530 online · 210.840 μέλη
Αφού παρακολουθήσεις τη διάλεξη (ή και οποιαδήποτε άλλη), ίσως θα μπορέσουμε να συζητήσουμε πιο επιστάμενα επάνω στη Φυσική άποψη για το τί είναι joule, μέτρο, χιλιόμετρο, στρέμμα, κιλό κλπ. και τί στην πραγματικότητα εκφράζουν ετούτα τα ποσοτικά μεγέθη.
Επίσης άψογο. Διότι όπως έλεγαν τα μεγάλα μυαλά της διανόησης του περασμένου αιώνα -κι όχι μόνο- η απάντηση έχει νόημα μόνο ως προς το ερώτημα. Το ερώτημα είναι που θέτει τη δραστηριότητα της λογικής σε κίνηση, κι όχι η απάντηση.
Βέβαια το μεγαλύτερο ερώτημα που θα προηγηθεί θα πρέπει να είναι 'τί είναι ερώτημα', που θα θέτει τον εαυτό του υπό κατάσταση αυτοαναφοράς.
Μέχρι τότε προφανώς και θα δίνουμε απαντήσεις δίχως να γνωρίζουμε τί είναι εκείνο για το οποίο μιλάμε. Κι επειδή δεν θα ρωτάμε κάν, θα είμαστε ένας κόσμος που θα έχει λύσει όλα τα προβληματά του, διότι απλά δεν θα έχει κανένα, όπως σκωπτικά το θέτεις στην παραπάνω πρόταση. Και φτάνουμε επομένως στην παράδοξη διαπίστωση πως 'όλα τελικώς βαίνουν καλώς' δεδομένου ότι δεν έχουμε ερωτήματα και προβλήματα να επιλύσουμε.
Είναι άραγε έτσι, ή κάτι πάει στραβά στη διαπίστωσή μας και στο σύνολο του συλλογισμού μας;
Κατά την ταπεινή μου άποψη, το ερώτημα μπορεί να τεθεί ευθέως ή και πλαγίως. Η ευθεία ερώτηση είναι 'τί είναι ερώτημα;', δηλαδή τί εκφράζει αυτή η ανάγκη του ανθρώπου να απορεί; Η πλάγια υποερώτηση στο ίδιο ακριβώς ερώτημα είναι 'τί είναι εκείνο στο οποίο απαντήσαμε με τη λέξη <<χρήμα>>'; Αφού αρχίσουμε να διευκρινίζουμε τί είναι εκείνα στα οποία απαντήσαμε θετικά ('το χρήμα', 'η επιχείρηση', 'ο μισθός', 'τα δικαιώματα'), θα καταλήξουμε σιγά σιγά και στη φύση του αρχικού ερωτήματος.
Φαντάσου λοιπόν, να μην είχαμε θέσει το ερώτημα 'τί είναι θεός;' στον παπικό μεσαίωνα... Ή να μας απαντούσαν 'σιγά σιγά θα ρωτήσεις και τί είναι το ερώτημα, αντίχριστε!'. Άραγε θα ζούσες τώρα με την σύγχρονη οικονομική αντίληψη των πραγμάτων ή με την τότε θεοκρατική;
Κι αυτό φαντάσου να στο διατύπωνε ο πάπας κατά το μεσαίωνα, όταν προσπαθούσες να κατανοήσεις τί είναι εκείνο που φαίνονταν να σε εξουσιάζει.
Εμείς θα κάνουμε συζήτηση ώστε να δούμε πού θα καταλήξουμε. Και ίσως δεν καταλήξουμε σε συμπέρασμα, αλλά σε κάτι σημαντικότερο.
Ενδιαφέρον κι αυτό το ζήτημα. Διότι είναι κάτι που ουδέποτε έχει εμφανιστεί στον κόσμο μας. "Πριν την αλλαγή ο άνθρωπος εκμεταλλεύονταν το συνάνθρωπό του. Μετά την αλλαγή συνέβη το αντίστροφο."
