Οι Τροβαδούροι της Rock: Nick Drake

Εισαγωγή:

Ήταν ευγενικός και γοητευτικός. Ήταν ο άνθρωπος που έλεγε πιο λίγα λόγια και από τα λίγα. Προτιμούσε να εκφράζεται μέσα από τα τραγούδια του και ήθελε να αλλάξει τον κόσμο. Πέθανε χωρίς να αφήσει κανένα σημείωμα. Μυστηριώδης και μοναχικός, με ελάχιστες εμφανίσεις μπροστά στο κοινό, συγκρίθηκε με τον Van Morrison και τον Donovan, αλλά σίγουρα το στυλ του ήταν προσωπικό και μοναδικό. Ηχογραφούσε στριμωγμένος σε μία γωνία και τραγουδούσε κοιτάζοντας τον τοίχο για να αποφεύγει έτσι να κοιτάξει τα μάτια του οποιουδήποτε βρίσκονταν μέσα στο στούντιο εκείνη την ώρα.

Έγραψε μερικά από τα πιο εντυπωσιακά τραγούδια που ακούστηκαν ποτέ και ήταν τροβαδούρος με όλη τη σημασία της λέξης. Ήταν εξαιρετικός και είναι ακόμα και τώρα που λείπει από το μουσικό μας τοπίο. Το ταλέντο του αγνοήθηκε κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής του και ο ίδιος έγινε ευρύτερα γνωστός μετά την αυτοκτονία του. Στον τάφο του, στο Tanworth-in-Arden, θα δει κανείς ακόμα και σήμερα βραχιόλια, δαχτυλίδια, φυσαρμόνικες, φωτογραφίες, πράγματα δηλαδή που του αφήνουν οι θαυμαστές του.

Ο Nick είναι ένας μύθος και πάρα πολλοί άνθρωποι δεν ξέρουν ούτε καν ότι υπήρξε. Ήταν ταλαντούχος, ενδοσκοπικός και αποκάλυψε ένα μεγάλο μέρος του “σκοταδιού του” μέσα από τα τραγούδια του. Επηρεασμένος πάρα πολύ από τον Dylan και με τα περισσότερα τραγούδια του να είναι μελαγχολικά όχι μόνο στο στίχο, αλλά και στη φωνή και στον τρόπο του τραγουδίσματός του, η κληρονομιά που μας άφησε δεν είναι μεγάλη. Τρία albums όλα κι όλα και τέσσερα τραγούδια που τα κυκλοφόρησαν οι εταιρίες 13 χρόνια μετά το θάνατό του μαζί με κάποια μισοτελειωμένα για να κάνουν ένα τέταρτο.

Ο Nick δεν είναι σε καμία περίπτωση για χαρές και πανηγύρια. Η μοναξιά, η ερημιά και η μελαγχολία είναι σε πρώτη διάταξη μέσα στα στιχάκια και στις μελωδίες του.

Βιογραφία:

Ο Nick γεννήθηκε στις 18 Ιουνίου του 1948 στη Burma και πέθανε στο Birmingham στις 25 Νοεμβρίου του 1974. Το 1952 οι Drakes μαζί με τον 4χρονο Nick και την 8χρονη Gabrielle μετακόμισαν στην Αγγλία, στο Tanworth-in-Arden κοντά στο Birmingham. Ο Nick τα πήγε καλά στο σχολείο του στο Marlborough και αργότερα στο πανεπιστήμιο του Cambridge, αλλά όλοι έλεγαν ότι είναι φτιαγμένος για μεγάλα πράγματα. Τα τραγούδια που προσδιόρισαν το μουσικό του ύφος, τα έγραψε στο Aix-en-Provence το 1967. Η καριέρα του ξεκίνησε λίγες εβδομάδες μετά από το “River Man”, ένα βράδυ στο Camden Roundhouse που έπαιξε support στους Country Joe and the Fish. Στο κοινό ήταν και ο Ashley Hutchings που έπαιζε μπάσο με τους Fairport Convention, ο οποίος τον προώθησε στον μάνατζερ Joe Boyd που τον πήγε στην Island records. Ξεκίνησε έτσι τις ηχογραφήσεις των τραγουδιών για το πρώτο του album, αυτό που θα ονομαζόταν Five Leaves Left και τον Σεπτέμβριο του 1969 ήρθαν οι πρώτες κριτικές για το album, αλλά ταυτόχρονα, ξεκίνησαν και οι υποχρεώσεις.

