233 online · 210.815 μέλη
Οι ήρωες προδίδονται συνήθως στους ξένους κατακτητές και παράγοντες, σε Τούρκους επομένως ή Αρβανίτες. Οι τελευταίοι παρουσιάζονται συχνά ως εκτελεστικά όργανα της επίσημης εξουσίας. Αυτή την εξέλιξη βλέπουμε στα τραγούδια «Του Κατσαντώνη», «Του Βλαχοθανάση», «Του Λεπενιώτη» και «Του Λιάκου». Στην περίπτωση «Του Νάσου» δε διευκρινίζεται σαφώς. Πιθανόν να μεσολάβησε κάποιος ανταγωνιστικός παράγοντας εξουσίας του χωριού ή της ευρύτερης περιοχής. Σε δύο τραγούδια δεν προσδιορίζεται ο αποδέκτης της πληροφορίας («Παλληκάρια για κλεψιά», «Βοσκοί μαρτυρούν τους κλέφτες»). Ο Χρόνης, όπως προκύπτει από το ομώνυμο τραγούδι, προδόθηκε από τον ίδιο τον παράγοντα εξουσίας, τον Αλή Τσεκούρα. Στο τραγούδι «Του Χρίστου Μηλιόνη», επίσης, διαπιστώνεται η σύμπραξη τοπικής και ξένης αρχής. Ο Χρήστος Μηλιόνης «μαζί με τον οπλαρχηγό του Βάλτου Μήτρο Τσεκούρα είχαν συλλάβει στην Άρτα δύο αγάδες και τον κατή (δικαστής), ζητώντας λύτρα για την απελευθέρωσή τους. Τότε ο μουσελίμης (επίτροπος του πασά) ζήτησε στον Έλληνα προεστό Μαυρομάτη και στο δερβέναγα (οδοφύλακα, δερβένι – πέρασμα) Μουχτάρ Κλεισούρα να “διευθετήσουν” το ζήτημα του Μηλιόνη. Εκείνοι με τη σειρά τους ανέθεσαν στον Αλβανό Σουλεϊμάνη, βλάμη (αδελφοποιτό) του Μηλιόνη, να διαπράξει τη δολοφονία»[46]. Άλλη μία τέτοια περίπτωση, όπου ο βλάμης σκοτώνει τον αδελφοποιητό του χωρίς προειδοποίηση και απουσία τρίτου προσώπου, υπάρχει στο τραγούδι «Του Σάφακα». Δύο κλέφτικα, τέλος, παρουσιάζουν κάποια διαφοροποίηση ως προς την τυπική πλοκή. Στο πρώτο, «Από τα τραγούδια των Κολοκοτρωναίων» Δ’, ο καλόγερος παίρνει την κατάσταση στα χέρια του τρέχοντας στη Δημητσάνα να αναγγείλει το νέο για την εγκατάσταση των ξένων στο αμπέλι με την προοπτική να ξεσηκώσει το χωριό. Έτσι αθετεί τη συμφωνία που είχε κάνει νωρίτερα με τους κλέφτες, εξασθενώντας την αξιοπιστία του στο λαϊκό κριτήριο. Η στάση του και η προσδοκία ανταπόκρισης των χωριανών στην έκκλησή του λειτουργούν ίσως ως απόηχος της προϊστορίας των Κολοκοτρωναίων σε σχέση με την κλεψιά και με όσα δεινά είχαν ήδη υποστεί οι περιοχές στις οποίες γίνονταν οι επιδρομές. Τέλος, το τραγούδι «Λαβωμένος σε καρτέρι», σύμφωνα με το Δ. Πετρόπουλο, εξυμνεί ένα παλικάρι το οποίο ξεκίνησε να πάει στο Καρπενήσι σταλμένο από τους καπετάνιους της Λαμίας, Διάκο και Δυοβουνιώτη, για να κατασκοπεύσει τις κινήσεις του εχθρού, και στο δρόμο έπεσε σε ενέδρα[47]. Στο τραγούδι φαίνεται ότι δεν ήξερε καλά το δρόμο. «Το μονοπάτι μ’ έβγαλε μέσ’ στο χωριό Φραγκίστα κι ανάμεσα στα δυο χωριά, πού ’ναι μια κρύα βρύση, εκεί καρτέρι μου ’χανε πέντ’ έξι Αρβανιτάδες». Υποδηλώνεται η προδοσία, άγνωστο από ποιον, καθώς, για να του έχουν στήσει καρτέρι, πρέπει να είχαν πληροφορίες για τις κινήσεις του στην περιοχή.
Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.
Στείλε το άρθρο σου
σχολιάστε το άρθρο
| #26183 / 22.12.2012, 14:51 / Αναφορά Μπράβο Ιουλία H αφήγηση ηρωικών πράξεων του παρελθόντος μέσω των κλέφτικων τραγουδιών που είναι σοβαρά στον στίχο όπως οι ήρωες που περιγράφουν - ειδικά στην επαρχία όπου υπάρχουν ακόμα τέτοιες ορχήστρες με προεξέχον το κλαρίνο - ήταν και πιστεύω ότι συνεχίζει να είναι πάντα και για όλους τους λαούς το νήμα που οδηγεί το μέλλον , αφού εξυμνούν τα κατορθώματα, τον πόθο και τα οράματα για την ελευθερία στον αγώνα τους κατά των κατακτητών. Απλά επειδή μ’ αρέσουν τα δημοτικά τραγούδια γενικά θα ήθελα να ρωτήσω αν έχεις δώσει την εργασία σου κάπου παραπάνω (στην ΕΡΤ πχ );και αν ενδιαφέρθηκαν!!
Το μόνο που θέλω να πω - σαν απλός αναγνώστης του κειμένου σου που δεν είναι δημοσιευμένο σε κάποιο βιβλίο ή άρθρο σε γραπτό μέσο αλλά σε ιστοσελίδα - είναι ότι πιστεύω ότι θα μπορούσες να εκμεταλλευτείς τη δυνατότητα του μέσου και να παραπέμπεις και σε video (αν υπάρχει) που τοπικές ορχήστρες παίζουν τα συγκεκριμένα τραγούδια που αναφέρεις. Πχ στη φράση του κειμένου σου:‘’ ....Η ηθική διάσταση της προδοσίας φαίνεται και στα τραγούδια «Του Λεπενιώτη», «Του Λιάκου» και «Του Σάφακα...»’’ θα μπορούσε να μπει παραπομπή : «Του Λιάκου» «Του Σάφακα» Δεν βρήκα κάτι στο YouTube
Επίσης μπορείς να συνεργαστείς με τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους για παραγωγή τέτοιων κομματιών που πιστεύεις ότι λείπουν από τις ντόπιες ορχήστρες…. Πάντως ευχαριστώ για αυτά που έμαθα σήμερα και πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να το προωθήσει κάποιος 'μανατζερ' για τα περαιτέρω...
Στέφανος |
| #26190 / 22.12.2012, 21:06 Σ' ευχαριστώ πολύ, Στέφανε, για τις παρατηρήσεις σου. Κάποια στιγμή προσπάθησα να το δημοσιεύσω σε επιστημονικό περιοδικό. Ο μόνος χώρος στον οποίο βρήκα, προσωπικά, γρήγορη και άμεση ανταπόκριση και ενδιαφέρον ήταν το Music Heaven. Από κει και πέρα για την Ερτ κτλ. ούτε που μου πέρασε από το μυαλό, για να είμαι ειλικρινής. Τώρα, σε σχέση με το θέμα, θα ακολουθήσει και ένα δεύτερο μέρος με όσα τραγούδια κατάφερα να βρω, καθώς και με όλους τους στίχους των τραγουδιών που ενέταξα στο άρθρο. Την εκδοχή που σε εμένα χρησίμευσε δηλαδή. Για το δεύτερο μέρος, λοιπόν, έψαξα να δω πόσα από τα όσα τραγούδια συνθέτουν τη συγκεκριμένη πάντα μελέτη τραγουδιούνται ακόμα με παραλλαγές ή περιγράφουν άλλα επεισόδια, π.