In The Air Tonight: Η δημιουργία και παραγωγή ενός pop classic

Γράφει ο Άρης Μανουράς (arismanouras)
2 άρθρα στο MusicHeaven

Η ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ GATED DRUM HXOY

Λίγους μήνες πριν την παραγωγή του “Face value”, ο Hugh Padham εργαζόταν ως μηχανικός ήχου σ’ εκείνη του ομώνυμου, τρίτου προσωπικού δίσκου του Peter Gabriel, τύμπανα στον οποίο έπαιξε ο Phil Collins. Κάποια στιγμή κατά την επικοινωνία του με το control room ο Collins, αφού μίλησε, ξεκίνησε να παίζει τύμπανα με το talkback ακόμα ανοικτό. Το μικρόφωνο αυτό δρομολογείτο στην τελική έξοδο της κονσόλας μέσω του on-board Buss Compressor ο οποίος τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή ήταν ακραία ρυθμισμένος. Πρόκειται για τον LMC-1 (Listen Mic Compressor) ο οποίος πρόσφατα εξομοιώθηκε σε plugin και διατίθεται δωρεάν από την ιστοσελίδα της SSL. Το αισθητικό αποτέλεσμα του σήματος των τυμπάνων όπως οδηγήθηκε μέσω του συμπιεσμένου talkback στα monitor του control room ήταν ένας πρωτόγνωρος ήχος ο οποίος προκάλεσε το ισχυρό ενδιαφέρον του Padgham και των λοιπών παρευρισκομένων στο studio. Ο παραγωγός Steve Lillywihite καθώς και ο δισκογραφούμενος Gabriel αποφάσισαν να εκμεταλλευτούν δημιουργικά το χαρακτήρα της ανακάλυψης αυτής για τις ανάγκες του δίσκου. Το ίδιο βράδυ του συμβάντος, ο Padham σε συνεργασία με τον Chris Jenkins, προϊστάμενο μηχανικό ήχου των Townhouse Studios προσάρμοσε το μηχανισμό της κονσόλας έτσι ώστε το σήμα του talk back να μπορεί να συνδρομολογηθεί προς ένα ξεχωριστό κανάλι της κονσόλας και από εκεί να οδηγείται στον αναλογικό εγγραφέα.

Η software μορφή του LMC-1 compressor που ήλεγχε το talkback σήμα της SSL 4000B. Τα ρυθμιστικά είναι τα απολύτως βασικά ενώ τα “attack” και “release” έχουν συμπτυχθεί και αντικατασταθεί από ένα γενικό επιλογέα ποσού συμπίεσης. Το plugin πρόσφατα αναπτύχθηκε και διατίθεται δωρεάν από την ιστοσελίδα της εταιρίας

Λίγους μήνες αργότερα, κατά την παραγωγή του “Face Value” του Phil Collins h ίδια τεχνική χρησιμοποιήθηκε από τον, (συν)παραγωγό πλέον, Padgham στο “In the air tonight”. Η περαιτέρω επεξεργασία του ιδιόμορφου αυτού σήματος και η εμπορική επιτυχία του δίσκου οδήγησε στον αναγνωρισμένο πλέον ως “gated drum” ήχο (βλ. παρακάτω) των τυμπάνων του τραγουδιού, ήχος ο οποίος έχει έκτοτε ισχυρά μελετηθεί από παραγωγούς ήχου, εταιρίες μουσικού εξοπλισμού, δημιουργώντας ρεύμα αναπαραγωγής του στην παγκόσμια Pop δισκογραφία ολόκληρης της δεκαετίας.

ΦΩΝΗ

Το 8-κάναλο demo του τραγουδιού μεταφέρθηκε στα 16 κανάλια της 4000 Β. Επρόκειτο για τα stereo του Prophet synth, του Rhodes και του Roland drum machine καθώς και τα mono της φωνής και των vocoded φωνητικών. Τα δύο τελευταία λόγω της μέτριας ποιότητας διατηρήθηκαν μόνο ως οδηγοί για να ξαναγραφτούν απ’ την αρχή οι φωνές ενώ αυτούσια παρέμειναν όλα τα υπόλοιπα της μουσικής.

