H Στέλλα Βλαχογιάννη μιλά στο MusicHeaven

Αλλλά όποιος μαρτυρά τις «αδυναμίες» του, δυναμώνει. Αισθάνομαι, λοιπόν, την ανάγκη να ξεκαθαρίσω από την αρχή τη θέση μου. Δηλωμένος οπαδός του λόγου και της σκέψης της Στέλλας Βλαχογιάννη και φανατικός ακροατής της ραδιοφωνικής της εκπομπής, πολύ πριν την γνωρίσω από κοντά. Εσχάτως μια «επαγγελματική» μας σχέση, συνεργασία στο ίδιο περιοδικό, δημιούργησε μια «ευχάριστη» διαπλοκή. Ξεκάθαρη.

Ιατρείο ασμάτων. «Μια ώρα μουσικής ψυχικής διαταραχής». Μια βραχνή φωνή που μασά τις λέξεις αλλά όχι και τα λόγια της, κατά δήλωση της ίδιας, δήλωση με την οποία συμφωνούν όλοι όσοι ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με το έντεχνο ελληνικό τραγούδι. Η Στέλλα Βλαχογιάννη, δημοσιογράφος στο επάγγελμα, «ιατρός» στο ραδιόφωνο, κάθε Τετάρτη βράδι συνδιαλέγεται με τραγούδια που αγαπά και με αισθήματα που πολλές φορές ξεχνάμε οτι διαθέτουμε. Θυμός, οργή, (αυτό)ειρωνεία, θλίψη. Αλλά και πείσμα, ευαισθησία, γόνιμη μελαγχολία. Κοκτέιλ ζωοφόρο. Αποκωδικοποιεί τα γεγονότα της καθημερινότητας με τον δικό της αιχμηρό και διεισδυτικό τρόπο προσφέροντάς μια νέα «ανάγνωση» της εβδομάδας που πέρασε. Κωδικοποιεί τα μηνύματα προς τους φίλους της ακροατές και την οικογένειά της. Εξομολογείται. Μας «εξομολογεί» (μέσω των «ευλογημένων» για αυτήν την περίσταση sms μηνυμάτων....)

Ιατρείον ασμάτων. Από τις απελπιστικά λίγες εκπομπές λόγου και άποψης στο ραδιόφωνο. Δυστυχώς.


Θα ήθελα πριν ξεκινήσει η κουβέντα μας για το ραδιοφωνικό «Ιατρείον Ασμάτων», να γίνει μια μικρή αναφορά στην Λιλάντα Λυκιαρδοπούλου, στην οποία είναι αφιερωμένο (μαζί με τον Δημήτρη Καλοστύπη, τον ηχολήπτη της εκπομπής) το ομώνυμο βιβλίο σας, απόρροια της εκπομπής. Θέλετε να μου μιλήσετε για αυτή;
Η Λιλάντα Λυκιαρδοπούλου είχε επαγγελματικά μια ιδιόρρυθμη πορεία. Ξεκίνησε επαγγελματικά ως τραγουδίστρια την δεκαετία του ’60, στις μπουάτ της Πλάκας, μαζί με τον Χατζή και άλλους, αλλά χωρίς να ξέρω τι συνέβει, εγκατέλειψε το τραγούδι. Εγώ τη γνώρισα ως δημοσιογράφο στο περιοδικό «Επίκαιρα», που ήταν η πρώτη μου δουλειά. Η Λιλάντα, δημοσιογραφικά υπήρξε δάσκαλος μεγάλος για μένα, ήταν διανοούμενος άνθρωπος, με πάρα πολύ βαθιά σκέψη και πάρα πολύ χιούμορ και αυτοσαρκασμό και με μια απέραντη καρδιά. Δεν ήταν εύκολη σαν δάσκαλος, με δίδασκε σκληρά. Έχω δει συνεντεύξεις και κομμάτια μου να γίνονται «τρίποντα» στο καλάθι των αχρήστων, αλλά ποτέ δεν αισθάνθηκα απόρριψη. Μου το πέταγε και αυτή η κίνηση μου έδειχνε ότι μπορείς να το κάνεις καλύτερο, «βαριέσαι», «μάθε»…Διαβάζοντας λοιπόν τα κείμενα και τις συνεντεύξεις της υπήρξε το μεγαλύτερο σχολείο μου. Πολλαπλασίασε την αγάπη που είχα για το ελληνικό τραγούδι βλέποντας στο πρόσωπό της έναν πολύ παθιασμένο άνθρωπο με αυτή την ιστορία, άνθρωπο. Η μεγάλη μας διαφορά τότε εν σπέρματι και στην πορεία όντως αποδείχτηκε ότι έτσι είναι -και αν είχα την χαρά σήμερα να ζούσε, θα θεωρούταν μια «ζωντανή» διαφορά- ήταν πως αυτή αγαπούσε χωρίς όρους τους καλλιτέχνες και τα δημιουργήματά τους.