Υπάρχει άραγε η αλλαγή ως παρατηρηθέν γεγονός ή μήπως είναι κάτι που θα πρέπει να βρει ο άνθρωπος για πρώτη φορά στην ιστορία; Να παράξει αλλαγή;
Αυτό θα το ελέγξουμε παρακάτω, αφού πρώτα κάνουμε τις απαραίτητες διευκρινίσεις.
Και πάλι άψογη παρατήρηση. Σάμπως δεν είναι φαύλος κύκλος η ίδια η οικονομία ή η επιχειρηματικότητα στην οποία αναφέρεσαι εσύ; Τί θα χάσουμε λοιπόν αν συζητήσουμε για κάτι διαφορετικό απο εκείνο που μας έχει γίνει απλά συνήθεια;
Εσύ υποστηρίζεις ότι σε εποχές 'οικονομικής δυσκολίας' πρέπει να μιλάμε για απτά/πρακτικά ζητήματα. Εγώ απεναντίας υποστηρίζω ότι το γεγονός και μόνο ότι μάθαμε να συζητάμε 'περί απτών' και 'πρακτικών' συνιστά το σύνολο της 'οικονομικής δυσκολίας' που ονομάζουμε 'κρίση'. Η καταναλωτική μανία και το κυνήγι της κτητικής ηδονής δεν απαιτούν σύνθετη σκέψη, αλλά απλή υποακοή στους εκάστοτε νόμους της αγοράς και της επιταγές της μαζικής ψυχολογίας. Δεν σου βάζουν επιπλέον φόρους επειδή φιλοσοφούν, αλλά επειδή λύνουν 'απλά' και 'πρακτικά' ζητήματα. Δεν εφορμά η Αμερική προς το Ιράκ για φιλοσοφικούς λόγους και συμπεράσματα πολύπλοκων ερωτημάτων, αλλά και 'απλές' και 'πρακτικές' λύσεις. Σου λέει ο κυβερνήτης "χρειάζομαι φθηνό πετρέλαιο ώστε να ευχαριστήσω τους πολίτες και με ξαναψηφίσουν ως κυβερνήτη τους. Υπάρχει η μέθοδος της διαπραγμάτευσης και η μέθοδος του πολέμου. Τί είναι πιο απλό, άμεσο και πρακτικό; Αυτό το κάνω." Και τώρα που όλοι ψάχνουν να βρουν φιλοσοφικά ερείσματα (ιδεολογίες) στις επιλογές της Τρόικας προφανώς και παραβλέπουν το 'απλό' και 'πρακτικό' κομμάτι της: "πρέπει να βγουν τα νούμερα!".
Δηλαδή, το προϊόν μας είναι η εργασία μας; Εγώ παράγω εργασία όπως ο τσαγγάρης παράγει παπούτσια; Άλλο πάλι κι ετούτο, Αλβέρτο. Η εργασία είναι δραστηριότητα παραγωγής προϊόντος κι όχι το προϊόν καθαυτό. Δεν έχεις κάτσει ποτέ πάνω σε εργασία, δεν έχεις φάει εργασία, δεν έχεις ακούσει εργασία, δεν έχεις πιει εργασία. Είναι σαν να λέω ότι η όραση, δηλαδή η δραστηριότητα που βλέπει ένα δέντρο είναι το ίδιο το δέντρο. Ή θα ήταν σαν να υποστηρίζω ότι, αν το περπάτημα είναι η δραστηριότητα με την οποία φτάνω στο πάρκο, τότε το περπάτημα είναι το ίδιο το πάρκο. Η εργασία, όπως και όλα τα παραπάνω, είναι το μέσο με το οποίο φτάνουμε στον προκαθορισμένο στόχο, που εμείς έχουμε θέσει.