Ο Nick όμως, ήταν σκοτεινός, σιωπηλός, συνεσταλμένος και αντικοινωνικός. Απέφευγε τον τύπο και τις ζωντανές εμφανίσεις και όταν έπαιζε δεν κοιτούσε ποτέ το κοινό του. Ελάχιστοι ήταν οι άνθρωποι που μπορούσαν να τον πλησιάζουν. Εκτός από τον Boyd, ήταν και οι John & Beverley Martyn.

To 1970 σταμάτησε τα lives (που κι’ αυτά ήταν σπάνια) και έστειλε στην Island τα τραγούδια για το δεύτερο album ……..ταχυδρομικά!!! Οι άνθρωποι της Island δεν τον ξαναείδαν ποτέ. Κυκλοφόρησαν το Bryter Layter και στα 1972 το Pink Moon αλλά χωρίς lives να υποστηρίζουν το δίσκο, οι πωλήσεις ήταν ελάχιστες. Όσο δε για το Pink Moon, έσπασε τα ταμεία 26 χρόνια αργότερα (!!!!!) εξ αιτίας μιας διαφήμισης της Volkswagen. Το καλοκαίρι του 1974 πήγε για λίγο στο Παρίσι και φιλοξενήθηκε από την Γαλλίδα τραγουδίστρια Françoise Hardy και όταν γύρισε, έκανε μία τελευταία προσπάθεια να κοντρολάρει τη ζωή του.

Nick: Αφού είμαι τόσο καλός όσο λέτε, πού είναι τα ….λεφτά;
Boyd: Εμείς χρειαζόμαστε εσένα, εσύ χρειάζεσαι κοινό και το κοινό χρειάζεται lives.

Αμ δε… Ο Nick είχε έναν παθολογικό φόβο για τα lives και τις περιοδείες και οι σιωπές του γίνονταν όλο και μεγαλύτερες. Μπορούσε να κοιτάζει για ώρες έξω από το παράθυρο με ένα φλιτζάνι τσάι στο χέρι. Οι γονείς του (Rodney & Molly Drake), έκρυβαν όλα τα χάπια για να μην τα βρίσκει και η μητέρα του είχε πάντα το νου της να σηκώνεται τη νύχτα όταν τον άκουγε να περπατάει, αλλά εκείνο το μοιραίο βράδυ του Νοεμβρίου του 1974 δεν τον άκουσε. Ο Nick σηκώθηκε από το κρεβάτι και έκανε όλο το σπίτι άνω-κάτω προκειμένου να βρει τα χάπια και τελικά τα βρήκε. Πήρε μία έξτρα δόση από αντικαταθλιπτικά Triptyzol και …..έφυγε!!!!

Κανείς δεν έμαθε ποτέ, αν ο θάνατός του ήταν αυτοκτονία ή όχι, αν ήταν σχιζοφρενής ή όχι, αν ήταν gay ή όχι, ή αν είχε σχέσεις με την Françoise Hardy που τον φιλοξένησε στο σπίτι της στο Παρίσι. Αυτό που γίνεται ολοένα και περισσότερο γνωστό, είναι ότι κερδίζει συνεχώς θαυμαστές …...τώρα!!! Ανάμεσα στους πιο αφοσιωμένους θαυμαστές του είναι και ο Brad Pitt, ο οποίος ήταν αφηγητής σε ένα ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ για τον Drake που έγινε από το BBC το 2004.

Τα Albums:

*** Five Leaves Left (Το Πεμπτουσιακό & Το Καλύτερο, 1969)
Tracks: 1) Time Has Told Me, 2) River Man, 3) Three Hours, 4) Way To Blue, 5) Day Is Done, 6) Cello Song, 7) The Thoughts Of Mary Jane, 8) Man In A Shed, 9) Fruit Tree, 10) Saturday Sun.
Είναι πολύ πιθανό να μην σας εντυπωσιάσει με το πρώτο άκουσμα λόγω της ταπεινότητάς του. Έτσι θα πείτε όταν τελειώσει η πρώτη ακρόαση. Μπορεί να μην σας αρέσει κι όλας. Βαθιά όμως μέσα σας, θα νοιώσετε ένα κενό. Ένα κενό που θα σας κάνει να το ακούσετε για δεύτερη φορά και εκεί θα αρχίσουν όλα.