χ., της ζωής των ίδιων ηρώων κτλ. Και θα παραθέσω κάποια επιλεκτικά. Για το τραγούδι "Του Σάφακα", πράγματι, ούτε εγώ βρήκα κάτι. Παρατήρησα ότι στα τραγούδια που "διασώζονται", με την έννοια ότι ακόμα τραγουδιούνται, γιατί το λαϊκό κριτήριο και οι ανάγκες του επέλεξαν να διατηρήσουν τα Χ τραγούδια, αφήνοντας κάποια Ψ να υποχωρήσουν, είναι δύσκολο να φανούν τα όσα αναφέρω, γιατί είναι συνεπτυγμένα. Μένει ένας απόηχος πλέον. Ένα παράδειγμα είναι η φράση που επισημαίνεις και αποτελεί μέρος της ανάλυσής μου για την ηθική διάσταση κτλ. Τα ποιήματα, οι στίχοι δηλαδή με όρους μουσικούς, είναι πολύ πιο περιγραφικά και αφηγηματικά από τη μορφή των τραγουδιών, όπως διασώζεται έως σήμερα. Η ανάλυση, όμως, βασίζεται στα τραγούδια των συλλογών και όχι της διασωσμένης τους μορφής, που είναι αναπόφευκτα πιο λακωνική. Καθώς η ανάγκη δημιουργίας τέτοιων τραγουδιών και η λειτουργία που επιτελούσαν υποχώρησε μετά την Επανάσταση. Υπήρξε μία αναβίωση την εποχή της Αντίστασης με το αντάρτικο τραγούδι. Και μετά πάλι υποχώρησε. Είναι λογική αυτή η εξέλιξη και η κινητικότητα. Ό,τι ονομάζουμε σήμερα παράδοση επιτελούσε λειτουργικό ρόλο στη φάση διαμόρφωσής της. Ό,τι συνεχίζει να λειτουργεί ικανοποιώντας πρακτικές ή εσωτερικές ανάγκες διατηρείται, εμπλουτίζεται κτλ. Μακάρι να υπάρξει ο χρόνος και η κατάλληλη ευκαιρία στο μέλλον να κάνω κι άλλες τέτοιες έρευνες αν αποδειχτεί χρήσιμο και υπάρξει ενδιαφέρον, γιατί είναι χρονοβόρες και πολύ απαιτητικές. Και πάλι να είσαι καλά για τα καλά σου λόγια, Στέφανε! Σ' ευχαριστώ πολύ!!! |
| #26185 / 22.12.2012, 15:05 / Αναφορά Iουλία συγχαρητήρια για το θέμα αυτής της επιστημονικής σου μελέτης, που από την πρώτη της αυτή συνέχεια δείχνει ότι είναι καλογραμμένη και διαβάζεται με πολύ ενδιαφέρον. Κάποτε ακούγαμε τέτοια τραγούδια σε γάμους, γιορτές και πανηγύρια. Τώρα μόνο σε επετείους και αυτό πολύ σπάνια. Κρίμα! |
| #26191 / 22.12.2012, 21:14 Σ' ευχαριστώ πολύ, Κώστα!!! Το ωραίο με το Music Heaven είναι ότι ένα κείμενο παραμένει αναρτημένο και διαθέσιμο προς ανακάλυψη ανά πάσα στιγμή. Οπότε ελπίζω να φανεί χρήσιμο σε όσους ενδιαφέρονται ή μπορεί στο μέλλον να ενδιαφερθούν για το συγκεκριμένο θέμα. Σ' ευχαριστώ πολύ και πάλι! |
| #26187 / 22.12.2012, 19:08 / Αναφορά Από την αρχή είναι ξεκάθαρο πως η εργασία αυτή είναι αποτέλεσμα σπουδαίας έρευνας.... Συγχαρητηρία Ιουλία , το δημοτικό τραγούδι δεν προβάλλεται ιδιαίτερα , γι ' αυτό και σου οφείλουμε ένα μεγάλο ''Μπράβο''... Ανυπομονούμε για τη συνέχεια... |