Ξεκινώντας από αυτό το παράδοξο καταλήγεις σε κάτι που φαίνεται μεν λογικό, αλλά είναι εξίσου τελείως παράδοξο: ότι είμαστε όλοι επιχειρηματίες που αγοραπωλούμε την εργασία μας, δηλαδή κάτι που δεν αποτελεί προϊόν.
Εκείνο που προφανώς ήθελες να γράψεις έχει ως εξής: προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας με κάποια ανταλλάγματα. Ακόμα κι αν δεχθεί κανείς αυτή την πρόταση άκριτα, δεν παύει ετούτη η πρόταση να αναιρεί την ίδια επιχειρηματικότητα. Διότι η επιχείρηση είναι μία δραστηριότητα με σκοπό το ατομικό κέρδος του εκάστοτε επιχειρηματία. Αν η επιχείρηση είχε ως στόχο το κέρδος του πελάτη, τότε δεν θα ήταν επιχείρηση αλλά κοινωφελής ή μή κερδοσκοπικός οργανισμός (απλά για να συντηρείται). Εδώ, όμως, στην περίπτωση που εγώ υπηρετώ κάποιον (δηλαδή 'πουλώ' την υπηρεσία μου στον επιχειρηματία), το κέρδος του προϊόντος μου μεταφέρεται σε εκείνον που υπηρετώ κι όχι σε εμένα... Επομένως, αν εγώ λογίζομαι ως επιχειρηματίας που παράγει και πουλά υπηρεσία, ο επιχειρηματίας που με προσλαμβάνει διαχειρίζεται ως μεσάζων την υπηρεσία μου μεταξύ εμού και του τελικού πελάτη που θα απολαύσει το έργο της υπηρεσίας μου. Εκείνος δεν 'επιχειρεί' σε τίποτα το παραγωγικό καθαυτό, παρά μόνο 'τζογάρει' σε σχέση με το αν η δική μου υπηρεσία θα καταφέρει ή όχι να ανταποκριθεί στα του πελάτη. Δηλαδή, λέει 'ποντάρω 1000 ευρώ στον Stavmanr με απόδοση 2:1 ότι θα καταφέρει σε ικανοποιήσει, φίλε μου, Hastaroth'. 'Αν το καταφέρει, θα μου δώσεις 2000'. Και το τζογάρισμα συνεχίζεται μέχρι τελικής πτώσεως ενός από τους δύο.
Γι' αυτό, άλλωστε, και η κύρια επιχειρηματική δραστηριότητα έχει πλέον μεταφερθεί στο χρηματιστήριο, με τα αποτελέσματα που βιώνουμε όλοι μας.
Η επιχειρηματικότητα είναι χρηματικό κέρδος και το χρηματικό κέρδος είναι άδικο από τη φύση του, κι ως επί τούτου απάνθρωπο. Αλλά όντως απαιτεί τεράστια κουβέντα για το τί είναι κέρδος μέσα σε ένα οικονομικό σύστημα.
Υ.Σ.
Γιώργο, μπορεί όντως να επεκτείνουμε τη συζήτηση, αλλά δεν νομίζω ότι υπήρχε συζήτηση εξαρχής σε έναν νήμα της μορφής 'έφυγε από τη ζωή ο Τάκης'. Κι επειδή δεν πιστεύω ότι το ίντερνετ είναι πρόσφορος τόπος για μνημόσυνα και κόλλυβα, θεωρώ πως είναι σημαντικότερο να συζητάμε για ζητήματα που άπτονται του θέματος. Τέτοιο ζήτημα είναι λχ. το γιατί πεινάμε, ή πεινούν ή θα πεινάσουν άνθρωποι στον κόσμο, την ίδια ώρα που αυτός που έδωσε τη συμβουλή να πεινούν οι άνθρωποι από τρέλα δεν πείνασε κι ούτε τρελάθηκε.
Κατά τα άλλα, ο θάνατος ενός συνανθρώπου είναι πάντοτε τραγικό γεγονός.
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : StavmanR στις 11-10-2011 18:54 ]
