Ειδικές & Παράξενες Κιθάρες

Γράφει ο Σκιαθίτης Στέφανος (stefanos604)
127 άρθρα στο MusicHeaven

Η προσέγγιση σ’ αυτό το θέμα, γραμμένο από ένα ερασιτέχνη κιθαρίστα, έγινε κυρίως για εγκυκλοπαιδική μόρφωση και οι συμμετέχοντες να πάρουν τις  βασικές γνώσεις , οι δε καλοί γνώστες του θέματος να μας δώσουν περισσότερες πληροφορίες ή να διορθώσουν τυχόν ασάφειες. Η χρήση και Αγγλικών όρων γίνεται για να σας βοηθήσει για Googling στο διαδίκτυο.

Η κοινή (Ισοδύναμα Συγκερασμένη-Equal Tempered) κιθάρα

Στην κανονική κιθάρα η απόσταση από τάστο σε τάστο είναι πάντα ένα ημιτόνιο, δηλαδή η τονική απόσταση μετρούμενη με θεώρηση ημιτονίων είναι η ίδια, ενώ η απόσταση σε mm είναι κάθε φορά διαφορετική είναι όμως ανάλογη της συχνότητας που παράγεται πατώντας κάποιο τάστο.

Επομένως το ημιτόνιο δεν ισοδυναμεί με μήκος που να ισχύει για όλα τα τάστα άρα γι αυτό απέχουν μεταξύ τους διαφορετικό μήκος.

Άρα το ημιτόνιο δεν μπορεί ποσοτικά να προσδιοριστεί από μία συγκεκριμένη μεταβολή μήκους που να ισχύει για όλα τα τάστα.

Δηλαδή τα τάστα είναι τοποθετημένα έτσι ώστε κάθε φορά που τα πιέζουμε, το ισοδύναμο μήκος χορδής που φτιάχνεται από πίεση του δακτύλου μας να είναι 1,059463 φορές μικρότερο από ότι αν πιέζαμε το δάκτυλο μας στο προηγούμενο τάστο ή αντίστοιχα 1,059463 φορές μεγαλύτερο από ότι αν πιέζαμε το δάκτυλο μας στο αμέσως επόμενο.

Αυτά βέβαια περιγράφτηκαν αναλυτικά στο άρθρο: ‘Συγκερασμένα και Ασυγκέραστα Συστήματα.

Τα μήκη χορδών αλλά και η συχνότητα ακολουθούν μια γεωμετρική πρόοδο και το "βήμα" της γεωμετρικής προόδου, στην οποία ανήκουν οι τιμές συχνότητας των μουσικών φθόγγων της Equal Temperament, είναι το 1,059463. 

Αληθινά Ισοσυγκερασμένο Σύστημα Τάστων Κιθάρας

Στο ανωτέρω άρθρο μου ,που δίνει μια προσέγγιση  στους συγκερασμούς ( Temperaments) ,ασχολήθηκα περισσότερο με το κούρδισμα Just Intonation γιατί έχει άριστη εφαρμογή στη φυσαρμόνικα- που μ' ενδιαφέρει περισσότερο από κάθε άλλο όργανο (αφού, λόγω μικρού κόστους και μεγέθους, μπορείς να κουβαλάς μαζί σου φυσαρμόνικες όλων των τονικοτήτων). Δείτε το άρθρο για τις τονικότητες.

Just Intonation= Επακριβώς Τονική Προσαρμογή

Η υλοποίηση , δηλαδή, του ‘’ Just Intonation΄΄ είναι τεχνικά αδύνατη, σε περισσότερες της μιας τονικοτήτων ματζόρε και της σχετικής της μινόρε, σε οποιοδήποτε όργανο με μόνο 12 διαστήματα στην οκτάβα.

Όμως το κούρδισμα Just Intonation μπορεί να έχει άριστη εφαρμογή και  για όργανα τα οποία έχουν την δυνατότητα να κουρδίσουν κάθε νότα σε διαφορετική συχνότητα ή απόκλιση σε cents από την Equal Tempered- πχ βιολιά ή άλλα όργανα χωρίς τάστα.

Τότε όμως την κοινή κιθάρα με τα κανονικά τάστα την ξεχνάς γιατί σε Just Intonation θα πρέπει να ξανά-κουρδίζεις εάν πρόκειται να παίξεις σε άλλη τονικότητα, ακόμα και το ίδιο μουσικό κομμάτι.

 Εκτός βέβαια αν πρόκειται για ‘’ειδική κιθάρα’’ με ‘’ειδικά τάστα’’ –όπως της φωτογραφίας-οπότε τότε εφαρμόζεται πλήρως το κούρδισμα Just Intonation.

http://cf.unc.edu/our/surfprojects/shepherd10.pdf

Τότε όμως στην ουσία μιλάμε για  ένα άλλο όργανο - ξένο στον κανονικό κιθαρίστα, αφού οι θέσεις των τάστων είναι διαφορετικές για κάθε χορδή.