Δεν έκανε υποχωρήσεις;
Ήταν πιο ανεκτική, εγώ ήμουν μια κριτική ματιά πιο αυστηρή. Μου επέτρεψε ωστόσο στα 21 μου χρόνια να γράψω κριτικές, όχι δίσκων, αλλά συναυλιών, προσώπων και πολιτιστικών γεγονότων, με τις οποίες διαφωνούσε κάθετα και αφού πρώτα με έβαλε να τις γράψω πολλές φορές για τις στηρίξω, είχε το θάρρος να τις δημοσιεύσει. Τώρα το βλέπω πολύ θρασύ εκ μέρους μου, στην ηλικία που ήμουν.

Βγήκατε δικαιωμένη από αυτές τις κριτικές; Η ιστορία έδειξε ότι ήταν σωστές;
Αυτό που έδειξε είναι ότι από νωρίς -και τότε από ένστικτο και όχι από επιλογή, γιατί τότε ήμουν μικρή- τι δρόμο ήθελα να πάρω. Ήθελα να σταθώ στα πράγματα με αγάπη, με φροντίδα και με απαιτήσεις από τους δημιουργούς που αγαπούσα. Κάποτε ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, νομίζω, επειδή όλους σχεδόν τους δημιουργούς της γενιάς του 80, τους έχω «ξεπαρθενέψει δημοσιογραφικά», με την έννοια ότι έχω πάρει την πρώτη τους συνέντευξη και εκείνα τα χρόνια δεν ήταν εύκολη η δημοσιότητα, έδινα αρκετές μάχες, έχοντας βέβαια τις πλάτες της Λιλάντας, μου είχε πει οτι «είσαι ο άνθρωπος που μας έβγαλε στη δημοσιότητα έκτοτε όμως έχουμε το μάτι σου πάνω μας και κοιτάμε τι θα κάνουμε για να μην αρχίσεις να γκρινιάζεις και να λες…»

Αυτή η σχέση με τους καλλιτέχνες θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ όμως.
Όχι, κρατήθηκα μακριά από αυτά. Δεν έκανα ποτέ φιλίες και παρέες με κανένα καλλιτέχνη. Δικαιούμαι να λέω ένα-δυο ανθρώπους φίλους, φίλοι όμως με την έννοια ότι δεν βρισκόμαστε ποτέ, τηλεφωνιόμαστε στις γιορτές μας, αλλά τους αγάπησα λίγο περισσότερο, επειδή τους γνώρισα από το ξεκίνημά μας.

Αν έκαναν κάτι όμως που δεν είναι αντάξιο της αξίας τους;
Δεν το συζητώ. Τους τρελαίνω με τις απαιτήσεις μου, με το να θέλω τον πήχη όλο και πιο ψηλά και τελικά μπορεί και να τους αγχώνω και να τους αδικώ καμιά φορά. Έχω πικράνει φίλους με κείμενά μου και έχω γλυκάνει «εχθρούς».

Υπάρχει όμως η αναγνώριση στο πρόσωπό σας, διότι πολλές φορές ακούω να λένε «να διαβάσουμε την άποψη της Στέλλας Βλαχογιάννη, η οποία «λέει» τα πράγματα, κάνει την κριτική της», το οποίο το θεωρώ παράσημό σας.
Ευχαριστώ αν το βλέπετε έτσι. Να ξεκαθαρίσουμε κάτι όμως. Τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκα με την κριτική των δίσκων, δεν θεωρώ ότι έχω τα προσόντα, δεν είμαι μουσικολόγος, για αυτό. Το λέμε «κριτική» γιατί έτσι έχει επικρατήσει, εγώ προσπαθώ να πω την άποψή μου για μια δουλειά με το θάρρος ή το θράσος της 27χρονης πορείας μου στο επάγγελμα, δεν κάνω μουσικολογική κριτική, τοποθετώ το έργο και το δημιουργό στην εποχή που παράγει το έργο του, στο σήμερα, και στη σχέση με την ιστορία του.

Το «Ιατρείον Ασμάτων» είναι η τέταρτη ραδιοφωνική σας απόπειρα. Μιλήστε μου λίγο για τις προηγούμενες προσπάθειες.
Η παρθενική μου εμφάνιση ήταν με το άνοιγμα του ΑΝΤ1. Με κάλεσε ο κύριος Πέτρος Κωλέττης και μου ζήτησε κάτι πολύ τολμηρό: να κάνω κριτική μουσικής στο ραδιόφωνο…Έξι μήνες μόνο κράτησε…Κάτι οι εταιρείες κάτι οι καλλιτέχνες…Το ραδιόφωνο σε βοηθά να αποδείξεις αυτό που διατυπώνεις και κρίνεις βάζοντας τον ακροατή να το ακούσει. Εγώ πάντως πέρασα καλά. Οι άλλοι δεν ξέρω…

Η δεύτερη;
Ήμουν στο ξεκίνημα του Flash, είχα στην αρχή μια δικιά μου ωριαία εκπομπή και μετά έκανα μουσική επιμέλεια σε δημοσιογράφους, μια ζόρικη ιστορία, και μετά απελύθη.. Η διευθύντρια του σταθμού ήθελε κάτι πιο λαϊκό και εγώ και της «έβγαινα» μεσημεριάτικά με έντεχνο.. Αλλά είχε και δίκιο θα έπρεπε να βγαίνω κάποια άλλη ώρα.. Εδώ θα πρέπει να τονίσω ότι έκανα τη μουσική επιμέλεια και σε μια άλλη εκπομπή που πολύ την ευχαριστιόμουνα, την έκαναν η Σοφία Φιλιππίδου και ο Χρήστος Σιμαργδάνης. Ήταν χιουμοριστική με πολύ έξυπνα κείμενα και στο τέλος απολυθήκαμε όλοι μαζί..

