Ο Σταυρός Του Νότου του Μικρούτσικου σε όλη την Ελλάδα...

Τα δημοφιλή έργα του Θάνου Μικρούτσικου Σταυρός του Νότου – Γραμμές των Οριζόντων» σε ποίηση Νίκου Καββαδία πρωταγωνιστούν για άλλη μια φορά στο μουσικό γίγνεσθαι της Ελλάδας. Μετά την πρωτοφανή επιτυχία των έξι παραστάσεων στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών τον Μάρτιο, ο συνθέτης θα επαναλάβει τις εμφανίσεις του το καλοκαίρι σε πόλεις της Ελλάδας.

Το έργο παρουσιάζεται για πρώτη φορά ολοκληρωμένο εικοσιπέντε χρόνια μετά την πρώτη εκδοχή του «Σταυρού του Νότου» και δεκατέσσερα μετά την εμπλουτισμένη εκδοχή «Γραμμές των Οριζόντων». Δύο έργα που έτυχαν της απόλυτης αποδοχής του κοινού, καθώς έχουν διατεθεί μέχρι σήμερα σε επτακόσιες περίπου χιλιάδες αντίτυπα, αριθμός πρωτοφανής στα χρονικά αλλά και στα ελληνικά δισκογραφικά δεδομένα. Τραγούδια που ερμηνεύτηκαν από πολλούς τραγουδιστές αλλά κυρίως που αγαπήθηκαν και από την τρίτη γενιά Ελλήνων από τότε που παρουσιάστηκαν.
Η ολοκληρωμένη απόδοση αυτού του έργου συνδυάζει την ιστορική ερμηνεία, του πρώτου διδάξαντος, Γιάννη Κούτρα, με την πρώτη επαφή με το έργο, τριών νέων και σημαντικών ερμηνευτών. Εκτός του Γιάννη Κούτρα, ο συνθέτης επέλεξε 3 σημαντικούς ερμηνευτές οι οποίοι ανήκουν στη νεότερη γενιά: τον τραγουδιστή Γιάννη Κότσιρα και τους τραγουδιστές-τραγουδοποιούς Λαυρέντη Μαχαιρίτσα και Χρήστο Θηβαίο. Οι τέσσερίς τους μαζί με τον ίδιο το συνθέτη είναι οι ερμηνευτές του κύκλου Σταυρός του Νότου – Γραμμές των Οριζόντων.


Το συνολικό πρόγραμμα των συναυλιών περιλαμβάνει και ένα αφιέρωμα στα “μεγάλα” τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου.
Τους συνοδεύουν κάποιοι από τους σπουδαιότερους Έλληνες σολίστες:
Θύμιος Παπαδόπουλος Πνευστά
Γιώτης Κιουρτσόγλου Ηλεκτρικό Μπάσο
Βάσω Δημητρίου Κιθάρες
Νίκος Καπηλίδης Ντραμς
Ίρις Λουκά Βιολί
Γιώργος Μπεχλιβάνογλου Κιθάρες
ένα κουαρτέτο εγχόρδων
Και ο Θάνος Μικρούτσικος στο Πιάνο

Το πρόγραμμα της περιοδείας έχει ως εξής:

ΑΘΗΝΑ.
ΘΕΑΤΡΟ ΒΡΑΧΩΝ ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ,
ΔΕΥΤΕΡΑ 22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ.

ΠΑΤΡΑ.
ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΣΤΡΟΥ ΣΤΟ ΡΙΟ,
ΤΕΤΑΡΤΗ 24 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ.

ΡΟΔΟΣ.
ΓΗΠΕΔΟ ΔΙΑΓΟΡΑ,
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 26 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

ΛΑΡΙΣΑ.
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΗΠΟΘΕΑΤΡΟ ΑΛΚΑΖΑΡ,
ΠΕΜΠΤΗ 15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ.
ΘΕΑΤΡΟ ΓΗΣ,
ΣΑΒΒΑΤΟ 17 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΡΑΚΛΕΙΟ.
ΠΑΓΚΡΗΤΙΟ ΣΤΑΔΙΟ,
ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

Τηλέφωνο πληροφοριών 2106454360


Ένα Site με πληροφορίες για την περιοδεία (δημοσιεύματα, συνεντεύξεις, νέα)...

