Οι Ευγνώμονες Νεκροί

Γράφει ο Γιώργος Μπιλικάς (Orfeus)
223 άρθρα στο MusicHeaven

Αμερικανικό γκρουπ της δυτικής ακτής των ΗΠΑ, από τα πιο σπουδαία και τα πιο σημαντικά στο κίνημα του Flower-Power και του Καλοκαιριού της Αγάπης. Οι Grateful Dead ιδρύθηκαν στα 1965 στο San Francisco και είναι παράδοξο, αλλά χωρίς να είναι μουσικές ιδιοφυίες, χωρίς να είναι σπουδαίοι κιθαρίστες και σπουδαίοι τραγουδοποιοί, υπήρξαν μοναδικοί. Ήταν όμως ανταγωνιστικοί και αυτό πρέπει να το πούμε.  Δεν ήταν soft, αλλά ούτε και hard. Δεν έπαιζαν fast, αλλά ούτε και slow. Κανένα μέλος τους δεν είχε μεγάλη φωνητική έκταση και στα lives μπορούσες που και που, να διακρίνεις κάποιο "φαλτσάκι". Με λίγα λόγια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι σαν μπάντα, ήταν μέτριοι. Τότε όμως που οφείλεται ο θρύλος τους; Πώς συνέβη να γίνουν τόσο μεγάλη, σπουδαία και αξιοσέβαστη μπάντα; Ένας πολύ σημαντικός λόγος είναι η σταθερότητα, ένας άλλος είναι η συνέπεια και ένας άλλος η τιμιότητα που αντιμετώπιζαν όχι μόνο το κοινό τους, αλλά και όλες τις υπόλοιπες γνωστές και άγνωστες μπάντες του χώρου. Οι Grateful Dead έδιναν πολύ συχνά free συναυλίες και πλήρωναν όλα τα έξοδα από την τσέπη τους. Μ’ αυτό τον τρόπο, κατάφερναν να επιβιώνουν ανταγωνιστικά. Εκεί που άλλες μπάντες δεν τολμούσαν να σκεφτούν μία free συναυλία και οι οικονομικές διαφορές ήταν συχνά αιτία διάλυσης, οι Dead αναλάμβαναν τα πάντα. Τα live τους, ήταν πάντοτε ένα happening, μία μουσική γιορτή που κατέληγε κάθε φορά στο να γίνεται η μπάντα μία παρέα με το κοινό και πολλές φορές όχι μόνο δεν δίσταζαν, αλλά πρότειναν και οι ίδιοι να παίξουν support σε συναυλίες άλλων "απόμακρων" Rock stars. Ο leader Jerry Garcia, ήταν παντού, ήξερε τα πάντα, έπαιζε τα πάντα και πάνω από όλα, αγαπούσε αυτό που έκανε. Δεν ήταν –ξαναλέω- ο σούπερ τραγουδοποιός, αλλά ήταν τίμιος και ειλικρινής με αυτό που έκανε και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Με όλα αυτά βέβαια που γράφω, θα μου πεις ότι δεν άξιζαν και πολλά πράγματα. Όλα αυτά όμως, τα γράφω για να σου τονίσω ότι οι Dead θα μείνουν αξέχαστοι και αξίζουν να τους δώσεις μία ευκαιρία. Κάνε μερικά ακούσματα, μπες στο κλίμα και μετά έλα πες μου.

Lineup

Jerry (Jerome John) Garcia (1942-1995, Κιθάρα, Φωνή)

Ανακατατάξεις/Απώλειες

1967: + Mickey Hart (1950, Κρουστά)
1968: + Tom Constanten (Πλήκτρα)
1970: - Hart, - Constanten
1971: + Keith Godchaux (1948-1980, Πλήκτρα), + Donna Godchaux (1947, Φωνητικά)

1972: Πεθαίνει ο McKernan
1974: + Mickey Hart (1950, Κρουστά)
1979: - Keith & Donna Godchaux, + Brent Mydland (1953-1990, Πλήκτρα)
1990: Πεθαίνει ο Mydland και στη θέση του έρχεται ο Bruce Hornsby.

1995: Πεθαίνει ο Garcia και οι Grateful Dead περνούν στην ιστορία.