Οι φωνές δεν ηχογραφήθηκαν στο recording αλλά στο control room. Το μικρόφωνο που χρησιμοποιήθηκε είναι το Μ88 της Beyerdynamic στη διαδρομή του οποίου μέχρι την κονσόλα παρεμβλήθη ένας Mini Limiter Allen & Heath, συνδυασμός ο και οποίος παρήγαγε τη χαρακτηριστική λαρυγγική φώνηση στην ερμηνεία του Collins. Ο compressor/limiter αυτός αποτελούσε ένα φτηνό μοντέλο της εταιρίας και παρουσίαζε έναν απλό επιλογέα ισχυρής/ασθενούς συμπίεσης και, ομοίως, βασικές ρυθμίσεις αργού/γρήγορου στα attack και release. Κατά τις demo ηχογραφήσεις του τραγουδιού ο Collins ανακάλυψε ότι στο μηχάνημα αυτό ο συνδυασμός αργού attack με γρήγορο release υπερτόνιζε την είσοδο ενός απότομου συμφώνου όπως το “K” ή το “T” ισχυροποιώντας έτσι την εμφάνιση των λέξεων που ξεκινάνε με τέτοια σύμφωνα. Η παρατήρηση αυτή αξιοποιήθηκε δημιουργικά κατά την επίσημη ηχογράφηση του τραγουδιού όπου ο Collins πλέον αξιοποίησε τον limiter σχεδόν ως μουσικό όργανο. Πέραν αυτού χρησιμοποιήθηκε και πάλι τοπικά ένας Vocoder Plus (VP 330) της Roland στο δεύτερο κουπλέ (“I remember”, “Ever met”) κατά τη μίξη και προστέθηκαν στα κανάλια των φωνών και ιδιαίτερα στην πρώτη, εφέ όπως reverb και delay. Αυτό πραγματοποιήθηκε με τη χρήση μιας DMX 15-80S μονάδας ψηφιακού delay της AMS (πλέον AMS Neve), στην οποία ένα μικρό ποσοστό delay προστέθηκε στην κάθε στερεοφωνική πλευρά με οξύτερο (≈ 1.003) και απαλότερο (≈ 0.995) επίπεδο harmonizing στην κάθε μια. Η συσκευή αυτή ήταν και η πρώτη η οποία παρουσίαζε 15-bit κύκλωμα DDL (Digital Delay Line) ελεγχόμενο από μικροεπεξεργαστή (microchip). Η ίδια συσκευή χρησιμοποιήθηκε και σε άλλα κανάλια του τραγουδιού και ιδιαίτερα στα τύμπανα.

To M-88 TG, υπερκαρδιοειδούς διαγράμματος, κινητού πηνίου δυναμικό μικρόφωνο από την Beyerdynamic. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1962 και σύντομα απέκτησε ισχυρό μερίδιο στην μουσικοτεχνολογική αγορά και στις προτιμήσεις των επαγγελματιών του ήχου. Έως σήμερα θεωρείται ιδανικό για την ηχογράφηση φωνής, μπότας και χώρου.

Ο VP-330 Vocoder Plus της Roland. Πρόκειται για keyboard vocoder που κυκλοφόρησε μεταξύ 1979-1980 και αποτέλεσε παραλλαγή του RS505 Paraphonic string synth στην οποία τα φίλτρα είχαν αντικατασταθεί από κύκλωμα vocoding 10 περιοχών. Πρόσφατα η Hollow Sun δημιούργησε και κυκλοφόρησε στην αγορά βιβλιοθήκη δειγμάτων (sample library) του VP-330 σε φορμά Kontakt 3, EXS24 και S5/6000.

Η DMX 15-80S μονάδα stereo ψηφιακού delay της AMS με δυνατότητα harmonizing. Κυκλοφόρησε μεταξύ 1978-1981 και ήταν η πρώτη η οποία παρουσίαζε 15-bit κύκλωμα DDL (Digital Delay Line) ελεγχόμενο από μικροεπεξεργαστή

Λίγο καιρό έπειτα από την εμπορική επιτυχία του “In the air tonight”, η AMS κυκλοφόρησε το RMX-16, ψηφιακό reverb το οποίο διέθετε ως επιλογή και τη “Non Lin 2” με την οποία μπορούσε να οδηγηθεί το σήμα ενός μικρόφωνου χώρου μέσα από μια συστοιχία compressιion και gating με σκοπό την προσομοίωση του ήχου των τυμπάνων του τραγουδιού.