Τι Συνέβη τον Οκτώβριο;

Ο Οκτώβριος είναι ο δέκατος μήνας του Γρηγοριανού ημερολογίου με διάρκεια 31 ημερών. Η ονομασία του προέρχεται από τη Λατινική λέξη octo (= οκτώ), επειδή στο αρχαίο Ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο όγδοος στη σειρά μήνας. Στη συνέχεια πήρε τη δέκατη θέση, αλλά δεν άλλαξε ποτέ το όνομά του. Στην αρχαία Ρώμη, στα μέσα του Οκτωβρίου, στους Ειδούς Οκτωβρίου όπως ονομάζονταν, οι Ρωμαίοι θυσίαζαν στο Πεδίον του ¶ρεως (Campus Martius) έναν εξιλαστήριο ίππο για να προκόψουν τα σπαρτά. Το αίμα του “Οκτωβρίου Ίππου” αναμιγνυόταν από τις Εστιάδες, τις ιέρειες της Θεάς Εστίας (Vesta), με τη στάχτη των βοδιών που είχαν θυσιαστεί στη γιορτή των Βουφονίων (αντίστοιχη της μεγάλης Αθηναϊκής γιορτής τον μήνα Σκιροφοριώνα) και το μίγμα αυτό αποτελούσε καθαρτήρια προσφορά στη γιορτή των Παλιλίων στις 21 Απριλίου.

Από τις 5 έως τις 12 Οκτωβρίου, δηλαδή για μια ολόκληρη εβδομάδα, τελούνταν στη Ρώμη προς τιμήν του αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου μεγαλοπρεπείς γιορτές με τελετές και αγώνες στον Ιππόδρομο. Η γιορτή καθιερώθηκε το 19 π.Χ. κατά τη θριαμβευτική επιστροφή του Αυγούστου από την Ανατολή μετά τις εκεί νικηφόρες εκστρατείες του. Εντεταλμένοι ιερείς, οι Αυγουστάλιοι, είχαν επιφορτιστεί με την διατήρηση της λατρείας του Ρωμαίου αυτοκράτορα και του γένους των Ιουλίων (gens Julia)


Στον Οκτώβριο αναφέρεται και το αρχαιότερο γνωστό ακιδογράφημα. Ακιδογραφήματα ονομάζουμε τις πρόχειρες ακαλαίσθητες επιγραφές που γράφτηκαν με αιχμηρή ακίδα στους κίονες του Παρθενώνα και σε άλλα αρχαία μνημεία. Αν και έργο βέβηλων, κάποιες από τις επιγραφές αυτές αποδεικνύονται χρήσιμες, καθώς αναφέρονται σε ιστορικά περιστατικά και μας πληροφορούν έτσι για σημαντικά γεγονότα της ιστορίας της πόλης των Αθηνών δίνοντας συνήθως και χρονολόγηση. Κάποτε, τα ακιδογραφήματα αυτά, είναι και η μοναδική ιστορική πηγή για τα γεγονότα που αναφέρουν. Αρχαιότερο λοιπόν από όλα τα γνωστά ακιδογραφήματα, θεωρείται αυτό που χαράχτηκε στη μνήμη του επισκόπου Ανδρέα (7ος μ.Χ. αιώνας).

Εντοπίστηκε στον Παρθενώνα και είναι το παρακάτω:

+ Μ ΟΚΤΩΒΡΙΩ ΙΕ ΗΜΑ
+ ΙΝΔΖ ΕΤΕΛΙΩΘΗ
+ ΑΝΔΡΕΑC Ο ΑΓΙΩ
ΗΜ ΕΠΙCΚ ΕΤΟΥC CΤCΒ

Δηλαδή: “ Μηνί Οκτωβρίω ΙΕ’ Ημέρα 1, Ινδικτιώνος Ζ’ Ετελειώθη Ανδρέας ο Αγιώτατος ημών Επίσκοπος, έτους ΣΤΣΒ’ ”.
Έχουμε έτσι την ενδιαφέρουσα πληροφορία ότι κατά τον 7ο μ.Χ. αιώνα, οι Αθηναίοι χρησιμοποιούσαν τον μήνα Οκτώβριο, ανέφεραν τις Ινδικτιώνες και χρονολογούσαν από τη γέννηση του Ιησού με την Αρχαία Ελληνική αρίθμηση.