Δισκογραφία

1967: The Grateful Dead
1968: Anthem Of The Sun
1969: Aoxomoxoa
1970: Live/Dead
1970: Workingman's Dead
1970: American Beauty
1971: Grateful Dead
1972: Europe '72
1973: History Of The Grateful Dead Vol. 1
1973: Wake Of The Flood
1974: From The Mars Hotel
1975: Blues For Allah
1977: Terrapin Station
1978: Shakedown Street
1980: Go To Heaven
1981: Reckoning
1981: Dead Set
1987: In The Dark
1989: Dylan & the Dead
1989: Built To Last
1990: Without A Net
1991: Infrared Roses
1991: View From The Vault I
1992: View From The Vault II
1995: Hundred Year Hall
2000: Ladies And Gentlemen... The Grateful Dead

Albums:  

The Grateful Dead (Το Υποτιμημένο, 1967)

Tracks: 1) The Golden Road (To Unlimited Devotion), 2) Beat It On Down The Line, 3) Good Morning Little School Girl, 4) Cold Rain And Snow, 5) Sitting On Top Of The World, 6) Cream Puff War, 7) Morning Dew, 8) New New Minglewood Blues, 9) Viola Lee Blues.

Σ’ αυτό το δισκογραφικό ντεμπούτο, οι Dead είναι μια παρέα Καλιφορνέζων που προέρχονται από διαφορετικά μουσικά ρεύματα και η μουσική τους κατεύθυνση ορίζεται από τον Pigpen,  την αγάπη του για το Blues και τον ήχο του οργάνου του που σ’ αυτό τον δίσκο ακούγεται περισσότερο από την κιθάρα του Jerry. Αν δεν τους αγαπάς, θα σε εντυπωσιάσουν, ενώ αν τους αγαπάς, θα πεις ότι δεν είναι αυτοί που παίζουν. Άλλωστε, είναι το μοναδικό album που στο εξώφυλλο ο  Jerry Garcia είναι …ξυρισμένος!

Λειτουργεί σαν πειστήριο του ότι οι Dead θα είπαν αργότερα: "Καλύτερα να το ξεχάσουμε".

Anthem Of The Sun (1968)

Tracks: 1) That's It For The Other One, 2) New Potato Caboose, 3) Born Cross-Eyed, 4) Alligator, 5) Caution (Do Not Stop On Tracks).

Η πρώτη πλευρά του Anthem Of The Sun αποτελείται από studio jams και η δεύτερη στην οποία ξεχωρίζει το 'Alligator', από live. Πρόκειται για "ιστορικό ντοκουμέντο" χωρίς ημερομηνία λήξεως που λειτουργεί ακόμα και σήμερα.

Aoxomoxoa (1969)

Tracks: 1) St Stephen, 2) Dupree's Diamond Blues, 3) Rosemary, 4) Doin' That Rag, 5) Mountains Of The Moon, 6) China Cat Sunflower, 7) What's Become Of The Baby, 8) Cosmic Charlie.

Παρ’ όλο που από δω ξεχώρισε το άστοχο 'China Cat Sunflower', τα 'Dupree's Diamond Blues' & 'Doin' That Rag' είναι –κατά τη γνώμη μου- καλύτερα κομμάτια. Χρειάζονται αρκετές ακροάσεις για να μπει κανείς στην ατμόσφαιρα.

Workingman's Dead (1970)

Tracks: 1) Uncle John's Band, 2) High Time, 3) Dire Wolf, 4) New Speedway Boogie, 5) Cumberland Blues, 6) Black Peter, 7) Easy Wind, 8) Casey Jones.



Ξεχωρίζει το 'Uncle John's Band', αλλά και τα 'Dire Wolf' & 'Casey Jones'. Κάνουν country-Rock και το κάνουν καλά.

American Beauty (Το Καλύτερο, 1970)

Tracks: 1) Box Of Rain, 2) Friend Of The Devil, 3) Sugar Magnolia, 4) Operator, 5) Candyman, 6) Ripple, 7) Brokedown Palace, 8) Till The Morning Comes, 9) Attics Of My Life, 10) Truckin'.