[ Το μήνυμα επεξεργάστηκε από: VAGHALF on 06-08-2005 00:44 ]


[ Το μήνυμα επεξεργάστηκε από: VAGHALF on 06-08-2005 10:27 ]

Με αφορμή την καλοκαιρινή περιοδεία του για το "δίδυμο" έργο του "Ο Σταυρός Του Νότου" / "Γραμμές Των Οριζόντων" ο σπουδαίος συνθέτης μας παραχώρησε μια συνέντευξη - ποταμό όπου μιλάει, με ασυνήθιστη ειλικρίνεια, για τους πάντες και τα πάντα: Τη σχέση του με την ποίηση του Νίκου Καββαδία, τη δυνατότητα ή μη ύπαρξης πολιτικού τραγουδιού στην εποχή μας, το "δίλημμα" ανάμεσα στη λαϊκή και τη λόγια μουσική δημιουργία, τη θέση του ως καλλιτεχνικού διευθυντή στις εκδηλώσεις της Πάτρας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης την επόμενη χρονιά και τι ελπίζει να επιτύχει μέσα από αυτή τη διοργάνωση, τις σημερινές δυσμενείς διεθνείς συγκυρίες αλλά και τη διασύνδεση πολιτισμού και πολιτικής...

Συνέντευξη στον Σάκη ΜΑΝΤΖΑΝΑ

* \Η τρίτη προσέγγισή σας στο έργο, μετά από τις δύο πρώτες δισκογραφημένες, έγινε απλά επειδή οι συναυλίες στο Μέγαρο Μουσικής σας έδωσαν μια καλή ευκαιρία για μια ολοκληρωμένη παρουσίαση του ή ήταν μια δική σας εσωτερική ανάγκη να τοποθετηθείτε και πάλι απέναντι του;\

Με τα τραγούδια που έγραψα σε ποίηση Νίκου Καββαδία έχω μία διαρκή σχέση τριάντα και πλέον χρόνων. Όσο και αν οι συναυλίες στο Μέγαρο και κυρίως η ολοκληρωμένη παρουσίαση τους ήταν ένα σημαντικό γεγονός για εμένα δεν είναι αυτός ο λόγος για τον οποίο ασχολήθηκα ξανά μαζί τους αλλά και για την επανακυκλοφορία τους σε CD και βινίλιο που θα γίνει τον Σεπτέμβριο. Υπάρχει από την εποχή της σύνθεσης (1977) και πρώτης έκδοσης (1979) τους μία μόνιμα καινούργια προσέγγιση από την μεριά μου και αυτό ήλθε από μόνο του. Ήδη το 1981 έπαιζα αρκετά από τα τραγούδια του "Σταυρού Του Νότου" "αλλιώς". Έφτασα το 1984 να κάνω δίωρες συναυλίες με έξι μόνον από αυτά, δηλαδή διαρκούσε το καθένα 20 περίπου λεπτά. ¶λλαζα ενορχηστρώσεις αλλά κάποιες φορές "πείραζα" και μελωδίες και αρμονίες ή αλλοίωνα ρυθμούς. Και το εκπληκτικό ήταν ότι και το κείμενο και το αρχικό μουσικό υλικό ανέχονταν αυτό το θράσος μου! Αυτές οι συνεχείς επανατοποθετήσεις συμβαίνουν αβίαστα, αυτό το διαβεβαιώνω... Και, κατά τα φαινόμενα, θα εξακολουθήσουν και στο μέλλον. Πρόκειται για μια πολύ δυνατή σχέση...