| #26192 / 22.12.2012, 21:28 Σ' ευχαριστώ πολύ, Ανδρέα, που βρήκες ενδιαφέρον στην εργασία. Στο επόμενο μέρος θα ακολουθήσουν τα τραγούδια, που ανοίγουν ίσως μία νέα συζήτηση σε σχέση με το θέμα. Αυτοί είναι τομείς για τους οποίους η έρευνα δεν τελειώνει ποτέ ούτως ή άλλως. Μένουν πολλές πτυχές να ξεδιπλωθούν, καθώς, όπως λες, δεν προβάλλονται εν γένει ιδιαίτερα. Σ' ευχαριστώ και πάλι. Να είσαι πάντα καλά!!! |
| #26189 / 22.12.2012, 19:45 / Αναφορά Είμαι λάτρης των παραδοσιακών τραγουδιών και μου άρεσε που είδα στο ε-περιοδικό σχετικό άρθρο. Το κλέφτικο τραγούδι με τη συνοδεία του κλαρίνου –ως βασικού του μουσικού οργάνου- έχει μια ξεχωριστή ομορφιά. Αναφέρεται σε ιστορικά συνήθως γεγονότα ή στα πάθη και τα βάσανα του λαού. Πολύ ενδιαφέρον άρθρο.Συγχαρητήρια στην συγγραφέα |
| #26193 / 22.12.2012, 22:02 Ευχαριστώ για τα θερμά λόγια!!! Ελπίζω το κείμενο να ικανοποιεί τις απαιτήσεις αναγνωστών που έχουν ασκηθεί χρόνια στο να ακούνε αυτό το είδος της μουσικής. Στο επόμενο μέρος θα παρουσιαστούν και τα τραγούδια για την ολοκλήρωση αυτής της ενότητας. Ευχαριστώ πολύ και πάλι! |
| #26206 / 24.12.2012, 21:21 / Αναφορά Διάβασα "μονορούφι" όλη την εργασία,που είναι πάρα πολύ ενδιαφέρουσα και δείχνει μιά ακόμα πτυχή τής συμβολής τού δημοτικού τραγουδιού στην καταγραφή και διατήρηση τής ιστορικής μνήμης τού λαού σε εποχές που δέν υπήρχαν τα σύγχρονα μέσα καταγραφής.Δέν πρέπει να ξεχνάμε πως ακόμα κι'άν στα τραγούδια αυτά που αναφέρονται σε προδοσίες τα πραγματικά γεγονότα διαφέρουν απ'την ποιητική τους περιγραφή,δέν παύουν να στηρίζονται στα πραγματικά αυτά γεγονότα,στα οποία απλώς ο λαϊκός ποιητής παρεμβάλλει εμμέσως και την δική του υποκειμενική αντίληψη-άλλωστε και οι δημοσιογράφοι τών σημερινών ΜΜΕ με τίς βιντεοκάμερες που αποτυπώνουν το γεγονός αυτούσιο κατά τρόπο που δέν μπορεί να αμφισβητηθή,ούκ ολίγες φορές υποκύπτουν στον πειρασμό να "τρυπώσουν" και την δική τους υοικειμενική κρίση. Γιά τον εμπλουτισμό τής εργασίας με τα σχετικά τραγούδια συμφώνώ με τους προλαλήσαντες πως δέν θα είναι εύκολη δουλειά (δέν υπήρχαν...κασετοφωνάκια και mp3 players επί Τουρκοκρατίας Γιά το λεγόμενο "αντάρτικο" τής Αντίστασης που ανέφερες έχω κάποιες επιφυλάξεις κατά πόσον επετέλεσε τον ίδιο ρόλο με το κλέφτικο-σε αντίθεση με την εποχή τής Τουρκοκρατίας,την εποχή τής ναζιστικής Κατοχής η Ελλάδα ήταν συγκροτημένο κράτος,υπήρχε κεντρική εξουσία και κυρίως υπήρχαν στοιχειώδεις,έστω,υποδομές επικοινωνίας με τον "έξω κόσμο".Πέραν αυτού η δημιουργία τών "αντάρτικων" τραγουδιών δέν είναι και τόσο "δημώδης",με την έννοια ότι αφ'ενός αρκετά απ'αυτά γράφτηκαν από επώνυμους δημιουργούς και αφ'ετέρου όλοι οι δημιουργοί αυτών τών τραγουδιών-ακόμα και οι ανώνυμοι-υπήρξαν συγκεκριμένης πολιτικής αποχρώσεως,σε αντίθεση με τα "κλέφτικα" στα οποία τέτοια χαρακτηριστικά δέν υπάρχουν.Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.... |