Όπως στο Workingman's Dead, έτσι και εδώ παρουσιάζονται σαν folk/country band, χωρίς τίποτα το επαναστατικό ή το αποκαλυπτικό. Με την πρώτη ακρόαση σου δίνει την εντύπωση ότι όλο το υλικό του δίσκου αφορά σε πράγματα που τα έχουμε ακούσει ξανά από τους Byrds, αλλά εάν το ακούσεις αρκετές φορές προσεκτικά, θα διαπιστώσεις ότι δεν έχουν πολλά κοινά με τους  Byrds, με εξαίρεση τις φωνητικές αρμονίες που δρέπει δάφνες το ληθαργικό 'Attics Of My Life'. Η μεγαλύτερη διαφορά τους, είναι ότι ο ήχος της κιθάρας των Dead δεν έχει καμία σχέση με τη δωδεκάχορδη του McGuinn. Οι Garcia & Weir χρησιμοποιούν τα όργανά τους με μεγάλη μαεστρία, η παραγωγή είναι πιο "λεπτή", τα τραγούδια πιο εύκολα αποδεκτά, κάνουν όλοι τους πολύ όμορφο τραγούδισμα και πολλές φορές σου δίνουν την εντύπωση ότι παίζουν στο καθιστικό σου.  Εκτός από το 'Attics Of My Life' ξεχωρίζουν και είναι πολύ όμορφα τα 'Friend Of The Devil', 'Box Of Rain', 'Sugar Magnolia' και το 'Candyman' που θυμίζει Bob Dylan του 1962.

Ακόμα και αν δεν είσαι 'Friend Of The Devil', οι 'Attics Of Your Life', θα ανοίξουν τα 'Boxes Of Rain' για να έρθει ο 'Candyman' να μαζέψει τις 'Sugar Magnolias'.

Wake Of The Flood (1973)

Tracks: 1) Mississipi Half - Step Upon Toodeloo, 2) Let Me Sing Your Blues Away, 3) Row Jimmy, 4) Stella Blue, 5) Here Comes Sunshine, 6) Eyes Of The World, 7) Weather Report Suite.

Ο Pigpen έχει ήδη πάρει μεταγραφή για τη Μπάντα του Ουρανού και οι Dead μπαίνουν μετά από τρία χρόνια στο studio για να ηχογραφήσουν ένα album που θεωρείται ότι είναι ο προβλέψιμος διάδοχος του American Beauty, αλλά είναι κατώτερο. Επτά κομμάτια που είναι και τα επτά μεγάλα, κυριαρχούνται από γυναικεία υπνωτικά φωνητικά λόγω της Donna Godchaux που είναι το νέο μέλος των Dead, οι κιθάρες είναι απαλές και ληθαργικές, αλλά το ίδιο είναι και τα υπόλοιπα όργανα. Παρ’ όλα αυτά, το album λειτουργεί και αυτό οφείλεται στους Dead που ξέρουν πολύ καλά τι κάνουν. Ψάχνουν το 'American spirit' με λιτές ενορχηστρώσεις, προσθέτοντας δικές τους ιδέες αντί να δανείζονται ιδέες άλλων και αυτό είναι πολύ καλό. Ξεχωρίζουν τα 'Eyes Of The World', 'Here Comes Sunshine' και το 'Let Me Sing Your Blues Away'.* Σχόλιο: Υπνωτικό country που δεν αποκλείεται να σε "πιάσει" στον …ύπνο!



Αν αντέξεις να μείνεις ξύπνιος έστω για "Τα Μάτια του Κόσμου", θα απολαύσεις τουλάχιστον το 'Eyes Of The World'.

From The Mars Hotel (1974)

Tracks: 1) U. S. Blues, 2) China Doll, 3) Unbroken Chain, 4) Loose Lucy, 5) Scarlet Begonias, 6) Pride Of Cucamonga, 7) Money Money, 8) Ship Of Fools.

Δεν είναι ληθαργικό όπως το Wake Of The Flood, δείχνει σαν επιστροφή στο στυλ του American Beauty, είναι οι Dead, ακούς τη φωνή του Garcia αλλά πέρα απ’ αυτό, δεν έχει κάτι ενδιαφέρον. Όσες φορές και να το ακούσεις, αρνείται να "καθίσει" μέσα στο κεφάλι σου. Μόνο δύο ή τρία από τα οχτώ κομμάτια δείχνουν ότι έχουν κάτι να πουν. Νομίζω πάντως, ότι ζούμε και χωρίς αυτό.

Blues For Allah (1975)

Tracks: 1) Help On The Way/Slip Knot, 2) Franklin's Tower, 3) King Solomon's Marbles, 4) The Music Never Stopped, 5) Crazy Fingers, 6) Sage And Spirit, 7) Blues For Allah.