* \Αλλαξε το ίδιο και η θεώρηση σας απέναντι στην ποίηση του Καββαδία κατά τη διάρκεια όλης αυτήςτης πορείας ή όχι;\
Οφείλω να πω ότι την περίοδο 1977–79 δεν ήξερα τι ακριβώς είχα στα χέρια μου. Και, παρότι πίστευα στα τραγούδια μου, δεν μπορούσα να φανταστώ την πορεία τους... Να είναι δηλαδή σήμερα έτοιμα να γίνουν κτήμα της τρίτης κατά σειρά γενεάς και να πλησιάζουν οι διάφορες κυκλοφορίες τους το ένα εκατομμύριο αντίτυπα! Σε ό,τι αφορά τη θεώρησή μου απέναντι στην ποίηση του Καββαδία, αυτή παραμένει η ίδια από τις αρχές της δεκαετίας του '80. Δεν είδα ποτέ τον Καββαδία ως ποιητή της θάλασσας που περιγράφει την ζωή των ναυτικών. Αυτή η λανθασμένη αντίληψη κυριαρχούσε στους φιλολογικούς κύκλους μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο με αποτέλεσμα ο Καββαδίας να θεωρείται "μικρός ποιητής", ενίοτε στιχοπλόκος ημερολογίου. Έτσι συμβαίνει όταν κάποιοι παραμένουν στο "φαίνεσθαι" και αδιαφορούν για το "είναι".

Δεν κατάλαβαν τότε ότι η θάλασσα και ο ναυτικός ήταν πρόσχημα για τον Καββαδία. Ότι ήταν το πεδίο πάνω στο οποίο ξεφύτρωνε μαγικά το όνειρο και οργίαζε η φαντασία... Οι εικόνες που εκκινούσαν από τον ρεαλισμό αποκτούσαν το "υπερ-" όταν φανταζόταν εκείνον ή εκείνη να χορεύει πάνω στο φτερό του καρχαρία. Όταν ο ωκεανός έχανε την μανία του και τον λυπόσουν για την μοναξιά του. Όταν τρόχιζε τα σπαθιά του λόγου που μ' αρέσουν, παρέα με τους έτερους "ναυαγιστές" του κόσμου τούτου. Όταν του Ταύρου ο Πικάσο ρουθούνιζε βαριά και έκανε παρέα με το παιδί του Modigliani. Πώς να καταλάβουν οι άμοιροι κριτικοί τον Νίκο καβάλα στα άλογα του Chagall, να λύνει το άστρο του Αλμποράν μαζί με την χαρτορίχτρα; Αυτό όμως το κατάλαβαν με την μία οι νέοι και τότε και τώρα και προσπαθούν με αυτά τα τραγούδια, με την ποίηση του Καββαδία, να ξεφύγουν από την μίζερη πραγματικότητα και να ονειρεύονται το αδύνατο.

* \Διακρίνετε και μια πολιτική διάσταση στο έργο του Καββαδία ή η αγωνία του είναι μόνο προσωπική και υπαρξιακή;\
Κάθε μεγάλο έργο τέχνης έχει σαφώς μία πολιτική διάσταση. Σε ό,τι αφορά στις ημέρες μας, όπου κυριαρχεί το ευτελές και μόνο, το σπουδαίο έργο του Καββαδία είναι και από πολιτική άποψη χρήσιμο αφού η έννοια του "πολιτικού" έργου τέχνης σήμερα είναι πλέον διαφορετική. Όμως η κύρια διάσταση του έργου του είναι περισσότερο προσωπική και ωθεί σε φυγή από τη σκληρή και βάρβαρη πραγματικότητα. Σταματώ εδώ γιατί η πλήρης απάντηση θα απαιτούσε τη συγγραφή βιβλίου!

* \Κατά την προσωπική μου γνώμη, μετά από τον Μίκη Θεοδωράκη, είστε ο δημιουργός που, περισσότερο ίσως από οποιονδήποτε άλλον, έδωσε οντότητα, ούτως ειπείν περιεχόμενο αλλά και νόημα, στο πολιτικό τραγούδι. Σήμερα, που τα στεγανά του παρελθόντος έχουν ομολογουμένως καταπέσει αλλά και οι ιδεολογίες έχουν καταρρεύσει, μπορεί κατά την άποψη σας να υπάρξει αμιγώς πολιτικό τραγούδι;
Εχει χώρο για να αναπνεύσει, λόγο να αρθρώσει αλλά και ευήκοα ώτα για να το δεχθούν;\