| #26223 / 27.12.2012, 22:39 Ευχαριστώ πολύ για το "μονορούφι"! Βέβαια υπάρχει ιστορικός πυρήνας, και εξαρχής με αυτή την ιδέα ασχολήθηκα. Τα τραγούδια καταγράφτηκαν κάποια στιγμή ή άρχισαν, καλύτερα, να καταγράφονται και αποτέλεσαν συλλογές ή έγιναν μελέτες για αυτά ήδη από το πρώτο μισό του 19ου αι. Αργότερα, όταν υπήρχε αυτή η δυνατότητα, μαγνητοφωνούνταν κιόλας. Και υπάρχουν ηχητικά αρχεία. Ποτέ δεν τελειώνει αυτός ο εμπλουτισμός των σχετικών αρχείων με την επιτόπια έρευνα μέχρι σήμερα. Απλώς αυτό που ονομάζεται "φρόνιμο" δημοτικό τραγούδι είχε μεγαλύτερη αντοχή στο χρόνο για διάφορους λόγους. Δεν ήταν το ίδιο συγκρουσιακό, αφορούσε ίσως μία ευρύτερη παλέτα καταστάσεων, και σήμερα τα πιο πολλά τραγούδια ανήκουν σε αυτή την άτυπη κατηγορία. Οπότε αναλογικά είναι ίσως λιγότερα τα κλέφτικα που συρρικνωμένα ή σε παραλλαγές ακόμα τραγουδιούνται. Αυτό διαπιστώνω. Έχει μείνει ένας απόηχός τους. Εδώ είναι μία σκηνή από την ταινία "The Moon-Spinners" της δεκαετίας του '60 που αποτυπώνει συμπτωματικά το γεγονός της καταγραφής τραγουδιών, η οποία είχε αρχίσει νωρίτερα. Η εκτέλεση είναι ίσως λίγο "πειραγμένη", για το γεγονός της καταγραφής παραθέτω το βιντεάκι, καθώς το θεωρώ ενδιαφέρον. Ενδεχομένως αυτά να γίνονταν τότε σε ένα πλαισίο γενικότερης τουριστικοποίησης με σχετικές ταινίες κτλ., αλλά δίνει και αυτό ένα στοιχείο ανεξαρτήτως πρόθεσης. https://www.youtube.com/watch?v=b0opB82nofg Πρώτες καταγραφές με φωνογράφο το 1857-1860: http://www.firstsounds.org/sounds/scott.php Και ένα σχετικό άρθρο του Orfeus για τη "Συνοπτική Ιστορία των Ηχογραφήσεων" εδώ: http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&sid=842 Για την ιστορία αυτά. Με ενδιαφέρει να βρω τραγούδια που αναφέρονται στην εργασία όπως σήμερα ακούγονται και τραγουδιούνται. Ήδη εντόπισα κάποια. Αν βρω και τραγούδια που κάποτε τραγουδιόνταν, εννοώ κάποιες δεκαετίες νωρίτερα, και δεν υπάρχουν καθόλου τώρα, ακόμα καλύτερα. Πολύ φιλόδοξο εγχείρημα μου φαίνεται όμως και δεν ξέρω πόσος χρόνος χρειάζεται για την ολοκλήρωσή του με αμφίβολο αποτέλεσμα αν συμπεριληφθούν και αυτά. Γιατί, αν και εφόσον υπάρχουν, είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν. Ευχαριστώ πολύ για την πρόταση να απευθυνθώ στην κυρία Νεκταρία Καραντζή! Το αντάρτικο ήταν μία αναβίωση του είδους των τραγουδιών με μη-φρόνιμο περιεχόμενο. Κατά πόσο