Οι κιθάρες είναι πολύ καλές και ντύνουν τα στοχαστικά στιχάκια του Nick υποδειγματικά. Πρόκειται για καθαρά ακουστικό album με την περιστασιακή υποστήριξη των Richard Thompson (κιθάρα), Danny Thompson (μπάσο), Paul Harris (πιάνο) & Robert Kirby (βιολιά). Όλα τα κομμάτια κινούνται στην ίδια ρομαντική & μελαγχολική διάθεση και μπορεί να μην καταλάβεις καν ότι έχει αλλάξει το κομμάτι και έχει προχωρήσει στο επόμενο.

Με αυτό λοιπόν το δεδομένο, το ύφος του Nick είναι περιορισμένο, αλλά με το δεύτερο δεδομένο του ότι δηλαδή τα κομμάτια δεν είναι μεγάλα, ο περιορισμός του ύφους δεν αποτελεί πρόβλημα. Το ονομάζουν “Φθινοπωρινό”, αλλά και “Blue” με τα τραγούδια να έρχονται στην ουσία σε δεύτερη μοίρα όχι επειδή δεν είναι όμορφα, ή επειδή τα έγραψε ένα καταθλιπτικό άτομο. Έρχονται σε δεύτερη μοίρα από την άποψη ότι εδώ έχουμε έναν φιλόσοφο που συλλογίζεται τις αδυναμίες τις δικές του και των άλλων μέσα σ’ αυτόν τον μυστήριο και επικίνδυνο κόσμο.

Με λίγα λόγια, δεν πρόκειται για ένα album 'Αισθήματος', αλλά για ένα album 'Σκέψης' και τα κομμάτια που συνηγορούν σ΄αυτό, είναι τα: 'Time Has Told Me', 'River Man', 'Three Hours', 'Way To Blue', 'Cello Song', 'Fruit Tree' & 'Saturday Sun'.

Το 'Time Has Told Me' είναι ένα ερωτικό τραγούδι χωρίς κάποιο 'κρυμμένο μήνυμα', αλλά αυτό το 'leave the ways that are making you be what you really don't want to be' το μετασχηματίζει από μια μπαλάντα αγάπης σε ένα αίνιγμα.

Το 'River Man', έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το προκάτοχό του, με καλύτερο μέρος τα θλιβερά βιολοντσέλα που επεξηγούν και φωτίζουν το “σκοτάδι” και το 'Three Hours' με τους μεσαιωνικούς αρμονικούς ήχους και τις παράξενες ποιητικές νύξεις 'in search of a master, in search of a slave' μας πάει προς Leonard Cohen μεριά.

Το 'Fruit Tree' αναγνωρίζεται σαν το καλύτερο που έγραψε ποτέ του. Διαθέτει φανταστικά βιολιά, αλλά αναγνωρίζεται σήμερα και όχι όταν ζούσε. Το 'Cello Song' διαθέτει ένα επίσης φανταστικό cello και το 'Saturday Sun' διαθέτει ένα ουράνιο βιμπράφωνο.

Το πιο σαγηνευτικό πράγμα του album είναι ότι χωρίς να διαθέτει καμία ηχηρότητα και κανένα ρυθμικό beat, είναι ηχηρό και ρυθμικό από μόνο του έτσι όπως είναι. Ο Nick τραγουδάει όπως όλοι μας και είναι σα να τραγουδάει όπως τον δείχνει το εξώφυλλο. Μπροστά στο παράθυρο.

Σχόλιο: Δεν ξέρω αν είναι “Φθινοπωρινό”. Ξέρω σίγουρα ότι είναι “Blue” και επίσης ξέρω, ότι είναι αριστούργημα.

*** Bryter Layter (1970)
Tracks: 1) Introduction, 2) Hazey Jane 2, 3) At The Chime Of A City Clock, 4) One Of These Things, 5) Hazey Jane 1, 6) Bryter Layter, 7) Fly, 8) Poor Boy, 9) Northern Sky, 10) Sunday.
H ……..υπερπαραγωγή του Nick. Κιθάρες, βιολιά, σαξόφωνα, φλάουτα, ακόμα και τύμπανα έχουμε εδώ που όλα μαζί φτιάχνουν μία θαυμάσια ατμόσφαιρα και ανεβάζουν τα τραγούδια αρκετά ψηλότερα από το προηγούμενο album κάνοντας την κατάθλιψη και τη μελαγχολία λιγότερο αισθητές.

Ποιος όμως χρειάζεται έναν Nick Drake χωρίς τη μελαγχολία του; Οκ αστειεύομαι. Το Bryter Layter είναι ένα σπουδαίο album και αξίζει όλα τα ακούσματα που θα του κάνετε.