Κατ' αρχήν πολιτικό τραγούδι υπάρχει από την "άλλη όχθη". Είναι το τυποποιημένο "new lifestyle" τραγούδι που γράφεται από τους διάφορους Φοίβους και τις Γερμανού και τραγουδιέται από τους Μαζωνάκηδες και τις Παπαρίζου του κόσμου τούτου. Γιατί αυτό που προτείνει είναι η εμπέδωση ενός μηνύματος, ότι όλα είναι καλά σε αυτή την κοινωνία. Εσύ, νεαρέ, δεν χρειάζεται να παλέψεις μόνος σου για ένα καλύτερο κόσμο... Κοίτα αυτόν στη limo, τον άλλο με το cabrio εκεί στη Μύκονο με το μοντέλο, εκείνον με την τσάντα του γιάπη. Αυτή την κοινωνία πρέπει να εμπεδώσουμε. Όλα καλά! Αυτό είναι το πιο σκληρό πολιτικό τραγούδι που γράφτηκε από την μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Το δικό μου και του Μπίρμαν -"Έτσι κι αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη..."- ήταν μια ευχή (που δυστυχώς επιβεβαιώθηκε μόνον ως προς το χρώμα του αίματος). Το ευτελές σημερινό είναι η εμπέδωση της πραγματικότητας –με τη βοήθεια της εικόνας– πάση θυσία. Για το δικό μας πολιτικό τραγούδι, το τραγούδι του μέλλοντός μας, θα συζητήσουμε στο μέλλον. Σας το υπόσχομαι!

* \Σε πρόσφατη συνέντευξη ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας είπε ότι θεωρεί αναπόφευκτη, σχεδόν νομοτελειακή, την κυριαρχούμενη από τα τηλεοπτικά reality μουσική πραγματικότητα που βιώνουμε σήμερα αλλά και ότι αισιοδοξεί για το μέλλον βλέποντας νέα παιδιά να προστίθενται στο "παραδοσιακό" ακροατήριό του. Συμφωνείτε με αυτές τις εκτιμήσεις του;\

Είναι σωστές και οι δυο παρατηρήσεις του Λαυρέντη αλλά δεν συμμερίζομαι την αισιοδοξία του. Όσο κυριαρχεί η εικόνα και ο καθημερινός οχετός που αυτή εκπέμπει δεν μπορούμε να αισιοδοξούμε. Να προσπαθούμε να δημιουργούμε ρωγμές και νησίδες αναπνοής αλλά οι συνήθειες του κόσμου –που του επιβάλλονται– δεν μας εμπεριέχουν. Και σε ότι με αφορά θα κάνω μέχρι τέλους τέχνη, με κεφαλαίο "τ" και με τις προϋποθέσεις μου. Και δεν θα αφήσω να με τρομοκρατεί κανένας "ΑΟΥ" και καμία "ΑΗ". Θα ασκώ ιδεολογική τρομοκρατία στα υποπροϊόντα, έστω και αν χρειαστεί να ξανασπάσω τα τζάμια στη Βασιλίσσης Σοφίας!

* \Είστε από τους δημιουργούς που εξέφρασαν κυρίως την λόγια μουσική παράδοση, πατώντας μάλιστα σε μια πολύ ισχυρή, θεωρητική τε και πρακτική, ανάλογη παιδεία. Ποια είναι όμως η σχέση σας με τους αυτοδίδακτους ομοτέχνους σας; Πιστεύετε ότι μπορεί να προκύψει κάτι πολύ καλό από έναν μουσικό "του δρόμου", ο οποίος δεν έχει πολλές γνώσεις αλλά μόνον αυθορμητισμό και ένστικτο;\

Έχουν προκύψει και προκύπτουν σπουδαία πράγματα από αυτοδίδακτους μουσικούς του δρόμου και η σχέση μου μαζί τους είναι άριστη... Βεβαίως η γνώση είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για να μπορεί κάποιος να γράφει συνεχώς σπουδαία έργα. Δείτε το ως γράφημα: Υποθέστε ότι η γνώση είναι ένας κύκλος και το ταλέντο λειτουργεί εντός αυτού. Όσο ο κύκλος μεγαλώνει τόσο το ταλέντο έχει περισσότερο χώρο να αναπτυχθεί και να δώσει αποτελέσματα. Όταν ο κύκλος είναι μικρός τότε το ταλέντο ασφυκτιά και επαναλαμβάνει τα ίδια και τα ίδια, όσο μεγάλο και αν είναι... Οι μουσικοί του δρόμου μπορούν να δώσουν ακόμα και αριστουργήματα αλλά κυρίως ως διάττοντες αστέρες. Για να αποφύγω όμως την παρεξήγηση, όταν μιλώ για γνώση δεν εννοώ μόνο τη δυτική εκδοχή της. Στην Ανατολή υπάρχουν οργανοπαίχτες με τέλεια γνώση του οργάνου τους αλλά αυτοδίδακτοι. Αυτό είναι μία σημαντική μορφή γνώσης η οποία μπορεί να διευρύνεται συνεχώς...

