Aκομπανιαμέντα στην τζαζ κιθάρα (Jazz Guitar Comping)

Γράφει ο Γιώργος Κρητικός (Jazz-Guitar)
7 άρθρα στο MusicHeaven

Hμιελαττωμένες και τις ματζόρε συγχορδίες (II-V-I) στην τζαζ

Στα προηγούμενα μέρη του άρθρου είδαμε τις μινόρε και τις δεσπόζουσες συγχορδίες. Συνεχίζουμε με τις ημιελαττωμένες και τις ματζόρε, όπου σε συνδυασμό με τις συγχορδίες από τα δύο προηγούμενα μέρη μπορούν να σχηματιστούν αρμονικές σειρές II-V-I, πολύ βασικές για την τζαζ.

Οι ημιελαττωμένες  συγχορδίες (m7b5) δεν πρέπει να συγχέονται με τις ελαττωμένες (dim), διότι υπάγονται σε δυο διαφορετικές κατηγορίες ακόρντων και έχουν διαφορετική αρμονική λειτουργία. Οι ελαττωμένες συγχορδίες έχουν αρμονική φόρμα 1-b3-b5-bb7 και συνήθως δίνουν αρμονική ένταση ή ενισχύουν την ήδη τυχόν υπάρχουσα ένταση, θα τις δούμε πιο αναλυτικά στο επόμενο μέρος. Τα ακόρντα IIm7 και ΙΙm7b5 στο ματζόρε και μινόρε II-V-I αντίστοιχα,  ως επιτονικές εμπλουτίζουν την τονική συγχορδία αν αυτή προηγείται άμεσα στην αρμονική σειρά και εκ των πλείστων δίνουν διαβαθμιζόμενη αρμονική ένταση προετοιμάζοντας την κορύφωση (ένταση) της δεσπόζουσας. Η αρμονική φόρμα της ημιελαττωμένης είναι 1-b3-b5-b7.

Ας δούμε τις ημιελαττωμένες και τις ματζόρε συγχορδίες  στην ταστιέρα της κιθάρας. Διάλεξα οκτώ Cmaj7 και επτά Cm7b5 voicings, ιδανικά για ξεκίνημα. Επαναλαμβάνω όπως και στις προηγούμενες ενότητες, πως είναι ζωτικής σημασίας ως επίδοξοι τζαζ κιθαρίστες, να αποκτήσετε καλή συγχορδιακή υποδομή, μελετώντας κάθε εβδομάδα εάν είναι δυνατόν, νέα voicings.

Σε αντίθεση με τα προηγούμενα μέρη, τα voicings δεν είναι σε λογική σειρά κλίμακας. Ο καλύτερος τρόπος για να τα μελετήσετε μαζί με τις altered δεσπόζουσες από το προηγούμενο μέρος, είναι με το να τα παίξετε σε ισχυρές αρμονικές σειρές όπως τα II-V-I και έπειτα να προσπαθήσετε να τις εφαρμόσετε κατά την εκμάθηση ρεπερτορίου. Σημειώστε πως οι II-V-I αρμονικές σειρές στο ρεπερτόριο διαρκούν συνήθως δύο ή τέσσερα μέτρα.

Για την ευκολία σας, συγκέντρωσα σε δύο σελίδες, επιλεγμένα voicings από το παρόν και από τα προηγούμενα μέρη σε αρμονικές σειρές ΙΙ-V-I ματζόρε και μινόρε. Βάλτε μετρονόμο ή backing track και μελετήστε τους συνδυασμούς των voicings που σας δίνω και έπειτα προσπαθήστε να συνδυάσετε μόνοι σας τα υπόλοιπα voicings που έχετε μάθει μέχρι τώρα. Είναι προαιρετικό να χρησιμοποιείτε αλλοιωμένες δεσπόζουσες, άλλα ενδείκνυται πάρα πολύ να τις μελετήσετε και να τις ενσωματώσετε στο παίξιμό σας για πιο jazzy αποτελέσματα.

Ακολουθεί backing track με την αρμονική σειρά σε όλα τα κλειδιά για να εξασκηθείτε. Η αλλαγή τονικότητας γίνεται κάθε 8 μέτρα, όπου παίζεται το IIm7b5 - V7alt - Im7 δύο φορές και με την σειρά: Cmaj7, Bbmaj7, Abmaj7, Gbmaj7, Emaj7, Dmaj7, Bmaj7, Amaj7, Gmaj7, Fmaj7,  Ebmaj7 και Dbmaj7. Το transposing είναι καθημερινότητα για τον μουσικό της τζαζ, επομένως θα πρέπει να το κάνετε, αν είναι δυνατόν, χωρίς βοήθεια.