Αισθησιακοί οι Dead εδώ, με μερικά διαμάντια στην τσέπη.

Terrapin Station (1977)

Tracks: 1) Estimated Prophet, 2) Dancing In The Streets, 3) Passenger, 4) Samson And Delilah, 5) Sunrise, 6) Terrapin Station.

Περίεργο album αυτό. Μισό-folk και μισο-prog, δείχνει σα να έχασαν τον προσανατολισμό τους.

Shakedown Street (1978)

Tracks: 1) Good Lovin', 2) France, 3) Shakedown Street, 4) Serengetti, 5) Fire On The Mountain, 6) I Need A Miracle, 7) From The Heart Of Me, 8) Stagger Lee, 9) All New Minglewood Blues, 10) If I Had The World To Give.

…Disco? Ε δεν πάμε καλά!

Go To Heaven (1980)

Tracks: 1) Alabama Getaway, 2) Far From Me, 3) Althea, 4) Feel Like A Stranger, 5) Lost Sailor, 6) Saint Of Circumstance, 7) Antwerp's Placebo (The Plumber), 8) Easy To Love You, 9) Don't Ease Me In.

Προσπαθούν να κρατηθούν στα μουσικά πράγματα της νέας δεκαετίας, αλλά με το ζόρι δεν γίνεται.

In The Dark (1987)

Tracks: 1) Touch Of Grey, 2) Hell In A Bucket, 3) When Push Comes To Shove, 4) West LA Fadeaway, 5) Tons Of Steel, 6) Throwing Stones, 7) Black Muddy River.



Παρ’ όλο που το “Touch Of Grey” ξεχωρίζει και παρ’ όλο που το τοποθετείς άνετα –έστω- δίπλα στο Long Run των Eagles, δεν σώζεται το album για κανένα λόγο. Μήπως στόχευαν στην …παιδική αγορά;

Built To Last (Το Χειρότερο, 1989)

Tracks: 1) Foolish Heart, 2) Just A Little Light, 3) Built To Last, 4) Blow Away, 5) Victim Or The Crime, 6) We Can Run, 7) Standing On The Moon, 8) Picasso Moon, 9) I Will Take You Home.

Μελιστάλαχτο και άστοχο. Δεν οδηγεί πουθενά και προσποιείται ότι …ροκάρει.

Infrared Roses (1991)

Tracks: 1) Crowd Sculpture, 2) Parallelogram, 3) Little Nemo in Nightland, 4) Riverside Rhapsody, 5) Post-Modern Highrise Table Top Stomp, 6) Infrared Roses, 7) Silver Apples of the Moon, 8) Speaking in Swords, 9) Magnesium Night Light, 10) Sparrow Hawk Row, 11) River of Nine Sorrows, 12) Apollo at the Ritz.

Εδώ οι Ευγνώμονες Νεκροί,  πάνε να το παίξουν Amon Düül II. Καλή τύχη παιδιά…

Live & Συλλογές:

Live/Dead (Live, 1969)

Tracks: 1) Dark Star, 2) Saint Stephen, 3) The Eleven, 4) Turn On Your Lovelight, 5) Death Don't Have No Mercy, 6) Feedback, 7) And We Bid You Goodnight.

Το πρώτο από μία ατελείωτη σειρά live albums και ένα από τα πιο αγαπημένα. Οι Dead αποδεικνύουν ότι μπορούν να είναι μία 'live band' το ίδιο καλή με την 'studio band'. Αυτές όμως οι δύο πλευρές της μπάντας, δεν θα συναντηθούν ξανά και δεν θα ξαναφτιάξουν ένα live album τόσο καλό σαν κι αυτό.

Grateful Dead  (Live, 1971)

Tracks: 1) Bertha, 2) Mama Tried, 3) Big Railroad Blues, 4) Playing In The Band, 5) The Other One, 6) Me & My Uncle, 7) Big Boss Man, 8) Me & Bobby McGee, 9) Johnny B. Goode, 10) Wharf Rat, 11) Not Fade Away/Goin' Down The Road/Feeling Bad.

Διπλό και αμφιλεγόμενο live album. Μισό "Live/Dead" και μισό "American Beauty".