Το 'Hazey Jane 2' είναι ένα γρήγορο country, ενώ το 'Hazey Jane 1' κινείται σε περισσότερο παραδοσιακές φόρμες διαθέτοντας ένα καταπληκτικό ρεφρέν.

Το 'At The Chime Of A City Clock' είναι γραμμένο σε πρότυπα a la Dylan και δίνει την αίσθηση ότι οι βιβλικοί προφήτες έχουν τον Nick να τους ακομπανιάρει με την κιθάρα του ενώ το 'One Of These Things First' που έρχεται αμέσως μετά, είναι σε εντελώς αντίθετο κλίμα και ελαφρύνει αυτή τη ….βιβλική υπόθεση.

Τα 'Bryter Layter' & 'Sunday' είναι δύο πάρα πολύ όμορφα instrumentals, κινούνται σε διαφορετικό μεταξύ τους κλίμα και τέλος τα 'Fly' & 'Northern Sky' είναι απλά δύο όμορφα τραγούδια.

Το αριστούργημα βρίσκεται στο 'Poor Boy' που γέρνει προς τη Jazz με τον Nick να εξομολογείται 'I'm a poor boy, and I'm a rover' και να σου ραγίζει την καρδιά στο 'nobody knows how cold it grows...' που είναι το πιο σκοτεινό σημείο ολόκληρου του δίσκου. Σε γενικές γραμμές πρόκειται για άλλο ένα αριστουργηματικό album. Όλα τα τραγούδια είναι υπέροχα.

Σχόλιο: Η διαφορά από το προηγούμενο album, είναι η ενορχήστρωσή του, που του χαρίζει περισσότερη μελωδικότητα.

*** Pink Moon (1972)
Tracks: 1) Pink Moon, 2) Place To Be, 3) Road, 4) Which Will, 5) Horn, 6) Things Behind The Sun, 7) Know, 8) Parasite, 9) Ride, 10) Harvest Breed, 11) From The Morning.
Το Pink Moon λέγεται ότι είναι το σούπερ αριστούργημα του Nick, αλλά εγώ δεν βλέπω να έχει διαφορές από τα δύο προηγούμενα. Κινείται στο ίδιο στυλ και κάνει βέβαια πάρα πολύ καλά.

Τα πράγματα είναι απλά. Το Pink Moon κουβαλάει την ταμπέλα του εμπορικού όχι γιατί δεν είναι τυχόν ποιοτικό όπως τα προηγούμενα, αλλά λόγω εκείνης της διαφήμισης της Volkswagen στα 1998, που το έκανε πασίγνωστο 26 χρόνια μετά από την κυκλοφορία του και τον ίδιο τον Nick ευρύτερα γνωστό 24 χρόνια μετά τον θάνατό του.

Τα highlights εδώ, είναι τα 'Things Behind The Sun' & Pink Moon χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα υπόλοιπα υστερούν.

Το 'Things Behind The Sun' προορίζονταν να ανοίξει το Bryter Layter, αλλά κόπηκε την τελευταία στιγμή και το Pink Moon δείχνει το σπουδαίο κιθαριστικό του ταλέντο.

Το 'Parasite' είναι ενδοσκοπικό με το πικρό στιχάκι 'take a look, you may see me on the ground, 'cause I'm the parasite of this town' να μας δείχνει ξεκάθαρα το πρόβλημα της χαμηλής εκτίμησης που είχε ο Nick για τον εαυτό του και το 'Ride' ανταγωνίζεται άνετα με το Pink Moon για τα πρωτεία του καλύτερου τραγουδιού.

Όσο για το Know, είναι αυτό που χρησιμοποίησε η VW στη διαφήμισή της.

Σχόλιο: Άλλο ένα διαμάντι. Δυστυχώς, το τελευταίο –εν ζωή- album του.

*** Time Of No Reply (Το Υποτιμημένο, 1987)
Tracks: 1) Time Of No Reply, 2) I Was Made To Love Magic, 3) Joey, 4) Clothes Of Sand, 5) Man In A Shed, 6) Mayfair, 7) Fly, 8) The Thoughts Of Mary Jane, 9) Been Smoking Too Long, 10) Strange Meeting II, 11) Rider On The Wheel, 12) Black Eyed Dog, 13) Hanging On A Star, 14) Voice From The Mountain.
Κυκλοφόρησε από την Island 13 χρόνια μετά από τον θάνατο του Nick και είναι το μοναδικό που διαφέρει από τα υπόλοιπα. Περιέχει 4 κομμάτια που είχε προλάβει να ηχογραφήσει και τα υπόλοιπα είναι demos ή κομμένα τραγούδια από τα προηγούμενά του albums.