Η τρίτη;
Η τρίτη ήταν για λόγους ανεργίας, στο κανάλι του Ρούσου Κούνδουρου όταν διευθυντής ήταν ο κύριος Μάκης Μηλάτος. Εκεί έκανα πάλι επιμέλεια σε ένα δημοσιογραφικό μαγκαζίνο και σε μια χιουμοριστική εκπομπή του Γιάννη Προεστάκη, πολύ «άγριες» όμως ώρες, 6-10 το πρωί. Δεν το μετάνιωσα, έπρεπε να δουλέψω και το έκανα. Δεν έχω παράπονο.

Και ερχόμαστε στην τέταρτη και «φαρμακερή» όπως αποδείχτηκε ραδιοφωνική σας απόπειρα, το «Ιατρείον Ασμάτων». Πως προέκυψε η ιδέα για αυτή τη ραδιοφωνική εκπομπή;
Έγινε ένα τηλεφώνημα προσέγγισης από την κυρία Μαργαρίτα Μυτιληναίου, τη Διευθύντρια του Δευτέρου Προγράμματος. Εγώ ήμουν κάθετη ότι δεν κάνω ραδιόφωνο. Από τις προηγούμενες εμπειρίες που είχα και από όλη αυτήν την υστερία ότι ραδιόφωνο σημαίνει μόνο να έχεις ωραία φωνή -ασφαλώς και χρειάζεται, δεν είναι όμως μόνο αυτό τελικά- με είχαν κάνει να βγάλω το ραδιόφωνο από τον επαγγελματικό μου ορίζοντα.



Τι είχε στο μυαλό της;
Ελεύθερο θέμα, έλα και κάνε ό,τι θες. Είχε σκοπό να φτιάξει, όπως και έφτιαξε, μια βραδινή ζώνη 12-1 με τον Γιάννη Μπαχ Σπυρόπουλο, τον Κώστα Τριπολίτη, εμένα και την Μαριαννίνα Κριεζή. Ήμουν κάθετη ότι δεν θα το κάνω, ήταν όμως και αυτή κάθετη ότι πρέπει να το κάνω και να το δοκιμάσω και έτσι ξεκίνησε.

Πως προέκυψε το όνομα της εκπομπής;
Όπως έχει πει και η Αρλέτα, τα τραγούδια είναι παρηγορία ψυχής, με τη θρησκευτική έννοια, είναι κοντά μας και τα επικαλούμαστε και στη χαρά και στη λύπη και στον έρωτα και στο χωρισμό και έτσι προσπάθησα να φτιάξω ένα «ιατρείο» που να γιατρεύει τους ανθρώπους με τραγούδια.

Ο υπότιτλος «Μια ώρα μουσικής και ψυχικής διαταραχής»;
Ο υπότιτλος είναι η πραγματικότητα. Η ψυχική διαταραχή…Ο εγκέφαλος ο ταραγμένος και η ψυχή η ανάστατη που βγάζει μια εκπομπή λίγο τρελαμένη..

Πως «κατασκευάζεται» μια ραδιοφωνική εκπομπή; Πρώτα σκέφτεστε αυτό που θέλετε να πείτε και βρίσκεται το αντίστοιχο τραγούδι ή το αντίστροφο;
Καταρχάς όλες μου οι Τετάρτες είναι αφιερωμένες στην προετοιμασία της εκπομπής, δεν κάνω τίποτέ άλλο. Πρώτα ξεκινάω με την επιλογή των τραγουδιών, 15-18 τραγούδια, άλλοτε τα βάζω σε μια σειρά, σε διάλογο μεταξύ τους και παρεμβαίνω με τα κείμενα άλλοτε με αφορμή ένα στίχο λέω τις δικές μου ιστορίες. Επιδιώκω πάντα η εκπομπή να ανοίγει με επικαιρότητα, είμαστε ναι ονειροπόλοι, αγαπάμε την ποίηση, τις τέχνες αλλά ο κόσμος γύρω μας φλέγεται και εμείς δεν μπορούμε να τραγουδάμε μόνο. Προσπαθώ πάντα η «πραγματική» πραγματικότητα να υπάρχει στο πρώτο μέρος της εκπομπής. Ως προς τη χρονική διάρκεια της προετοιμασίας πρέπει να σκεφτείς ότι πρέπει να έχω 13-14 πρωτότυπα κείμενα κάθε βδομάδα ανάμεσα στα τραγούδια, τα οποία καλά ή κακά, δεν έχει σημασία, θέλουν μια συγκέντρωση και τον χρόνο τους.