Ο Οκτώβριος ή Οκτώβρης αναφέρεται συχνά από τον λαό ως Αϊ – Δημήτρης ή Αϊ – Δημητριάτης από τη γιορτή του Αγ. Δημητρίου στις 26 του μήνα. Η γιορτή αυτή που θεωρείται από τον λαό μας ως ορόσημο του χειμώνα, συνδυάζεται με τη γιορτή του Αγ. Γεωργίου στις 23 Απριλίου. Στο γεωργικό καλαντάρι οι δύο αυτές γιορτές, αποτελούν τις χρονικές τομές που χωρίζουν το έτος σε δύο ίσα μέρη, στο χειμερινό και στο θερινό εξάμηνο αντίστοιχα.

Το πιο σημαντικό δώρο του Οκτώβρη στους γεωργούς, είναι οι πολλές βροχές του, γι’ αυτό και σε πολλά μέρη ονομάζεται Βροχάρης. Οι βροχές αυτές θεωρούνται ευεργετικές και γι’ αυτό ο λαός λέει: “Οκτώβρης και δεν έσπειρες, οκτώ σακιά δεν γέμισες”. Μήνας τις σποράς ο Οκτώβρης, λέγεται και Σποριάτης, Σποριάς και Σπαρτός, ονομασίες που τις συναντάμε και στον Νοέμβριο, αφού η σπορά είναι μια παρατεταμένη διαδικασία.

Οι Λατίνοι αγρότες επίσης, ονόμαζαν τον Οκτώβρη Sementillius (=Σποριάτη) από το Semen (=Σπόρος). Σε διάφορα μέρη ο Οκτώβριος λέγεται και Μπρουμάρης (Ομιχλώδης, Σκοτεινός), μια ονομασία όμως, που τη συναντάμε πιο συχνά για τον Δεκέμβριο, από το Λατινικό Bruma που σημαίνει την μικρότερη ημέρα, ή αντίστοιχα την μεγαλύτερη νύχτα (22 Δεκεμβρίου). Σε άλλα μέρη λέγεται και Παχνιστής, από την πάχνη που πέφτει στους αγρούς.

Τέλος η παράδοση συνδέει τον Οκτώβριο με την Γρηγοριανή μεταρρύθμιση του ημερολογίου. Όταν ο Πάπας Γρηγόριος ο 13ος αποφάσισε να εφαρμόσει το 1582 μ.Χ. την αλλαγή του Ιουλιανού ημερολογίου, έπρεπε από κάποιον μήνα να αφαιρεθούν 10 ημέρες που από την εφαρμογή του Ιουλιανού ημερολογίου από το 45 π.Χ. έως το 1582 μ.Χ. είχαν μετρηθεί, χωρίς στην πραγματικότητα να έχουν διανυθεί. Αυτό το παράδοξο, προέκυψε από το ότι το πολιτικό έτος του Ιουλιανού ημερολογίου, ήταν λίγο μεγαλύτερο από το τροπικό έτος των εποχών. Για αυτή την αλλαγή, ο “κλήρος” έπεσε στον Οκτώβρη. Συγκεκριμένα, την Πέμπτη 4 Οκτωβρίου του 1582 μ.Χ. δεν την διαδέχθηκε η 5, αλλά η 15 Οκτωβρίου του ιδίου έτους. Διαλέχτηκε δε για την αλλαγή αυτό το δεκαήμερο, επειδή δεν περιείχε σπουδαίες γιορτές αγίων, ούτε ιδιαίτερες γιορτές του τυπικού της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Έτσι, οι ημερομηνίες 5 έως 14 Οκτωβρίου του 1582 μ.Χ. στο Γρηγοριανό ημερολόγιο, δεν υφίστανται στην ιστορία.

*** ΓΕΓΟΝΟΤΑ

* 2004:
-Πραγματοποιείται με μεγάλη επιτυχία το 1ο live του Musiceaven, στο Rock Café