Υλοποίηση True Temperament Fretting

Εδώ ένας κατασκευαστής κιθάρας True Tempered Frets. (Fret= τάστο):

http://www.furious.com/perfect/truetemperament.html

Ακούστε μια τέτοια κιθάρα:

Επίσης στα παρακάτω 3 sites θα βρείτε περισσότερες λεπτομέρειες για το Αληθινά Ισοσυγκερασμένο.

http://www.truetemperament.com/site/index.php

http://www.premierguitar.com/Video/20110509/1440/Musikmesse_11_True_Temperament_Fretting_System.aspx

https://www.youtube.com/watch?v=uehDWQNActA&feature=player_embedded

Εδώ ο συγκερασμός υλοποιείται με διαφόρων σχημάτων ελάσματα στα τάστα, ώστε να δώσει αυτόν τον ''επαναστατικό'' τρόπο κατασκευής των τάστων του μπράτσου της κιθάρας που να δίνει ακριβές κούρδισμα για το Πρότυπο 12-τονο Equal Temperament (Ισοσυγκερασμένο 12-τονο σύστημα).

Τέτοια καινοτομία, έχω τη γνώμη ότι θα μπορούσε να έχει ένα αισθητό αντίκρισμα πχ στο χώρο της κλασσικής κιθάρας λόγω κυρίως του solistic χαρακτήρα της.

 Άρα, κατά τη γνώμη μου, η κιθάρα True Temperament αποτελεί  μια αναβάθμιση του Equal Temperament. Δηλαδή είναι και αυτή μια συγκερασμένη κιθάρα με βελτίωση του intonation σ’ όλο της το μπράτσο.

Αυτό που ‘’κράτησα’’ από όλο μου το ψάξιμο διαβάζοντας αρκετά άρθρα και threads για το εν λόγω θέμα, είναι ότι αναφέρουν το όνομα του Steve Vai, (Αμερικανού κιθαρίστα ,στιχουργού, και παραγωγού με πάνω από 15 εκατομμύρια albums) και το σύνολο αυτών που την έχουν δοκιμάσει, με λίγα λόγια αυτό που λένε είναι περίπου το εξής:

 '' Κουρδίζοντας μια κοινή κιθάρα είτε με tuner είτε με τη μέθοδο 55545 και παίζοντας για παράδειγμα το ακόρντο Α ματζόρε δεν παίρνεις επακριβώς τη σωστή συγχορδία λόγω του Equal Temperament . Αν δε προσπαθήσεις να κουρντίσεις τέλεια (επακριβώς)  το ακόρντο Α ματζόρε (Just Intonation)  αν μετά παίξεις πχ το ακόρντο D ματζόρε διαπιστώνεις ότι είσαι εντελώς ξεκουρδισμένος. Το σύστημα True Temperament σχεδιάστηκε κι αυτό για να καταπολεμήσει τα προβλήματα intonation στις κιθάρες και τα μπάσα ’’.

Βέβαια δεν διαπίστωσα, από το μέχρι τώρα ψάξιμο, κάποια σπουδαία ανταπόκριση των κιθαρωδών στο σύστημα αυτό.

Σαν ερασιτέχνης κιθαρίστας, αλλά και λόγω ηλικίας δεν προσδοκώ να αποκτήσω πόσο μάλλον να μάθω να παίζω μια τέτοια κιθάρα απλά ενδιαφέρομαι για κάτι λίγο περισσότερο από εγκυκλοπαιδική μόρφωση.

Πάντως πιστεύω ότι οι μουσικοί που ''πιάνουν'' τα χέρια τους φαίνεται ότι προσπαθούν εδώ και αιώνες να λύσουν το πρόβλημα των temperaments (ένα ανοιχτό θέμα), χωρίς μέχρι στιγμής να το κατορθώσουν, απλώς το πλησιάζουν γι αυτό και πιστεύω αυτή η μέθοδος δεν είναι κάτι το καινούριο, αλλά κάτι που προσπαθεί να ''ακουμπήσει'' πλησιέστερα στο καλύτερο intonation.

 Ίσως κάποιοι από σας να ξέρετε περισσότερα για την υλοποίηση της, την πατέντα της, αν το σύστημα δουλεύει σε bendings, αν μπορεί να γίνει πιο φιλικό στον παίχτη, αν μπορεί να γίνει πιο φτηνή μια τέτοια κιθάρα, αν θα πρέπει ο κιθαρίστας να αλλάξει για πάντα το παίξιμο του (εννοώ να παίζει μόνο με το σύστημα αυτό) και κυρίως αν ‘’ακούει’’ τη διαφορά (αυτά τα λίγα cents ή Hertz) από μια κοινή, αν αλλάξει κάποια  παράμετρος (πχ διατομή χορδών)  αν παρουσιάζεται πρόβλημα στην ταστιέρα κ.α.

Κιθάρες με παράξενα σχήματα

Πιστεύω ότι η μουσική είναι αυτή που πρέπει να μας εκφράζει και όχι με το τι παράξενου σχήματος ή μεγέθους όργανο παίζεται αυτή.

http://www.worthwhilesmile.com/strange-guitars/

Τεράστιες κιθάρες

Πολλών χορδών (11 χορδών)