Τα κείμενά σας έχουν πολύ συχνά έναν προσωπικό τόνο.
Ίσως περισσότερο από όσο πρέπει. Ίσως…

Ναι, αλλά ο καθένας τα εκλαμβάνει με βάση τις δικές του καταστάσεις, γίνονται ας το πούμε κοινά...
Η αλήθεια είναι ότι τους αρέσει που εκτίθεμαι.. Ταυτίζονται με τα δικά μου, γιατί πόσο να διαφέρουν τελικά στα βασικά τους οι ζωές των ανθρώπων;

Απευθύνεστε σε πρόσωπα δικά σας, αγαπημένα, που είτε είναι εν ζωή είτε έχουν φύγει. Αισθάνεστε ότι έχετε αφήσει κάποια υπόλοιπα σε σχέσεις σας και με αυτό τον τρόπο, ας το πούμε, ξεχρεώνετε;
Στους εκλιπόντες δεν ξεχρεώνω, τους τα λέω και θέλω να πιστεύω ότι τα ακούνε…Περισσότερο αναφέρομαι στην οικογένειά μου που ήταν μια δύσκολη οικογένεια, με πολλές σιωπές τις οποίες εγώ λύνω πολύ εκ των υστέρων. Οι αναφορές στους ζωντανούς είναι προς τους φίλους που λόγω τρόπου ζωής δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε και αναγκαζόμαστε να μιλάμε μέσω τηλεφώνου, το οποίο και σιχαίνομαι και τους οποίους μέσω της ραδιοφωνικής μου αναφοράς τους «εκθέτω»…

Ακούνε την εκπομπή δηλαδή οι φίλοι σας; Σας κάνουν την κριτική τους;
Βέβαια. Ο φίλος μου ο Γρηγόρης με έχει απειλήσει ότι θα καταφύγει στην νοηματική γλώσσα δεν θα ξαναπεί κουβέντα…

Στις εκπομπές σας επανέρχονται πολύ συχνά, σχεδόν σε κάθε εκπομπή, ονόματα ή παρατσούκλια ακροατών που γνωριστήκατε μέσω εκπομπής
Ναι, ο «Ινδιάνος» για παράδειγμα, τον οποίο τον γνώρισα από κοντά πολύ πρόσφατα σε ένα ταξίδι που έκανα στη Θεσσαλονίκη και η «Ερατεινή» πού είναι όνομα περιοχής και έτσι βαπτίστηκε και η ακροάτρια.

Είναι πολύ σημαντικό το να δημιουργούνται φιλίες μέσω μιας εκπομπής, σε μια δύσκολη ώρα, που την επιλέγεις και δεν σε επιλέγει. Σας ακούνε και πολλά νέα παιδιά. Τι είναι αυτό που τους αγγίζει στην εκπομπή;
Αυτό είναι κάτι που δεν το περίμενα ποτέ. Ο νεαρότερος ακροατής μου είναι 14 χρονών. Η Ερατεινή ξεκίνησε να με ακούει στα 15 της και τώρα είναι 17 χρονών. Δεν ξέρω αν εγώ κρατιέμαι νέα ή αν αυτά είναι γερασμένα. Είναι πάντως το μεγαλύτερο κατόρθωμα για μένα αυτό. Είναι 100 φορές τα χρήματα που παίρνω από την ΕΡΤ.

Σας επιστρέφεται δηλαδή διαφορετικά...
Δεν πληρώνεται αυτό, δεν τιμάται, εκτιμάται. Είναι εντυπωσιακό, συγκινητικό αλλά και επικίνδυνο. Μου στέλνουν μηνύματα, με παίρνουν τηλέφωνο και μου λένε πολλά προβλήματά τους, πολύ σοβαρά προβλήματα, η μοναξιά σε αυτές τις ηλικίες είναι απίστευτη. Και όχι μοναξιά με την υπαρξιακή της έννοια που θα την ανακαλύψουν μεγαλώνοντας, αλλά μοναξιά «μασίφ».

Πολλοί όμως θα πουν πως δεν γίνεται μια ώρα ραδιοφωνικής εκπομπής την Τετάρτη να σε σώσει…
Δεν θα σε σώσει, μπορεί όμως σε γλυκάνει, να σου αμβλύνει τις γωνίες. Και εγώ το είχα αυτό ως ακροάτρια ραδιοφώνου.

Τι ακούτε εσείς στο ραδιόφωνο;
Ακούω πολύ ραδιόφωνο στο αυτοκίνητο και τα βράδια στο σπίτι. Αλλά τι να ακούσω; Μόνο το Δεύτερο Πρόγραμμα και ο Μελωδία έχουν μείνει στο έντεχνο.

Υπάρχει ελευθερία στο Δεύτερο;
Σε μένα απόλυτη. Δεν με έχει ενοχλήσει ποτέ κανένας, Αυτό είναι τιμή μου και τιμή τους.

Το μέλλον της εκπομπής σας;
Το μέλλον της εκπομπής εξαρτάται από το Δεύτερο Πρόγραμμα.

Θα αλλάξει κάτι ως δομή; Άλλη ιδέα;
Η αλήθεια είναι ότι έχω σκεφτεί μήπως 4 τώρα χρόνια εχω κουράσει με το ίδιο πράγμα. Δεν θέλω όμως να την κάνω δημοσιογραφική. Θα μπορούσα να κάνω συνεντεύξεις, να επιλέγω ένα πρόσωπο και να το προσεγγίζω. Από την άλλη όμως όταν ξημερώνει Τετάρτη, βλέπω αμέσως το «σύστημα» να ενεργοποιείται πάλι προς αυτήν την κατεύθυνση.