Τα τέσσερα τραγούδια είναι σούπερ. Τα 'I Was Born To Love Magic' & 'Time Of No Reply' δεν είναι μόνο τα καλύτερα του δίσκου, αλλά είναι δύο τραγούδια από τα καλύτερα που έγραψε ποτέ.

Το 'Clothes Of Sand', μας βάζει σε συνειρμούς περίεργους με το 'clothes of sand have covered your face, given you meaning but taken my place'. Μπορεί όταν το έγραψε να είχε στο μυαλό του το φινάλε και τέλος το 'Mayfair', που είναι ένα γοητευτικό ρομαντικό βαλσάκι.

Στα κομμένα έχουμε μία διαφορετική εκτέλεση του 'Fly' από το Bryter Layter, μία ηλεκτρική version του 'Thoughts Of Mary Jane', το 'Man In A Shed' που ήταν ένα από τα καλύτερα τραγούδια στο Five Leaves Left και το προφητικό –το λέω εκ των υστέρων- 'Black-Eyed Dog', με πρωταγωνιστή ένα σκυλί που κλαίει έξω από την πόρτα του σπιτιού του.

Σχόλιο: Μπορεί το Time Of No Reply να μην είναι άξιος σύντροφος των προηγουμένων τριών albums, αλλά αξίζει σίγουρα την προσοχή μας, γιατί ο σπουδαίος αυτός καλλιτέχνης είπε με αυτό όσα δεν ήθελε να μας πει για τον εαυτό του όσο ζούσε. Εκεί που ο χρόνος για τον Dylan were a-changin', για τον Drake had no reply.

Επίλογος:

Δεν είναι να απορεί κανείς που ο Nick Drake δεν είχε εμπορική επιτυχία. Μερικοί άνθρωποι παγιδεύονται σε μία persona και θεωρούν δύσκολο να επιβιώσουν.

Εάν ο Nick μπορούσε στα 19 του να σκεφτεί ότι ο κόσμος θα τον θυμάται και θα τον θαυμάζει όταν θα έχει “φύγει”, μπορεί να του άρεσε η σκέψη. Δεν μπορείς βέβαια να καταλάβεις στα 19 σου τι σημαίνει αυτό, αλλά εκτός αυτού δεν μπορείς να ξέρεις ότι θα “φύγεις” πριν τα 30 σου.

Ο Nick στα 26 του ήταν δυστυχισμένος, καταθλιπτικός, αδιεξοδικός και τελικά…. αποδείχτηκε περισσότερο ευαίσθητος από τον Pete Townshend που στο “My Generation” έγραψε: "I hope to die before I get old". Ένας από τους ελάχιστους που τον πλησίαζαν, ήταν ο John Martyn που έγραψε ένα από τα πιο διάσημα τραγούδια του, το “Solid Air” για τονNick.

Δισκογραφία:

* 1969: Five Leaves Left

* 1970: Bryter Layter

* 1972: Pink Moon

* 1987: Time of No Reply

Συλλογές:

* 1979: Fruit Tree (4 cd’s).
Περιέχει τα 4 albums του σε θήκη από σκληρό χαρτόνι και ένθετο με πληροφορίες και φωτογραφίες.

* 1994: Way to Blue (An Introduction)

* 2004: Made To Love Magic

Bootlegs:

* 1968: Tanworth-in-Arden (Home Recordings)

* 1969: Second Grace

Πρόταση:

Τα albums του δεν είναι πολλά και θα νοιώσετε πραγματικά ευτυχισμένοι αν προσθέσετε στη συλλογή σας το διαμάντι που ονομάζεται Fruit Tree γιατί έτσι θα έχετε τα άπαντα του Nick. Αξίζει τα λεφτά του αλλά αν το θεωρήσετε ακριβό για το πορτοφόλι σας επειδή είναι 4πλό, προτιμήστε το Way to Blue. Είναι super. Εγώ τα έχω όλα και η μελαγχολία μου είναι ….ευτυχισμένη!!!

Βιβλιογραφία:

1: Encyclopedia of Rock & Roll (Rolling Stone)
2: Illustrated Encyclopedia of Rock (Salamander)
3: Classic Rock And Pop Album Rev and Updat (G. Starostin)
4: Encyclopedia of Pop, Rock and Soul (Irwin Stambler)
5: Nick Drake’s Biography (Hazey Jane)

Μου λείπει πολύ ο Nick. Eυχαριστώ για την ανάγνωση…