Europe '72  (Live, 1972)

Tracks: 1) Cumberland Blues, 2) He's Gone, 3) One More Saturday Night, 4) Jack Straw, 5) You Win Again, 6) China Cat Sunflower, 7) I Know You Rider, 8) Brown-Eyed Woman, 9) Hurts Me Too, 10) Ramble On Rose, 11) Sugar Magnolia, 12) Mr Charlie, 13) Tennessee Jed, 14) Truckin', 15) Epilogue, 16) Prelude, 17) (Walk Me Out In The) Morning Dew.



Τριπλό live album από την πρώτη μεγάλη τους περιοδεία στην Ευρώπη. Οι hippies το λάτρεψαν παρ’ όλο που η απώλεια του Pigpen και η προσθήκη των Keith & Donna Godchaux τους άλλαξε το στυλ. Θεωρείται ότι συμπληρώνει την τριλογία που άνοιξε με τα Workingman's Dead & American Beauty και τους καθιέρωσε σαν country-Rock & Blues-Rock μπάντα.

History Of The Grateful Dead Vol. 1 (Συλλογή, 1973)

Tracks: 1) Katie Mae, 2) Dark Hollow, 3) I've Been All Around This World, 4) Wake Up Little Suzie, 5) Black Peter, 6) Smokestack Lightnin', 7) Hard To Handle.

Δεν δικαιολόγησε τον τίτλο του ποτέ. Όχι τόσο επειδή δεν κυκλοφόρησε ποτέ Vol. 2, αλλά επειδή δεν αντιπροσωπεύει καθόλου  την ιστορία της μπάντας.

Reckoning (Unplugged, 1981)

Tracks: 1) Dire Wolf, 2) The Race Is On, 3) It Must Have Been The Roses, 4) Dark Hollow, 5) China Doll, 6) Been All Around This World, 7) Monkey And The Engineer, 8) Jack-A-Roe, 9) Deep Elem Blues, 10) Cassidy, 11) To Lay Me Down, 12) Rosa Lee McFall, 13) On The Road Again, 14) Bird Song, 15) Ripple.



Καλό!!! Άλλο ένα διπλό live album, αλλά αυτή τη φορά ακουστικό, από διαφορετικές συναυλίες που έγιναν τον Οκτώβριο του 1980. Τα ηλεκτρικά μέρη των συναυλιών αυτών, μπήκαν στο Dead Set.

Dead Set (Live, 1981)

Tracks: 1) Samson And Delilah, 2) Friend Of The Devil, 3) New Minglewood Blues, 4) Deal, 5) Candyman, 6) Little Red Rooster, 7) Loser, 8) Passenger, 9) Feel Like A Stranger, 10) Franklin's Tower, 11) Space, 12) Fire On The Mountain, 13) Greatest Story Ever Told, 14) Brokedown Palace.

Στα 1980, άρχισαν να γίνονται παράδοση τα live albums που αφορούσαν σε διαφορετικές συναυλίες. Αυτό όμως δεν ήταν καλό τουλάχιστον όσο το Europe '72, που ήταν στο ίδιο concept.

Dylan & the Dead (1989)

Tracks: Τα κομμάτια του album με τον πιο πάνω τίτλο, είναι όλα του Bob Dylan που έκανε περιοδεία με τους Dead, ενώ τα κομμάτια των Dead από την περιοδεία αυτή, περιέχονται στο album View From the Vault IV που κυκλοφόρησε το 2003.

Without A Net (Live, 1990)

Tracks: CD I: 1) Feel Like A Stranger, 2) Mississippi Half-Step Uptown Toodeloo, 3) Walkin' Blues, 4) Althea, 5) Cassidy, 6) Bird Song, 7) Let It Grow,

Tracks: CD II: 1) China Cat Sunflower/I Know You Rider, 2) Looks Like Rain, 3) Eyes Of The World, 4) Victim Or The Crime, 5) Help On The Way/Slipknot/Franklin's Tower, 6) One More Saturday Night, 7) Dear Mr Fantasy.

Καλό! Το μοναδικό "reunion" live album των Dead. Βγήκε 'στην ώρα του' και αξίζει.

View From The Vault I (Live, 1991)

Tracks: CD I: 1) Introduction, 2) Help On The Way, 3) Franklin's Tower, 4) The Music Never Stopped, 5) It Must Have Been The Roses, 6) Eyes Of The World/Drums, 7) King Solomon's Marbles, 8) Around And Around,

Tracks: CD II: 1) Sugaree, 2) Big River, 3) Crazy Fingers/Drums, 4) The Other One, 5) Sage And Spirit, 6) Goin' Down The Road Feeling Bad, 7) US Blues, 8) Blues For Allah.