* \Παρ' ότι στο παρελθόν είχατε δηλώσει ότι δεν επιθυμούσατε να αναλάβετε ξανά τέτοιους "θώκους", βρεθήκατε στο τιμόνι της Πάτρας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Ηταν μόνον η αγάπη σας για την πόλη που σας ώθησε σε αυτή την απόφαση; Ποιες είναι οι κυριότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζετε αυτή τη στιγμή ως προς τη διοργάνωση;\

Νομίζω ότι δεν εννοούσα τέτοιους "θώκους", αλλά σε κάθε περίπτωση καλό είναι να μην μιλάει κανείς αφοριστικά για το μέλλον. Η κάθε νέα συγκυρία είναι απρόβλεπτη... Η αγάπη μου για την πόλη μου είναι ασφαλώς ένας σοβαρός λόγος για την ανάληψη της καλλιτεχνικής διεύθυνσης του θεσμού αλλά όχι ο μοναδικός. Το στοίχημα για την Πάτρα ήταν και είναι μεγάλο, είναι ίσως η μεγαλύτερη ευκαιρία που της παρουσιάζεται μετά την μεταπολεμική αποβιομηχανοποίηση της. Οι –τεράστιες– δυσκολίες του εγχειρήματος είναι τρεις: α) Τα σφιχτά οικονομικά πλαίσια. β) Η έλλειψη υποδομών και γ) Η άγνοια και ο χωρίς όρια λαϊκισμός μεγάλου μέρους του πολιτικού δυναμικού της πόλης που, μαζί με κάποιους παραγοντίσκους του τοπικού Τύπου, φωνασκούν προσπαθώντας να εξυπηρετήσουν μικροσυμφέροντα, αδιαφορώντας ή μη κατανοώντας το συμφέρον της πόλης. Σε μία Πάτρα αναπτυσσόμενη και με θεσμούς εγγεγραμμένους σε ευρωπαϊκό πεδίο οι τύποι αυτοί δε θα έχουν ρόλο, σε όλη τους τη ζωή θα ανακυκλώνουν την μιζέρια τους. Στο χέρι των πολιτών της Πάτρας είναι να μην τους αφήσουν να καταστήσουν την πόλη οριστικά μίζερη...

* Ποιες θα ήταν οι φιλοδοξίες σας για έναν τέτοιο θεσμό υπό ιδανικές συνθήκες και, αντίστοιχα, τι θεωρείτε τώρα εφικτό να γίνει;\