Μετά το τέλος της εκπομπής, αισθάνεστε να έχετε «αδειάσει»;
Καθόλου, αισθάνομαι πιο γεμάτη, από αυτά που έχω εισπράξει. Είναι φορές που φεύγω πολύ συγκινημένη και άλλες στενοχωρημένη γιατί μου έχουν έρθει μηνύματα από ανθρώπους με προβλήματα και επηρεάζομαι.

Έρχονται ακροατές στην εκπομπή σας;
Όχι, θέλουν αλλά δεν τους αφήνω. Ντρέπομαι και λίγο, θέλω και να είμαι συγκεντρωμένη την ώρα της εκπομπής. Μόνο ο νεαρός Τάσος το έχει διαρρήξει αυτό.

Άλλος ένας με τον οποίο γνωριστήκατε μέσω εκπομπής έτσι;
Είναι αστείο το πώς γνωρίστηκα με τον Τάσο. Μου έστελνε μηνύματα επί ένα χρόνο και παρατηρούσα ότι τα σχόλια του ήταν πολύ σωστά. Επίσης επειδή πολλές φορές μου έγραφε ότι ταξίδευε και δεν μπορούσε να ακούσει την εκπομπή και του την έγραφαν άλλοι, είχα σχηματίσει την εντύπωση ότι ήταν ένας μεγάλος άνθρωπος, για την ακρίβεια νταλικέρης, ένας δηλαδή άνθρωπος που ταξίδευε και άκουγε ραδιόφωνο. Σε μια εκπομπή μου έστειλε μήνυμα ότι στην επόμενη εκπομπή θα έρθει από το στούντιο. Εγώ πρέπει να πω ότι κόμπλαρα, φοβήθηκα, διότι υπάρχουν πολλοί ακροατές που ξεπερνούν τα όρια και δεν ξέρω πώς να τους αντιμετωπίσω, έτσι δεν έδωσα σαφή απάντηση, σκεπτόμενη ότι μπορεί να μην τον αφήσουν να μπει στο ραδιομέγαρο. Μου απάντησε τότε «ένα μπορντώ αυτοκίνητο δεν έχετε;» και μου ήρθε λιποθυμία, «αυτός είναι ο σχιζοφρενής με το πριόνι που έχει συγκρατήσει ό,τι έχω πει και με περιμένει την άλλη Τετάρτη…». Πήγα λοιπόν την επόμενη Τετάρτη πολύ φοβισμένη....Μπαίνοντας δεν είδα κάποιον άνθρωπο και ανέβηκα γρήγορα πάνω. Αρχίζοντας την εκπομπή χτυπάει το τηλέφωνο και μου λέει «Πότε περάσατε; Είμαι ο Τάσος, και βρίσκομαι μισή ώρα κάτω». Ήταν πολύ κοφτός και απότομος. «Θέλετε να ανέβετε;» του λέω εγώ γλυκά. «Θέλω, για αυτό ήρθα για να σας γνωρίσω» Στην ΕΡΤ λέω είμαι, κάποιος θα βρεθεί να με βοηθήσει αν χρειαστεί να φωνάξω…Αν είναι κάτι επικίνδυνο θα το αντιμετωπίσουμε…Συνεχίζω την εκπομπή μου και μετά από λίγο σηκώνω τα μάτια μου και βλέπω στο δωμάτιο που είναι ο ηχολήπτης ένα παιδάκι, 22 ετών, μωρό μου φάνηκε. Μπήκε τρεμάμενο, φοβισμένο, είχε τρακ νόμιζε ότι έβλεπε τον Γεώργιο Καραϊσκάκη, εγώ ήμουν πάρα πολύ χαρούμενη που έβλεπα ένα τόσο νέο παιδί. Έκατσε στην εκπομπή αμίλητος, ακίνητος, δεν ενόχλησε καθόλου. Μετά το τέλος της εκπομπής τον μετέφερα μέχρι ενός σημείου με το αμάξι μου για να πάει σπίτι του και θυμάμαι ότι κάτσαμε 1 ώρα μέσα στο αυτοκίνητό μου και συζητούσαμε. Από τότε μπορώ να πως ότι έχει δημιουργηθεί μεταξύ μας μια σχέση μητέρας-παιδιού.

Απόρροια της εκπομπής σας, όπως είπαμε, είναι το ομώνυμο βιβλίο «Ιατρείο Ασμάτων» που κυκλοφόρησε πριν ένα χρόνο από τις εκδόσεις της Μικρής Άρκτου. Καταρχήν θέλω να πω ότι πρόκειται για μια πολύ προσεγμένη έκδοση με ένα καταπληκτικό εξώφυλλο.
Το έχει σχεδιάσει ένας πολύ ταλαντούχος γραφίστας και εξαιρετικός ζωγράφος ο Αντρέας Γεωργιάδης.



