Εκμάθηση Panflute, Panpipe, Syrinx ή Αυλού του Πανός

Γράφει ο Σκιαθίτης Στέφανος (stefanos604)
127 άρθρα στο MusicHeaven

Στο βίντεο μου, χρησιμοποιώντας ένα τροποποιημένο Panpipe από το Περού, μία ημέρα μετά την τροποποίηση του και λίγη πρακτική (ήμουν ανυπόμονος για περαιτέρω "πειράματα" που χρειάζονται και όταν τελειώσω θα έχω να δώσω νέα στοιχεία και ελπίζω καλύτερο και καθαρότερο παίξιμο!), δείχνω πόσο εύκολο είναι να το μάθετε, αν είναι σωστά συντονισμένο! Σε αυτό το βίντεο παίζω μια ελληνική μελωδία χρησιμοποιώντας το σχετικό tablature στην οθόνη. Παίζω επίσης και την κλίμακα του G major περίπου σε 2 οκτάβες (13 σωλήνες μπαμπού).

Το Panflute ή Panpipe ή syrinx ή αυλός του Πανός, είναι ένα παραδοσιακό όργανο όπως η φλογέρα, ο ζουρνάς (Καραμούζα) κλπ.

Τα Panflutes κατασκευάζονται σε μια τονικότητα, σε μία ή περισσότερες οκτάβες, δηλαδή παίζεις μόνο μία κλίμακα, τη διατονική (κάθε σωλήνας κουρδίζεται στη θεμελιώδη συχνότητα). 

Πρόσφατα μία φίλη που επισκέφθηκε το Περού, μου έκανε δώρο ένα Siku Panflute (είχε διπλές σειρές σε ευθεία διάταξη. Δείτε τη διάταξη του εδώ).

Στην επάνω σειρά στους σωλήνες αναγραφόταν: D-F-A-C-E-G-B και

στην κάτω σειρά οι νότες: E-G-B-D-F-A.

Κοιτάζοντας τες, μου φαινόταν να είναι Λυδικός Τρόπος, αλλά και ο ήχος των σωλήνων δεν είχε καμία σχέση με την αναγραφή της νότας επ’ αυτών. Μάλλον προοριζόταν μόνο για σουβενίρ για τους τουρίστες!

Τελικά, αντί να το κρεμάσω στον τοίχο, το αποσυναρμολόγησα πλήρως και προσπάθησα να επανασυντονίσω τους σωλήνες, με έναν χρωματικό tuner κιθάρας στη θέση μικροφώνου και εναλλακτικά με τους τόνους που κατέγραψα από την G key diatonic harmonica μου! (δείτε το βίντεο μου εδώ)

Ο επανασυντονισμός των σωλήνων μπαμπού έγινε απομακρύνοντας σιγά - σιγά μέρος από την άνω ανοικτή πλευρά του σωλήνα χρησιμοποιώντας ένα μικρό πριόνι και σμυριδόπανο, μέχρι να πάρω περίπου τον σωστό τόνο (αλλά μόνο για τόνο που να βαίνει προς δίεση, επειδή προς ύφεση θα απαιτούταν επιμήκυνση του υπάρχοντα σωλήνα που θα πραγματοποιούνταν μόνο με κόλλημα ροδελών μπαμπού κατάλληλου μήκους).

Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας ένα καμπύλο ξύλο από το πίσω μέρος μιας καρέκλας (για ομαλή ολίσθηση στα χείλη) που έδωσα σε ένα ξυλουργικό κατάστημα για να το λεπτύνει και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας θερμαινόμενη σιλικόνη πάνω στο καμπύλο ξύλο, καθώς και μεταξύ των μπαμπού σωλήνων, τους τοποθέτησα όπως φαίνονται στο βίντεο μου.

Στο μέλλον, πειραματιζόμενος, θα αφαιρέσω την κλειστή πλευρά των σωλήνων από το "κακό" υλικό πλήρωσης και θα προσπαθήσω να χρησιμοποιήσω ένα κυλινδρικό ξύλινο έμβολο για στεγανό σφράγισμα (απλό ή με εύκολο και αφαιρούμενο συγκολλητικό ή περιτύλιγμα νήματος, για να είναι αεροστεγές) και όταν πετύχω την ακριβή συχνότητα, θα το κόψω έτσι ώστε να μπορώ να το μετακινώ μέσα / έξω, σε περιπτώσεις αλλαγών του καιρού.