Υπάρχουν περιπτώσεις –και μια ανάλογη είναι και της Πάτρας– που για να υπάρξει τα επόμενα είκοσι χρόνια υψηλού επιπέδου καλλιτεχνική παραγωγή, θεσμοί κ.λπ. πρέπει να υπάρξει και σύνδεση ανάπτυξης και πολιτισμού, άλλος δρόμος δεν υπάρχει. Οι επιδοτήσεις ήσαν πάντοτε ελλιπείς, τώρα σε ευρωπαϊκή κλίμακα μειώνονται συνεχώς. Αν κάποιος λοιπόν αγαπάει πραγματικά την τέχνη και τον πολιτισμό πρέπει να συμβάλλει στην εύρεση και άλλων δρόμων, το να διαμαρτύρεται ενάντια στην κρατική αδιαφορία και ανεπάρκεια δεν αρκεί. Η Πάτρα έχει στρατηγικά πλεονεκτήματα μεγαλύτερα από κάθε άλλη ευρωπαϊκή πόλη ανάλογου μεγέθους. Βρίσκεται στο κέντρο του ιστορικού τριγώνου Δελφοί – Ολυμπία – Αργολική γη. Την ίδια στιγμή από το λιμάνι διέρχονται ενάμισυ εκατομμύριο άνθρωποι ανά έτος χωρίς κανείς να σταματά στην πόλη έστω για μισή ώρα ενώ από το 2012 υπολογίζεται ότι θα περνούν δυόμισυ εκατομμύρια. Η γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου με εκατομμύρια διερχόμενους είναι από τα σημαντικότερα τεχνολογικά επιτεύγματα. Αν τα πλεονεκτήματα αυτά, με την ευκαιρία του 2006, αρχίσει να τα επικοινωνεί στην Ευρώπη και να τα γνωστοποιεί ενώ παράλληλα μέχρι το 2010 ολοκληρώσει τις πολιτιστικές υποδομές (κάτι που έχει αρχίσει να γίνεται και ελπίζω ότι η κυβέρνηση θα τηρήσει τις υποσχέσεις της μέχρι τέλους...) τότε μένει μόνον ένα πράγμα:
Να δημιουργηθούν κατά την διάρκεια του έτους δύο έως τέσσερις θεσμοί ευρωπαϊκής εμβέλειας έτσι ώστε να ξεκινήσει η ανάπτυξη της Πάτρας και της περιοχής μέσω του πολιτισμού και, ακολούθως, οι θεσμοί αυτοί να συνεχίσουν να αναπτύσσονται. Θα μπορούμε να μιλάμε για μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ της περιοχής και συνεπώς για μιαν άλλη Πάτρα...
Παρ' όλες τις καθυστερήσεις το στοίχημα αυτό παραμένει ζωντανό γι' αυτό παραμένω και εγώ εκεί. Και μαζί με τους συνεργάτες μου φτιάχνουμε ένα πρόγραμμα όχι του τύπου "πλίνθοι και κέραμοι..." - έστω και φανταχτεροί...- αλλά με ενότητες από τις οποίες να μπορούν να προκύψουν οι θεσμοί του αύριο. Αν δεν υπάρξει κάποια νέα -θανατηφόρα– καθυστέρηση είναι αισιόδοξος ότι το πρόγραμμα του 2006 θα έχει χαρακτήρα και πρωτοτυπία, μακριά από την κατά κανόνα κενότητα του "λαμπερού" γεγονότος.

* \Ενώ όμως συζητάμε για τέτοια θέματα φανατικοί φονταμενταλιστές ανατινάσσονται σε όλα σχεδόν τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, παρασύροντας μαζί τους στο θάνατο εκατοντάδες άλλους. Πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρξει φυγή από αυτό τον κύκλο της βίας και του αίματος στον οποίο έχουμε παγιδευθεί;\

Δεν αισιοδοξώ ότι θα ξεφύγουμε εύκολα... Ο φονταμενταλισμός της βίας βρίσκει έδαφος και πατάει επάνω στις αδικίες των ισχυρών της γης. Το παλαιστινιακό αίφνης είναι άλυτο δεκάδες χρόνια... Όσο υπάρχουν προβλήματα και αίμα στην Παλαιστίνη, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και όπου αλλού τόσο θα συνεχίζεται ο κύκλος της βίας και του αίματος σε όλη τη γη.

* \Αν είχατε τη δυνατότητα τι θα επιλέγατε: Τον λεγόμενο "πολιτικό πολιτισμό" ή τον πολιτισμό, σε κάθε του έκφανση, ως έμπρακτη άσκηση πολιτικής;\

Ανεπιφύλακτα το δεύτερο... Ο "πολιτικός πολιτισμός" στρογγυλεύει τα φλέγοντα ζητήματα και κάποιες φορές χρησιμοποιείται για να ανακόψει τις λαϊκές αντιστάσεις. Ξέρετε, είναι ωραίο να έχεις τρόπους όταν τρως σε κάποιο δείπνο. Όταν όμως δεν έχεις να φας τι να τους κάνεις τους τρόπους;
Εύλογη απορία, από αυτές που επιδέχονται μόνον μία απάντηση...

"Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία..."

Τώρα είναι στην Σέριφο για διακοπές (λέει ότι εκεί πηγαίνει τα τελευταία χρόνια)...