Backing track IIm7 - V7(alt) - Imaj7 (http://www.mediafire.com/?3tt33l7510610c2)

Ακολουθεί backing track με την αρμονική σειρά σε όλα τα κλειδιά. Η αλλαγή τονικότητας γίνεται κάθε 8 μέτρα, όπου παίζεται το IIm7 - V7(alt) - Imaj7 δύο φορές και με την σειρά: Cm7, Dm7, Em7, Gbm7, Abm7, Bbm7, Dbm7, Ebm7, Fm7, Am7 και Bm7.

Backing Track IIm7b5-V7alt-Im7

Ο ευκολότερος τρόπος για να κατασκευάσετε μια ημιελαττωμένη συγχορδία, είναι με το να πάρετε μία δεσπόζουσα και να θυσιάσετε την θεμέλιο της. Η νέα συγχορδία που προκύπτει είναι ημιελαττωμένη με θεμέλιο την 3η της δεσπόζουσας της οποίας θυσιάστηκε η θεμέλιος. Για παράδειγμα έστω η C9, η οποία αποτελείται από τις νότες C (θεμέλιος), E(μεγάλη 3η) , G (καθαρή 5η), Bb(μικρή εβδόμη) και D(μεγάλη 9η). Εάν θυσιάσουμε την θεμέλιο και θεωρήσουμε νέα θεμέλιο την 3η (Ε) του C9, τότε το ακόρντο που προκύπτει έχει τις νότες E(θεμέλιος), G(μικρή 3η), Bb(ελαττωμένη 5η) και D(μικρή 7η), δηλαδή η συγχορδία Em7b5.  Αυτή η ιδιαίτερη σχέση που έχουν οι συγχορδίες 9ης (δεσπόζουσες) με τις ημιελαττωμένες, σε συνδυασμό με την ιδιαίτερη σχέση που έχουν οι δεσπόζουσες με τις ελαττωμένες (περισσότερα στην επόμενη ενότητα) και σε συνδυασμό με την αντικατάσταση τρίτονου που μπορεί να εφαρμοστεί στις δεσπόζουσες,  επιτρέπει την μετακίνηση των ημιελαττωμένων κατά μία μικρή 3ή, ώστε να προκύψει μία νέα δεσπόζουσα, οι οποία επαληθεύει με την ημιελαττωμένη την σχέση IIm7b5-V7alt(-Im7)!!! Δηλαδή, όλα τα ημιελαττωμένα IIm7b5 voicings, μπορούν μετακινηθούν  όπως είναι σχηματικά κατά μία μικρή 3η πάνω, ώστε να προκύψει η σωστή V7alt που επαληθεύει την σχέση IIm7b5 - V7alt - Im7. Για παράδειγμα σχηματικά το πρώτο voicing στην εικόνα με τα διαγράμματα παραπάνω Cm11b5(no3) στο τάστο Ι, αν μεταφερθεί όπως είναι στο τάστο IV(μικρή 3η πάνω), τότε έχουμε μία F7#5#9.  Το δεύτερο voicing  Cm7b5 στο τάστο ΙΙI, αν μεταφερθεί όπως είναι στο τάστο IV (μικρή 3η πάνω), τότε έχουμε μία F7#5b9. Πιο αναλυτικά παραδείγματα στην ταστιέρα της κιθάρας, στην σελίδα που ακολουθεί.

Το ηχογραφημένο παράδειγμα για να μελετήσετε τα II-V-I, είναι το Blue Bossa, σύνθεση του μεγάλου τρομπετίστα Kenny Dorham, με feel bossa nova. Θα μπορέσετε να ακούσετε και να μελετήσετε όλα αυτά που είδαμε στην πράξη. Καλό είναι πριν αρχίσετε την μελέτη, να εντοπίσετε τα μινόρε και ματζόρε ΙΙ-V-I που περιέχει το κομμάτι και να τα εξασκηθείτε χωριστά. 

Blue Bossa box link

Blue Bossa mediafire mirror link

Blue Bossa backing track για να κάνετε εξάσκηση

Ακολουθεί παρτιτούρα/ταμπλατούρα για να μελετήσετε, ότι παίζω στο ηχογραφημένο παράδειγμα.

Η παρτιτούρα του Blue Bossa σε ένα αρχείο PDF (http://www.mediafire.com/view/?5aiif1znmazttyr) οποία είναι printer friendly, για off-line μελέτη.