Η Grateful Dead Records ανοίγει τα συρτάρια της μπάντας και κυκλοφορεί αρχαιολογίες. Το One From The Vault, αφορά σε συναυλίες του 1975 και όχι "on time" όπως το προηγούμενο. Συνιστάται σε όσους θέλουν περισσότερο "Blues For Allah".

View From The Vault II (Live, 1992)

Tracks: CD I: 1) Good Morning Little Schoolgirl, 2) Dark Star, 3) Saint Stephen, 4) The Eleven, 5) Death Don't Have No Mercy,

Tracks: CD II: 1) The Other One, 2) New Potato Caboose, 3) Turn On Your Lovelight, 4) (Walk Me Out In The) Morning Dew.

Αφορά σε συναυλία που έγινε τον Αύγουστο του 1968 στο Shrine Auditorium του Los Angeles και συνιστάται σε όσους θέλουν περισσότερο "Live/Dead".

Hundred Year Hall (Live, 1995)

Tracks: CD I: 1) Bertha, 2) Me And My Uncle, 3) Next Time You See Me, 4) China Cat Sunflower, 5) I Know You Rider, 6) Jack Straw, 7) Big Railroad Blues, 8) Playing In The Band, 9) Turn On Your Lovelight, 10) Going Down The Road Feelin' Bad, 11) One More Saturday Night,

Tracks: CD II: 1) Truckin', 2) Cryptical Envelopment, 3) Comes A Time, 4) Sugar Magnolia.

Το live αυτό, έγινε στο Jahrhundert Halle της Φρανκφούρτης τον Απρίλιο του 72 και συνιστάται σε όσους θέλουν περισσότερο "Europe '72".

Ladies And Gentlemen... The Grateful Dead (Best Live, 2000)

Tracks: CD I: 1) Truckin', 2) Bertha, 3) Next Time You See Me, 4) Beat It On Down The Line, 5) Bird Song, 6) Dark Hollow, 7) Second That Emotion, 8) Me And My Uncle, 9) Cumberland Blues, 10) Good Lovin', 11) Drums, 12) Good Lovin',

Tracks: CD II: 1) Sugar Magnolia, 2) Loser, 3) Ain't It Crazy (The Rub), 4) El Paso, 5) I'm A King Bee, 6) Ripple, 7) Me And Bobby McGee, 8) Uncle John's Band, 9) Turn On Your Lovelight,



Tracks: CD III: 1) China Cat Sunflower, 2) I Know You Rider, 3) It Hurts Me Too, 4) Sing Me Back Home, 5) Hard To Handle, 6) Dark Star, 7) St Stephen, 8) Not Fade Away, 9) Goin' Down The Road Feeling Bad, 10) Not Fade Away,

Tracks: CD IV: 1) Morning Dew, 2) New Minglewood Blues, 3) Wharf Rat, 4) Alligator, 5) Drums, 6) Jam, 7) Goin' Down The Road Feeling Bad, 8) Cold Rain And Snow, 9) Casey Jones, 10) In The Midnight Hour, 11) We Bid You Goodnight.



Η μεγαλύτερη κυκλοφορία "αρχείου" από τα "classic years" της μπάντας. Τέσσερα CD ντοκουμέντα από το πενταήμερο live στο Fillmore East τον Απρίλιο του 1971. Ουσιαστικά πρόκειται για την essence των Dead και σε καλύπτει πλήρως, ακόμα και αν είναι το μοναδικό album των Dead που έχεις. Εδώ θα βρεις country, Blues, bluegrass, Rockabilly, Latin, folk, R'n'B και ότι άλλο μπορείς να φανταστείς.

Πρόταση:

1: Workingman's Dead (1970)
2: American Beauty (1970)
3: Ladies And Gentlemen... The Grateful Dead (2000)

Βιβλιογραφία:

1: Encyclopedia of Rock & Roll (Rolling Stone)
2: Illustrated Encyclopedia of Rock (Salamander)
3: Classic Rock And Pop Album Rev and Updat (G. Starostin)
4: Encyclopedia of Pop, Rock and Soul (Irwin Stambler)

Ακουστικά Βοηθήματα:

1: The Grateful Dead Discography (1967-2000)

Ευχαριστώ για την ανάγνωση…