσει όπου άλλοι δεν τολμούν να ονειρευτούν, στο Μέγαρο Μουσικής, στο Ηρώδειο, στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τι άλλο να περιμένουμε;

Χρ. Αηδονίδης: «Ενας φίλος που με πήρε τηλέφωνο μετά την τελετή λήξης μού είπε: Υποδέχτηκες τη νέα χιλιετία, έψαλες στο Πατριαρχείο, τραγούδησες στους Ολυμπιακούς Αγώνες, τώρα πια μπορείς να πεθάνεις ήσυχος. Τα έκανες όλα στη ζωή σου. Εκείνο που μπορώ να πω εγώ είναι ότι θέλω να πλησιάσω ακόμη περισσότερο τους νέους, είτε με το παραδοσιακό τραγούδι, που θα εξακολουθώ να το υπηρετώ, είτε μέσα από άλλα ακούσματα. Παρότι υπάρχει ενδιαφέρον και έχει γίνει μια στροφή, η πλειοψηφία των νέων ακούει ξένη μουσική. Προς αυτή την κατεύθυνση υπήρξε και μια συνεργασία με τον Παντελή Θαλασσινό και ο κόσμος τη δέχτηκε και νομίζω ότι είναι ένα εγχείρημα που θα το επαναλάβω και στο μέλλον».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 01/11/2004


Αγοράστε το CD