επιτέλεσε τον ίδιο ρόλο κτλ. δεν ξέρω να πω. Απλώς σε μία δύσκολη ιστορικά εποχή αναζητήθηκε "καταφύγιο" σε μία προϋπάρχουσα σχετική βάση. Μετά ακολούθησε το δικό του δρόμο βάσει την εποχής και των αναγκών που κάλυπτε. Δε γίνεται σύγκριση. Το αντάρτικο, όμως, θα ήταν έτσι αν δεν είχαν προϋπάρξει τα κλέφτικα; Είναι αναχρονισμός να κάνουμε σύγκριση σαν να μην είχε αλλάξει τίποτα στο μεταξύ από το ένα στο άλλο. Υπήρχε, επιπλέον, και συμβολισμός σε αυτό το συνδυασμό λόγω του ρόλου που είχαν παίξει στη διάρκεια της Επανάστασης αυτές οι ομάδες. Αλλά αυτή είναι όντως μία άλλη συζήτηση. Ευχαριστώ για το εκτενές σχόλιο και για το ενδιαφέρον! |
| #26214 / 25.12.2012, 22:13 / Αναφορά Πολύ ωραίο και πολύ ενδιαφέρον κείμενο Ιουλία !!! Το μόνο που έχω να συμπληρώσω είναι ότι η Ιουλία, εκτός από πολλές γνώσεις που έχει για το Δημοτικό τραγούδι, ξέρει να το τραγουδά και πολύ όμορφα !!! Προχθές στη χριστουγεννιάτικη συνάντηση του ΜΗ΄άρχισε κάποια στιγμή να τραγουδά την "Κανελόριζα" και ... όλοι κάναμε "άκρα ησυχία" για να την ακούμε, ακόμη και όσοι παίζαμε όργανα τα σταματήσαμε !!! Τόσο ωραία τραγουδούσε η Ιουλια το παραδοσιακό μικρασιάτικο .... |
| #26224 / 27.12.2012, 22:42 Ευχαριστώ πολύ, Κώστα, για τα καλά σου λόγια τόσο για την εργασία όσο και για το τραγούδι! Πολύ χαίρομαι που σας άρεσε! Η βραδιά ήταν μυσταγωγική! Και εγώ ευχαριστώ για την πολύ εγκάρδια υποδοχή στη μουσικοπαρέα. Να είμαστε καλά, να βρισκόμαστε και να τραγουδάμε! Με βοήθησε πολύ το φιλικό και θετικό περιβάλλον για να χαλαρώσω και να εκφραστώ ελεύθερα. Ένα μπράβο σε όλα τα παιδιά που βρέθηκαν εκεί, έπαιξαν μουσική και τραγούδησαν! Το έκαναν με καλή διάθεση από καρδιάς, και γι’ αυτό προέκυψε ένα τόσο όμορφο αποτέλεσμα! |
Οι Ελληνίδες!
Πέτρος Βαγιόπουλος: Της ζωής μου το παιχνίδι!
Συνέντευξη του Θεόδωρου Παπαδόπουλου. Από την Οπισθοδρομική Κομπανία στο σήμερα.
Τα Άλυτα Μυστήρια στην Ιστορία της Μουσικής
Πόση ισχύς ενισχυτή απαιτείται ανάλογα με το συγκρότημα μας; 
Συχνά λάθη καθηγητών φωνητικής
G.A.S (Gear aquisition syndrome)
Τεχνική στο τραγούδι: Σύμμαχος ή εχθρός της έκφρασης;
Είμαι παράφωνος. Μπορώ να τραγουδήσω;
Πώς μπορώ να τραγουδήσω σωστά τις ψηλές νότες;
),αλλά θεωρώ πως αξίζει τον κόπο να παρατεθούν όσα διασώζονται.Θα σού συνιστούσα να επικοινωνήσης με την Νεκταρία Καραντζή (είναι από τα αρχαιότερα μέλη στο Musicheaven,ώς Gate) η οποία ασχολείται γενικώς με το παραδοσιακό τραγούδι εδώ και χρόνια καθώς είναι και μαθήτρια και βοηθός τού κ.Χρόνη Αηδονίδη και επομένως θα μπορέση να σε βοηθήση σημαντικά.