Το βιβλίο αυτό περιέχει τα κείμενα που διαβάστηκαν στις εκπομπές και με πλαγιότιτλους είναι οι στίχοι των τραγουδιών που υπήρξαν η αφορμή για να γραφτούν (όπως το απόσπασμα που δίνεται στην αρχή της συνέντευξης). Έχετε σκοπό να εκδώσετε και τη συνέχειά του;
Όχι, αυτό δεν θα γίνει. Αυτό που ήταν να μείνει, έμεινε. Συνεχίζουμε στον ίδιο σκοπό, αλλά δεύτερο ανάλογο βιβλίο δεν θα υπάρξει. Ολοκληρώθηκε μια εποχή και μια εκπομπή, κι ας συνεχίζεται αυτό.

Έχετε εκδώσει και μια ποιητική συλλογή «Η θλίψη του σώματος» πάλι από την Μικρή Άρκτο. Αισθάνεστε ότι είστε ποιήτρια;
Όχι, δεν μου αρέσουν αυτοί οι χαρακτηρισμοί, αυτούς τους τίτλους τους δίνει ο χρόνος. Εγώ είμαι δημοσιογράφος και γενικότερα είμαι γραφιάς. Από μικρό παιδί όπως όλοι οι Έλληνες έγραφα και εγώ σε χαρτιά διάφορα πράγματα. Κάποια στιγμή εξέδωσα και εγώ αυτό το βιβλίο. Τώρα να φτάσουμε να πούμε ότι είμαι ποιήτρια, δεν μου αρέσει. Αυτά τα πιστεύω ακράδαντα. Δεν πιστεύω άλλωστε στους συγγραφείς του ενός βιβλίου. Μου αρέσει βεβαίως να περιποιούμαι τη γλώσσα, είμαι γλωσσομάχος…ας πούμε.

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ποιητές;
Ο ποιητής-δάσκαλος για μένα ήταν ο Τάσος Λειβαδίτης. Αν διάβαζε κανείς τα πρώτα μου κείμενα ήταν φωτοτυπία του ύφους και της γραφής του χωρίς να αγγίζουν την αξία του βέβαια. Κατέβαλα πάρα πολύ κόπο για να ξεφύγω, νομίζω ότι τα κατάφερα. Από τους νεότερους έχω μια μεγάλη αδυναμία στη Μαρία Λαϊνά. Μου αρέσει πολύ αυτή η αφαίρεση της. Γενικά παρακολουθώ πολύ ως αναγνώστρια την ελληνική λογοτεχνία, όχι μόνο την ποίηση.

Αγαπημένοι στιχουργοί;
Από τη γενιά του ’80 ο Κώστας Τριπολίτης, η Λίνα Νικολακοπούλου και ο Παρασκευάς Καρασούλος. Ο καθένας στον τρόπο του βέβαια. Από παρελθόντες αγαπώ πολύ τον κύριο Μάνο Ελευθερίου, του οποίου ο χειρότερος στίχος είναι καλύτερος από τα 4/5 της στιχουργικής παραγωγής της κάθε χρονιάς και τον Λευτέρη Παπαδόπουλο.

Συνθέτες που αγαπάτε;
Μεγάλωσα με τον Μίκη Θεοδωράκη, στην πορεία ανακάλυψα και αφέθηκα άνευ όρων στον Μάνο Χατζιδάκι που μαζί με τον Νίκο Γκάτσο είναι για μένα οι πνευματικοί μου πατέρες κι ας ακούγεται ύβρις. Αρνήθηκα να τους γνωρίσω ως δημοσιογράφος, μολονότι μου δόθηκε η ευκαιρία γιατί δεν ήθελα καμιά σκιά στους μύθους μου.

Αυτό είναι καλό και κακό.
Μπορεί. Αλλά θέλω τα εικονίσματά μου καθαρά.

Εικονίσματα με τη ματιά του καθενός.
Από το έργο τους. Πρέπει κάποτε να διαχωρίσουμε τον άνθρωπο από το έργο του.

Δεν είναι όμως σιαμαία και έτσι το ένα από τα δύο θα πεθάνει στη γέννα τους;
Δεν νομίζω ότι είναι σιαμαία. Αν είναι να πεθάνει κάποιο ας είναι ο άνθρωπος. Έχω γνωρίσει ανθρώπους που είναι τελείως αντίθετοι από το έργο τους. Θα μιλήσω για τον Διονύση Σαββόπουλο. Εγώ θλίβομαι με το σημερινό του πρόσωπο σε σχέση με την δισκογραφία του μέχρι τα «Τραπεζάκια έξω». Το πρόσωπο που κρυβόταν εκεί. Θα μου πείτε μήπως τα πρόσωπα δεν αλλάζουν απλά ήταν κρυμμένα και βγήκαν παραέξω μόλις απέκτησαν εξουσία; Δεν είμαι εγώ αυτή που θα το ορίσω. Ωστόσο δικαιούται ως ένα σημείο και αυτός, δισκογραφικά μιλώντας, να έχει κουραστεί και να έχει αλλάξει.