Όπως είπα, ο πυθμένας του σωλήνα είναι κλειστός με κάποιο υλικό πάχους έως 1 cm, όχι ομαλό εσωτερικά (το έλεγξα με ένα μολύβι), επίσης μερικοί σωλήνες είχαν μικρή διαρροή αέρα και ο ήχος τους δεν ήταν καθόλου καθαρός ή δυνατός, παρά το πιο δυνατό φύσημα σε σχέση με άλλους σωλήνες!

Πιστεύω ότι αυτή η εσωτερικά ανώμαλη επιφάνεια γεμίσματος, επηρεάζει τόσο την ποιότητα όσο και τον όγκο του παραγόμενου ήχου!

Πρόσθεσα εξωτερικά πρόσθετη σιλικόνη, χρησιμοποιώντας θερμαντική σιλικόνη με πιστόλι και διόρθωσα τους διαρρέοντες αγωγούς.

 Η συγκόλληση που έκανα μεταξύ των σωλήνων με θερμαινόμενη σιλικόνη νομίζω ότι επηρεάζει και αυτή τον ήχο!

Φυσικά ανάλογα με το φύσημα, τον τρόπο με τον οποίο τοποθετείται στα χείλη, τη μορφή της κοιλότητας του στόματος, την αναπνοή από το διάφραγμα, λαμβάνω ενδείξεις στο tuner:

Είτε ακριβώς '' 0 '', είτε '' +/- '' έως και 40 σεντς και όπως είπα, κάποια που απαιτούσαν ύφεση δεν μπορούσαν να διορθωθούν.

Ελπίζω ότι οι σωλήνες που πωλούνται σε καταστήματα μουσικής, όπως ο αυλός της συνημμένης φωτογραφίας, ρυθμίζονται εργοστασιακά σωστά.

 Όσον αφορά τους αυλούς με πλαστικούς σωλήνες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, νομίζω ότι δεν θα έχουν τη γλυκύτητα του μπαμπού και θα είναι μάλλον για παιδιά.

Έτσι υπάρχει ένα πεδίο περαιτέρω πειραματισμού που πρέπει να γίνει, καθώς ένα επαγγελματικό Panpipe (βρήκα στο διαδίκτυο) κοστίζει περισσότερα από $ 350!

Τρόπος φυσήματος:

• Τοποθετούμε τα χείλη μας, όπως όταν χαμογελάμε.
• Δεν συμπιέζουμε το σωλήνα, αλλά τον κρατάμε χαλαρό ώστε να γλιστρά εύκολα στα χείλη μας.
• Προσπαθούμε να κρατήσουμε τον οποιοδήποτε σωλήνα ακριβώς κάτω από τη μύτη μας και να έχει μια παράλληλη ή μικρή κλίση με το κεφάλι μας.
• Φυσάμε σαν να φτύνουμε χωρίς σάλιο.
• Στην αρχή μετά το φύσημα μπορεί να αισθανόμαστε ζάλη. Σιγά σιγά θα το συνηθίσουμε. Το ίδιο συμβαίνει με όλα τα πνευστά όργανα. Απαιτείται υπομονή και επιμονή.
• Δείχνω τις νότες και κατά την αντίθετη φορά των δεικτών ωρολογίου, επειδή η εκμάθηση τέτοιων οργάνων είναι ευκολότερη χρησιμοποιώντας tablatures, όπως στο βίντεο που επισυνάπτεται, και κοιτώντας σε έναν καθρέφτη.
• Για παράδειγμα, μια tablature του τραγουδιού του Έλληνα Συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη «Στο περιγιάλι το κρυφό» είναι: (G '= G στην 2η Οκτάβα)

GBBBGABCBA – DGGEDCEDB – DG’DF#EF#G’EDCBCB

- DF#EDCBCB