Σήμερα βρίσκετε δισκογραφικές δουλειές να αγαπάτε και να σας ξεσηκώνουν;
Θα μιλήσω και πάλι για τη γενιά μου. Οι δουλειές του Δημήτρη Παπαδημητρίου, που τον θεωρώ και τον σημαντικότερο της γενιάς, του Σταμάτη Κραουνάκη, της Ευανθίας Ρεμπούτσικα, του Παναγιώτη Καλατζόπουλου και φυσικά του Σταύρου Ξαρχάκου και του Θάνου Μικρούτσικου. Ως προς τον Σταύρο Ξαρχάκο δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν κάνει δικά του πράγματα, αν σκεφτούμε το πόσο σημαντικά είναι αυτά που αναπαράγει, ενορχηστρωτικά, άλλων, γιατί λαβώνει τον εαυτό του με άλλα πράγματα, πολιτική, θέσεις κτλ.

Ο Δήμος Μούτσης;
Με τον Μούτση θα είμαι σκληρή. Για μένα τελείωσε το ’81 με το «Φράγμα». Μετά που σταμάτησε να εμπιστεύεται άλλους στιχουργούς κυρίως και τραγουδιστές δεν έδωσε ανάλογα δείγματα δουλειάς όπως η «Τετραλογία» που ήταν μια επανάσταση.

Μετά τη δεκαετία του ’80;
Μετά τη δεκαετία αυτή αρχίζει η λαίλαπα των τραγουδοποιών. Μιλάω για λαίλαπα γιατί αισθάνομαι ότι μας επιβλήθηκαν οι τραγουδοποιοί και σε αυτό έχουμε ευθύνη και εμείς οι δημοσιογράφοι. Ο οποιοσδήποτε με μια κιθάρα, τρία ακόρντα, δυο στιχάκια ευπρεπή και μια συμπαθητική φωνή έγινε τραγουδοποιός και ξεχύθηκε στους μουσικούς μας δρόμους. Ουσιαστικά 3 μόνο είναι αυτοί που έχουν σημαντικό λόγο ύπαρξης: οι Κατσιμιχαίοι και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης.

Ο Σωκράτης Μάλαμας;
Για μένα όλοι του οι δίσκοι είναι ένας, δεν υπάρχει ψάξιμο και αυτό στα μάτια μου τον κάνει λιγότερο. Όπως έγραφε στον πρώτο του δίσκο γράφει και τώρα.

Ο αντίλογος θα ήταν τι να περιμένουμε από τον καθένα;
Την εξέλιξή του.

Κι αν αυτή είναι η εξέλιξή του;
Εξέλιξη να επαναλαμβάνεσαι;

Έχει αρχίσει να αποκτά πολλούς απογόνους.
Πάρα πολλούς γιατί αυτό το «καταραμένος» το φλερτάρουν πάρα πολλοί χωρίς να ξέρουν τι είναι, αυτό το περιέχεις, όταν δεν το περιέχεις σε αδειάζει γρήγορα…και έχει αδειαστεί πολύς κόσμος...

Θανάσης Παπακωνσταντίνου;
Ερωτηματικό. Μέχρι την Αγρύπνια ήταν ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα περίπτωση. Με τους δύο τελευταίους δίσκους δεν έχω αντιληφθεί τι θα θέλει να κάνει. Τον περιμένω.

Χρήστος Θηβαίος;
Για μένα ο Θηβαίος είναι ένας ποιητής. Ένας εξαιρετικός γραφιάς. Με κουράζει λίγο ως τραγουδιστής και νομίζω ότι υστερεί ως συνθέτης. Αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί κάποιος πρέπει να τα κάνει όλα καλά. Πάντως οι πιο μάχιμοι γραφιάδες για μένα αυτή τη στιγμή στο τραγούδι είναι οι Active Member.

Νέα πρόσωπα;
Ως συνθέτης ο Θέμης Καραμουρατίδης, είναι μεγάλο ταλέντο, έχει δώσει ένα τραγούδι στο δίσκο του Παρασκευά Καρασούλου και του Μάριου Φραγκούλη και στο δίσκο της Δεύτερης Ακρόασης, Πιστεύω ότι θα φτάσει πολύ μακριά. Όλα όμως αυτά τα νέα παιδιά τα έχει υπόψη της η μουσική βιομηχανία; Την Νατάσσα Μποφίλιου την έχει ακουστά κανείς; Έχουνε πάρει χαμπάρι ότι μπορεί να έχουμε μια μεγάλη τραγουδίστρια μπροστά μας; Μπορεί, λέω. Τα δείγματά της είναι ενδιαφέροντα. Όπως και όλων των συντελεστών του δίσκου «Εκατό μικρές ανάσες». Δεν ευλογώ τα γένια του Καρασούλου, το λέω γιατί το πιστεύω. Ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος δείχνει να έχει μέλλον στιχουργικά. Δεν βλέπω όμως ενδιαφέρον από το χώρο. Αντίθετα, πολλά μειράκια βλέπω υπό την αιγίδα επωνύμων καλλιτεχνών σε επίπεδο δίαιτας…Έχω την υποψία ότι αυτά τα παιδιά οδηγήθηκαν σε αυτήν την κατεύθυνση.

Από ποιους; Από τους καλλιτέχνες ή τις εταιρείες;
Και από τους δύο. Δεν νομίζω, μακάρι να κάνω λάθος, ιστορικά να υπάρχει κάποιος που να «έβγαλε» ένα νεότερο και να τον φοβάται. «Βγάζουν» παιδιά που μπορεί να έχουν ταλέντο, τους καθοδηγούνε όμως σε πολύ απλοϊκά πράγματα, έτσι βγάζουν κινδύνους νυχτοκαμάτων από το δρόμο τους.

Ποια λοιπόν είναι η πηγή του κακού;
Η απέραντη ματαιοδοξία ορισμένων καλλιτεχνών, κυρίως τραγουδιστών.

Επομένως όχι η άλλη πλευρά του τραγουδιού;
Η άλλη πλευρά γιατί; Τι κάνει; Αν θεωρήσουμε ότι έστω αυτή επιτίθεται, η από εδώ πλευρά τι κάνει; Πώς αμύνεται; Τι παράγει και τι προτείνει ως μέλλον; Δεν υπάρχει καμία οικοδομή για το μετά.

Εκτός από το έντυπο μουσικό περιοδικό Δίφωνο, στο οποίο είστε η διευθύντρια, έχετε και το ρόλο της αρχισυντάκτριας στο πρώτο διαδικτυακό πολιτιστικό περιοδικό, www.Hridanos.gr που μετράει ήδη 9 τεύχη. Μιλήστε μου λίγο για αυτήν την πρωτόγνωρη, για τα ελληνικά δεδομένα, «έκδοση»; Είναι ένα στοίχημα για εσάς;
Ιστορικά ναι, είναι το πρώτο. Και όντως αποτελεί ένα τεράστιο στοίχημα για εμάς.

Οικονομικές ζημιές έχει;
Αυτό θα πρέπει να ρωτήσετε τον Δον Κιχώτη, τον κύριο Παρασκευά Καρασούλο που είναι και ο εκδότης του.

Αναγνωσιμότητα;
Τεράστια για τα δεδομένα της χρήσης του ίντερνετ στην Ελλάδα. Είμαστε όμως πιο πολύ ευχαριστημένοι από την ηθική εξαργύρωση της δουλειάς μας. Στον Ηριδανό δεν χωράνε εκπτώσεις. Είμαστε πάρα πολύ αυστηροί με τους εαυτούς μας και τους συνεργάτες μας για αυτό και χρονικά είμαστε ασυνεπείς αφού αργούμε να «ανεβάσουμε» ένα τεύχος. Ο Ηριδανός είναι το ιδεατό, το Δίφωνο είναι το εφικτό.

Πριν ολοκληρώσουμε τη συνομιλία μας θα σας αναφέρω έτσι ενδεικτικά δίσκους της τρέχουσας δισκογραφικής περιόδου και θα ήθελα μια σύντομη τοποθέτησή σας. «Υπέροχα μονάχοι». Θάνος Μικρούτσικος-Άλκης Αλκαίος.
Ο δίσκος κατέληξα ότι μου άρεσε μετά την τρίτη ακρόαση. Οικείος ο Μικρούτσικος και οικείος ο Αλκαίος, με κάποια όμως διαμάντια μέσα. Ωστόσο αυτό που με μάγεψε στο δίσκο ήταν η ερμηνεία του Μανώλη Μητσιά. Ο καλύτερος Μητσιάς τον τελευταίων χρόνων. Γοητεύτηκα ιδιαίτερα.

«Σπάει το ρόδι», 13 συνθέτες μελοποιούν στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου.
Δεν ενθουσιάστηκα.

«Χειμωνανθός», Γιάννης Χαρούλης.
Πρέπει να φύγει από την επιρροή του Νίκου Ξυλούρη. Πρέπει τάχιστα να αλλάξει τον τρόπο που τραγουδάει γιατί θα καεί. Είναι από τις πιο δυνατές νέες φωνές μας. Ως δίσκος είναι ευπρεπής.

«Καρτ-Ποστάλ», Νότης Μαυρουδής- Ηλίας Κατσούλης.
Συγκινήθηκα τρομερά. Πρόκειται για πανέμορφα τραγούδια, από αυτά που θες να τραγουδάς. Τραγούδια «τραγουδίσιμα» που λέω εγώ. Πολύ όμορφες μουσικές βιογραφίες σημαντικότατων προσώπων.

«Γρήγορα η ώρα πέρασε», Νίκος Ξυδάκης-Ελευθερία Αρβανιτάκη
Άλλης κλάσης δίσκος. Η Αρβανιτάκη είναι από τους τραγουδιστές με πολύ προσεγμένο ρεπερτόριο πέρα από ένα δύο ατοπήματα. Ο δίσκος για μένα είναι σε επίπεδο «Μεγάλου Ερωτικού» τηρουμένων των αναλογιών. Μιλάμε για μια εργασία.

Τι θα θέλατε να αφιερώσετε στα μέλη του Musicheaven;
Μια φράση: Αν δεν μπορέσουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, ας προσέξουμε να μην μας αλλάξει αυτός.


Ως εδώ για τώρα. Το Ιατρείον ασμάτων, ο φύλακας διαβολός μας θα ανοίξει πάλι την επόμενη Τετάρτη τα μεσάνυχτα.....





Σύνδεσμοι σχετικοί με την Στέλλα Βλαχογιάννη
- Ηριδανός
- Μικρή Άρκτος
- Δεύτερο Πρόγραμμα 103,7 FM